آیا خال مودار نشانه ای از سرطان است؟

خال مودار چیست؟

زمانی که مجموعه‌ای از ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولید کننده‌ی رنگدانه‌های پوست) به همراه سلول‌های رنگدانه‌ی پوست در ناحیه‌ی کوچک و متمرکزی از پوست تجمع کنند، خال بر روی پوست تشکیل می‌شود.

خال‌های پوستی معمولاً به صورت برآمدگی‌های ریزی در اشکال و رنگ‌های مختلف تشکیل می‌شوند و از لحاظ رنگی تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست هستند. رنگ خال‌های پوست به رنگ‌های زرد متمایل به قهوه‌ای، قهوه‌ای و سیاه دیده می‌شود. بسیاری از خال‌ها از نوع خال‌های معمولی و خوش خیم هستند. 

برخی از انواع خال‌ها اما از نوع مودار هستند که یک یا دو تار مو از درون آن‌ها بیرون زده است. باور بسیاری از افراد این است که این نوع از خال‌ها سرطانی هستند، ولی باید گفت که این باور افسانه‌ای بیش نیست. در حقیقت حضور و رشد مو در یک خال نشانه‌ای از سالم بودن و غیر سرطانی بودن آن است.1
 

چه چیزی باعث رشد مو در خال می‌شود؟

زمانی که یک خال در بالای سطح فولیکول مو ظاهر شود، این امکان را به وجود می‌آورد که مو در آن رشد کند. از طرفی چون سلول‌های سالم پوست باعث به وجود آمدن خال شده‌اند، رشد مو در خال می‌تواند به صورت طبیعی ادامه پیدا کند.

این مسئله که یک یا چند مو در خال رشد پیدا کند، مسئله‌ای غیرطبیعی نیست. در برخی موارد موهایی که در خال‌‌ها رشد می‌کنند، ممکن است ضخیم‌‌‌تر از سایر موها باشند. این مسئله به دلیل آن است که رنگدانه‌های اضافی در خال ممکن است باعث ضخیم‌‌‌تر شدن مو شوند.

شواهد زیادی گواه این مسئله است که یک خال همراه با رشد مو در آن سرطان‎زا نمی‎باشد. با این حال این بدین معنی که خال‌‌ها قادر به رشد سرطان نیستند نیز نمی‎باشد.3

نشانه‌های خال مودار سرطانی

خال‌ها معمولاً در نقاطی از پوست ظاهر می‌شوند که به صورت مداوم در معرض نور خورشید قرار دارند، ولی همیشه هم این اتفاق رخ نمی‌دهد. امکان ظاهر شدن خال‌ها در هر جای بدن وجود دارد.

افرادی که پوست روش‌تری دارند، بیش‌تر از افرادی با رنگ پوست تیره خال بر روی بدنشان ظاهر خواهد شد. بسیاری از افراد دارای تعداد کم و متوسط خال ( ده تا چهل عدد ) بر روی سطح بدنشان هستند. افرادی هم هستند که بیش‌تر ۵۰ عدد خال بر روی سطح پوست خود دارند.

خال‌های سالم و معمولی اندازه و شکل‌های مختلفی دارند. این خال‌ها از اندازه‌ی کوچک، دارای سطح صاف، یا خال‌های برآمده‌ی بزرگ به اندازه‌ی پاک کن‌های سر مداد متغییر هستند. ویژگی این خال‌ها عبارتند از:

خال‌ها گرد و قرینه هستند.

مرز و حاشیه‌ی مشخصی دارد.

ظاهر ثابتی دارند و معمولاً تغییر نمی‌کنند.

تک رنگ هستند و به رنگ‌های قهوه‌ای، زرد متمایل به قهوه‌ای، قرمز، صورتی، شفاف و یا حتی آبی دیده می‌شوند.

معمولاً عرض آن‌ها بیش‌تر از ۵ میلی‌متر نیست.

در افرادی که خال زیادتری بر روی پوست خود دارند و بیش‌تر از سایر افراد در معرض آفتاب پوستشان آسیب دیده، شانس ابتلا به سرطان پوست بیش‌تر است. این افراد باید به صورت مرتب تغییرات احتمالی خال‌های خود را بررسی کرده و تحت نظر پزشک متخصص پوست باشند. حتی احتمال تبدیل خال‌های سالم به سرطانی وجود دارد، مانند:

سرطان سلول‌های پایه‌ای ( basal cell carcinoma)

ﺳﺮﻃﺎن ﺳﻠﻮل ﺳﻨﮓﻓﺮﺷﯽ (squamous cell carcinoma)

ملانوما (melanoma).2
 

نشانه‌های خال‌های غیر عادی

خال‌های غیرمعمولی دارای ظاهری غیر قرینه هستند

دارای حاشیه و مرز نامشخص هستند

دارای دو یا چند رنگ (ترکیبی از سیاه، قهوه‌ای، صورتی و سفید) هستند

اندازه‌ی آن‌ها بزرگ‌تر از پاک کن سر مدادها است

بافت سطحی خال تغییر کند: سخت، خشک، نرم یا برآمده هستند

احساس خارش در خال وجود دارد

خون ریزی از خال رخ می‌دهد

تغییر ناگهانی و یا رشد سریع خال دیده می‌شود.

نشانه‌های اولیه‌ی ملانوما شامل تغییر خال‌های موجود یا ظاهر شدن یک خال جدید است. فرد باید به صورت مداوم تغییرات سطح پوست خود را بررسی کند این راه روشی مطمئن برای تشخیص به موقع ضایعات خطرناک پوستی است. اگر فرد دارای تعداد زیادی خال باشد یا دارای سابقه‌ی خانوادگی سرطان پوست باشد، لازم است که به صورت مرتب به پزشک متخصص پوست مراجعه کند تا خال‌ها به صورت دقیق بررسی شوند.

فراموش نکنید که داشتن یک خال غیرعادی لزوماً به معنی داشتن سرطان نیست. تیره تر شدن و یا روشن تر شدن خال‌های معمولی در طول زمان امری طبیعی است. اما اگر فرد متوجه‌ی تغییراتی غیر طبیعی در پوست خود شد، بهتر است که با متخصص مشورت کند. متخصص می‌تواند خال را برداشته و جهت بررسی بهتر نمونه را به آزمایشگاه تشخیص طبی بفرستد.2
 

متخصصان پوست چه کمکی به افراد در تشخیص خال‌هایشان می‌کنند؟

اکثر خال‌ها خوش‌خیم و غیر سرطانی هستند و تنها ضایعاتی نیاز به اقدامات درمانی دارند که به نحوی غیر عادی باشند یا بیمار به لحاظ زیبایی تقاضامند برداشتن خال‌هایش باشد. هر لکه یا خالی که به طور ناگهانی دچار تغییراتی در اندازه، شکل و یا رنگ شود و یا دچار خون‌ریزی، خارش یا درد شده و یا زخمی گردد، نیاز به بررسی بیشتری دارد.

همچنین خال‌هایی که بعد از ۲۰ سالگی ظاهر می‌شوند نیاز به توجه دارند. تنها متخصص پوست است که می‌تواند متوجه شود که آیا یک خال خطرناک است و یا خطرناک‌ نمی‌باشد و به همین دلیل تنها متخصص پوست مجرب است که می‌تواند مجوز درمان غیر جراحی خال‌ها را داشته باشد.

پزشک متخصص پوست، به مجرد اینکه شک کند که یک خال ممکن است غیرمعمول باشد برای کسب اطمینان تمام یا قسمتی از خال را برای جراحی برمی‌دارد و آن را برای آزمایش به آزمایشگاه آسیب‌شناسی می‌فرستد.

اگر فقط قسمتی از خال برداشته شده باشد و جواب آسیب‌شناسی، سرطان خال باشد بایدکل ضایعه همراه با قسمتی از پوست سالم اطراف آن مجددا برداشته شود. نمونه‌برداری از یک خال هرگز به سرطانی‌شدن آن منجر نمی‌شود.3

آیا امکان برداشتن خال مودار وجود دارد؟

بر اساس همان باورها بسیاری اعتقاد دارند که برداشت مو از خال مودار منجر به سرطانی شدن آن خواهد شد. خوشبختانه این باور درست نیست. 

اگر فرد از ظاهر خود راضی نباشد، به راحتی می‌تواند مویی که از سطح خال بیرون زده را خارج کند. این کار را فرد با همه‌ی موهای زائد خود به صورت روزانه و مداوم انجام می‌دهد.

از طرفی درمان با الکترولیز برای جلوگیری از رشد این موها هم تجویز می‌شود. اگر خال برجسته نباشد، فرد به راحتی می‌تواند از موم یا تیغ برای برداشتن مو از سطح آن استفاده کند. اما اگر خال برجسته باشد، بهتر است که از تیغ و ریش‌تراش برای برداشتن مو استفاده نکرد. اگر فرد پوست حساسی داشته باشد، ممکن است در هنگام برداشتن مو به التهاب پوستی دچار شود، این افراد برای برداشتن خال بهتر است با پزشک خود مشورت کنند. 

فرایند برداشتن خال در یک مطب پزشکی بسیار ساده و سریع انجام می‌شود. در ابتدا پزشک ناحیه‌ی مربوطه را با تزریق داروی مخصوص بی حس می‌کند، و بعد خال را می‌تراشد و می‌برد. اگر خال درشت باشد، شاید پزشک مجبور باشد بر روی سطح پوست بخیه هم بزند.

برداشت خال ساده و معمولاً بدون دردسر است، ولی نباید فراموش کرد که اثر جای قبلی خال به صورت دائمی بر روی پوست باقی خواهد ماند. بنابراین بسته به مکانی که خال در آن قرار دارد، فرد باید خطر باقی ماندن جای زخمی دائمی بر روی پوست را در نظر داشته باشد. 1

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.etebarenovin.ir
3.www.drroozbahani.ir