نویسنده:طاهره تربتی
 
عدد هفت، عددی است که شاید مثل همه ی عددهای دیگر در نظر ما عادی جلوه کند، اما نگرش ما وقتی متبلور می شود که ویژگی های عدد هفت را بدانیم و ببینیم چه «هفت» هایی در زندگی ما وجود دارند که ما در گیر و دار زندگی ماشینی با بی تفاوتی از کنار آن ها رد می شویم. مثلاً شاید جالب باشد که بدانید، رنگین کمان دارای هفت رنگ است، عجایب جهان هفت تا هستند یا در یونان باستان، اسطوره یی با نام «هفت خدا» در ذهن مردم نقش بسته است و سوره ی مبارکه ی حمد که اولین سوره ی قرآن کریم است، هفت آیه دارد. طواف خانه ی خدا هفت دور است، موسیقی ایران و یونان هفت دستگاه دارد...

تاریخچه عدد هفت
 

در سال 1889 میلادی، کتابی از یک جهان گرد منتشر شد که در آن روش شمردن اعداد را در میان قبیله یی از تورس شرح داده است. آن ها برای شمردن تنها از دو واژه استفاده می کردند:یک و دو. برای عدد سه می گفتند:«دو و یک». برای چهار «دو و دو» برای پنج«دو و دو و یک» و برای شش «دو و دو و دو»، ولی برای عددهای بزرگ تر از شش هر عددی بود، می گفتند:«خیلی»! اگرچه این آگاهی مربوط به پایان سده ی نوزدهم است، ولی می تواند گواهی بر شیوه ی شمردن در آغاز شکل گیری مفهوم عدد در میان انسان های نخستین باشد.
بعدها که برای عددهای بزرگ تر هم نامی در نظر گرفتند، به روایتی برای عدد « هفت» از همان واژه ی قبلی «خیلی » یا «بسیار» استفاده کردند. عدد هفت که سده های متوالی برای آن ها ناشناخته بود، اندک اندک به صورت عددی مقدس درآمد. وقتی که مصری ها، بابلی ها و دیگر امت ها توانستند پنج سیاره ی نزدیک تر به خورشید را بشناسند با اضافه کردن ماه و خورشید به عدد هفت رسیدند و این بر تقدس عدد هفت افزود. وقتی در قصه های کهن تر که تا زمان ما هم ادامه پیدا کرده است، صحبت از شهری می شود که هفت برج و هفت بارو دارد، بدین معناست که این شهر دارای برج و باروهای بسیار است.
ایرانیان قدیم در آیین زرتشت، اهورامزدا را مظهر پاکی می دانستند و برای او هفت صنف را برمی شمردند و در مقابل او اهریمن را پدید آورنده ی پلیدی ها می دانستند. آن ها معتقد بودند در پیرامون اهورامزدا فرشتگانی هستند که مظاهر صفات حسنه هستند و برای احترام به آن ها که اول هر کدام شان سین بود، هنگام سال تحویل سفره می گستراندند و هفت قسم خوراکی که نام هر یک با سین شروع می شود، یعنی سیر، سرکه، سیب، سماق، سمنو، سنجد، سکه و سبزی را سر سفره می گذاشتند که به سفره ی هفت سین معروف بود. برای فیلسوف و ریاضیدان یونانی «فیثاغورث» نیز عدد هفت، مفهوم ویژه ی خود را داشت که از مجموع دو عدد سه و چهار تشکیل می شود. مثلث و مربع نزد ریاضیدانان عهد باستان اشکال هندسی کامل محسوب می شدند، از این رو عدد هفت به عنوان مجموع سه و چهار برای آن ها عدد مقدسی بود. در کتاب اول عهد عتیق(تورات) نیز آمده است که خداوند جهان را در شش روز خلق کرد و در روز هفتم خالق به استراحت پرداخت. موسی در ده فرمان خود از پیروانش می خواهد که این روز آرامش را مقدس بدارند. از آن زمان عدد هفت نزد یهودیان و بعدها نزد مسیحیان که عهد عتیق را قبول کردند به عنوان عددی مقدس محسوب می شد.

مشهورترین هفت های جهان!
 

هفت طبقه بهشت
 

بر اساس آیات قرآن و مفسران احادیث، بالاترین درجه ی سعادت معنوی ورود به طبقه ی هفتم بهشت است. مسلمانان به وجود هفت طبقه یا مرحله ی آمرزش و بهشتی شدن اعتقاد دارند. این طبقات هفتگانه همان هایی هستند که طی شده است.

هفت گناه کبیره
 

هفت گناه کبیره، گناهانی هستند که در زمان تاریخ بسیار قدیم رهبانیت مسیحی مشخص شده و در قرن ششم میلادی توسط پاپ «گرگوری اول» یا « گرگوری کبیر» در یک دسته قرار گرفته اند. این گناهان عبارتند از: تکبر، طمع کاری، شهوت(در معنای تمایل بیش از حد یا نامشروع جنسی)، حسادت، شکم پرستی که معمولاً مستی نیز در آن منظور می شود و تنبلی. هفت گناه کبیره از موضوعات مورد علاقه در وعظ و خطابه ها، نمایشنامه های اخلاقی و هنر اروپای قرون وسطی بوده است.

هفت کلمه آخر
 

هفت کلمه آخر، به آخرین جمله ی حضرت عیسی (علیه السلام) بر صلیب اشاره دارد. این کلمات عبارتند از:«خدای من، چرا مرا به خود واگذاشتی؟»

هفت علم انسانی (علوم سبعه)
 

طبقه بندی آزاد موضوعاتی که از قرن پنجم میلادی به بعد، دربرگیرنده ی برنامه ی آموزشی غرب در قرون وسطی بود. به نظر می رسد که نام «علوم انسانی» برگرفته از رساله ی «سیاست» ارسطو باشد که در آن از «شاخه هایی از دانش که شایسته انسان آزاد است»، یعنی دانش اولیه یی که برای یک شهروند با تحصیلات مناسب لازم است، سخن گفته شده است. این علوم عبارتند از علوم سه گانه: دستور زبان(ادبیات)، علم بیان و دیالکتیک(مباحثه و مکالمه) و علوم چهارگانه که پیشرفته تر بوده و از این قرارند: حساب، هندسه، موسیقی و نجوم.

عجایب هفت‌گانه طبیعی
 

کوه «اورست» در مرز نپال و چین، آبشار «ویکتوریا» در آفریقا، « گرندکنیون» آمریکا، ساحل مرجان بزرگ استرالیا، سپیده دم شمالی قطب شمال، آتشفشان و «پاریکوتین» در مکزیک و بندر «ریودوژانیرو» برزیل.

هفت مرد فرزانه
 

نامی که در سنت یونانی به هفت تن از سیاستمداران، قانونگذاران و فیلسوفان قرن ششم و هفتم قبل از میلاد داده شد. این فرزانگان عبارتند از:«سولون» قانونگذار یونانی، «تالس» فیلسوف اهل میلتوس، «پیتاکوس» فرمانده ی نظامی اهل میتیلن، «کلئوبولوس» فیلسوف اهل رودس، «شیلون اسپارتی» از ناظران شاه، «بیاس» فرزانه ترین هفت فرزانه، اهل پری ین و «پریاندر» حاکم مستبد کورنتی.

هفت دریا
 

شامل دریاهای قطب شمال و قطب جنوب، اقیانوس آرام شمالی و جنوبی، اقیانوس اطلس شمالی و جنوبی و اقیانوس هند.

هفت حس
 

بر اساس تعلیمات باستانی، روح انسان یا «بدن مقدس درون» او مرکب از هفت خاصیت است که هر یک تحت تأثیر یکی از سیارات هفتگانه هستند. «آتش» موجب زندگی، «خام» به وجود آورنده ی توانایی احساس کردن، «آب» موجب قدرت بیان، «هوا» حس چشایی، «مه» موجد حس بینایی، «گل ها» به وجود آورنده ی حس شنوایی و «باد جنوب» به وجود آورنده ی حس بویایی است.

هفتمین پسر از هفتمین پسر
 

همانطور که گفتیم «هفت» از جادویی ترین اعداد است و در معرفت قومی، هفتمین فرزند پسر از هفتمین پسر یک خانواده با نیروهای قدرتمند جادویی و شفادهندگی متولد می شود. او پیشگو است و از قدرت های عجیبی برخوردار خواهد شد.

عجایب هفتگانه قرون وسطی
 

آمفی تئاتر روم، کاتاکومب های (سرداب) اسکندریه ی مصر، دیوار بزرگ چین، استون هنج در «ویلتشایر» انگلستان، برج کج پیزا، برج چینی(از جنس چینی) نانکینگ، مسجد ایاصوفیه در استامبول.
علاوه بر این می توان به هفت پلکان مقبره کوروش بزرگ، هفت اقلیم، هفت اورنگ، هفت دفتر شاهنامه، هفت پیکر، هفت هیکل، هفت خان رستم، هفت الوان، هفت گنج، هفت رکن نماز، هفت تحلیل و هفت طواف(در اعمال حج)، هفت قبله( مکه، مدینه، نجف، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد) و... اشاره کرد و به این ترتیب بود که تعداد بی شماری هفتگانه در دنیا به وجود آمد و به عدد هفت تقدس خاصی بخشید.

منبع: هفت روز زندگی، شماره 121