روش تربیت دینی جوانان: (2)

2-2) معرفي يک الگوي کامل يعني وجود مبارک حضرت رسول اکرم صل الله عليه و آله

«يابُنّي ان احداً کم عَن الله سبحانَه کَما أَبنأ عنه الرَّسول فارض به رائداً و أَلَي النَّجاةِ قائداً» (1) نهج البلاغه نامه 31.
[بدان پسرم! کسي مانند رسول خدا(صلي الله عليه و آله) از خدا آگاهي نداده، رهبري او را پذيرا باش و براي رستگاري، راهنمايي او را قبول کن]
جامعه ي جوان ما، تشنه ي شناخت و ارتباط با انسان هايي است که بتوانند تمام نيازهاي آنها را جواب گو باشند و داراي تمام خصوصيات انساني به صورت جامع باشند و هيچ انساني به جامعيت رسول خدا (صل الله عليه و آله) در اين جهان هستي وجود ندارد.
قال الله تعالي:
«لَقَد في رسول الله اُسوةٌ حَسَنَةٌ» (2) احزاب /21. به تحقيق در (اعمال) رسول خدا الگويي نيکو است.»
اگر مسئولين فرهنگي جامعه از انحرافات اخلاقي جوانان بيمناک و ناراحت اند بايد جامعه ي جوان را با سيره ي حضرت رسول (صل الله عليه و آله) آشنا سازند و به عنوان الگوي کامل به آنان معرفي نمايند. حال در اينجا به بعضي از خصوصيات سيره ي آن حضرت اشاره مي نمائيم:

1- سيره ي آن حضرت سراسر رحمت و مهرباني است:

«وما ارسلناک الا رحمة للعالمين»(3) انبياء/107
[تو را ارسال نکرديم مگر براي رحمت بر جهانيان]
اگر به سراسر زندگي آن حضرت (صل الله عليه و آله) نظاره کنيم به اين نتيجه خواهيم رسيد که جز فضل و مهرباني و لطف به تمام جهان هستي چيزز ديگري يافت نخواهد شد.
انواع رحمت حضرت رسول اکرم(صل الله عليه و آله)
الف) رحمت ايشان نسبت به دشمنان ايشان:
«وقتي رسول اکرم(صل الله عليه و آله) فاتحانه وارد مکه شدند، اطرافيان شعار مي دادند که امروز، روز انتقام است ولي رسول اکرم (صل الله عليه و آله) فرمودند: ابدا، امروز روز رحمت است؛ من، همه را بخشيدم؛ من همانند برادرم حضرت يوسف عمل خواهم کرد که به برادرنش فرمود: «نبردي با شما نيست» امروز، غفران خداوند شامل حال شما و او مهربانترين مهربانان است.(4) الگوي زندگي يزداني
ب) رحمت ايشان نسبت به مؤمنين:
جابرابن عبدالله انصاري گويد: «پيامبر در بيست و يک جنگ، شخصا شرکت فرمود کهخ من هم در نوزده جنگ، حاضر بودم. در يکي از جنگ ها که شب، حرکت مي کرديم، شتر من خسته شد و از حرکت باز ماند و من از همه عقب افتادم، پيامبر هميشه در آخر همه حرکت مي کرد و وقتي کسي را خسته و ناتوان مي ديد او را عق خود سوار مي کرد و به بقافه مي رساند -صداي مرا پيامبر در تاريکي شنيد و گفت: کيستي؟ گفتم: جابرم، شترم از حرکت مانده است. پايين آمد و شتر مرا حرکت داد و بعد از آن دستش را رکاب ساخت و به من گفت: سوار شد! من سوار شدم و. به راه افتاديم.» (5) الگوي زندگي، يزداني.
ج) رحمت ايشان نسبت به حيوانات:
سايه ي رحمت آن حضرتصل الله عليه و آله در طول زندگي ايشان حتي بر سر حيوانات نيز گسترده شده بود. کلمات ايشان، نشانه اي است بر اين ادعا:
قال رسول الله (صل الله عليه و آله):
« مَن قَتَلَ عصفوراً عبثاً جاءَ يوم القيامَةِ و له صُراخٌ عِندَالعَرشُ يَقُولُ رَبِّ سَل هذا نِيَمَ قَتَلني في غير ضفعةٍ»(6) صالحي نهج الفصاحه، ص 526.
[هر کس گنجشکي را بي دليل بکشد، روز قيامت، گنجشک بين عرش مي آيد و مي گويد: خدايا از اين سئوال کن، چرا مرا کشت بي دليل]

2- تواضع و فروتني آن حضرن (صل الله عليه و آله)

«آنقدر حضرت رسول اکرم (صل الله عليه و آله) ساده و عادي بود که افراد تازه وارد، او را در بين اصحابش تشخيص نمي دادند.
وقتي وارد مي شد اصحاب او از جا بر نمي خواستند، چون مي دانستند حضرت ناراحت مي شوند»(7) الگوي زندگي، يزداني
«رسول اکرم(صل الله عليه و آله) در موقع غذا خوردن روي زمين مي نشست. در موقع نشستن مانند غلامان متواضعانه مي نشست. کفش و لباس خود را وصله مي زد. بر الاغ بدون پالان سوار مي شد و در بعضي مواقع کسي را نيز با خود سوار مي کرد در هر موقع که سواره بود، اجازه نمي داد کسي پياده همراه او باشد بلکهخ به او مي گفت: ترک من سوار شو و اگر نمي پذيرفت مي فرمود: پس تو جلوتر برو، من در فلان محل به تو خواهم رسيد. رسول اگرم اجازه نمي داد کسي دست او را ببوسد مي فرمود: اين رفتار عجم ها با پادشاهان خود است و من پادشاه نيستم.» (8) الگوي زندگي، يزداني

3- جامعيت در کلام آن حضرت (صل الله عليه و آله):

جامع بودن صفات انساني در وجود نازنين حضرت رسول اکرم صل الله عليه و آله به کلمات ايشان نيز، سرايت کرده است. به راستي اگر قرآن معجزه ي رسول اکرم صل الله عليه و آله نبود، کلمات ژرف و شگفتي مي توانست معجزه ي آن حضرت قلمداد شود. سخنان کوتاه ايشان، دنيايي از معارف را در خود جاي داده است.

4- خوشرفتاري و احترام به همه

رسول اکرم صل الله عليه و آله، با مردم، بسيار مهربان و خوش رفتار بودند «اگر يکي از آشنايان را سه روز نمي ديد، از ديگران سراغ مي گرفت اگر مي گفتند: مسافرت رفته، براي او دعا مي کرد و اگر مسافر نبود به ديدنش مي رفت و اگر مريض بود از او عيادت مي کرد. هر موقع کسي رسول اگرم صل الله عليه و آله، را صدا مي زد، حضرت در جوابش مي فرمودند، لبيک؛ همه را با کنيه صدا مي زد تا به آنها احترام بگذارد و دل آنها را به دست آورد. به هر کس مي رسيد، سلام مي کرد؛ چه فقير و چه بي نياز، چه کوچک و چه بزرگ هر موقع کودکان را هم مي ديد، به آنها سلام مي کرد.»(9) الگوي زندگي، يزداني.
قال الله تبارک و تعالي:
«فَبِما رَحمَةٍ مِنَ الله لِنتَ لَهُم وَ لَو کُنتَ فَظّاً غليظَ القَلب لَانفضّوا مِن حَولِک...»(10) آل عمران/ 159.
[اگر آدم تندخو و خشن و سنگ دلي مي بود، نمي توانستي مسلمين را جذب کني و مسلمين از دور تو مي رفتند.]

5- عيب جو نبودند:

حضرت (صل الله عليه و آله) از کسي عيب جويي نمي کرد و آبروي کسي را نمي ريخت و سفارش به پوشاندن عيوب مردم مي کرد.
قال رسول اکرم (صل الله عليه و آله):
« اِذا أرَدتَ أن تذکر عُيوبِ غَيرِک فَأذکُر عيوبِ نَفسِک»(10) نهج الفصاحد ص 358، صالحي.
[وقتي مي خواهي از عيوب ديگران ياد کني، عيب هاي خويش را ياد کن.]

6- دلسوزي نسبت به خلق خدا:

قال الله تبارک و تعالي:
«لَقَد جائَکُم رَسُولٌ مِن اَنفُسِکُم، عزيزٌ عَلَيهِ ما عَنِتُم، حريضٌ عَليکُم، بالمومنينَ رَئُوفٌ رحيم.»(11) توبه/ 128.
[همانا براي هدايت شما، رسولي از جنس شما آمد، که از (فرط محبت) رنج (و پريشاني و جهل و فلاکت) شما بر او سخت مي آيد و بر هدايت شما، بسيار حريص است و نسبت به مؤمنان رؤوف و مهربان است.

منابع:

نهج البلاغه سيد رضي
نهج الفصاحه صالحي
الگوي زندگي يزداني