آزمایش CRP چیست؟

برای دانستن این‌که آزمایش CRP چیست، ابتدا باید با پروتئین واکنشی C آشنا شویم. CRP یا پروتئین واکنشی C (C-Reactive)، ماده‌ای است که به‌طور طبیعی در کبد ساخته می‌شود. اگر عاملی باعث التهاب در بدن شود، این پروتئین به همراه پروتئین‌های دیگر از طریق کبد وارد خون می‌شود؛ سپس پروتئین واکنشی C به ترمیم بخش آسیب‌دیده کمک می‌کند. در حالت طبیعی مقدار کمی از این پروتئین در بدن انسان وجود دارد، ولی اگر مقدار آن زیاد شود، نشان‌دهنده وجود التهاب یا عفونت جدی در بدن خواهد بود. 

مقدار CRP را از طریق آزمایشی با همین نام اندازه می‌گیرند. نوع دیگری از این آزمایش وجود دارد که با نام پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا یا hs-CRP شناخته می‌شود. از این آزمایش معمولا برای شناسایی مشکلات قلبی استفاده می‌کنند.

اگر کلسترول خون شما بالا باشد، به احتمال زیاد میزان LDL شما در آزمایش هم زیاد خواهد بود. LDL کلسترول بد خون است و می‌تواند باعث سکته قلبی شود. تقریبا۵۰ درصد افرادی که دچار حمله قلبی می‌شوند، سطح LDL خون‌شان بالا است؛ بنابراین بسیاری از پزشکان برای شناسایی بیماری‌های عفونی، ویروسی، باکتریایی و بیماری‌های خودایمنی، از آزمایش CRP استفاده می‌کنند. بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید باعث التهاب در بدن می‌شوند. به همین دلیل برای شناسایی آن‌ها در بدن، آزمایش CRP توسط پزشک تجویز می‌شود.

اگرچه آزمایش CRP نمی‌تواند محل وقوع التهاب را تعیین کند؛ اما برای تشخیص بسیاری از بیماری‌های عفونی این آزمایش تجویز می‌شود. علائمی مانند تب و لرز، حالت تهوع و استفراغ، تنفس سریع و پی‌درپی و ضربان قلب بالا، از علائم شایع بیماری‌های عفونی به شمار می‌آیند. به همین دلیل در تشخیص بیماری کرونا هم از این آزمایش استفاده می‌شود.1
 

علت درخواست آزمایش CRP چیست؟

علت درخواست آزمایش CRP تشخیص عفونت و التهاب در بدن می باشد. در ادامه مواردی که ممکن است آزمایش CRP درخواست شود را اشاره می کنیم:

تشخیص فرایندهای التهابی سیستماتیک

کمک به تشخیص افتراقی آپاندیسیت از بیماری التهابی حاد لگن

کمک به تشخیص افتراقی بیماری کرون از کولیت اولسراتیو

کمک به تشخیص افتراقی آرتریت روماتوئید از لوپوس اریتروماتوز سیستمیک (SLE) بدون عارضه

کمک به ارزیابی بیماری های عروق کرونر

تشخیص وجود یا تشدید پروسه های التهابی در بدن

رصد کردن پاسخ به درمان اختلالات خود ایمنی نظیر آرتریت روماتوئید

تشخیص عفونت و ارزیابی پاسخ به درمان آنتی بیوتیکی عفونت های باکتریایی

تشخیص افتراقی فاز فعال بیماری از فاز غیر فعال در مبتلایان به عفونت همزمان.2

آزمایش CRP چگونه انجام می‌شود؟ (شرایط آزمایش CRP)

برای انجام آزمایش CRP، در آزمایشگاه به‌وسیله یک سوزن کوچک نمونه خونی را از رگ بازوی شما می‌گیرند. بعد از قرار دادن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش جمع می‌شود و این فرآیند معمولا کمتر از ۵ دقیقه طول می‌کشد. برای آزمایش CRP نیاز نیست ناشتا باشید، ولی اگر دارویی مصرف می‌کنید بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک خود مشورت کنید.

بعد از آزمایش خون ممکن است در نقطه‌ای که سوزن زده شده، درد یا کبودی جزئی داشته باشید که پس از گذشت چند روز به سرعت بهبود می‌یابد. در مواقعی که لازم باشد، باید آزمایش CRP را 2 بار انجام دهید. معمولا با فاصله زمانی 2 هفته‌ای آزمایش مجدد گرفته می‌شود. 3
 

تفسیر آزمایش CRP

اگر در نتایج آزمایش شما مقدار CRP بالا باشد، ممکن است در بدن شما نوعی التهاب وجود داشته باشد. برای تفسیر دقیق، تشخیص و درمان خود حتما با پزشکتان مشورت کنید. توجه به این مسئله هم ضروری است که در بعضی مواقع افزایش سطح CRP خون، به دلیل سبک زندگی ناسالم و عاداتی مانند غذاهای چرب، سیگار، چاقی و کم‌تحرکی رخ می‌دهد. با تغییر این عادات می‌توانید مقدار CRP را کاهش دهید. 

همچنین بالا بودن سطح CRP می‌تواند نشانه سرطان، عفونت، بیماری التهابی روده، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سل یا بیماری دیگری باشد. در زنان باردار هم اگر در نیمه دوم بارداری باشند، مقدار CRP زیاد خواهد بود. مصرف قرص‌های ضدبارداری هم روی سطح CRP خون اثر می‌گذارند.

برای تفسیر آزمایش و احتمال خطر حمله قلبی، سکته مغزی و التهاب به موارد زیر توجه کنید. طبقه‌بندی زیر بر اساس میزان خطر در نظر گرفته می‌شود:

سطح CRP کمتر از ۱ میلی‌گرم در هر لیتر خون: کم 

سطح CRP کمتر از ۱ تا ۳ میلی‌گرم در هر لیتر خون: متوسط

سطح CRP بیشتر از ۳ میلی‌گرم در هر لیتر خون: زیاد

سطح CRP کمتر از ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم در هر لیتر خون: بسیار زیاد

سطح CRP بیشتر از ۱۰ میلی‌گرم در هر لیتر خون: افزایش احتمال حمله قلبی و التهاب در بدن.3
 

علت بالا بودن آزمایش CRP چیست؟

آزمایش CRP یک تست غیراختصاصی می باشد. به همین دلیل همراه آزمایشات دیگر و همچنین علائم بالینی بیمار تفسیرمی شود. توجه داشته باشید که افزایش CRP نباید بدون سابقه بالینی تفسیر شود. در ادامه علل افزایش آزمایش CRP اشاره می شود:
 
واکنش های التهابی حاد غیر عفونی
– بیماری های کلاژن عروقی مانند سندرم واسکولیت، لوپوس اریتروماتوز

– انفارکتوس یا آسیب بافتی مانند انفارکتوس حاد میوکارد، انفارکتوس ریوی، رد پیوند کلیه یا مغز استخوان ، ترومای وارد بر بافت نرم

– عفونت ها باکتریایی مانند عفونت جراحت پس از عمل، عفونت مجاری ادراری، پیلونفریت، سل و مننژیت
 
در بیماری های بدخیم
مقدار آن پس از حمله قلبی، در سپسیس و بعد از عمل جراحی افزایش می یابد.

بیماری کرون

بیماری های التهابی روده

حاملگی (نیمه دوم)

وسیله ضد بارداری IUD

تب روماتیسمی

آرتریت روماتوئید

SLE

التهاب عروق کرونر

افراد چاق

ورزش کردن.2
 

تست های مرتبط با آزمایش CRP

همان طور که در بالا اشاره شد آزمایش CRP یک تست غیر اختصاصی است که همراه سایر آزمایشات جهت تفسیر درخواست می شود که این آزمایشات شامل موارد زیر می باشد:



ESR
آزمایش ESR نشان گر سرعت رسوب گلبول های قرمز خون است. در التهاب و عفونت سرعت رسوب این سلول ها افزایش می یابد. بنابراین افزایش این تست نشانگر عفونت و التهاب در بدن است.
 
آزمایش فیبرونوژن
فیبرینوژن توسط کبد ساخته شده و برحسب نیاز بدن به همراه سایر فاکتورهای انعقادی در جریان خون آزاد می‌شود. ترکیب پروتئینی فیبرینوژن (پلی پپتید) با فعالیت آنزیم‌های پروتئاز به فیبرین تبدیل می‌شود. این آزمایش برای بررسی علت نتیجه غیرطبیعی تست های PT وPTT و همچنین غربالگری بیماری انعقاد درون رگی منتشر(DIC) و فیبرینولیز انجام می‌شود.
 
آزمایش لیپوپروتئین
لیپوپروتئین ها به طور عمده به 4 دسته تقسیم می شوند: لیپوپروتئین های با چگالی پایین (LDL)، با چگالی بسیار پایین (VLDL)، با چگالی بالا(HDL) و شیلومیکرون ها. که در این میان به HDLکلسترول خوب و به LDL کلسترول بد می گویند.
 
آزمایش میزان همولیز کمپلمان کل (CH50)
اندازه گیری میزان همولیز کمپلمان کل (CH50) بهترین ارزیابی و سنجش عملکردی مسیر کلاسیک کمپلمان است. سطوح سرمی CH50 اغلب در بیماری SLE، گلومرولونفریت و دیگر بیماری های کمپلکس ایمنی کاهش می یابد. اندازه گیری C3 و C4 هم در اختلالات خود ایمنی دارای اهمیت می باشد.2

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.anyazma.com
3.www.labday.ir