يائسگى


 

مترجمان* :
دکتر حسن کریمی یزدی
دکتر پدرام مصطفایی



 

آيا شما PMZ داريد؟
 

نه، منظورم سندرم قبل از قاعدگى يا PMS نيست. هنگامى كه از PMZحرف مى‏زنيد به ياد آزادى بيفتيد نه مسؤوليت. PMZ به معنى شور و حال بعد از يائسگى است. اكنون شما از داروهاى ضد باردارى و حاملگى و سيكل ماهانه آزاد و رها شده‏ايد.
يائسگى زمانى شروع مى‏شود كه تخمدان‏ها ديگر كار نكنند. زمانى كه ترشح استروژن كاهش مى‏يابد و كم‏كم متوقف و قاعدگى ماهانه نامنظم و سپس قطع مى‏شود. معمولا زنان در سن 51 سالگى، يائسه مى‏شوند. در طول 6 ماه تا 3 سال پس از شروع اين دوره زندگى، شايد شما دچار علايم معمول يائسگى شويد. اين علايم شامل گر گرفتگى و لرزهاى ناگهانى، ميل جنسى پايين، خشكى واژن، اختلالات احساسى و اختلالات خواب است. پزشك شما مى‏تواند براى اين مشكلات به شما كمك كند.

روش زندگى خود را پايه‏ريزى كنيد.
 

آموزش لازم درباره‏ى تغييرات فيزيولوژيكى و نگاه ماجراجويانه مى‏تواند تفاوتى اساسى در چگونگى كنترل استرس حاصل از يائسگى و تغييرات زندگى )همانند رفتن بچه‏ها( در بسيارى از زنانى كه در دهه چهارم يا پنجم زندگى خود هستند ايجاد كند. تحقيقات نشان داده كه زنان امروزه يك سوم دوره زندگى خود را در يائسگى به سر مى‏برند بنابراين يائسگى به منزله پيشرفت يك گام به جلو و تغييرى در زندگى براى بهتر شدن مى‏باشد. به دوران مدرسه برگرديد، يك سرگرمى جديد پيدا كنيد، شغل‏تان را عوض كنيد. بهاى سلامت خود را بپردازيد، زندگى خود را ماجراجويانه كنيد.

هر روز ورزش كنيد.
 

پياده‏روى، دويدن، دوچرخه سوارى، طناب بازى، شنا و يا هر ورزش روزانه ديگر مى‏تواند علايم يائسگى را از بين ببرد. ورزش كمك مى‏كند تا علائم يائسگى نظير گر گرفتگى، عرق شبانه، افسردگى يا مشكلات روانى و همچنين بيمارى‏هاى دستگاه تناسلى كاسته شود و يا از بين برود. بهبود آمادگى بدنى، واضح‏ترين نتيجه ورزش است. اما ورزش با تقويت تمركز مواد واسطه مغزى مثل نوراپى نفرين و سروتونين باعث افزايش سلامت فيزيولوژيكى بدن مى‏شود.

از بين بردن گر گرفتگى
 

گر گرفتگى پاسخ بدن به سطح استروژن پايين مى‏باشد و به علت اختلال در عملكرد بخش تنظيم كننده دماى بدن در مغز مى‏باشد تا وقتى كه بدن به كمبود استروژن عادت كند.
در حدود 80 % زنان دچار گر گرفتگى مى‏شوند. يك گر گرفتگى معمولى، حدود 7 / 2 دقيقه طول مى‏كشد. در طول گر گرفتگى صورت‏تان قرمز مى‏شود و به شدت عرق مى‏ريزيد به طورى كه دماى پوست ناگهان 7 تا 8 درجه بالا مى‏رود و نيم ساعت طول مى‏كشد تا به دماى طبيعى بازگردد.
خوشبختانه بسيارى از زنان قبل از وارد شدن به مرحله تعريق شديد، احساس گر گرفتگى را تشخيص مى‏دهند و براى مهيا شدن فرصت كافى دارند.

به زندگى ديدگاه مثبت داشته باشيد.
 

ديدگاه مثبت مى‏تواند يك ابزار مناسب براى مبارزه با گر گرفتگى باشد. وقتى كه احساس كرديد گر گرفتگى در آستانه شروع شدن است، به ياد دو نكته بيفتيد: گر گرفتگى يك حالت طبيعى است و زياد طول نمى‏كشد و شما مى‏توانيد در مقابله با آن كارى انجام دهيد. اغلب اوقات، فكر مثبت، گر گرفتگى را قابل تحمل‏تر مى‏كند.

ياد بگيريد آرامش داشته باشيد.
 

زنانى كه مى‏توانند آرامش خود را حفظ كنند، كنترل بهترى خواهند داشت. چشمانتان را براى مدتى ببنديد و استراحت كنيد.

محرك‏ها را كنترل كنيد.
 

تعيين كنيد چه عواملى گر گرفتگى را تحريك مى‏كند و از آن‏ها دورى كنيد. براى بعضى زن‏ها، افسردگى عاطفى، يك عامل تحريك كننده است. در بعضى‏ها غذاى گرم، غذاى ادويه‏دار، اتاق گرم يا رختخواب گرم همين اثر را دارد.

روى هم چند لباس بپوشيد.
 

هنگام گر گرفتگى يك لايه لباس را دربياوريد و هنگامى كه گر گرفتگى تمام شد، لايه‏هاى لباس ديگر بپوشيد، چرا كه دماى بدن بعد از گر گرفتگى از سطح طبيعى پايين‏تر مى‏رود و شما احساس سرما خواهيد كرد.

الياف طبيعى بپوشيد.
 

الياف مصنوعى گرما را در خود نگه مى‏دارند و باعث تعريق در زمان گر گرفتگى مى‏شوند و علايم آن را بدتر مى‏كنند. الياف طبيعى نظير پنبه و پشم، باعث تهويه بهتر شده و با جذب رطوبت از پوست باعث سردتر شدن طبيعى بدن مى‏شود.

يك بادبزن بخريد.
 

يك بادبزن بخريد و در كيف خود نگه داريد و هنگام شروع گر گرفتگى از آن استفاده كنيد.

وعده‏هاى غذايى كم حجم بخوريد.
 

به جاى مصرف روزانه سه وعده غذايى، پنج تا شش وعده به تنظيم دماى بدن كمك مى‏كند.

آب فراوان مصرف كنيد.
 

يادتان نرود كه مخصوصا بعد از ورزش كردن آب سرد يا آب ميوه تازه بنوشيد. اين كار، دماى بدن را كنترل مى‏كند.

مصرف كافئين را قطع كنيد.
 

نوشيدنى‏هاى حاوى كافئين توليد هورمون‏هاى استرس‏زايى را كه منجر به گر گرفتگى مى‏شود تحريك مى‏كند.

مصرف الكل را قطع كنيد.
 

در بعضى از زنان، الكل، گر گرفتگى را تحريك مى‏كند.

از دستمال كاغذى استفاده كنيد.
 

يك بسته دستمال كاغذى بخريد و همراه خود داشته باشيد؛ شايد بخواهيد پيشانى خود را پاك كنيد و يا هنگامى كه گرماى بدن زياد شد و يا در پايان گر گرفتگى بخواهيد عرق‏تان را پاك كنيد.

گرما را كم كنيد.
 

گرما در هر شكلى مى‏تواند گر گرفتگى را تحريك كند. پنجره را باز كنيد و غذاها و نوشيدنى‏هاى گرم نخوريد.

از نظر جنسى، فعال بمانيد.
 

زنانى كه دچار يائسگى مى‏شوند و به فعاليت‏هاى جنسى خود طبق روند منظم ادامه مى‏دهند در مقايسه با زنانى كه فعاليت جنسى پراكنده دارند، كمتر دچار گر گرفتگى مى‏شوند. در مطالعه‏اى كه بر روى 43 زنى كه به تازگى يائسه شده‏اند انجام دادند دريافتند كسانى كه فعاليت جنسى منظم داشته‏اند، كاهش استروژن در آنها معتدل شده و دفعات گر گرفتگى كاهش پيدا كرده است. دكتر مك‏كوى اعتقاد دارد كه سطح بالاى استروژن به حفظ ميل جنسى كمك مى‏كند و فعاليت جنسى منظم به طور غير مستقيم تخمدان‏ها را تحريك و به تعديل سيستم هورمونى كمك مى‏كند و از تغييرات شديد استروژن جلوگيرى مى‏كند.

از پتوى مشترك استفاده نكنيد.
 

لازم نيست كه تخت‏تان را جدا كنيد تا همسرتان از عرق شبانه شما ناراحت نشود، بلكه مى‏توانيد از پتوهاى جداگانه استفاده كنيد تا زمانى كه مى‏خواهيد خنك باشيد، بتوانيد بدون اذيت شوهرتان از آن استفاده كنيد.

غلبه بر مشكلات جنسى
 

متخصصان ما براى ادامه‏ى يك عشق كامل در طول دوره‏ى يائسگى نكات ذيل را توصيه مى‏كنند:

از مواد لغزنده استفاده كنيد.
 

خشكى واژن ناشى از كمبود استروژن، تمايل به مقاربت جنسى را در طول يائسگى كاهش مى‏دهد. مواد لغزنده محلول در آب، روغن گياهى و كرم يا روغن بدون بو، مى‏توانند مواد انتخابى شما باشند و يا چند كپسول از ويتامين E را باز كنيد و به عنوان ماده لغزنده را داخل واژن ماساژ دهيد.

صحبت كنيد.
 

با همسرتان صحبت كنيد. بعضى از شهوات جنسى با نزديكى قلبى و صحبت در مورد نيازها و احساسات تقويت مى‏شود.

نزديكى جنسى را بيشتر كنيد.
 

بعضى از زوجين ممكن است تمايل داشته باشند كه در هنگام مقاربت در موقعيت راحت‏ترى قرار بگيرند. تماس و لمس كردن در آن زمان خيلى مهم است. دكتر گرين‏وود توصيه مى‏كند: زوجين بيشتر همديگر را بغل كنند و براى افزايش نزديكى و لذت جنسى، نوازش‏هاى دوطرفه بيشتر شود.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387