نویسنده: دکتر علی اکبر شعاری نژاد
در بحث از ارزشهای تربیتی داستان و داستانگویی ملاحظه كردیم كه یكی از عوامل ضروری تربیت، گفتن داستانهای برگزیده و مناسب به دانش آموزان است. حال می خواهیم ببینیم «داستان» و «داستان گویی» در میدان تعلیم- تربیت، چه هدفهایی را دنبال می كند، زیرا هر فعالیت تربیتی، وقتی نتیجه ی مثبت خواهد داد كه هدف آن روشن و آشكار باشد. داستانگویی در آموزش- پرورش دارای سه هدف مهم است:
1. شادی و لذت
چنانكه قبلاً اشاره كردیم داستانگویی:الف. هنر زیبایی است و هر هنر، سرانجام، در هنرمند و تماشاگر یا شنونده و بیننده، شادی ایجاد می كند.
ب. در عین حال، نظر عالی نسبت به زندگی پاك و نشاط انگیز در ایشان تولید می كند.
پ. داستان و داستانگویی، روحیه را تهذیب و عاطفه ی زیبادوستی كودكان را تغذیه می كند.
ت. داستان، بستگی میان معلم و دانش آموزان را بیشتر و بهتر می كند و علاقه ی ایشان را به معلم و مدرسه، افزایش می دهد و به این ترتیب، اساس آموزش، مهر و محبت می شود نه ترس. چه بسا مكن است داستانگویی، كودكان كمرو را تحریك می كند و آنان را مردان و زنان مشهور جهان گرداند.
2. تهذیب اخلاق
الف. داستان، سجایا و خصایل پسندیده را در كودك پرورش می دهد و او را به حسن سلوك، پاكدامنی، صداقت و اخلاص ترغیب می كند كه این خود، بهترین روش غیرمستقیم برای تكوین اخلاق صحیح و عالی می باشد.ب. داستانگویی و افسانه سرایی فرصتی است كه دانش آموزان استعداد ذهنی خود را به كار می اندازند و عقاید و نظرهای خود را درباره ی رفتار و اعمال مردم اظهار می كنند.
3. تهذیب ذهنی
الف. داستان، دانش آموزان را به عادت بر دقت ارادی و دنبال كردن یك سلسله حوادث مربوط به هم، كه به یك نتیجه منجر می شوند، كمك می كند.ب. قالبی است كه بیشتر حقایق علمی در آن ریخته می شوند و ادراك و فهم آنها برای دانش آموزان آسان می شود.
پ. در داستانگویی، میدان وسیعی برای مطالعه و گسترش زبان و یادگیری الفاظ و عبارتهای متعدد و گوناگون وجود دارد و به آن وسیله می توان خردسالان را به محبت و علاقه به مطالعه، متمایل ساخت.
ت. میدان خیال كودكان را گسترش می دهد و موجب تهذیب آن و هوشیاری ایشان می شود.
ث. علاوه بر محاسن مذكور، داستان خود یكی از بهترین وسایل توضیح مؤثر درس است.
منبع مقاله :
شعاری نژاد، علی اکبر؛ (1390)، ادبیات کودکان، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ بیست و هفتم
