آزمایش پروژسترون چیست ؟

آزمایش پروژسترون در زنان به منظور اندازه گیری سطح پروژسترون خون و بررسی تخمک‌گذاری انجام می‌شود. پزشک زنان ممکن است این آزمایش را به منظور تشخیص کیست‌های تخمدانی، مشکلات باروری، شک به بارداری خارج از رحم یا سقط جنین تجویز کند. در تمام این اختلالات، تولید هورمون پروژسترون کاهش یافته است.

این هورمون در نیمه دوم چرخه قاعدگی بیشتر تولید می‌شود و در طول یک چرخه قاعدگی یکسان نیست. هورمون پروژسترون، پروتئینی ترشح می‌کند که پوشش داخلی رحم را برای باروری تخمک آماده می‌کند. اما اگر دیواره رحم ضخامت کافی نداشته باشد، دیواره‌های آن تجزیه شده و در نهایت خونریزی عادت ماهیانه آغاز می شود.1
 

آزمایش پروژسترون چه زمانی درخواست داده می شود؟

سطح پروژسترون ممکن است در موارد زیر اندازه گیری شود:

در هنگام ارزیابی ناباروری ، هنگامی که خانمی در بارداری مشکل دارد و پزشک می خواهد روند تخمک گذاری طبیعی فرد را تأیید کند. آزمایش ممکن است چند بار در طول چرخه قاعدگی یک زن انجام شود تا تغییر در غلظت پروژسترون ارزیابی شود.

در مواردی که لازم است که تعیین کنید که تخمک گذاری چه زمانی رخ داده است و به دنبال دارو درمانی برای القای تخمک گذاری باشید

وقتی علائمی مانند درد شکم و لکه بینی ، حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین را تهدید می کند

به طور مرتب هنگامی که یک زن به درمان جایگزینی پروژسترون نیاز دارد تا بتواند بارداری خود را حفظ کند

این آزمایش به طور دوره ای در طول یک بارداری پرخطر برای نظارت بر جفت و سلامت جنین هنگامی که یک زن غیر باردار در حال تجربه خونریزی غیر طبیعی رحم است، درخواست می شود.2
 

از آزمایش پروژسترون چگونه استفاده می شود؟

آزمایش پروژسترون ممکن است در موارد زیر استفاده شود:

از این آزمایش برای کمک به شناخت و مدیریت برخی از دلایل ناباروری استفاده می شود. از آنجا که سطح پروژسترون در کل چرخه قاعدگی متفاوت است ، می توان برای این منظور از اندازه گیری های متعدد (سریالی) استفاده کرد.

از آزمایش پروژسترون برای تعیین اینکه آیا زن تخمک گذاری کرده است یا نه (تخمک از تخمدان آزاد کرده است) ، هنگام تخمک گذاری یا نظارت بر موفقیت تخمک گذاری ناشی ازدر اوایل بارداری برای کمک به تشخیص بارداری ناکافی (سقط جنین) یا حاملگی که در خارج از رحم (خارج رحمی) رشد می کند ، به همراه تست گنادوتروپین کوریونی انسان (hCG) برای نظارت بر حاملگی پرخطر برای کمک به ارزیابی جفت و سلامت جنین استفاده می گردد.

اگر زنی برای کمک به حمایت از بارداری زودرس خود ، تزریق پروژسترون را دریافت می کند ، این آزمایش برای تعیین اثربخشی درمان جایگزینی کمک می کند.

آزمایش پروژسترون همراه با آزمایش های دیگر مانند هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) ، هورمون لوتئین کننده (LH) ، hCG و شمارش کامل خون (CBC) ، به شما در تعیین علت خونریزی غیر طبیعی رحم در زنان غیر باردار کمک می کند. تاثیر اصلی پروژسترون بر روی اندومتر است.

این هورمون باعث آغاز مرحله ترشحی اندومتر و آماده سازی محل جایگزینی تخمک بارور می شود. به طور طبیعی، پروژسترون پس از تخمک گذاری و به واسطه جسم زرد تخمدان تولید می شود. در هفته های اول بارداری پروژسترون به واسطه جسم زرد تولید می شود، بعد از آن جفت شروع به ساختن آن می کند.

طی نیمه دوم دوره ی تخمک گذاری طبیعی، هم سطح پروژسترون سرم و هم غلظت ادراری متابولیت های آن (پرگناندیول) به شدت افزایش پیدا می کند. سطوح پروژسترون، در مورد زمان رخ دادن تخمک گذاری اطلاعاتی را در اختیار قرار می دهند. از این آزمایش جهت بررسی زنانی استفاده می شود که دارای مشکل در باردار شدن یا نگه داری بارداری هستند. این آزمایش برای بررسی و کنترل بارداری های پر خطر نیز مورد استفاده قرار می گیرد.2

آمادگی های لازم برای قبل از آزمایش پروژسترون چیست؟

ممکن است برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که قبل از آزمایش هورمونی چه باید کرد؟

پیش از آزمایش داروهایی که مصرف می کنید را به پزشک خود بگویید، چرا که برخی از داروها مانند رقیق کننده های خون، مکمل های پروژسترون و داروی ضدبارداری ممکن است بر نتیجه آزمایش اثر بگذارند. همچنین نباید در معرض رادیواکتیو قرار گرفته باشید. در این آزمایش نیاز نیست که ناشتا باشید.

پزشک از شما نمونه خون گرفته و آن را در لوله یا ویال های با درپوش قرمز جمع آوری کرده و به آزمایشگاه می فرستد.1
 

تفسیر نتیجه آزمایش پروژسترون چگونه است؟

سطح پروژسترون بر حسب نانوگرم در دسی‌لیتر اندازه‌گیری می‌شود. هنگامی‌که نتیجه آزمایش آماده می‌شود، آزمایشگاه آن را برای پزشک ارسال خواهد کرد. نتیجه طبیعی برحسب جنسیت، سن، دوره قاعدگی و اینکه باردار هستید یا خیر تغییر می‌کند.

اگر هنوز در دوره قاعدگی قرار دارید،‌ سطح هورمون پروژسترون در ابتدای چرخه قاعدگی پایین می‌آید. چند روز بعد از تخمک‌گذاری سطح هورمون به اوج خود می‌رسد. سپس دوباره افت می‌کند مگر اینکه باردار شوید.
 
نتیجه طبیعی آزمایش
در مجموع نتایج آزمایش پروژسترون بر مبنای زیر صورت می‌گیرد:

مردان، بانوان یائسه و بانوان در روزهای اول قاعدگی: ۱ نانوگرم در میلی‌لیتر یا کمتر

بانوان در میانه دوره قاعدگی: ۵ تا ۲۰ نانوگرم در میلی‌لیتر

بانوان باردار در سه ماهه اول بارداری: ۱۱.۲ تا ۹۰ نانوگرم در میلی‌لیتر

بانوان باردار در سه ماهه دوم بارداری: ۲۵.۶ تا ۸۹.۴ نانوگرم در میلی‌لیتر

بانوان در سه ماهه سوم بارداری: ۴۲.۵ تا ۴۸.۴ نانوگرم در میلی‌لیتر
 
نتایج غیرطبیعی آزمایش
اگر نتایج آزمایش خارج از محدوده طبیعی باشد، ‌غیرطبیعی قلمداد می‌شود. در برخی موارد یک نتیجه غیرطبیعی آزمایش، نشان‌دهنده تغییر طبیعی سطح پروژسترون است.

ممکن است سطح هورمون پروژسترون در طول روز دچار نوسانات زیادی شود. در موارد دیگر، بالا یا پایین بودن غیرطبیعی پروژسترون،‌ می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی سلامتی باشد.

علاوه بر بارداری، بالابودن سطح پروژسترون می‌تواند به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

سرطان تخمدان

سرطان آدرنال (غدد فوق کلیوی)

هایپرپلازی مادرزادی غده آدرنال، اختلالاتی که بر غده آدرنال تاثیر می‌گذارند.

پایین بودن سطح پروسترون می‌تواند به دلایل زیر اتفاق افتد:

نداشتن دوره قاعدگی

عدم تخمک‌گذاری

بارداری خارج از رحم

سقط جنین

مرگ جنین

از پزشک درباره نتیجه آزمایش پروژسترون خود سوال کنید. متخصص می‌تواند علت بالا یا پایین بودن سطح پروژسترون و غیرطبیعی بودن آزمایش را به شما بگوید. همچنین در مورد مراحل بعدی آزمایش با شما گفتگو خواهد کرد. پزشک براساس نتیجه آزمایش، آزمایش‌های بعدی یا درمان را تجویز می‌کند.3
 

خطرات انجام آزمایش پروژسترون چیست؟

هر بار نمونه خون می‌گیرید ممکن است با برخی خطرات روبرو شوید. برای بیشتر افراد این خطرات حداقلی است:

ممکن است هنگام وارد کردن سوزن به داخل رگ احساس درد کنید و یا بعد از خارج کردن سوزن تا چند دقیقه خونریزی داشته باشید و کبودی کوچکی در محل سوزن ایجاد شود.

مشکلات جدی‌تر نادر است، از جمله غش،‌ التهاب رگ است و عفونت در محل رگ.

اگر اختلال خونریزی دارید خطر نمونه‌گیری خون بیشتر است.3

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.anyazma.com
3.www.niniplus.com