یاد باد آن که ز ما وقت سفر یاد نکرد

تفسیر عرفانی

1. یاد آن دلبری که به هنگام سفر با ما وداع نکرد تا دل عاشق ما شاد شود، به خیر باد. او با یک خداحافظی، دل ما را شاد نکرد.

2. آن یار خوشبخت که همه ی کارهایش نیک و احسن بود، نمی دانم چرا این کار خیر را فراموش کرده بود که بر بنده ی پیر خود توجه و عنایتی نماید و او را آزاد سازد.

3. مانند عاشقی ستمدیده، شکایت خود را که بر لباس کاغذی نوشته ام و باید آن را با خوناب دیده بشویم، چراکه معشوق رفته و آسمان هم برای دادخواهی به او دسترسی ندارد.

4. در دل کوه، چه بسیار ناله ها کردم که حتی فرهاد کوه کن هم نکرد تا مگر صدای آن به گوش تو برسد.

5. ای معشوق! از زمانی که سایه ی خود را از سر چمن برداشتی و به باغ نیامدی، دیگر بلبل عاشق در میان پیچ و تاب شاخه های شمشاد آشیانه نساخت، گویی که باغ بی حضور تو صفایی ندارد.

6. شایسته است باد صبا -که پیک عاشقان است -راه و رسم عاشقی را از تو بیاموزد، زیرا باد صبا هم نمی تواند به چابکی و تندی معشوقی چون تو حرکت کند.

7. هر کس که حُسن و زیبایی خدادادی تو را درنیابد و ایمان نیاورد، قلم آرایشگر آفرینش نقشی بر مراد و آرزوهای او نخواهد کشید. آری او هرگز به مرادش نمی رسد.

8. ای مطرب! آهنگی را که می نوازی، تغییر بده و آن را در دستگاه و مقام عراق بنواز، چراکه معشوقم از راه عراق به سفر رفته است. بی وداع رفت و از من هم یادی نکرد.

9. شعر و سخن حافظ بر گرفته از غزل های سبک عراقی است، چه کسی است که این سروده های دلسوز و آهنگ های غمگین را بشنود و فریاد نکند؟

 

به کوشش: رضا باقریان موحد 

منبع مقاله :

باقریان موحد، رضا؛ (1390)، شرح عرفانی دیوان حافظ بر اساس نسخه دکتر قاسم غنی و محمد قزوینی، قم: کومه، چاپ اول.