ويژگي ها و ارزش غذايي پودر كيك


 

نويسنده: مهندس مسعود خبازي
كارشناس مسؤول اداره استاندارد و تحقيقات صنعتي كاشان



 
كيك نوعي شيريني با بافت و نرمي مخصوص است كه مواد اصلي آن را آرد، روغن (به استثناي كيك اسفنجي)، شكر و تخم مرغ تشكيل مي دهد. امروزه براي تهيه يك كيك با طعم دلخواه مي توان با استفاده از پودرهاي كيك نيمه آماده و بهداشتي كه در فروشگاه ها عرضه مي گردند، طبق دستور سازنده، كيك مورد علاقه خود را در منزل تهيه و ميل نمود. بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه كيك ها به دليل مواد تشكيل دهنده آنها حاوي كالري بالا بوده و مصرف بيش از اندازه آنها چاقي و عوارض ناشي از آن را در پي دارد. اين مقاله به اختصار ويژگي ها و تركيبات غذايي پودر كيك نيمه آماده را بيان مي كند.

تعاريف
 

پودر كيك نيمه آماده
 

محصولي است كه از مواد اصلي شامل آرد گندم، شكر و بيكينگ پودر با يا بدون مواد اختياري تشكيل شده و در بسته بندي هاي مجاز و مناسب براي مصرف خانگي و يا صنايع قنادي تهيه و عرضه مي شود و مصرف كننده بايد آن را طبق دستور سازنده با آب يا شير، تخم مرغ، كره يا روغن نباتي (جامد يا مايع) مخلوط و سپس طبخ نمايد.

پودر كيك نيمه آماده طعم دار
 

همان پودر كيك نيمه آماده است كه در آن از مواد طعم دار و اسانس هاي مجاز خوراكي استفاده شده است.

مواد اختياري
 

مواد اختياري به منظور ايجاد مزه، رنگ، بو و بهبود كيفيت در پودر كيك استفاده مي شود و شامل موارد زير مي باشد:
- طعم دهنده هاي مجاز خوراكي شامل پودر قهوه، پودر كاكائو، هل، دارچين، زنجفيل، زعفران و اسانس هاي مجاز شناخته شده از سوي سازمان هاي قانوني و ذي صلاح كشور، از نوع مورد مصرف در صنايع غذايي و پودري شكل كه از نظر ويژگي ها با استانداردهاي مربوطه مطابقت داشته باشند.
- فرآورده هاي شير شامل شير خشك بدون چربي، پودر آب پنير و پودر مالتودكسترين، ميزان استفاده از هريك از فرآورده هاي شير يا مخلوط آنها نبايد كمتر از 3 درصد وزني باشد.
- بهبود دهنده ها بر پايه اسيد لاكتيك، تارتاريك، استئاريك، منو و دي گليسيريدهاي خوراكي به ميزان حداكثر 0/5 درصد وزني.
- نمك طعام به ميزان لازم.

ويژگي هاي ظاهري و حسي
 

بافت: پودر كيك نيمه آماده بايد به صورت همگن و بد كلوخه باشد.همچنين پس از پخت طبق دستور سازنده بايد از بافت و كيفيت مطلوب برخوردار باشد.
بو و مزه: پودر كيك بايد بو و مزه مربوط به مواد طعم دهنده مصرفي و اظهار شده روي بسته بندي را خصوصاً پس از پخت دارا باشد و بدون بو و مزه تندشدگي، ماندگي و صابوني باشد.
رنگ: پودر كيك بايد پس از پخت رنگ مواد تركيبي خود را دارا باشد.
قابليت پخش: پودر كيك بايد قابليت پخش يكنواخت در آب يا شير را طبق دستور سازنده دارا باشد.
مواد خارجي: پودر كيك بايد بدون هرگونه مواد خارجي مانند ذرات ريز شن، شيشه، فلز، لارو و پوسته لارو، تخم حشره و... باشد.

ويژگي هاي ميكروبي
 

پودر كيك بايد با رعايت شرايط خوب ساخت تهيه و بسته بندي شود، به گونه اي كه هنگام مصرف بدون مواد ناخواسته بوده و ميكروب هاي بيماري زا و سموم ناشي از آنها در آن به حدي نباشد كه سلامت مصرف كننده را به خطر بيندازد. ويژگي هاي ميكروبي پودر كيك نيمه آماده مطابق جدول مقابل مي باشد:

ويژگي ها و ارزش غذايي پودر كيك
 

نويسنده: مهندس مسعود خبازي
كارشناس مسؤول اداره استاندارد و تحقيقات صنعتي كاشان
كيك نوعي شيريني با بافت و نرمي مخصوص است كه مواد اصلي آن را آرد، روغن (به استثناي كيك اسفنجي)، شكر و تخم مرغ تشكيل مي دهد. امروزه براي تهيه يك كيك با طعم دلخواه مي توان با استفاده از پودرهاي كيك نيمه آماده و بهداشتي كه در فروشگاه ها عرضه مي گردند، طبق دستور سازنده، كيك مورد علاقه خود را در منزل تهيه و ميل نمود. بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه كيك ها به دليل مواد تشكيل دهنده آنها حاوي كالري بالا بوده و مصرف بيش از اندازه آنها چاقي و عوارض ناشي از آن را در پي دارد. اين مقاله به اختصار ويژگي ها و تركيبات غذايي پودر كيك نيمه آماده را بيان مي كند.

تعاريف
 

پودر كيك نيمه آماده
 

محصولي است كه از مواد اصلي شامل آرد گندم، شكر و بيكينگ پودر با يا بدون مواد اختياري تشكيل شده و در بسته بندي هاي مجاز و مناسب براي مصرف خانگي و يا صنايع قنادي تهيه و عرضه مي شود و مصرف كننده بايد آن را طبق دستور سازنده با آب يا شير، تخم مرغ، كره يا روغن نباتي (جامد يا مايع) مخلوط و سپس طبخ نمايد.

پودر كيك نيمه آماده طعم دار
 

همان پودر كيك نيمه آماده است كه در آن از مواد طعم دار و اسانس هاي مجاز خوراكي استفاده شده است.

مواد اختياري
 

مواد اختياري به منظور ايجاد مزه، رنگ، بو و بهبود كيفيت در پودر كيك استفاده مي شود و شامل موارد زير مي باشد:
- طعم دهنده هاي مجاز خوراكي شامل پودر قهوه، پودر كاكائو، هل، دارچين، زنجفيل، زعفران و اسانس هاي مجاز شناخته شده از سوي سازمان هاي قانوني و ذي صلاح كشور، از نوع مورد مصرف در صنايع غذايي و پودري شكل كه از نظر ويژگي ها با استانداردهاي مربوطه مطابقت داشته باشند.
- فرآورده هاي شير شامل شير خشك بدون چربي، پودر آب پنير و پودر مالتودكسترين، ميزان استفاده از هريك از فرآورده هاي شير يا مخلوط آنها نبايد كمتر از 3 درصد وزني باشد.
- بهبود دهنده ها بر پايه اسيد لاكتيك، تارتاريك، استئاريك، منو و دي گليسيريدهاي خوراكي به ميزان حداكثر 0/5 درصد وزني.
- نمك طعام به ميزان لازم.

ويژگي هاي ظاهري و حسي
 

بافت: پودر كيك نيمه آماده بايد به صورت همگن و بد كلوخه باشد.همچنين پس از پخت طبق دستور سازنده بايد از بافت و كيفيت مطلوب برخوردار باشد.
بو و مزه: پودر كيك بايد بو و مزه مربوط به مواد طعم دهنده مصرفي و اظهار شده روي بسته بندي را خصوصاً پس از پخت دارا باشد و بدون بو و مزه تندشدگي، ماندگي و صابوني باشد.
رنگ: پودر كيك بايد پس از پخت رنگ مواد تركيبي خود را دارا باشد.
قابليت پخش: پودر كيك بايد قابليت پخش يكنواخت در آب يا شير را طبق دستور سازنده دارا باشد.
مواد خارجي: پودر كيك بايد بدون هرگونه مواد خارجي مانند ذرات ريز شن، شيشه، فلز، لارو و پوسته لارو، تخم حشره و... باشد.

ويژگي هاي ميكروبي
 

پودر كيك بايد با رعايت شرايط خوب ساخت تهيه و بسته بندي شود، به گونه اي كه هنگام مصرف بدون مواد ناخواسته بوده و ميكروب هاي بيماري زا و سموم ناشي از آنها در آن به حدي نباشد كه سلامت مصرف كننده را به خطر بيندازد. ويژگي هاي ميكروبي پودر كيك نيمه آماده مطابق جدول مقابل مي باشد:

 

حد قابل قبول

ويژگي ها

رديف

10 در 1 گرم

شمارش كلي باكتري هاي مزوفيل هوازي

1

10² در 1 گرم

آنتروباكترياسه

2

منفي در 1 گرم

اشريشياكلي

3

منفي در 25 گرم

سالمونلا

4

منفي در يك دهم گرم

استافيلوكوكوس اورئوس كوآگولاز

5

10³ در 1 گرم

كپك

6

10³ در 1 گرم

مخمر

7

 

ويژگي هاي شيميايي
 

ويژگي هاي شيميايي پودر كيك نيمه آماده برابر جدول مقابل مي باشد:

 

حد قابل قبول

ويژگي ها

رديف

حداقل 35 گرم

ساكاروز( در 100 گرم پودر خشك كيك)

1

حداقل 1 گرم

قند احياءكننده برحسب لاكتوز( در 100 گرم پودر خشك كيك)

2

حدقل 5/4 گرم

پروتئين(در 100 گرم پودر خشك كيك)

3

حداكثر 9 گرم

رطوبت( در 100 گرم پودر خشك كيك)

4

حداكثر 5/3 گرم

خاكستر كل( در 100 گرم پودر خشك كيك)

5

6- 5/7

PH

6

 

بسته بندي
 

اين فرآورده بايد در بسته بندي هايي از جنس مناسب و مجاز براي مواد غذايي، محكم و غيرقابل نفوذ به گونه اي كه كيفيت و كميت فرآورده را تا هنگام مصرف حفظ نمايد و اثر سوء روي آن نداشته باشد، بسته بندي شود.
براي محافظت بيشتر اين فرآورده، مي توان از بسته بندي ثانويه (مانند جعبه هاي مقوايي) نيز استفاده نمود.

نشانه گذاري
 

در نشانه گذاري بسته هاي حاوي اين فرآورده آگاهي هاي زير بايد به زبان فارسي، به طور خوانا و پاك نشدني روي بسته ها نوشته يا چاپ شود:
- نام و نوع فرآورده
- نام و آدرس توليدكننده يا علامت تجارتي آن در صورت داشتن شماره سري ساخت
- شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
- تاريخ توليد (به روز، ماه و سال)
- تاريخ سپري شدن قابليت مصرف (به روز، ماه و سال)
- درج اجزاء متشكله
- دستور مصرف و نگهداري
- عبارت ساخت ايران
منبع: نشريه دنياي تغذيه، شماره 108