از علت تا درمان درد پهلو

درد پهلو

درد پهلو موضوعی است که می تواند باعث شود حتی نتوانید از جای خود بلند شوید. علت درد پهلو می تواند یک سرماخوردگی ساده باشد تا مشکلات کلیوی و مثانه.

درد پهلو موضوعی است که می تواند باعث شود حتی نتوانید از جای خود بلند شوید. درواقع گاهی درد پهلو فرد را فلج می کند. نکته مهم در مورد این درد را می توان دوگانه بودن دانست. یعنی گاهی این درد مزمن و پلکانی است و گاهی ناگهان بروز می کند.

درد پهلو، یا پهلو درد می تواند حاصل عللی متعدد باشد. فراموش نکنیم که هر نوع درد شدید در ناحیه پهلو یا دردی که چندیدن روز ادامه دارد اما نشانی از بهبودی آن دیده نمی شود باید هر چه سریعتر مورد بررسی پزشک قرار گیرد.1
 

علت درد پهلو

شش دلیل احتمالی این درد عبارتند از:
 

مشکلات عضلانی 

عضلات کمر و حتی سینه ممکن است باعث درد پهلو شوند. برخی از دلایل رایج درد عضلانی عبارتند از:

آسیب عضلانی مانند پیچ‌خوردگی و کشیدگی 

استفاده زیاد از عضلات

منقبض ماندن عضلات یا تنشن عضلانی

کم بودن فعالیت بدنی

باقی ماندن در شرایط غیر معمول و موقعیت‌های استرس‌زا برای مدت طولانی 

درد پهلوی معمولی در یک طرف ماهیچه‌ی آسیب دیده ایجاد می‌شود. افرادی که به دلیل نداشتن فعالیت بدنی کافی دچار درد عضلانی هستند، ممکن است در هر دو سمت بدن و یا در هنگام حرکت به سمت جلو و عقب در پهلو احساس درد داشته باشند.

آسیب‌های ماهیچه‌‌ای یکی از اولین و اصلی‌ترین دلایل درد پهلو هستند. دردهای عضلانی ممکن است بسیار شدید باشند، اما شدت درد لزوماً نشان‌دهنده‌ی شدید بودن آسیب عضله نیست.
 

عفونت مجاری ادراری

عفونت مجاری ادراری زمانی ایجاد می‌شود باکتری ها در مجاری ادراری رشد کرده و  باعث عفونت مثانه، مجرای ادرار و یا کلیه‌ها شود. بیش‌تر عفونت‌ها در قسمت پایینی مجرای ادراری باقی مانده و بیش‌تر در زنان شایع هستند.

اگر این عفونت درمان نشود، امکان گسترش آن و درگیر کردن کلیه‌ها وجود دارد. در این حالت عفونت حاد و شدید کلیوی رخ خواهد داد.

علاوه بر درد پهلو سایر علائم عفونت مجاری ادراری عبارتند از:

دفع ادرار به همراه درد

تکرر ادرار

خون در ادرار

درد ناشی از عفونت مجاری ادراری ممکن است یکی از پهلوها و یا هر دوی آن‌ها را درگیر کند.


 

مشکلات کلیوی

کلیه به عنوان تصفیه خانه بدن عمل می‌کند. کلیه‌ها در قسمت میانی کمر و درست زیر دنده‌ها قرار دارند. بسیاری درد ناشی از کلیه‌ها را در کمر و یا پهلو احساس می‌کنند.

بسیاری از مشکلات کلیوی زمانی آغاز می‌شود که یک عفونت از مثانه شروع شده و در نهایت کلیه را درگیر کند. بیماری‌های کلیوی هم می‌تواند ژنتیکی بوده و هم در نتیجه‌ی مشکلات دیگر اندام‌های بدن رخ دهد.

مشکلات کلیوی که منجر به درد پهلو می‌شود، عبارتند از:

سنگ کلیه

بیماری کلیوی، مانند بیماری کلیه‌ی پلی کیستیک

عفونت‌ها 

لخته‌ی خونی و یا خونریزی کلیوی 

بیمار در صورت احساس درد در پهلو و یا مشاهده‌ی سایر علائم مشکلات کلیوی مانند علائم مربوط به مشکلات مثانه باید به پزشک مراجعه کند. درد پهلو معمولاً همان سمت بدن که کلیه‌‌ی مشکل‌دار در آن قرار دارد، رخ می‌دهد. اگر در نتیجه عفونت و یا یک بیماری خاص هر دو کلیه درگیر شوند، فرد در دو سمت بدن احساس درد خواهد داشت.

زونا

زونا نوعی از عفونت است که باعث ایجاد تاول‌هایی دردناک می‌شود. هر شخصی که پیش‌تر به آبله مرغان دچار شده، می‌تواند به زونا هم مبتلا شود. با این همه این عارضه در افراد مسن‌تر که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیش‌تر رایج است.

زونا معمولاً با احساس سوزش و یا دردی از جانب سیستم عصبی آغاز می‌شود. طی چند روز یک تاول حاوی مایع در آن محل ظاهر می‌شود.

در برخی از بیماران زونا بسیار شدید می‌شود. افراد مبتلا به ویروس اچ آی وی، افرادی که داروهای سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی دریافت می‌کنند و افراد مسن، در صورت ابتلا به زونا باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند.

زونا معمولاً  یک طرف بدن را درگیر می‌کند و به همین دلیل درد پهلو یا در سمت چپ و یا در سمت راست بدن احساس می‌شود.
 

مشکلات کبدی و بیماری‌های لوزالمعده

لوزالمعده و کبد در قسمت عمقی شکم درست زیر دنده‌ها و قفسه سینه قرار دارند. بعضی اوقات وجود مشکل در این اندام‌ها منجر به درد پهلو می‌شود. این درد حتی می‌تواند به سمت کمر هم منتشر شود.

از آن‌جایی که کبد و پانکراس با هم کار می‌کنند تا کار گوارش غذا تکمیل شود، اگر مشکلی در یکی از آن‌ها رخ دهد، دیگری هم درگیر خواهد شد.

بیماری‌های زیادی کبد و لوزالمعده را درگیر می‌کند. برخی از آن‌ها مانند مسدود شدن مجرای صفراوی که در نتیجه‌ی سنگ کیسه‌ی صفرا ایجاد می‌شود، قابل درمان هستند. برخی دیگر مانند هپاتیت خود ایمنی جز بیماری‌های مزمن به شمار می‌روند.

در صورت درمان نشدن، برخی از بیماری‌های لوزالمعده و کبد فرد را در معرض خطر مرگ قرار می‌دهند. این بیماری‌ها به همراه علائم خود که یکی از آن‌ها درد پهلو است، برای فرد احساس ناراحتی ایجاد می‌کنند.

درد ناشی از بیماری پانکراس و یا کبد در یک سمت بدن رخ می‌دهد، دیگر علایم بیماری عبارتند از:

ادرار تیره

مدفوع کم رنگ 

حالت تهوع و استفراغ

احساس درد به صورت ناگهانی

چشم و پوست زرد رنگ

خستگی

تب
 

مشکلات ستون فقرات

مشکلات ستون فقرات مانند التهاب مهره‌های کمر و یا دیسک‌ها باعث ایجاد درد منتشر به سمت پهلوها خواهند شد. 

دیسک بین مهره‌ها و نخاع قرار دارد و گاهی به دلیل پاره‌ای عوامل متورم شده و ایجاد درد می‌کند‌. دیگر عوامل مانند شکستگی ستون فقرات هم می‌تواند باعث ایجاد درد در پهلو شود. درد پهلو ناشی از مشکلات ستون فقرات معمولاً در یک سمت بدن رخ می‌دهد ولی در عین حال احتمال ایجاد درد در دو طرف هم وجود دارد.

این علائم هم در افراد دیده می‌شود:

درد شدیدی که به سمت پاها کشیده می‌شود

بی‌حسی و گزگز در پاها بدون هیچ دلیل خاصی

درد کمر مزمن 

راه رفتن سخت و دشوار.2

علائم مرتبط با درد پهلو

درد پهلو ممکن است دردناک، کسل کننده یا بصورت گرفتگی عضلانی و یا درد تیز پهلو خود را نشان دهد. این امکان وجود دارد که به صورت گهگاه اتفاق بیفتد. به عنوان مثال علت درد پهلو سمت راست بالای کمر ، عمدتا به مشکلات پانکراس و کبد مربوط می شود و با علائم دیگری هم چون حملات ناگهانی درد، خستگی، تب، کاهش حرکات روده و ادرار تیره همراه است. بیماری زونا می تواند علت درد پهلو چپ و یا درد پهلوی راست نه به صورت هر دو طرف هم زمان باشد.
 

علائم مشکل کلیه

اگر علائم زیر را نیز داشته باشید، این درد به خاطر وجود مشکلات کلیوی می باشد:

• بثورات

• تب

• سرگیجه

• حالت تهوع

• استفراغ

• یبوست

• اسهال

• خون در ادرار

• درد در هنگام ادرار کردن

در برخی از موارد نادر درد شدید پهلو در بارداری به علت وجود مشکلات کلیوی می باشد.

اگر هر یک از علائم فوق را همراه با درد پهلو به مدت طولانی تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
 

علائم کم آبی بدن

اگر درد مبهم در پهلو همراه با این علائم کم آبی بدن را تجربه می کنید، سریعا مراقبت های اورژانسی دریافت نمایید:

• تشنگی شدید

• فقدان تعریق

• سرگیجه

• ضربان قلب تند

• دهان خشک و چسبنده

• سردرد

• تب

• یبوست

• ادرار تیره

• کاهش ادرار.1
 

تشخیص علت درد پهلو

پزشک سوالاتی را از بیمار می پرسد تا علت اصلی پهلودرد مشخص گردد.

بیمار باید اطلاعات زیر را در اختیار پزشک قرار دهد:

محل دقیق بروز درد

مدت زمان شروع درد

نوع درد

شدت و دفعات بروز درد

سایر علائم

گاهی اوقات پزشک درخواست انجام یک یا چند مورد از تست های تشخیصی زیر را خواهد داد:

سونوگرافی یا عکسبرداری از شکم

سی تی اسکن شکمی

کشت ادرار

آنالیز ادرار.3

درمان درد پهلو چیست؟

درمان درد پهلو به علت آن بستگی دارد. روش‌های درمانی شامل:

آنتی بیوتیک برای عفونت‌های کلیوی، عفونت مجاری ادراری و پانکراتیت ناشی از بروز یک عفونت

درمان‌هایی برای از بین بردن سنگ کلیه

برداشتن کیسه صفرا یا تجویز دارو برای از بین بردن سنگ کیسه صفرا

داروهای ضد ویروسی برای درمان زونا

تجویز داروهای برای بیماری‌های کبدی

پیوند کبد در شرایط بیماری‌های شدید کبدی 

پیوند کلیه برای برخی انواع بیماری‌های کلیوی

دیالیز کلیه خصوصا زمانی که فرد در صف پیوند کلیه قرار دارد

فیزیوتراپی و انجام ورزش‌های کششی، استفاده از کمپرس یخ و استراحت برای انواع خفیف آسیب‌های عضلانی 

بستری شدن در بیمارستان برای دریافت داروهای درون وریدی، به خصوص در صورت ابتلا به پانکراتیت، سنگ کیسه صفرا، بیماری کلیوی و کبدی 

تجویز دارو برای التهاب مفاصل

جراحی یا فیزیوتراپی برای درمان دیسک ستون مهره‌ها

در برخی از موارد، شخص به درمان نیاز ندارد. اگر سنگ کلیه کوچک باشد، بدون نیاز به درمان از بدن خارج می‌شود‌. اگر درد پهلو ناشی از نشستن طولانی مدت باشد هم بعد از مدت کوتاهی از بین خواهد رفت.

همچنین برای درمان بیماری‌های کبدی پزشک توصیه‌هایی در جهت تغییر سبک زندگی به فرد خواهد کرد، در این شرایط فرد باید رژیم غذایی خود را تغییر دهد. از طرفی دیگر اگر درد پهلو ناشی از آسیب‌های عضلانی باشد، فرد باید تحرک و فعالیت بدنی خود را زیاد کند.3

پینوشتها
1.www.drsiamakmoradi.com
2.www.drdr.ir
3.www.elhamclinic.com