جانشين هاي طبيعي استاتين

شايد شما هم جزء آن دسته افرادي باشيد که در صورت داشتن کلسترول بالا، اگر پزشک برايتان استاتين تجويز کند، يا آن را از داروخانه تهيه نمي کنيد و يا در صورت تهيه، تمايلي به مصرف آن نداريد. بيشتر افراد براي پايين آوردن کلسترول خون، به دو علت مهم ترجيح مي دهند از جايگزين هاي استاتين استفاده کنند. آنها يا مي دانند استاتين به برخي اعضاء مثل کبد و ماهيچه ها آسيب مي رساند و با مصرف زياد و در اثر گذشت زمان موجب از دست دادن حافظه نيز مي شود و يا اينکه همواره درصدد استفاده از داروهاي طبيعي تر هستند و اغلب از مصرف داروهاي شيميايي پرهيز مي کنند.

اما آيا اين راه ها موثرند؟
 

در اغلب موارد جايگزين هاي استاتين بر خود استاتين ترجيح دارند. مثلاً استاتين ميزان تري گليسيريد را کاهش نمي دهد، اما جايگزين هاي آن، مثل نياسين، اين کار را انجام مي دهند. نياسين علاوه بر کاهش ميزان تري گليسيريد، ليپوپروتئين را نيز کاهش مي دهد. افزايش سطح ليپوپروتئين در بدن موجب بروز بيماري هاي قلبي مي شود و استاتين نه تنها نمي تواند ليپوپروتئين را کاهش دهد، بلکه موجب افزايش آن نيز مي شود. استاتين قادربه افزايش کلسترول خوب (HDL) نيست. اما برخي از جايگزين هايش مي توانند اين کار را انجام دهند.
درکل، جايگزين هاي استاتين سالم تر از استاتين هستند و خطرات کمتري دارند. در واقع بيشترآنها کمک کننده و موثرند. گاهي اوقات بهتراست از چند نوع جايگزين با هم استفاده شود، ولي ميزان مصرف حتماً بايد تحت نظر پزشک باشد. بسياري از پزشکان مصرف جايگزين هاي استاتين را به بيماران خود توصيه مي کنند؛ زيرا عارضه خاصي ندارند.

آيا مصرف جانشين ها براي شما مناسب است؟
 

پيش ازاستفاده مکمل ها بايد حتماً چند نکته را درنظر داشته باشيد. اول آنکه با پزشک خود مشورت کنيد؛ ثانياً فقط در صورت داشتن کلسترول بالا مي توانيد از آنها استفاده نماييد. ورزشکاراني که درصدد تقويت ماهيچه ها و عضلاني تر کردن اندام خود هستند، ممکن است فکرکنند که با مصرف جايگزين هاي استاتين راحت تر به اين منظور مي رسند، اما بايد از مصرف خودسرانه داروها حتي اگر هم بي ضرر باشند، خودداري کنيد.
برخي از جايگزين ها با آنکه براي کاهش کلسترول به مردم عرضه مي شوند، تاثير چنداني ندارند، اين محصولات غالباً از طرف FDA مورد نظارت قرار نمي گيرند و مقدارعناصر سازنده آنها متفاوت است، اما با توجه به نتايج پژوهش ها، در ميان جايگزين هاي استاتين، فيتوسترول و نياسين دو مورد از بهترين جانشين ها هستند و در کاهش ميزان کلسترول نقش چشمگيري دارند.

فيتوسترول
 

فيتوسرتول به صورت طبيعي درآجيل، دانه ها، سبزيجات و ميوه ها يافت مي شود. اين ترکيب مانع جذب کلسترول شده و مي تواند ميزان کلسترول LDL را 15-10 درصد کاهش دهد. در واقع فيتوستارول راه گيرنده هايي که کلسترول را جذب مي کنند، مي بندد. ازسال 1950 تا امروز مطالعات بسياري در مورد فيتوسترول انجام شده است که همگي نشان مي دهند هيچ نوع عارضه جانبي ندارد؛ بنابراين بهتر است اولين انتخاب شما براي کاهش کلسترول خون، فيتوسترول باشد. افرادي که کلسترول خيلي بالايي دارند، مي توانند در کناراستاتين از فيتوسترول نيز استفاده کنند تا نتيجه بهتري بگيرند. بهتر است براي بهره گيري از اين ترکيب مفيد براي کاهش ميزان کلسترول، از منابع طبيعي آن (از قبيل ميوه ها و سبزيجات)استفاده نماييد.

نياسين
 

بدن شما همواره نياسين مصرف مي کند (نياسين را اغلب با نام ويتامين B3 مي شناسند). اين ماده کمک مي کند تا کربوهيدرات ها بتوانند توليد انرژي کنند. نياسين در بسياري ازغذاها و خوراکي هاي طبيعي وجود دارد و مصرف آن ميزان کلسترول خوب (HDL) را 35-15 درصد افزايش و در عوض کلسترول بد (LDL) را تا 25 درصد کاهش مي دهد.
نياسين، تنها عاملي است که مي تواند موجب کاهش تري گليسيريد و ليپوپروتئين شود. برخي پژوهشگران معتقدند مصرف روزانه 3000-2000 ميلي گرم نياسين، هيچ آسيبي به بدن بيمار نمي رساند؛ اما گروه ديگري براين باورند که مصرف روزانه بيش از 1500 ميلي گرم از آن موجب اختلال و ناراحتي کبد مي شود.
پس لازم است هنگام مصرف نياسين عملکرد کبد خود را به طور مرتب (هر چند ماه يک بار) چک کنيد؛ خصوصاً اگر بيماري کبدي داريد.
مقدار داروي مصرفي خود را روزانه از 500 ميلي گرم شروع کنيد و کم کم آن را افزايش دهيد تا به 1500 ميلي گرم برسد. گرگرفتن و قرمزشدن تنها عارضه اي است که با مصرف نياسين براي بيمار ايجاد مي شود که براي جلوگيري ازآن مي توان 30 دقيقه قبل از مصرف آن يک آسپرين خورد.
منبع:نشريه دنياي تغذيه، شماره 98.