ازدواج‌هاي به وصال نرسيده

آشنايي با يک اختلال جنسي که در بعضي زوج‌هاي جوان ديده مي‌شود
 

بر اساس آمار، حدود 10درصد از زوج‌ها در کشور به اختلالات جنسي مبتلا هستند و نتايج بررسي‌ها نشان مي‌دهد که50 درصد طلاق‌ها در ايران به علت بروز مشکلات جنسي اتفاق مي‌افتد؛ اين در حالي است که در صورت مشاوره و درمان صحيح، نيمي از اين طلاق‌ها به وقوع نخواهد پيوست.
در اين بين، ازدواج‌ هايي نيز تحت عنوان ازدواج ‌هاي به وصال نرسيده وجود دارند که مشکل عمده بسياري از زوج‌هاي جوان و تازه ‌ازدواج‌ کرده را تشکيل مي‌دهد. به عنوان نمونه، مقاربت دردناک يکي از شکايات شايع خانم‌هايي است که در اوايل ازدواج‌ شان به متخصصان زنان و زايمان مراجعه مي‌کنند و استرس و ترس نيز به اين مشکل افزوده مي‌شود و در بسياري از موارد، ازدواج به‌وصال ‌نرسيده را سبب مي‌شود و گاهي نيز از بين رفتن ميل جنسي، ناباروري و افسردگي را در پي دارد.
اولين بار، بالينت در سال 1961 در مقاله‌اي تحت عنوان «بخش ديگر طب» به «ازدواج به وصال نرسيده» (UCM) اشاره کرد و از آن زمان تاكنون موارد زيادي در سراسر جهان گزارش شده است. «ازدواج به وصال نرسيده» به ازدواجي‌ گفته مي‌شود که در آن، زوجين تا مدت‌ها بعد از ازدواج نمي‌توانند رابطه جنسي برقرار کنند. در بررسي‌هاي انجام‌شده در ايران، مهم‌ترين علل رواني «ازدواج به وصال نرسيده» در زنان را ترس از رابطه زناشويي، نگرش ناخوشايند يا بي‌تفاوتي نسبت به مسايل جنسي و نگرش ناخوشايند نسبت به همسر و در مردان، اضطراب عملكرد جنسي و انزال زودرس هستند. مطالعه‌اي روي 200 ازدواج به وصال نرسيده در كرمانشاه، مهم‌ترين عامل را وجود فشار اجتماعي شديد روي زوج‌ جوان (داراي روابط اجتماعي محدود پيش از ازدواج) براي انجام رابطه زناشويي در اسرع وقت دانسته است. اين اختلال در صورت عدم درمان مناسب، ناباروري و در موارد بسياري طلاق را به دنبال دارد.

معرفي يک مورد از مبتلايان به اين اختلال
 

زوج مورد مطالعه ساكن شهر تهران بودند. خانم 23 ساله، داراي تحصيلات ديپلم، خانه‌دار و آقا 29 ساله داراي تحصيلات راهنمايي و راننده تاكسي بود. ازدواج آنها ازدواج فاميلي بودند و در نخستين مراجعه به مركز درماني، 7 سال از ازدواج آنها مي‌گذشت و طي اين مدت زوج هيچ‌گاه رابطه زناشويي نداشتند. مشكل اصلي زوج در بدو مراجعه، نداشتن فرزند و ناباروري عنوان شد و به اين منظور خانم به كلينيك زنان و آقا به كلينيك آندرولوژي (آندرولوژي يک تخصص طبي است که به سلامت مردان، به خصوص مشکلات تناسلي و ادراري آنها،( مي‌پردازد) معرفي شدند. در معاينات به عمل آمده از خانم توسط متخصص زنان مشكل خاصي گزارش نشد اما در معاينات آندرولوژي «ازدواج به وصال نرسيده»، پس از اخذ شرح‌ حال دقيق مشخص شد زوج تاكنون مقاربتي نداشته‌اند. اگرچه شوهر دچار انزال زودرس شديد بود و نيز در بررسي اسپرموگرام بيمار مشكلاتي در آناليز اسپرم به چشم مي‌خورد اما در نهايت زوج با تشخيص «ازدواج به وصال نرسيده» توسط متخصص آندرولوژي به روان‌پزشك معرفي شدند و موازي و همزمان با آن، درما‌ن‌هاي مربوط به عوامل مردانه نيز ادامه يافت. البته پيشنهاد برداشتن پرده بكارت نيز از طرف برخي متخصصان زنان به خانم ارائه شده بود كه به علت عدم موافقت او انجام نشده بود.
در مطالعه باليني و ارزيابي روان‌شناختي به عمل آمده آشكار شد كه به علت اضطراب و ترس شديدي كه شوهر حين رابطه زناشويي پيدا مي‌كند و علاوه بر آن، كمبود اطلاعات جنسي، اين زوج تاكنون نتوانسته‌ بودند با هم رابطه‌‌اي برقرار كنند. آنها طي 7 سال مراجعات پراكنده‌اي به پزشكان مختلف داشتند كه هيچ‌يك مفيد و موثر نبوده است؛ به خصوص كه همواره هريك از زوجين به تنهايي مورد معاينه و درمان قرار گرفته‌اند؛ بدون اينكه شرح‌ حال دقيقي اخذ شود يا به روان‌پزشك ارجاع داده شوند. اين اولين‌بار بود كه در مركز درماني،‌ مشکل زوج تشخيص داده مي‌شود. در اولين مصاحبه روان‌پزشكي، زوجين خسته و نااميد به نظر مي‌‌رسيدند. مرد مضطرب و افسرده و ميل جنسي خود را از دست داده بود. زن نيز به علت سال‌ها درمان و معاينات مكرر توسط متخصصان زنان و نيز ثانويه به ترس همسرش دچار بي‌ميلي جنسي شده، انگيزه درماني و اميد به موفقيت خود را از دست داده و تنها تمايل به داشتن فرزند منجر به مراجعه او شده بود.
در اين مطالعه، يك تيم متشكل از متخصصان آندرولوژي، زنان و روان‌پزشكي در يك دوره 3 ماهه همگام با هم به درمان زوج پرداختند و توانستند درمان تركيبي تيمي، برگرفته از روش شاور و همكاران در درمان «ازدواج به وصال نرسيده» را كه اولين بار در سال 1993 انجام شد را با موفقيت به انجام برسانند؛ درماني که طي 3 مرحله صورت گرفت.

درمان در 3 مرحله
 

• مرحله اول: از آنجا كه بي‌كفايتي جنسي اغلب ناشي از كمبود اطلاعات يا اطلاعات غلط و ترس عملكردي است در ابتدا آموزش ساده‌اي درباره کالبدشناسي و نحوه کارکرد اندام‌هاي تناسلي زن و مرد ارائه شد. همچنين به زوجين توصيه شد هريك جداگانه و به تنهايي در برابر آينه ايستاده و به تجسس اندام‌هاي تناسلي خود بپردازند. همچنين زوج در مراحل ابتدايي از اقدام به عمل نزديكي منع شدند تا آموزش ببينند به تبادلات لذت جسمي بدون فشار براي انجام عمل جنسي بپردازند. در‌عين حال به آنها آموزش داده شد كه چگونه ارتباط كلامي و غيركلامي رضايت‌‌بخشي برقرار كنند.
• مرحله دوم: در اين مرحله، تمرينات مربوط به تمركز حسي آغاز شد. در اولين جلسه از اين مرحله ابتدا به زوجين آموزش داده شد كه چگونه به مرحله مقدماتي قبل از شروع رابطه جنسي بپردازند.
• مرحله سوم: در مرحله آخر به زوج اجازه داده شد كه به ترتيب وضعيت‌هاي مختلفي را براي برقراري رابطه مورد نظر امتحان كنند؛ بدون اينكه ضرورتا مقاربت را به اتمام برسانند. در واقع در اين جلسه زوج اعتماد به نفس پيدا مي‌كنند كه قادر و حاضر به نزديكي باشند. سرانجام پس از 3 ماه اين زوج براي اولين بار موفق به نزديكي كامل شدند. البته اين پايان كار نبود چون با ادامه درمان‌هاي آندرولوژي در نهايت در آذرماه 1385 زن به روش طبيعي باردار شد.

حرف آخر
 

با توجه به عدم آگاهي كافي جامعه درباره مسايل جنسي و نيز اضطراب عملكردي به عنوان عامل شايع ايجادكننده اختلال، به نظر مي‌رسد آموزش روابط جنسي به عنوان بخشي از آموزش‌هاي پيش از ازدواج ضروري است. البته ارائه اين آموزش‌ها بايد در سطوح مختلف، با صرف حوصله و زمان کافي و مبتني برنياز دختران و پسران صورت گيرد. از سوي ديگر بررسي جامع و همزمان زوج داراي مشکلات جنسي، توسط تيم تخصصي هماهنگ، موجب افزايش موفقيت درمان خواهد شد. ارزيابي اوليه زوج توسط مشاوران مشکلات جنسي، ارجاع به متخصصان آندرولوژي و زنان جهت بررسي علل جسمي موثر و درخواست انجام مشاوره‌هاي تکميلي توسط آنها به عنوان نمونه با متخصصان غدد، داخلي، عفوني و... در اولين قدم لازم است. در ادامه بر مبناي اطلاعات به دست آمده، درمان مشکلات جسمي و رواني بايد به صورت همزمان صورت پذيرد. در اين بين نبايد فراموش کرد که راه‌اندازي و گسترش مراکز تخصصي مشاوره و درمان مشکلات جنسي تحت نظارت سازمان‌هاي ذي‌ربط ضروري به نظر مي‌رسد.

پي نوشت ها :
 

* اورولوژيست و رييس کلينيک سلامت خانواده دانشگاه علوم پزشکي شاهد

منبع:www.salamat.com
/ع