ADAPTIVE فريبي از جنس تکنولوژي


 

ترجمه و نوشته: حميدرضا هدايت پناه




 
ADAPTIVE را بايد يکي از پيشگامان استتار نوين دانست، اين سامانه دفاعي که به تازگي توسط شرکت BAE Systems ارائه شده، قادر است تانک هاي اصلي ميدان نبرد را از ديدگان دوربين هاي حرارتي پنهان نمايد، اگر چه غير ممکن به نظر مي رسد، اما در آزمايشي که در ماه سپتامبر سال 2011 انجام گرفت، ADAPTIVE موفق گشت تا يک خودروي زرهي CV90 را در برابر ديدگان حيرت زده تماشاچيان از روي نمايشگر دوربين هاي حرارتي محو نمايد و در حرکت خيره کننده ديگري توانست الگوي يک خودروي سواري معمولي را تقليد کرده و به ديده بان اين گونه القا نمايد که در محلي که نفربر زرهي جاي گرفته بود يک خودرو پارک شده است.

استانداردهاي محافظتي نوين
 

AN-124 که بزرگ ترين هواپيماي ترابري موجود در جهان به شمار مي آيد، هر بار قادر است تنها يک تانک اصلي ميدان نبرد را در محفظه بار خود حمل نمايد و اين بدان معناست که ارتش هاي بزرگ براي انتقال سريع يک لشگر زرهي به مناطق دوردست همچنان دست به دامان کشتي ها باقي خواهند ماند. زره هاي فولادي و سراميکي مهمترين عامل افزايش وزن خودروهاي زرهي به شمار مي آيند اما با توجه به نقش حياتي اين اجزاء براي محافظت از خدمه، نمي توان آنها را از ساختار وسيله حذف کرد، مگر آنکه ديدگاه طراحان درباره محافظت کاملا دگرگون شود.
در رويکرد دفاعي جديد، سامانه هاي دفاعي فعال به جاي آنکه در برابر برخورد مهمات دشمن از خود مقاومت نشان دهند، در يک اقدام، پيش دستي کرده از برخورد آنها با وسيله جلوگيري به عمل مي آورند. به عبارت بهتر خودروهاي زرهي نوين به جاي آنکه زره هاي سنگيني را که در 90 درصد طول خدمت وسيله کاربردي ندارند، در سرتاسر بخش هاي بدنه با خود حمل نمايند، با تکيه بر سامانه هاي دفاعي فعال از برخورد مهمات دشمن با خود پيشگيري مي نمايند. ADAPTIVE دقيقاً با همين رويکرد ساخته شده و تلاش مي کند تا با پنهان کردن وسيله از ديدگان دشمن امکان هدف قرار گرفتن آن را از بين ببرد.

6ضلعي هاي جادويي
 

ADAPTIVE مکانيزم عمل جالبي دارد، در گام اول دوربين هاي حرارتي بر تعداد سامانه يک تصوير حرارتي از فضايي که در پشت وسيله قرار خواهد گرفت را تهيه مي نمايد و آن را به کامپيوتر مرکزي سيستم انتقال مي دهد، سپس اين کامپيوتر با استفاده از نرم افزارهاي خود تصوير بدست آمده را به قطعات مساوي تقسيم کرده، دماي هر بخش را با دقت مشخص مي کند. بعد از آن در آخرين گام اين اطلاعات به پوشش شش ضلعي سمت ديگر بدنه منتقل مي گردد و هر يک از اين پيکسل ها با تغيير سريع دماي خود، الگوي حرارتي منظره پشت سر خود را عيناً تکرار مي نمايند و در نتيجه الگوي حرارتي وسيله پوشش داده شده به وسيله ADAPTIVE کاملا در محيط ادغام شده و امکان شناسايي آن به وسيله دوربين هاي حرارتي از بين مي رود.
مهمترين چالش در راه رسيدن به اين هدف، عملکرد پيکسل هاي شش ضلعي است. به نظر مي رسد BAE Systems با بهره گيري از مواد نيمه رسانا توانسته تا اندازه زيادي در آن پيروز گردد، هر يک از پيکسل ها اندازه اي در حد يک کف دست دارد و از سامانه تغيير دماي مستقل برخوردار است.
اندازه کوچک پيکسل ها باعث افزايش تراکم پيکسل ها در واحد سطح مي گردد و درست مانند نمايشگرهاي تلويزيوني که با افزايش پيکسل ها کيفيت بيشتري پيدا مي کنند، تصوير حرارتي حاصل از ADAPTIVE نيز با اين پيکسل هاي کوچک به خوبي از پس تقليد حرارتي محلي که در مقابل آن قرار گرفته، بر مي آيد اندازه کوچک شش ضلعي ها تعويض آنها را نيز ساده تر مي نمايد و در صورت آسيب رسيدن به وسيله، هزينه تعميرات را کاهش مي دهد.
برخلاف سامانه هاي مشابه پيشين ADAPTIVE وزن به مراتب کمتري دارد و استفاده از نيمه هادي ها نياز آن به انرژي را نيز شديداً کاهش داده و به وسيله اجازه مي دهد تا حتي در حالت خاموشي موتور اصلي تنها با استفاده از يک منبع برق کمکي توانايي پنهانکاري خود را حفظ نمايد، ويژگي مهم ديگر اين سامانه امکان تقليد الگوهاي فريب دهنده به وسيله آن است، براي مثال فرمانده يک تانک قادر است تا با تغيير الگوي حرارتي وسيله به يک خودروي سبک، نظر نيروي دشمن را منحرف کرده و در لحظه اي که واحدهاي دشمن به اندازه کافي به آن نزديک مي شوند، آنها را به سادگي مورد اصابت قرار دهد.
ويژگي مهم ديگر سامانه ADAPTIVE توانايي عملکرد آن براي شناسايي دوست از دشمن است، در شرايط رزم سنگين که ديگر پنهان کردن وسيله در حال مانور و شليک ممکن نيست نيروها قادر خواهند بود تا با به نمايش گذاردن يک الگوي خاص بر روي نمايشگر حرارتي خود، از هدف قرار گرفتن به وسيله نيروهاي خودي پيشگيري نمايند، که اين موضوع به خودي خود تأثير مهمي بر عملکرد رزمي واحدها در هنگام نبردهاي سنگين خواهد داشت.

پيش به سوي آينده
 

تمام تانک هاي مدرن امروزي براي هدف يابي به دوربين هاي حرارتي وابسته اند و همه موشک هاي معروف براي به دست آوردن بيشترين دقت ممکن به تشعشات حرارتي هدف تکيه دارند، هواپيماهاي بدون سرنشين تمام اطلاعات خود را از روي تصاوير گرمايي به دست مي آورند و هواپيماهاي تهاجمي قابليت عمليات در تمام شرايط جوي خود را مديون تصاوير دوربين هاي حرارتي هستند. به عبارت ساده تر، اکثر قريب به اتفاق جنگ افزارهاي جديد، براي عملکرد خود به تشعشات حرارتي وابسته هستند.
مدير اين پروژه آقاي Peder Sjolunb همچنين اعتقاد دارد که از ADAPTIVE مي توان براي پوشش دادن طيف گسترده اي از انواع لوازم و تجهيزات مانند کشتي ها و هليکوپترها گرفته تا ساختمان ها و تاسيسات مهم استفاده کرد که با توجه به توانايي هاي اين سامانه غير ممکن به نظر نمي رسد.
منبع: ماهنامه نوآور-شماره 89.