آشنایی با نام های خداوند: الواسع

عدد ابجدی: 137 الواسع به معنی کسی است که رحمت و علم او همه چیز را فراگرفته است و مداومت بر این اسم موجب وسعت رزق و زیادت عمر می شود. همراه داشتن مربّع زیر نیز همین فایده را دارد و خواندن این اسم تا صد و سی و هفت مرتبه موجب غنای از خلق می شود:  

پژوهه در مفهوم الواسع از مترجم

اسم فاعل از مادّه ی «سعه» به معنی «فراخی و گنجایش و توانگری» است، یعنی چیزی که بتواند از لحاظ ظرفیت، جسم دیگری را در خود جای دهد و آن را بپذیرد و بر آن احاطه یابد و به استعاره در بی نیازی استعمال شده است و به همین معنی به خدای تعالی نسبت داده می شود.

این واژه از اسمای الهی به معنی گشایشگر می باشد که 9 بار در قرآن کریم آمده است. تمام کاربردهای قرآن این اسم در بردارنده ی افاضه ی نوعی از کمال است که بر حسب علم الهی به بندگان داده می شود؛ از همین رو اسم واسع از اسمای جمالی فعلی خداوند بوده که بر حسب تجلّی مرتبه ی علمی و اراده ی خداوند ظهور می یابد چنان که می فرماید: «وَاللهُ یؤتی مُلکَه مَن یَشاء وَاللهُ واسِعٌ عَلیمٌ» (بقره/247). از همین رو ظهور بیشتر این اسم در عالم استعدادات- یعنی ناسوت- است که تجلّی آن موجب بهره وری از نعمت خداوند و استغنا می باشد و یکی از عرصه های تحقق این اسم در تجلّی جمالی حق در قیامت بوده که ظهور آن موجب آمرزش بندگان مؤمن می باشد.

نکته ی لطیف در تعبیر پایانی «واسع علیم»، بیانگر تمهید مقدمات اعطای نعمت و مُلک بر اساس علم و آگاهی خداوند از شرایط بندگان است. از همین رو بهترین دعا در جلب نعمت ها و ثروت های خدادادی، درخواست ظرفیت و وسعت پذیرش نعمت و ثروت از پیشگاه خداوندی است. و سرّ بیان "واسع علیم" در پایان آیه دو نکته است:

1- خداوند بر اساس آگاهی ذاتی، "مُلک و ناسوت" به تشخیص مصلحت به عباد صالح وامی گذارد و آن را بر پایه ی ظرفیت وسعت و گشایش می دهد.
2- خداوند از روی علم، ظرفیت وجودی را وسعت می بخشد و مُلک و مُکنت را عطا می کند. (اللهُ اَعلَمُ بِمُقَدَّراتِ خَلقِهِ). مفهوم وسعت کرسی خداوند در "آیة الکرسی" نیز اشاره به نفوذ حکومت مطلقه ی پروردگار در آسمانها و زمین و هم نفوذ علمی او و هم جهانی وسیع تر از این جهان که آسمان و زمین را در برگرفته است، می باشد.
منبع: شریف کاشانی، ملاحبیب الله؛ (1383)، خواص و مفاهیم اسماء الله الحُسنی(نامهای زیبای خداوند)، ترجمه ی محمدرسول دریایی، تهران: نشر صائب، چاپ ششم.