از عينك تا ليزر


 

نويسنده: مريم ناگهي




 

دانستي هايي درباره بيماري هاي چشم:
 

لطفا براي لحظه اي چشم هاي خود را ببنديد و بعد تصور كنيد قرار است از اين به بعد اينگونه به زندگي ادامه دهيد. بدون داشتن يكي از حواس پنجگانه به نام بينايي...
اگر چه در دنياي پيرامون مان هستند اشخاص بسياري كه بدون داشتن ديد چشم زندگي خود را سپري مي كنند ولي با اين حال حتما شما هم قبول داريد كه تصور نداشتن چشمي براي ديدن واقعا سخت است و شايد باور نكردني. اينكه تنها بشنوي و لمس كني اما دريغ از نگاهي براي ديدن. تا به اين جاي قضيه لابد حدس زده ايد كه اين بار درباره چه موضوعي مي خواهيم صحبت كنيم، بله عضو كوچك اما بسيار پيچيده اي به نام چشم كه همچون ديگر قسمت هاي بدن با بيماري هاي خاص خود روبه روست. صفحه سلامت پيش رويتان ماحصل گفت و گوي خبرنگار شاهد جوان با دكتر «رضا آقاي محمدي» متخصص چشم است كه در ادامه مي خوانيد. اما قبل از آن بهتر است بدانيد بيماري هاي چشم، به انواع مختلفي تقسيم مي شود كه به يكي از شايع ترين آن پرداخته ايم. اين شما و اين صحبت هاي دتر آقاي محمدي:
يكي از شايع ترين نوع از انواع بيماري هاي چشم عيوب انكساري است كه به دليل فوكوس ناصحيح نور بر شبكيه ناشي مي شود. به هر حال براي ديدن واضح اشيا و... بايد نور بر روي شبكيه فوكوس شود، اتفاقي كه در چشم برخي از افراد به درستي صورت نمي گيرد و به اين ترتيب به عيوب انكساري چشم دچار مي شوند. عيوب انكساري چشم خود نيز انواع مختلفي دارد؛ نزديك بيني، دوربيني، آستيگمات و پيرچشمي كه به هر يك پرداخته ايم.

نزديك بيني
 

درباره عيب انكساري «نزديك بيني» يا در اصطلاح چشم پزشكي «مايوپ» مي توان گفت چشم فرد نزديك بين اشياء و.... را در فاصله نزديك واضح و در فاصله دور، تار مشاهده مي كند. بنابراين فرد مايوپ نياز به اصلاح ديد از طريق عينك و يا لنز را دارد. درباره نزديك بيني خوب است بدانيد اين عارضه شايع تر از دوربيني است و در جوانان و بزرگسالان بيشتر از بچه ها اتفاق مي افتد. دليل ايجاد مايوپ در افراد مي تواند به صورت ارثي بوده و يا يك فرد به طور ذاتي به نزديك بيني دچار شود. در اين باره تأثير محيطي را نبايد بي تأثير دانست. به طوري كه اگر فرد فعاليتي را در فاصله نزديك با چشم به صورت شديد و مداوم انجام دهد مي تواند به عارضه مايوپ دچار شود. در اين حالت به نظر مي رسد چشم خودش را براي فاصله نزديك تنظيم مي كند. پيشرفت عارضه نزديك بيني كه با افزايش شماره چشم در فرد نمود پيدا مي كند در رنج سني خاصي توقف پيدا مي كند. حداقل سن در اين باره هجده سالگي است اما ممكن است كه تا سي سالگي نيز پيشرفت داشته باشد. جالب است بدانيد كه زدن يا نزدن عينك هيچ كمكي به كاهش و يا حتي افزايش شماره چشم ندارد و تنها استفاده از عينك و يا لنز به واضح شدن ديد فرد منجر مي شود.

دوربين ها
 

عارضه «دوربيني» يا «هايپروپ» در بچه ها بيشتر شايع تر است و با افزايش سن كمتر نيز مي شود. در بروز اين عيب انكساري عامل ارثي بيشتر ديده شده است و به عكس اين عامل، عوامل محيطي كمتر در ايجاد دوربيني نقش دارند. فرد دوربين بر خلاف نزديك بين دور را خوب و نزديك را تار مشاهده مي كند. عيب انكساري دوربيني در ميان عامه مردم اغلب با عارضه پيرچشمي اشتباه گرفته مي شود، در صورتيكه اين دو با يكديگر كاملا تفاوت دارند. در اين باره در بحث پيرچشمي مفصل توضيح داده خواهد شد.

آ مثل آستيگمات
 

دسته سوم عيوب انكساري مربوط به عارضه «آستيگمات» مي شود. در اين حالت فرد، هم فاصله دور و هم نزديك را البته در درجه هاي متفاوت تار مي بيند. بنابراين عينك فرد آستيگمات به گونه اي ساخته مي شود كه ديد دور و نزديك وي در محورهاي داراي نقص از ديد مناسب برخوردار شود. خب بيشتر از اين به عيب انكساري آستيگمات نمي پردازيم تا وارد مبحث ديگري از انواع عيوب انكساري چشم بشويم. پيرچشمي كه البته خوشبختانه حالا حالا ها به آن ابتلا پيدا نخواهيد كرد.

سخت شدن عدسي
 

همانگونه كه با افزايش سن تغييرات زيادي در قسمت هاي مختلف بدن ايجاد مي شود، در چشم انسان نيز شاهد برخي تغييرات هستيم. تغييراتي كه در علم چشم پزشكي از آن به پيرچشمي ياد مي شود. در اين باره بايد گفت با بالارفتن سن قدرت تطابق چشم به دليل سخت شدن عدسي چشم كاهش پيدا مي كند. به تبع اين عارضه، فرد براي ديدن اشياء نزديك دچار مشكل مي شود. موضوعي كه چشم فرد در جواني به خوبي قادر به انجام آن بود. بهتر است بدانيد اغلب افراد در حدود سن چهل سالگي متوجه كاهش قدرت ديد خود مي شوند و با افزايش سن اين مسئله پيشرفت بيشتري پيدا مي كند.
و اما تفاوت پيرچشمي و دوربيني از اين قرار است كه فرد دوربين با زدن عينك هم نزديك و هم دور را واضح مشاهده مي كند ولي فرد مبتلا به پيرچشمي كه با زدن عينك نزديك را واضح مي بيند، ديد دورش تار مي شود بنابراين براي ديدن اشياء در فاصله دور بايد عينك را از مقابل چشم خود بردارد. به اين ترتيب يك فرد نزديك بين كه تا قبل از چهل سالگي به يك عينك نياز داشته بعد از چهل سالگي به دو عينك يكي براي دور و ديگري براي نزديك نياز پيدا مي كند.

انواع لنز
 

بعد از پرداختن به انواع عيوب انكساري چشم كه شايع ترين نوع بيماري هاي چشمي به شمار مي روند بهتر است به مقوله درمان آن نيز بپردازيم. در اين باره سه راه درماني رايج وجود دارد كه رايج ترين و بي خطرترين آن استفاده از عينك است.
درمان دوم استفاده از لنزهاي تماسي است. اين نوع درمان البته گاهي ممكن است با مخاطراتي چون عفونت قرنيه و حساسيت هاي چشمي مواجه شود. در كنار اين عوارض بحث هزينه را نيز نبايد فراموش كرد. به هر حال تهيه لنز هزينه و مبالغي را در بر مي گيرد كه خيلي بيشتر از هزينه خريد يك عينك است. البته زحمت و هزينه نگهداري لنز را نيز بايد به دشواري هاي استفاده از لنز طبي اضافه كرد كه به هر حال حائز اهميت است.
درباره انواع لنز نيز بايد گفت كه به دو نوع نرم و سخت تقسيم بندي مي شود. لنز سخت براي افراد با چشم آستيگمات بالا و داراي قوز قرنيه و لنزهاي نرم هم براي افراد مايوپ و هايپروپ همچنين افراد با چشم آستيگمات با درجه پايين تجويز مي شود. در ادامه خوب است بدانيد استفاده از لنز براي افرادي كه از بهداشت عمومي ضعيفي برخوردارند مي تواند بسيار مخاطره آميز باشد و بنابراين به اين افراد استفاده از لنز توصيه نمي شود. در خصوص استفاده از لنزهاي نرم و سخت يك نكته را هرگز فراموش نكنيد اين كه هنگام خواب شبانه، لنز را از چشم خارج كنيد. براي دوري از خطر عفونت نيز حتما لنزها را با يك محلول تجاري شست و شو دهيد. و بالاخره اينكه علاوه بر انواع لنزهاي نرم و سخت مدتي است لنز جديدي وارد ايران شده كه تنها مخصوص شب است، اين لنز با نام «ارتو كراتولوژي» طي تأثيراتي بر چشم، باعث مي شود بعد از اينكه هنگام صبح فرد لنز را از چشم خارج كرد چشم او براي حول و هوش هشت تا دوازده ساعت ديد واضح داشته باشد.

جراحي هاي ليزري
 

سومين درمان رايج رفع عيوب انكساري، جراحي هاي ليزري به شمار مي روند. اين جراحي نيز خود شامل سه دسته است نخست جراحي «ليزيك» كه طي آن يك لايه از قرنيه چشم به صورت لولا بلند مي شود و بعد از تابش اشعه ليزر دوباره به محل اصلي برگردانده مي شود. اين روش از نظر تكنيكي براي جراح سخت تر از ديگر روش هاست اما بيمار بعد از جراحي درد كمتري را متحمل مي شود. جراحي هاي ليزيك براي چشم با شماره بالا رايج تر است.
در روش دوم كه «لازك» نام دارد ديگر لايه اي از قرنيه بلند نمي شود و ليزر بر روي قرنيه تابانيده مي شود. اين روش از نظر تكنيكي نسبت به ليزيك ساده تر است و در آن سطح قرنيه سالم باقي مي ماند. تنها بعد از عمل بيمار متحمل درد بيشتري نسبت به جراحي ليزيك مي شود. جراحي نوع سوم موسوم به «P.R.K» از نظر تكنيكي شباهت زيادي به جراحي لازك دارد، اما درد بعد از اين نوع جراحي به نسبت لازك كمتر خواهد بود.
منبع:نشريه ي شاهد جوان شماره ي 53