نوشابه‌ها

تحقيقات نشان داده است كه انواع نوشابه‌هاي گازدار (سودا) بيماري‌هايي چون: پوكي استخوان، چاقي، پوسيدگي دندان و بيماري‌هاي قلبي را تشديد مي‌كنند. اما با تمام اينها، يك‌چهارم مصرف ساليانه‌ي نوشيدني‌ها را انواع سودا تشكيل مي‌دهد. امروزه مقدار متوسط مصرف نوشابه‌هاي غيرالكلي و گازدار (سودا) بسيار بالاست. هر قوطي نوشابه‌ي گازدار، معادل 10قاشق شكر، 150كالري و 55-30ميلي‌گرم كافئين دارد و سرشار از رنگ‌هاي مصنوعي است. اين مقدار شكر، كالري ومواد افزودني مضردريک محصول كه هيچ ارزش غذايي ندارد، نگران‌كننده است.

مواد اصلي تشكيل‌دهنده‌ي يک نوشابه‌ي گازدار
 

اسيد فسفريك:
 

اين ماده موجب كاهش جذب كلسيم و درنتيجه ابتلاء به پوكي استخوان و سستي دندان‌ها مي‌شود. همچنين اسيد كلريدريك موجود در معده را خنثي مي‌كند و باعث سوءهاضمه و جذب ناقص مواد غذايي مي‌شود.

قند:
 

سازندگان نوشابه‌هاي گازدار بزرگترين مصرف‌كننده‌ي قند تصفيه شده هستند. مصرف زياد قند ميزان انسولين خون را بالا مي‌برد و منجر به افزايش فشارخون و كلسترول، بروز بيماري‌هاي قلبي، ديابت، چاقي و پيري زودرس مي‌شد. بيشتر انواع سودا، بيش از 100درصد مقدار قند مورد نياز را تأمين مي‌كنند.

آسپارتام:
 

اين ماده‌ي شيميايي در سوداهاي رژيمي به عنوان جانشين قند بكار مي‌رود و بيش از 90عارضه‌ي جانبي دارد كه ازجمله مي‌توان به تومور مغزي، معلوليت جنين، ديابت، عدم تعادل حسي و بروز حمله‌هاي صرع، اشاره كرد. به علاوه، زماني كه آسپارتام مدّت زيادي در فضاي گرم نگهداري شود، به متانول تبديل مي‌شود. متانول الكلي است كه مي‌تواند به آلدئين يا اسيدفرميك كه از عوامل سرطان‌زا هستند، تبديل شود.

كافئين:
 

كافئين موجب بروز اضطراب، فشارخون بالا، ضربان نامنظم قلبي يا تپش قلب و بالارفتن مقدار كلسترول خون مي‌شود. همچنين ويتامين‌ها و مواد معدني را مي‌سوزاند و موجب بروز سرطان و مشكلاتي در بارداري مي‌شود. مضرات فراوان، به دليل دارا بودن كالري بالا، اشتهاي افراد را براي مصرف مواد غذايي مفيد مانند: سبزيجات، پروتئين‌ها، لبنيات و ساير مواد مغذي، كاهش مي‌دهند. انواع نوشابه‌هاي گازدار (سودا)، وضعيت بيماري‌هايي چون: پوكي استخوان، چاقي، پوسيدگي دندان و بيماري‌هاي قلبي را تشديد مي‌كنند. افرادي كه به مصرف اين نوشابه‌ها روي مي‌آورند مصرف شير و فرآورده‌هاي مشابه آن را كاهش مي‌دهند. همين امر باعث مي‌شود افردي كه اين نوشابه‌ها را مصرف كنند، كمتر از آنهايي كه اين نوشابه‌ها را مصرف نمي‌كنند كلسيم به بدن‌شان برسد. اين موضوع به ويژه براي دختران جوان كه نياز به كلسيم زياد دارند، در آينده مي‌تواند مشكل‌ساز باشد. نوشابه‌ها به دليل داشتن كالري بالا و شكر باعث چاقي و پوسيدگي دندان نيز مي‌شوند. همچنين قند موجود در آنها براي بيماران مبتلا به ديابت بسيار خطرناکتراز ساير قندهاست. همچنين تحقيقات نشان مي‌دهد كه نوشابه‌هاي گازدار (انواع كولا) يكي از مهمترين موادي است كه موجب توليد سنگ كليه مي‌شود. نكته‌ي قابل‌توجه ديگر در انواع اين نوشابه‌ها، آن است كه كارخانجات سازنده به هر دليل مواد افزودني مانند كافئين يا حتي داروهاي اعتيادآور به اين نوشابه‌ها اضافه مي‌كنند تا افراد به مصرف آنها عادت كنند. تحقيقات يكي از مؤسسات بهداشتي آمريكا، نشان مي‌دهد، علت اصلي فروش بالاي برخي از اين نوشابه‌ها وجود بيش از حدّ اين مواد در آنهاست. ترك عادت مصرف اين نوشيدني‌ها ساده‌ترين راه براي رسيدن به سلامتي است. فراموش نكنيد كه بهترين راه حفظ سلامتي استفاده‌ي هرچه بيشتر از مواد غذايي طبيعي است.
نوشيدني‌ها، بخش مهمي از مواد غذايي مورد نياز روزانه‌ي ما را تشكيل مي‌دهند. آشاميدني‌ها از خواص ويژه‌اي برخوردار بوده و تأثير خاصي بر روي كليه‌ي سيستم بدن مي‌گذارند. همانگونه كه انتخاب يک نوشيدني بجا و مغذي، تأثير مطلوبي در بهبود سلامت شخص دارد، عدم توجه در انتخاب آن، زيان‌هاي فراواني را در بر خواهد داشت. انتخاب آشاميدني، بايد با نوع آب و هوا تناسب داشته باشد. نوشيدني سرد در سرما و نوشيدني گرم در گرما، لذت‌بخش نيست، زيرا نوشيدني‌ها موجب تغيير درجه حرارت پوست مي‌شوند. هنگامي‌كه احساس سرما مي‌كنيم، رگ‌هاي زيرپوستي منقبض مي‌شوند. يك نوشيدني گرم موجب انبساط رگ‌هاي خوني مزبور شده و خون بيشتري را به طرف پوسته مي‌راند، درنتيجه شخص احساس گرما مي‌كند. عكس اين عمل با آشاميدن نوشيدني‌هاي خنک اتفاق مي‌افتد. استفاده از آشاميدني‌هاي تهيه شده از آب انواع ميوه‌ها و سبزي‌هاي فصل، از خواص ويژه يي برخوردار هستند و موجب نشاط روح و تقويت جسم مي‌شوند. همچنين شربت‌ها، آب و چاي‌هاي مختلف، نوشيدني‌هاي خوبي هستند. درصورتي‌كه چاي سياه و يا قهوه دوست داريد، دو تا سه فنجان در روز براي يک فرد بالغ و سالم مشكلي ندارد. البته‌اين دو فنجان چاي يا قهوه را نبايد جزء 5/1 تا 2 ليتر مايعات حساب كنيد، زيرا كافئين قهوه و چاي بدن را تحريك مي‌كند تا مايعات را دفع كند. آب‌هاي معدني، آب ميوه‌ها و چاي‌هاي گياهي دارويي يا آب معمولي گوارا، توصيه مي‌شود.
مي‌توان آب‌هاي معدني را با آب‌ميوه‌ها مخلوط و مصرف كرد. با مصرف چاي گياهان دارويي ضمن اينكه تراز آبي بدن خود را تنظيم مي‌كنيد، از مزايا و تركيبات آنها نيز براي هضم آنها و ساير اعضاي بدن استفاده كنيد.
به طور مطلوب دريافت آب بدن، بايد براي تأمين نيازهاي متابوليک، تعادل دفع محسوس و نامحسوس آب و نيز حفظ غلظت قابل تحمل مواد محلول در ادرار، كافي باشد. آيا اين كار آسان به نظر مي‌رسد؟ نياز متابوليكي، تحت تأثير اندازه و تركيب بدن، فعاليت بدني و تب است. دفع محسوس آب (غير از دفع كليوي)، مانند آب دفع شده در عرق و نيز دفع غيرمحسوس ازطريق ريه‌ها، مطابق با ميزان فعاليت، ارتفاع از سطح دريا، ميزان رطوبت و درجه حرارت محيط، تغيير مي‌كند. ميزان مواد موجود در مايعات كليه، به تركيب رژيم غذايي فرد بستگي دارد. باتوجه به نكات ياد شده و ديگر متغيرهايي كه بر ميزان مورد نياز آب تأثير مي‌گذارند، واضح است كه برآورد نياز هر فرد به آب‌كاري ساده بوده و نياز افراد مختلف به آب، متفاوت است. غذاهاي جامد تقريباً سه ليوان آب و اكسيداسيون مواد غذايي، حدود يك ليوان آب را در روز براي بدن تأمين مي‌كنند. پس، حدود 8-7 ليوان آب در طول روز بايد مصرف شود. نوشيدن هشت ليوان قهوه برابر نوشيدن هشت ليوان آب نيست، زيرا قهوه، داراي كافئين است و كافئين باعث افزايش دفع ادرار مي‌شود. كاهش مزمن آب بدن موجب كاهش فعاليت غدد بزاقي، افزايش خطر ايجاد سنگ‌هاي كليوي در افراد مستعد، سرطان سينه و چاقي در دوران كودكي مي‌شود. افراد سالم به ندرت با مصرف بيش از حدّ آب در معرض مسموميت با آب قرار مي‌گيرند. برعكس، افراد بيشتر در معرض ازدست رفتن آب بدن هستند. ازدست رفتن فقط دو درصد از آب بدن موجب اختلالات فيزيولوژيك مي‌شود. پس براي حفظ سلامتي خود در طول روز آب بنوشيد.
منبع:مجله 7 روز زندگي شماره 78