از علت تا درمان تب زرد

تب زرد چیست؟

تب زرد یک بیماری ویروسی حاد و کشنده است که از طریق نیش پشه به انسان و سایر پستانداران منتقل می‌شود. این ویروس در حقیقت از طریق پوست وارد بدن انسان شده و به جریان خون او وارد می‌شود. به محض ورود ویروس به جریان خون و قبل از بروز هر گونه علائمی به سرعت تکثیر می‌یابد.

جالب است بدانید که ویروس تب زرد نسبت به تغییرات فصلی و آب‌وهوایی مقاوم است و می‌تواند به صورت طولانی مدت در بدن پشه حامل آن باقی بماند.

کبد، قلب، کلیه و غدد فوق کلیوی از جمله قسمت‌هایی از بدن هستند که بیش‌تر در معرض حمله این ویروس حاد قرار می‌گیرند.1
 

مراحل بیماری تب زرد

در مراحل اولیه، فرد آلوده، دچار سر درد، تب، استفراغ، از دست دادن اشتها، و زردی می‌شود. حدوداً ظرف 3 تا 4 روز، ممکن است بهبودی مختصری حاصل شود. مرحله بعدی دوره بهبودی است که در آن تب و علائم ناپدید می‌شوند.

بیشتر افراد آلوده در این مرحله بهبود می‌یابند، در حالی که گروهی دیگر که به اندازه‌ی گروه اول خوش شانس نیستند، به فاصله‌ی 24 ساعت وارد مرحله‌ بعدی می‌شوند.

آخرین مرحله، دوره مسمومیت است که در آن یک اختلال چند ارگانی صورت می‌گیرد. این دوره صرف نظر از نارسایی کبد و کلیه، خون روی (hemorrhage) یا اختلالات خونریزی، شامل اختلال عملکرد مغز مانند هذیان، تشنج، کما، شوک و مرگ است.2
 

علائم تب زرد

 

علایم خفیف تب زرد

- تب که به سرعت بالا می رود.

- لرز که حتی با وجود افزایش دمای اتاق نیز می‌تواند وجود داشته باشد.

- سردردهای مداوم

- تهوع و استفراغ : بیمار ممکن است میل به غذا نداشته باشد، ولی در عوض باید مقدار زیادی مایعات که سرشار از مواد مغذی و ویتامین هستند را استفاده کند.

- خستگی
 

علایم شدید تب زرد

مشکلات قلبی و کلیوی و کبدی (نارسایی کلیه و کبد)، خونریزی داخل پوستی، تپش قلب، پشت‌درد و یبوست.

تب زرد یک بیماری حاد و کشنده است و حدود 85 درصد افراد مبتلا به آن می‌میرند. لذا به محض این‌که احتمال این بیماری را در خود می‌دهید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.2

علت تب زرد

عامل تب زرد یک ویروس است که از طریق پشه ای به نام آئدس اجیپتی منتقل می شود. این پشه ها در نزدیکی محل سکونت انسان ها زیست می کنند جایی که آن ها حتی در تمیز ترین آب ها نیز تولید مثل می کنند. در بیشتر موارد تب زرد در صحراهای آفریقا و آمریکای جنوبی ایجاد می شود.

انسان ها و میمون ها عموما توسط ویروس تب زرد آلوده می شوند. پشه های آئدس اجیپتی ویروس تب زرد را بین میمون ها و انسان ها منتقل می کنند.

زمانی که یک پشه انسان یا میمون آلوده به ویروس تب زرد را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون پشه شده و قبل ورود به غدد بزاق در خون جریان پیدا می کند. زمانی که پشه آلوده انسان یا میمون دیگری را نیش می زند، ویروس وارد جریان خون میزبان شده و ابتلا به بیماری تب زرد اتفاق می افتد.3
 

 فاکتورهای خطر تب زرد

شما ممکن است با سفر به مناطقی که پشه ها حال ویروس تب زرد هستند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار بگیرید. این نواحی شامل صحراهای آفریقا و آمریکای جنوبی هستند.

حتی اگر گزارشی مبنی بر افراد مبتلا در این نواحی وجود نداشته باشد، این بدین معنی نیست که شما در معرض خطر ابتلا به بیماری تب زرد قرار ندارید. این امکان وجد دارد که جمعیت بومی واکسن تب زرد را دریافت کرده باشند و در برابر بیماری ایمن باشند و یا افراد مبتلا به تب زرد هنوز شناسایی نشده باشند.

اگر شما قصر سفر به این مناطق را دارید، شما می توانید با دریافت واکسن تب زرد حداقل چندین هفته قبل از سفر خود را در برابر بیماری ایمن کنید. هر فردی ممکن است به ویروس تب زرد آلوده می شود اما افراد مسن در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری تب زرد قرار دارند.3
 

نحوه تشخیص بیماری تب زرد

در مراحل ابتدایی ابتلا به بیماری تب زرد، معمولا این عارضه با بیماری‌هایی مانند مالاریا، حصبه، بیماری‌های ریکتزیایی، خونریزی تب‌های ویروسی، عفونت‌های آربو ویروسی، لپتوسپیروز یا تب شالیزار، هپاتیت ویروسی و مسمومیت اشتباه گرفته می‌شود. زیرا علائمی مشابه با نشانه‌های این بیماری‌ها دارد.

اما تشخیص قطعی ابتلا به این بیماری تنها از طریق انجام آزمایش خون میسر می‌شود. زیرا نتایج آزمایش خون معمولا اطلاعات دقیق‌تری را در اختیار پزشک قرار می‌دهد.1
 

درمان تب زرد

در حقیقت هیچ روش درمانی تایید شده‌ای برای درمان بیماری ویروسی تب زرد وجود ندارد. بنابراین درمان این بیماری تنها از طریق روش‌های مراقبتی صورت می‌گیرد.

تامین مایعات مورد نیاز و اکسیژن کافی، در کنار تنظیم فشار خون، تعویض خون بیمار در صورت نیاز، تامین خون از دست رفته، دیالیز برای افرادی که دچار نارسایی کلیه هستند و دریافت پلاسمای خون برای پیشگیری از انعقاد بهترین روش درمان برای افرادی است که دچار این بیماری هستند.

در برخی از موارد می‌توان از محلول اوآراس و پاراستامول نیز برای جبران کم آبی بدن و تنظیم تب بیمار نیز استفاده کرد. در صورتی بروز عفونت باکتریایی حاد نیز معمولا درمان با آنتی بیوتیک توصیه می‌شود.1

پیشگیری از تب زرد

 

واکسن تب زرد

واکسن تب زرد واکسنی بسیار موثر در پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. تب زرد بیماری رایج در صحراهای آفریقا و آمریکای جنوبی است. اگر در این نواحی زندگی می کنید در مرود دریافت واکسن تب زرد با پزشک مشورت کنید. اگر شما قصد سفر به این نواحی را دارید، حداقل 10 روز قبل از سفر (و ترجیحا 3 تا چهار هفته قبل) با پزشک خود مشورت کنید.

دریافت تک دوز واکسن تب زرد ایمنی برای حداقل ده سال علیه بیماری تب زرد ایجاد می کند. عوارض واکسن تب زرد بسیار خفیف است، 5 تا 10 روز طول می کشد و شامل سردرد، تب با درجه بالا، درد ماهیچه ای، خستگی و درد در محل تزریق است. واکنش های جدی تر مانند ایجاد سندرمی شبیه به تب زرد واقعی، التهاب مغز (انسفالیت) یا مرگ ممکن است در نوزادان یا افراد مسن اتفاق بیافتد. دریافت واکسن تب زرد برای افراد بین سنین 9 ماه تا 60 سال ایمن است.

در صورتی که کودک شما سن کمتر از نه ماه دارد، سیستم ایمنی شما تضعیف شده است، باردار هستید و یا سن بالاتر از 60 سال دارید، در مورد دریافت واکسن تب زرد با پزشک متخصص بیماری های عفونی مشورت کنید.
 

محافظت در برابر پشه

علاوه بر دریافت واکسن، می توانید با پیشگیری از نیش پشه ها از بروز بیماری تب زرد جلوگیری نمایید. برای کاهش قرارگیری در عرض پشه های حامل ویروس تب زرد نکات زیر را در نظر داشته باشید:

در زمانی که فعالیت پشه زیاد است، تنها در موارد ضروری به بیرون از خانه بروید.

زمانی که به مناطق آلوده به پشه می روید، بلوز آستین بلند و شلوار بلند بپوشید.

در خانه با سیستم تهویه مناسب اسکان بگیرید.

برای دفع پشه های می توانید از محصولات زیر استفاده کنید:
 

دفع کننده های غیر پوستی

از دفع کننده های حشرات حاوی پرمترین برو روی لباس ها، کفش ها، چادر و رختخواب خود بزنید. پرمترین نباید بر روی پوست استفاده شود.
 

دفع کننده های پوستی

محصولاتی با مواد موثره DEET، iR3535 یا پیکاریدین می تواند یک محافظت طولانی مدت در برابر پشه ها بر روی پوست ایجاد کنند. شما می توانید غلظت محصول را بر اساس مدت زمانی که ممکن است در معرض پشه حال ویروس تب زرد قرار داشته باشید انتخاب کنید. به طور کلی، محصولات با غلظت بالاتر اثرگذاری طولانی تری خواهند داشت.

در نظر داشته باشید که دفع کننده های حشرات شیمیایی سمی هستند و استفاده از آن ها باید در مقدار کافی تنها زمانی که بیرون از خانه هستید انجام گیرد. از محصولات حاوی DEET بر روی دستان کودکان یا نوزادان زیر دو ماه استفاده نکنید. شما می توانید برای محافظت نوزاد از پشه ها، از پشه بند استفاده کنید.

طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، روغن اکالیپتوس لیمویی در غلظت یکسان می توانند محافظتی مانند DEET را ایجاد نماید. اما این محصول نباید در کودکان زیر سه سال استفاده شود.3

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.tasnimnews.com
3.www.dorvana.com