آستیگماتیسم

آستیگماتیسم که در اصطلاح رایج با لفظ «آستیگمات» شناخته می شود، بیماری رایج چشمی است که دید را با مشکل مواجه می کند و این مشکل می تواند توسط عینک، لنز و یا عمل جراحی برطرف شود.

دلیل اصلی بروز این وضعیت به این خاطر است که چشم به صورت کامل کروی نیست و این موضوع باعث بوجود آمدن خطای انکساری می شود. آستیگماتیسم تقریبا در همه افراد وجود دارد و تنها شدت و ضعف آن بین افراد متفاوت است. برای تصحیح این خطا معمولا از عینک، لنز و یا جراحی کمک گرفته می شود.

چشم انسان کروی است و در شرایط عادی زمانی که نور به داخل چشم راه میابد، ممکن است منکسر و یا منحرف شود و با این شرایط یک تصویر واضح از منظره، در مغز جای می گیرد. اما چشمی که دچار آستیگماتیسم است، بیشتر به شکل توپ راگبی و یا انتهای یک قاشق در می آید.

برای این دسته از افراد زمانی که نور وارد چشم می شود، نور به جهات بیشتری منکسر می شود و همین پدیده سبب می شود تا وی تنها نقطه خاصی را واضح ببیند و بقیه نقاط در فواصل دیگر به صورت تار و یا مواج دیده شوند.1
 

انواع آستیگمات چشم

آستیگماتیسم انواع مختلفی دارد. به طور مثال شاید از پزشکتان شنیده باشید که آستیگمات شما ساده است یا از نوع نامنظم می‌باشد. ابتدا انواع آستیگمات چشم را از نظر می‌گذرانیم.

اگر دو محور اصلی با قدرت انکسار و جهت گیری ثابت در قرنیه وجود داشته باشد؛ آستیگمات چشم از نوع منظم و در غیر این صورت نامنظم می‌باشد.

آستیگمات ساده هم به این معنی است که یک محور روی شبکیه قرار می‌گیرد. حالا بستگی به محور دیگر دارد که کجا قرار بگیرد تا آن را به انواع دوربین و نزدیک بین تقسیم کنیم. اگر محور دیگر جلوی شبکیه باشد، به آن آستیگمات نزدیک بینی ساده می‌گوییم. خودتان حدس می‌زنید که اگر این محور در پشت شبکیه باشد، آن را آستیگمات دوربینی ساده می‌نامند.

نوع دیگر آستیگمات که ساده نیست؛ مرکب نام دارد. در آستیگمات‌های مرکب معمولا هر دوی این محور در یک قسمت نسبت به شبکیه قرار می‌گیرند؛ یا در جلوی آن که مشخصا می‌شود نزدیک بینی مرکب و اگر در پشت شبکیه باشد، نوع دوربینی مرکب است. گفتیم معمولا! چون نوعی از افراد مبتلا به آستیگمات هم وجود دارند که یک محور بینایی در جلوی شبکیه و محور بینایی دیگر در پشت شبکیه وجود دارد.1
 

نشانه های آستیگماتیسم

افرادی که دارای آستیگماتیسم تشخیص داده نشده هستند دارای تار بینی هستند. اما ممکن است این موضوع، خستگی و یا خشکی چشم نیز باشد. هرچند که این نشانه ها ممکن است نشانه آستیگماتیسم نباشد، بهتر است در صورتی که این نشانه ها را تجربه کرده اید به چشم پزشک مراجعه کنید.2

علت آستیگماتیسم

آستیگماتیسم زمانی اتفاق می افتد که انحنای قرنیه، عدسی یا هردو غیرطبیعی باشد.

قرنیه لایه ای شفاف از بافتی است که جلوی چشم را می پوشاند. قرنیه در عین محافظت از چشم در برابر عفونت ها و آسیب ها، نور را از خود عبور داده و به  آنرا به سمت خلف چشم متمرکز می کند.

قرنیه ای که به درستی منحنی شکل باشد، می تواند به محض ورود نور به چشم، باعث شکست و انکسار آن شود.

در فردی که آستیگماتیسم دارد، قرنیه اغلب تخم مرغی شکل است و بجای اینکه کاملا گرد باشد، دو انحنا دارد؛ که گاهی اوقات به نام آستیگماتیسم قرنیه ای شناخته می شود.

به علت وجود دو انحنای متفاوت، تابش نور در شبکیه بجای یک نقطه در دو نقطه متمرکز می شود. این اتفاق موجب دید تا و گاهی اواقات، در صورت شدید بودن آستیگماتیسم، سبب دوبینی می شود.

دقیقا به همین دلیل است که بعضی افراد از بدو تولد قرنیه ای دارند که انحنای مناسبی ندارند؛ اما ممکن است یکی بیماری ژنتیکی باشد.

درصد بیشتری از نوزادانی که بصورت زودرس به دنیا می آیند در مقایسه با نوزادانی که نزدیک به زمان معین متولد می شوند، دچار آستیگماتیسم هستند.

انواع خاصی از جراحی یا آسیب به چشم که می تواند باعث زخمی شدن قرنیه شود، ممکن است باعث آستیگماتیسم شود.

قوز قرنیه اختلالی دژنراتیو چشمی است که در آن قرنیه به تدریج نازک می شود و به شکل مخروطی در می آید. این اتفاق می تواند باعث ایجاد شرایطی شود که تحت عنوان آستیگماتیسم غیرعادی شناخته می شود.2
 

راههای تشخیص آستیگماتیسم

آستیگمات از طریق تست چشم، قابل تشخیص است. یک تست چشم ، شامل آزمایش کامل چشم است که نشان می دهد چشمانتان چگونه نور را خم می کنند. پزشک از وسایل گوناگونی استفاده می کند، نور را مستقیم به چشم ها می تاباند و از شما می خواهد از میان عدسی های گوناگون نگاه کنید. پزشک از این تست ها برای امتحان زوایای متفاوت چشم و دید و تشخیص راه درمان برای فراهم کردن دید واضح به وسیله عینک یا لنزهای تماسی، استفاده می کند.3
 

چه زمانی به پزشک چشم مراجعه کنید؟

اگر علائم چشم شما را از انجام فعالیت‌هایتان محروم می‌کند یا توانایی شما در انجام کارهای روزمره را مختل می‌کند، به چشم پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا شما آستیگماتیسم دارید یا خیر و شدت آن کند. او سپس می‌تواند شما را از گزینه‌های موجود برای تصحیح دید راهنمایی کند.2
 

درمان آستیگماتیسم

هدف از درمان آستیگمات ، بهبود وضوح دید و راحتی چشم است ؛ راه های درما لنزهای درمانی یا جراحی انکساری هستند.
 
لنزهای درمانی
استفاده از لنزهای درمانی به منظور خنثی کردن انحنای ناهموار قرنیه یا عدسی چشم شما است.

انواع لنزهای درمانی به این شرح هستند:


 
عینک
عینک ها از عدسی هایی ساخته شده اند که به تعدیل شکل ناهموار چشم های شما کمک می کنند. عدسی ها نور را به طور صحیح در چشمان شما خم می کنند و عینک همچنین می تواند سایر خطاهای انکساری مانند دوربینی و نزدیک بینی را نیز درمان کند.
 
لنزهای تماسی
مانند عینک، لنزهای تماسی نیز می توانند بیشتر انواع آستیگمات را درمان کنند ؛ آن ها در انواع مدل ها مانند نرم و یک بار مصرف، چند بار مصرف، سفت و سخت ،یا دو طرفه موجود می باشند.

لنزهای تماسی همچنین در فرآیندی به نام اورتوکراتولوژی نیز استفاده می شوند که در این پروسه، شما برای چندین ساعت در روز از لنز تماسی سخت استفاده می کنید، تا انحنای چشم شما خنثی شود ، سپس مدت زمان کمتری از لنز استفاده می کنید تا حالت جدید باقی بماند. اگر این روش را ادامه ندهید، چشم ها به حالت قبلی باز می گردند.3

پینوشتها
1.www.dr-yadegari.ir
2.www.darmankade.com
3.www.namnak.com