لبخند نوزادان


 

نويسنده: دکتر سيدحسين فخرايي*




 
در ماه دوم زندگي، فرزند شما بيشتر اوقاتش را صرف تماشا و گوش کردن به اطرافيان مي‌کند و ياد مي‌گيرد که اطرافيان مي‌توانند او را تغذيه کنند، به او آرامش بدهند و موجبات راحتي و آسايش او را فراهم آورند. وقتي اطرافيان به کودک لبخند مي‌زنند، کودک احساس آرامش و لذت مي‌کند و مي‌فهمد که مي‌تواند بخندد.
کودک در ماه اول نيز لبخند مي‌زند ولي لبخندهاي او هدف‌دار نيستند اما در طول ماه دوم از خنديدن به‌عنوان علامتي براي نشان دادن خوشحالي و ابراز دوستي استفاده مي‌کند. در اين زمان، او ياد مي‌گيرد که 2 راه براي ارتباط با ديگران وجود دارد؛ گريه و لبخند. او احتياجات و رضايت خود را از طريق همين 2 راه به ديگران نشان خواهد داد.
در ماه دوم زندگي، در شروع لبخندزدن‌هاي هدف‌دار، کودک ممکن است خنده‌هاي گذرا و بدون توجهي به نگاه شما داشته باشد اما اين امر نبايد باعث ناراحتي و نااميدي‌تان شود. اين پديده به آن علت است که خنده کودک نشانه توجهي است که او به مجموعه حالات و احساسات شما از جمله حالت چهره، تون صدا و گرماي بدن شما (و نه فقط نگاه شما) دارد.
به تدريج که شما و کودک بيشتر با هم انس مي‌گيريد، او مدت طولاني‌تري به نگاه شما خيره مي‌شود و شما به تدريج مي‌آموزيد که با نگه داشتن او در فاصله‌اي مناسب و حرف زدن با او و لمس مناسب، چگونه توجه او را بيشتر جلب کنيد.

خنده‌هاي 3 ماهگي
 

در 3 ماهگي، کودک در ايجاد ارتباط از طريق خنديدن، بسيار ورزيده‌تر مي‌شود و حتي گاهي با صدا درآوردن و قهقهه‌ زدن، توجه شما را به خود جلب مي‌کند. گاهي اوقات او به چهره شما خيره مي‌شود و منتظر اولين خنده از طرف شماست تا با تمام وجود، به خنده شما عکس‌العمل نشان دهد که اين کار را با باز کردن دست‌ها و تکان دادن پاها نشان خواهد داد. حرکات صورت او ممکن است تقليدي از شما باشد. به‌عنوان نمونه، کودک ممکن است ضمن صحبت شما، دهانش را باز کرده و چشم‌هايش را گشاد کند و اگر شما زبانتان را بيرون بياوريد او نيز همين کار را انجام دهد. البته فرزند شما اين رابطه دوستانه را ابتدا فقط با شما خواهد داشت چون او نيز مانند بزرگسالان، افراد مطمئن و شناخته‌شده را به غريبه‌ها ترجيح مي‌دهد و طبيعتا اين ارتباط را فقط با والدين خود برقرار مي‌کند.

ارتباط‌هاي 4 ماهگي
 

در حدود ماه‌هاي سوم و چهارم، کودک با ساير کودکان، به خصوص با خواهر و برادرهاي خودش شروع به صحبت و ايجاد ارتباط مي‌کند. اگر صداي کودکي را از تلويزيون يا بيرون از خانه بشنود، ممکن است براي پيدا کردن صدا سر خود را برگرداند و اين تمايل به ساير کودکان به تدريج افزايش مي‌يابد. پدربزرگ، مادربزرگ يا ساير افراد آشناي فاميل وقتي با کودک بازي مي‌کنند، ابتدا با يک لبخند ترديدآميز همراه با سروصدا و حرکات بدن مواجه مي‌شوند؛ در حالي که کودک در مقابل افراد غريبه ممکن است نگاهي کنجکاوانه يا يک لبخند سريع و گذرا نشان دهد. اين رفتار انتخابي کودک نشان مي‌دهد که او حتي در سنين خيلي پايين نيز مي‌تواند افراد را شناسايي کند و در هر صورت او به نزديکان خود خيلي وابسته است. اين روابط اوليه نقش مهمي در رشد و تکامل اجتماعي – عاطفي کودک بازي مي‌کند. وقتي شما با شور و علاقه و به سرعت به لبخندهاي کودک پاسخ مي‌دهيد او متوجه اهميت وجود خود مي‌شود و به شما اعتماد مي‌کند. در مورد رشد عاطفي – اجتماعي کودک علايم هشداردهنده‌اي وجود دارد که والدين بايد از آنها اطلاع داشته باشند و در صورت مشاهده با پزشک مطرح کنند.

علايم هشداردهنده
 

به علايم هشداردهنده زير توجه کنيد و اگر هر کدام از آنها را در کودکتان مشاهده کرديد، فورا آنها را با پزشک کودکتان در ميان بگذاريد:
• کودک به صداهاي بلند عکس‌العمل نشان نمي‌دهد.
• تا 2 ماهگي به دست‌هايش توجه نمي‌کند.
• تا 2ماهگي در برابر صدايتان لبخند نمي‌زند.
• تا 3ماهگي به اشيا چنگ نمي‌زند و آنها را نمي‌گيرد.
• تا 3 ماهگي به ديگران لبخند نمي‌زند.
• در 3ماهگي گردن نمي‌گيرد و نمي‌تواند سرش را نگه دارد.
• در 3 تا 4 ماهگي به طرف اسباب‌بازي دست دراز نمي‌کند.
• تا 4 ماهگي نمي‌تواند اشيا را به طرف دهانش ببرد.
• تا 4ماهگي نمي‌تواند از صداهاي شما تقليد کند.
• وقتي پاهايش را روي سطح صاف و محکمي قرار مي‌دهيد، تا 4 ماهگي نمي‌تواند پاهايش را به طرف پايين فشار دهد.
• در 4ماهگي نمي‌تواند چشم‌هايش را در جهات مختلف حرکت دهد.
• بيشتر اوقات چشم‌هايش به حالت لوچي درمي‌آيد.
• توجهي به چهره‌هاي جديد نمي‌کند يا به شدت حالت وحشت‌زده به خود مي‌گيرد.

پي‌نوشت‌ها:
 

*فوق‌تخصص نوزادان

منبع:www.salamat.com