نويسنده:پريسا اصولي

 
به گفته کارشناسان، بيش از 70 درصد رشد کيفي مغز کودکان در سنين زير 6 سال شکل مي‌گيرد. در واقع، سال‌هاي اوليه زندگي كودكان نقشي اساسي در رشد و پرورش آنها ايفا مي‌کند و مي‌توان نتيجه گرفت که گذراندن دوره پيش دبستاني و مهدکودک براي کودکان از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
در کشورهاي پيشرفته نيز 70 درصد کودکان، زير پوشش مهدهاي کودک و مراکز پيش‌دبستاني قرار دارند و اين در حالي است که در کشور ما اين رقم تنها 8 درصد است.
آقای محمدحسين جوادي، مدير کل امور کودکان و نوجوانان بهزيستي در اين‌باره مي‌گويد:
پايه‌هاي اوليه اعتماد به نفس، مسووليت‌پذيري و استقلال و خلاقيت كودكان در دوران پيش از دبستان شکل مي‌گيرد و استعدادهاي کودکان در طول اين دوره شکوفا مي‌شود. کودکاني که دوره مهدکودک را مي‌گذرانند در مقايسه با ساير هم‌سن و سالان خود که بنا به دلايلي از گذراندن اين دوره محروم شده‌اند، باهوش‌تر و اجتماعي‌ترند و آينده موفق‌تري هم خواهند داشت.
در مقاطع آموزشي پيش دبستاني، والدين ومربيان كودك به شناسايي توانايي‌هاي بالقوه كودكان ورشد و توسعه چنين توانايي‌هاي مبادرت مي‌کنند و در واقع رفتارهاي رواني كودك در همين دوران شکل مي‌گيرد و به دليل اهميت اين موضوع، بهزيستي موظف است تا پايان برنامه توسعه پنجم 40 درصد کودکان 3 تا 6 ساله را در مهدهاي کودک و مدارسي که دوره پيش‌دبستاني دارند، سازمان‌دهي کند.

انضباط فکري با گذراندن دوره مهدکودک
 

جوادي ادامه مي‌دهد: در واقع کودک براي برخورداري کامل از آموزش‏هاي دوره ابتدايي، نياز به انضباط فکري دارد که به طور معمول خانواده قادر به فراهم ساختن آن نيست و اين مربيان مهدهاي کودک‌هستند که از طريق فعاليت‏هاي مختلف مثل بازي و کارهاي دستي به تدريج نظم و انضباط ذهني لازم را در کودکان ايجاد مي‏کنند. به عنوان مثال، کودک نياز دارد بتواند براي ساعتي در کلاس درس بماند و توجه خود را معطوف به مطالب آموختني کند و براي کودکاني که يک باره از محيط خانواده به دبستان وارد مي‏شوند مدت‏ها طول مي‏کشد تا خود را با مقررات و انضباط دبستان سازگار کنند و گاه بعضي کودکان به علت نداشتن مهارت و زمينه لازم، براي سازگار شدن با مقررات و انضباط دبستاني، يا نسبت به محيط دبستان نگرش منفي پيدا کرده و آن محيط را کسل کننده و عذاب‏آور مي‏بينند و يا حالاتي چون گريز از مدرسه و ترس از مدرسه در آنها ايجاد مي‏شود.

اهميت آموزش‌هاي پيش از مدرسه در جوامع ديگر
 

الكساندر نيچه، مدير ارتباطات يونيسف نيز مرحله آموزش پيش‌مدرسه را بسيار مهم دانسته و مي‌گويد:
گذراندن دوره‌هاي پيش‌مدرسه در همه کشورهاي پيشرفته اجباري است زيرا به متخصصان سنجش استعدادها و توانايي‏هاي تحصيلي کودکان اجازه مي‏دهد به موقع توانايي‏ها و ناتوانايي‏هاي ذهني و ميزان آمادگي کودکان را براي حضور در آموزش‏هاي دبستاني مورد سنجش قرار دهند و کودکاني را نيز که از اين بابت نيازمند آموزش‏هاي جبراني هستند، شناسايي کنند. از طرف ديگر کودکان خانواده‏هاي محروم، به طور معمول از يک محيط خانوادگي غني از لحاظ امکانات پرورشي و آموزشي بر خوردار نيستند و در صورت عدم برخورداري از آموزش‏هاي پيش‏دبستاني قادر به رقابت با کودکان ديگر نخواهند بود و در واقع آموزش‏هاي پيش‏دبستاني موجب مي‏شود کودکان طبقات محروم زمينه‏هاي لازم را براي اين که به‌طور تقريبي هم‏سطح کودکان طبقات متوسط و مرفه شوند، پيدا مي‏کنند. همچنين کودکان عضو اقليت‏هاي قومي‌و زباني از نظر ميزان تسلط بر زبان رسمي‌کشور، در مقايسه با کودکان ديگر بسيار ضعيف‏تر هستند و اين امر مشکلاتي را در زمينه کسب مهارت‏هاي کلامي‌براي آنان ايجاد مي‏کند. آموزش‏هاي دوره‌هاي مهد کودک و پيش دبستاني در زمينه يادگيري زبان، حساب کردن، خواندن و نوشتن نياز به پيش‏زمينه‏هايي دارد که مي‏توان آنها را در مهدکودک و مقطع پيش‏دبستان به تدريج به کودکان آموزش داد.

توجه بيشتر به مهد کودک‌ها و اجباري شدن و استانداردسازي آنها
 

مهندس مهدي نويد ادهم، دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش مي‌گويد:
در شوراي عالي آموزش و پرورش اين موضوع تصويب شد كه مقطع ابتدايي با ورود رسمي پيش‌دبستاني به چرخه آموزشي، شش ساله شود. متاسفانه آموزش‌هاي دوره‌هاي مهد کودک و پيش از دبستان از اهداف آموزشي و تربيتي خود دور افتاده و از اين رو در مقابل، با توجه به اهميت ورود پيش‌دبستاني به چرخه رسمي دوره‌هاي آموزشي كه در اكثر كشورهاي موفق دنيا نيز تجربه شده است، در نظر گرفته شده است كه به اين دوره به‌طور رسمي پرداخته شود و اين موضوع مي‌تواند روزنه‌اي براي توجه بيشتر به مهد کودک‌ها و اجباري شدن و استانداردسازي آنها شود.

گذراندن دوره‌هاي مهدکودک و پيش‌دبستاني يک ضرورت است
 

دکتر علي عباسپور تهراني‌فرد ، رييس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس اما نظر ديگري دارد. وی مي‌گويد: طبق قانون شوراي عالي آموزش و پرورش مصوبه‌هاي اين شورا حتما بايد به تصويب مجلس برسد و لذا اين مصوبه جنبه اجرايي ندارد و تنها مي‌تواند طي لايحه‌اي به مجلس تقديم شود كه پس از تصويب مجلس دولت مي‌تواند آن را اجرايي كند. وي با يادآوري اين نكته كه گذراندن دوره‌هاي مهدکودک و ‌پيش‌دبستاني براي كودكان ما ضروري و دوره‌پيش‌دانشگاهي نيز بي‌ثمر است، ادامه مي‌دهد: « ما اين مساله را در دوره هفتم مورد بررسي قرار داديم و در دوره هشتم نيز بر اين اعتقاد هستيم و اينكه بخواهيم پيش‌دبستاني را به عنوان يك دوره از آموزش و پرورش كشور حساب كنيم و با ورود به سن 5 سالگي و پس از 12 سال دانش‌آموز در 17 سالگي از دوره دبيرستان فارغ‌التحصيل شود، قابل تامل است.»
نماينده مردم تهران در خانه‌ملت، دوره مهد‌کودک را دوره‌اي براي تطبيق كودك با محيط مدرسه و پيش‌دبستاني آموزش معرفي مي‌کند و اظهار مي‌دارد: «نبايد تعليمات رسمي به اين مقطع منتقل شود و تعليمات بايد از سال اول دبستان آغاز و البته آموزش‌هاي اوليه به دوران پيش‌دبستاني منتقل شود.»
دکتر عباسپور همچنين تغيير در نظام آموزش و پرورش كشور با توجه به ارتقاي سطح علمي و فكري جامعه را نيازمند بسترسازي دانسته و خاطرنشان مي‌کند: «با اين تغيير لازم است كه معلمان نيز نسبت به اين نظام روش تدريس و آموزش‌شان را تغيير دهند و ما مربيان زبده‌اي براي دوره‌هاي مهدکودک و پيش‌دبستاني فراهم كنيم.
زيرا اطلاع از ناتواني‌ها، توانايي‌ها و قابليت‌هاي کودکان در سنين پيش از دبستان، به‌طور چشمگيري در موفقيت‌هاي بعدي و پيشگيري از اختلالات مؤثر است و يکي از مهم‌ترين خدماتي که مربي مي‌تواند انجام دهد، تشخيص کودکان تحت مراقبت خود، از نظر رفتارهاي فيزيکي و ذهني است زيرا يک مربي مهدکودک در زماني طولاني و در موقعيت‌هاي بسيار طبيعي کودکان را مشاهده مي‌کند و چنانچه تفاوتي جدي و زيربنايي درکودک وجود داشته باشد، مي‌تواند اين اختلالات را در بسياري از زمينه‌ها، پيش از اينکه جدي‌تر شوند، تشخيص دهد و زمينه را براي کمک‌هاي لازم متخصصان به نحو معتبر فراهم آورد. براي مثال، اگر در دوره پيش از دبستان، کودکاني که دچار تنبلي چشم، ناشنوايي يا کم‌شنوايي و اختلال ذهني هستند، ‌شناخته شوند، در بهبود جسمي، ذهني و روحي آنها تأثير بسياري خواهد داشت والدين نيز دچار تنش و آسيب اجتماعي و عاطفي کمتري مي‌شوند.
منبع:www.salamat.com