گونه جدید ویروس کرونا به نام کرونا مو (mu)

کرونا مو (mu) چیست؟

کرونا مو (mu)، پنجمین و جدیدترین سویه بیماری کرونا است. ویروس کووید-۱۹ نزدیک به دو سال است که مهمان این جهان است و باعث مرگ و میر عده زیادی شده است. با ماندگاری ویروس و آمار شیوع بالایی که دارد، طبیعی است که شاهد بروز واریانت‌ها یا سویه‌های جدید این بیماری باشیم که به مراتب خطرناک‌تر هستند. حال سویه جدید مو (mu) براساس اعلام «سازمان جهانی بهداشت» (WHO) به‌عنوان جدیدترین جهش ویروس کووید-۱۹ شناخته شده و در رده سویه‌های خطرناک بیماری کرونا قرار دارند.

بررسی‌ها و مطالعات در مورد این سویه جدید ویروس کرونا هنوز ادامه دارد. در این مطلب از دکترتو با همراه باشید تا بیشتر با این نوع جدید بیماری کرونا، راه‌های پیشگیری از آن و دیگر جنبه‌های آن آشنا شوید. به یاد داشته باشید افزایش آگاهی، اولین راه مبارزه با شیوع هرچه بیشتر بیماری کرونا و ریشه‌کن کردن آن است.

همانطور که اشاره شد، کرونا مو پنجمین و جدیدترین واریانت ویروس کووید-۱۹ است که در رده بیماری‌های خطرناک قرار می‌گیرد. نام علمی این بیماری «بی ۶۲۱.۱» (B.1.621) بوده و برای اولین بار در ژانویه ۲۰۲۰ در «کلمبیا» مشاهده شد.



کرونا مو پنجمین و جدیدترین واریانت ویروس کرونا است.

مشخصه اصلی این ویروس، واکسن‌گریزی آن و امکان ابتلای کلیه سنین به بیماری کرونا مو است. واکسن‌های کرونا به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که اسپایک‌های پروتئینی ویروس را از بین برده و مانع از ورود ویروس به بدن می‌شوند. اما با ماندگار شدن ویروس کووید-۱۹ در جهان، به‌دلایل مختلف و به مرور زمان این ویروس جهش‌یافته‌تر شده و می‌تواند حتی در مقابل واکسن هم مقاوم باشد. این دقیقاً ویژگی‌هایی است که کرونا مو دارد. به‌همین دلیل سازمان جهانی بهداشت این ویروس را «تحت نظر» گرفته است.

ویروس شناسان عقیده دارند که تمامی ویروس‌ها دچار جهش‌های پی در پی می‌شوند که برخی مضر و برخی مفید هستند. اما جهشی که در سویه مو اتفاق افتاده است، ویروس کووید-۱۹ را قوی‌تر کرده و آن را نسبت به پادتن‌ واکسن‌ها مقاوم کرده است. این مسئله شرایط خطرناکی ایجاد می‌کند که شاید راه حل آن ساخت یک واکسن جدید باشد!

واریانت مو کرونا نسبت به واکسن‌های موجود مقاوم‌تر است و جزء واریانت‌های خطرناک این ویروس شناخته می‌شود.
 

دلیل جهش‌های متوالی ویروس کرونا چیست؟

جهش‌ یا واریانت‌های جدید یک ویروس زمانی به‌وجود می‌آیند که ژن‌های اصلی آن تغییر یافته یا به عبارتی جهش یابند. ویروس کووید-۱۹ از دسته ویروس‌های زیست‌‌سازگار است، به این معنا که می‌تواند با تأثیر عوامل مختلف جهش پیدا کند. ویروس‌ها برای تکثیر و تولید مثل از سیستم تکثیر سلولی میزبان استفاده می‌کنند و به این علت خطا در تکثیر و ترجمه پروتئین‌های آنها زیاد است. در بین این خطاهای تکثیر یا جهش‌ها، برخی قدرت بیماری‌زایی یا زنده ماندن ویروس را بیشتر می‌کنند و آن را خطرناک‌تر می‌کنند.

ویروس‌های  RNA مانند ویروس کرونا به مرور زمان تکامل یافته و تغییر می‌کنند. هرچه ویروسی مدت زمان بیشتری شیوع پیدا کند بروز جهش‌ها و بیماری‌های جدید آن هم امری بدیهی است. به همین دلیل است که معمولاً پزشکان تکرار برخی از واکسن‌ها مانند «واکسن آنفولانزا» را هرساله توصیه می‌کنند. چرا که این ویروس مدام در حال تغییر و جهش است.
 

چه عاملی باعث جهش ویروس می‌شود؟

همانطور که اشاره شد، ویروس‌ها با ماندگاری بیشتر و ترکیب شدن با سایر بیماری‌ها و عوامل دیگر می‌توانند جهش یابند. زمانی که یک ویروس به‌صورت پاندمی و همه‌گیری شیوع پیدا می‌کنند، احتمال بروز واریانت‌های جدید هم بیشتر است. همانطور که می‌دانید ویروس کووید-۱۹ همه‌گیری بالایی دارد؛ بنابراین با ورود به بدن میزبان می‌تواند برحسب مشکلات ژنتیکی، سابقه بیماری‌های عفونی یا عوامل محیطی مانند محل زندگی نامناسب و وضعیت جسمانی ضعیف جهش پیدا کرده و باعث بروز گونه‌های جدید بیماری کرونا شود.

هرچه ویروس مدت زمان بیشتری شیوع داشته باشد، می‌تواند با تغییر در موارد ژنتیکی خود، جهش‌های جدیدی که گاهی بسیار قوی هستند ایجاد کند. بنابراین جهش‌های جدید می‌توانند خصوصیت‌های جدید مانند سرعت انتقال بالاتر (کرونا دلتا) یا واکسن‌گریزی (کرونا مو) داشته باشند.
 

منشاء شیوع جهش مو

برای اولین بار، سویه مو در «کلمبیا» دیده شد و اکنون تمام این منطقه و حتی کشورهای مجاور مانند «اکوادور» را در بر گرفته است. این ویروس به‌سرعت در حال تکثیر بوده و به گونه‌ای که در حال حاضر حدوداً ۳۹ درصد از بیماران مبتلا به کرونا در کلمبیا مروبط به این سوه هستند.

در خصوص سویه مو باید اشاره داشت، آمار شیوع آن بسیار پایین و کمتر از ۱ درصد کل بیماران مبتلا به کرونا را شامل می‌شود. اما با این وجود کرونا مو در حال حاضر بسیاری از مناطق اروپایی را درگیر کرده و به دلیل خاصیت «واکسن گریزی» در حال شیوع آهسته اما بسیار پرقدرت است.



واریانت مو کرونا برای اولین بار در کلمبیا دیده شده است.
 

وضعیت شیوع جهانی سویه مو (mu)

جهش مو (mu) که با نام «بی ۶۲۱.۱» (B.1.621) شناخته می‌شود، پس از مشاهده شدن در کلمبیا در کمتر از چند ماه توانست به ۴۵ کشور جهان سرایت کند. براساس آمار و اطلاعات جهانی “GISAID” تاکنون تنها حدود ۴ هزار نفر از مبتلایان به بیماری کرونا، ناقل این ویروس هستند. با وجود سرعت شیوع پایین این سویه است اما مواردی از ابتلا به این بیماری در کشورهایی مانند آمریکای جنوبی، انگلستان، مناطق مختلفی از اروپا، آمریکا، هنگ کنگ و اخیراً ژاپن مشاهده شده است.
 

علائم و نشانه‌های سویه مو چیست؟

سویه مو علائم و نشانه‌هایی مشابه سایر گونه‌های بیماری کووید-۱۹ دارد. با این تفاوت که در مقابل واکسن مقاوم بوده و به‌خصوص باعث مرگ‌ و میر جوانان می‌شود. علائم شیوع این بیماری مانند کرونا دلتا بوده اما میزان سرایت پایین‌تری دارد و بیشتر جوانان و کودکان را درگیر می‌کند. 

دکتر جی وس اولم، پزشک و محقق پزشکی اظهار کرد:  به نظر می‌رسد، علائم نوع R.۱ در مقایسه با آنچه در سایر سویه‌ها مشاهده کرده‌ایم، منحصر به فرد یا جدید نیستند. در حالی که علائم تنفسی کاملا شایع است، بسیاری از بیماران علائم گوارشی، عصبی یا سایر علائم را نیز گزارش کردند اما R.۱ تفاوت قابل ملاحظه‌ای در محدوده علائم و نشانه‌ها در مقایسه با سایر انواع متداول ندارد. مانند سایر سویه‌ها، نوع R.۱ ممکن است به صورت تب، لرز، سرفه، تنگی نفس، از دست دادن حس چشایی یا بویایی، دردهای بدن و عضلات همچنین اسهال یا استفراغ یا  ترکیبی از آن ظاهر شود.
 

کرونا مو مانند کرونا دلتا نشانه‌های شایع زیر را دارد:

* سرفه شدید و طولانی
* آبریزش بینی
* تب
* گلودرد
* تنگی نفس
* بی‌اشتهایی
* خستگی مزمن
* جوش یا راش پوستی و تغییر رنگ پوست به‌ویژه در کودکان.
 

تفاوت جهش مو با سایر گونه‌های ویروس کووید-۱۹

در حال حاضر، چهار سویه نگران‌کننده آلفا، بتا، گاما و دلتا از ویروس کووید-۱۹ در جهان شیوع پیدا کرده است. اخیراً نام «کرونا مو» هم به‌عنوان واریانت پنجم و «نوع بعدی» این ویروس توسط سازمان جهانی بهداشت معرفی شده است. اما کرونا مو چه تفاوتی با سایر جهش‌های ویروس کووید-۱۹ دارد؟

براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت از زمان شیوع بیماری کرونا تا کنون، «کرونا دلتا» خطرناک‌ترین و فراگیرترین نوع بیماری کرونا اعلام شده است. بیش از دو سوم مبتلایان به بیماری کرونا در جهان، ناقل این بیماری هستند. در میان این بحبوحه، بروز جهش جدید «کرونا مو» نگرانی دیگری برای محققان ایجاد کرد.

پیش از این هم اشاره کردیم که این بیماری آمار شیوع بسیار پایینی دارد اما خاصیت «فرار ایمنی» و واکسن‌‌گریزی آن باعث شده که حتی افراد واکسینه شده هم در معرض ابتلا به این بیماری باشند.

بر اساس اطلاعاتی که تا کنون به د ست آمده است، کرونا مو از لحاظ شیوع از کرونا دلتا ضعیف‌تر بوده، اما به‌دلیل خاصیت واکسن‌گریزی از «کرونا لاندا» قوی‌تر است. از آنجایی که این واریانت نوظهور بوده، هنوز تحقیقات در مورد راه‌های درمان و مقابله با آن ادامه دارد.

مهم‌ترین تفاوتی که تاکنون محققان درباره این واریانت جدید با سایر جهش‌ها متوجه شدند، این است واکسن‌های حال‌حاضر ممکن است همه جهش‌های mu را پوشش ندهند. این ویروس می‌تواند در مقابل واکسن مقاوم بوده و با ادامه شیوع آن شاید به اندازه کرونا دلتا قربانی بگیرد.
 

 رفتار سویه مو در مقابل واکسن‌های کرونا

اغلب واکسن‌های کرونا برای از بین بردن پروتئین‌های اسپایک ویروس ساخته می‌شوند. ویروس از این شاخک‌های پروتئینی برای اتصال به سلول‌های بدن و ورود به آن استفاده می‌کند. بنابراین اگر ویروس به مرور زمان با تغییر ژنتیکی یاد بگیرد که اسپایک‌های خود را تقویت کرده و سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند، فرد در معرض ابتلا به ویروس جدید قرار می‌‌‌گیرد. این اتفاقی است که دقیقا در جهش مو رخ داده است.

مطالعات حاکی از آن است که سویه مو می‌تواند به‌راحتی از آنتی بادی‌های تولید شده توسط واکسن فرار کند. این سویه با خاصیت فرار از ایمنی که دارد، حدود ۵۰ درصد عفونی‌تر از نوع آلفا و حتی نوع اولیه ویروس کرونا است.



یکی از تفاوت‌های اصلی کرونا مو با دیگر وریانت‌ها، خاصیت واکسن گریزی آن است.
 

نظر کارشناسان چیست؟ 

به‌دلیل سرعت بالای انتقال سویه دلتا به‌ویژه در میان افراد واکسینه نشده‌ و مناطقی که هنوز درگیر بیماری کرونا دلتا هستند، این سویه می‌تواند به نوع خطرناک‌تری جهش یابد. براساس نظر سازمان جهانی بهداشت، انجام هرچه سریع‌تر واکسیناسیون در کشورهای فقیرتر باعث جلوگیری از بروز جهش‌هایی مانند جهش مو می‌شود.

 کرونا مو یک واریانت جدید با سرعت شیوع پایین است. لذا تحقیقات در زمینه ریشه‌کن کردن و مبارزه با این بیماری جدید همچنان ادامه دارد. از جمله مواردی که طی این تحقیقات بررسی خواهد شد، عبارتند از:

* شدت و قدرت کرونا مو نسبت به کرونا دلتا
* بررسی سرعت انتقال بیماری
* تاثیرگذاری بر بروز بیماری‌های جدید
* نشانه‌های متفاوت بیماری.

با مشخص شدن چنین مواردی می‌توان راه مبارزه با این جهش جدید را پیدا کرد.
 

چه عواملی باعث تغییر ویروس به نوع جدید می‌شود؟

وقتی ویروس به طور گسترده در جمعیتی در گردش است و باعث عفونت‌های زیادی می‌شود، احتمال جهش ویروس افزایش می‌یابد. هرچه ویروس فرصت بیشتری داشته باشد، همانندتر می‌شود و فرصت بیشتری می‌یابد تا تغییر کند. اکثر جهش‌های ویروسی تأثیر کمی بر توانایی ویروس در ایجاد عفونت و بیماری دارند. اما بسته به جایی که تغییرات در موارد ژنتیکی ویروس واقع شده است، ممکن است بر خصوصیات ویروس تأثیر بگذارد، مانند انتقال (به عنوان مثال ممکن است به راحتی کم و بیش گسترش یابد) یا شدت آن (به عنوان مثال ممکن است باعث بیماری شدید یا خفیف شود).
 

جهش‌های جدید و تأثیر آن روی خواص ویروس

همه ویروس‌ها از جمله «سارس ک وو۲» که باعث ابتلا به کووید ۱۹ می‌شود، با گذشت زمان جهش می‌یابند، بیشتر جهش‌ها یا روی خواص ویروس تأثیر اندکی دارند یا اصلاً هیچ تأثیری ندارند.

با این حال جهش‌های خاصی می‌توانند برخی خواص و تأثیرات ویروس مانند نحوه انتشار، شدت بیماری ناشی از آن، اثربخشی و مقاومت در برابر واکسن‌ها، داروها، ابزارهای تشخیصی یا سایر اقدامات بهداشتی و اجتماعی را تغییر دهند. از اواخر سال ۲۰۲۰، ظهور سویه‌هایی از ویروس که خطر بیشتری برای سلامت همگانی در جهان ایجاد می‌کنند باعث شد تا سازمان جهانی بهداشت سویه‌ها و موارد نگران کننده را برای اولویت‌بندی فعالیت‌های پایشی و پژوهشی در سطح جهانی مشخص کند.
 

چهار سویه نگران کننده از ویروس کرونا کدام است؟

سویه مو اولین بار در ماه ژانویه در کلمبیا شناسایی شد و از آن زمان تاکنون وجود این سویه در سایر کشورهای آمریکای جنوبی و اروپا نیز گزارش شده است. در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت بر این باور است که چهار سویه نگران کننده از ویروس کرونا از جمله انواع آلفا در ۱۹۳ کشور و دلتا در ۱۷۰ کشور جهان وجود دارد و پنج سویه جهش‌یافته دیگر از جمله «مو» باید تحت نظارت قرار بگیرند.

سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد اگرچه شیوع جهانی نوع مو در بر پایه موارد گزارش شده کاهش یافته و در حال حاضر کمتر از ۰،۱ درصد است، اما شیوع آن در کلمبیا و اکوادور به طور پیوسته افزایش یافته و به ترتیب به ۳۹ و ۱۳ درصد رسیده است.
 

سویه «مو» نشان‌دهنده ویژگی بالقوه فرار ایمنی

نوع Mu ویروس کرونا بنام «مو» دارای سویه با جهش‌های مختلف است که نشان‌دهنده ویژگی بالقوه فرار ایمنی است، در واقع می‌توان گفت این سویه جدید کرونا به نوعی واکسن گریز است. نگرانی‌های گسترده‌ای در مورد ظهور جهش‌های جدید ویروس وجود دارد، زیرا نرخ عفونت در سطح جهانی در حال افزایش است و نوع بسیار قابل انتقال دلتا به ویژه در میان افراد واکسینه نشده و در مناطقی که اقدامات ضدویروس کاهش یافته رو به رشد است.

سویه «مو» کرونا از نظر علمی به «B. ۱.۶۲۱» معروف است و به عنوان «سویه بعدی» معروف است، بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی، این سویه دارای ویژگی‌هایی است که نشان دهنده خواص بالقوه‌ای برای مقاومت در برابر اثرات واکسن است. در حال حاضر سویه دلتا در ۱۷۰ کشور و سویه آلفا نیز در ۱۹۳ کشور شناسایی شدند.

راه جلوگیری از ابتلا به بیماری کرونا مو چیست؟

سویه مو یک ویروس واکسن گریز است. اما هنوز هم واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری تنها راه پیشگیری است. با انجام واکسیناسیون و رعایت موارد بهداشتی می‌توان از بروز واریانت‌ها و گونه‌های جدید جلوگیری کرد.

مهم‌ترین نکته‌ای که محققان را هم‌اکنون درگیر کرده است، این مسئله بوده که آیا ترکیب واریانت دلتا و کرونا مو با یکدیگر باعث چه جهشی می‌شود و آیا نوع خطرناک‌تری از بیماری کرونا را به‌دنبال دارد؟ تصور کنید بیماری کرونا هم بتواند واکسن‌گریز شده و هم سرعت تکثیر بالایی دارد! این یعنی فاجعه‌ای بدتر از واریانت دلتا.

به‌همین دلیل توصیه می‌شود، تا زمان تکمیل تحقیقات برای جلوگیری از بروز فاجعه‌های بزرگ‌تر افراد همچنان موارد زیر را انجام دهند:
* رعایت قرنطینه بسته به‌شرایط بیماری
* انجام واکسیناسیون کووید-۱۹
* رعایت فاصله اجتماعی با دیگران
* استفاده از ماسک‌های بهداشتی در مکان‌های عمومی
* اجتناب از حضور در تجمع و مسافرت‌های بی‌مورد.

در یک کلام، واکسیناسیون بهترین روش محافظت در برابر ویروس کروناست. دکتر براون توضیح می‌دهد: فرد واکسینه‌نشده در صورت قرار گرفتن در معرض هر سویه کووید-۱۹، ازجمله نوع  R.۱  بیشترین خطر را دارد. در شیوع خانه سالمندان در کنتاکی، ساکنان واکسینه‌نشده سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به کووید-۱۹ بودند؛ اکثر بستری‌ها و مرگ‌ها در میان افرادی بود که واکسینه نشده بودند. به همین دلیل است که واکسیناسیون در مبارزه با این بیماری همه‌گیر و انواع مختلف آن، ابزار شماره یک است.

دکتر اولم افزود: بهتر است واکسیناسیون و ماسک زدن شبیه زره بدن باشند. زره کامل نیست و آسیب‌پذیر است اما هنوز هم از ابزارهای اضافی محافظتی محسوب می‌شود و برای جداسازی این زره باید آن را با موارد دیگر جایگزین کرد (به‌عنوان‌مثال، تقویت‌کننده دریافت کنید) البته در مواردی که این امر مهم تایید شده است.

در این سویه نیز مهم است، آنچه را که می‌توانید برای محافظت از خود و دیگران در برابر همه سویه‌های کووید انجام دهید ازجمله شستن دستان را ادامه دهید و بهداشت را رعایت کنید.
 

خلاصه‌ای از آنچه گفته شد:

حال که با این گونه جدید بیشتر آشنا شدید، نگاهی کوتاه به تمام آنچه در این مطلب به آن اشاره کردیم، خواهیم انداخت‌. این نکات می‌تواند راهنمای خوبی برا افزایش آگاهی شما باشد:

* برای اولین‌بار سویه مو (mu) در ژانویه ۲۰۲۱ (بهمن‌ماه ۱۳۹۹) در کشور «کلمبیا» دیده شد.
* مهم‌ترین ویژگی این سویه، واکسن‌گریزی و ایمنی آن در مقابل واکسن‌های کووید-۱۹ است.
* تاکنون بیش از ۴۰ کشور دنیا درگیر این بیماری شده‌اند. کرونا مو به اروپا، آمریکا و آسیا هم وارد شده است.
* سرعت شیوع این بیماری بسیار پایین است. تنها ۱ درصد از موارد ابتلا در جهان مربوط به این بیماری است.
* سازمان جهانی بهداشت در مرداد ماه ۱۴۰۰ این واریانت را به عنوان «جهش بعدی» و پنجمین جهش ویروس کووید-۱۹، «تحت نظر» قرار داد.
* تحقیقات در زمینه این بیماری همچنان ادامه دارد. هنوز مدارک قابل استنادی مبنی بر میزان کشندگی و بیماری‌زایی این ویروس منتشر نشده است.
* تنها راه جلوگیری از ابتلا به کرونا مو، واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌ها است.

خبر خوب این که، از ۹ ماه پیش تاکنون با روند کند سرایت بیماری کرونا مو، این واریانت تبدیل به یک بیماری غالب و خطرناک مانند «کرونا دلتا» نشده است. ترس‌ها و شایعات بیهوده در مورد واکسیناسیون را کنار بگذارید. شما با انجام واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌شدت بر جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری کرونا و انواع جدید آن تأثیر می‌گذارید.


منبع:
سایت دکترتو
سایت درمانکده
سایت دکتر ساینا