تحلیلی بر نامه رهبر معظم انقلاب به رئیس‌جمهور درباره شروط و الزامات اجرای برجام
برجام، یکی از مهم‌ترین توافق‌های بین‌المللی است که دارای نکات و ظرایف فراوانی است. این توافق پس از بررسی قانونی در مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی و با تأیید توسط مقام معظم رهبری به صورت مشروط پذیرفته شد و روند قانونی آن به اتمام رسید. نامه‌ای که مقام معظم رهبری خطاب به رییس جمهور نوشتند (۱۳۹۴/۰۷/۲۹)، حاوی نکات بسیار دقیقی است که در ادامه برخی از آنها را مرور خواهیم کرد.
1- از تمامی کسانی که دوره فشرده دوساله مذاکرات هسته‌ای را با جدیت دنبال و به هر طریقی به پیشبرد این روند کمک کردند، باید تشکر کرد. در این دوره، تیم مذاکره‌کننده سعی در نشان دادن نقاط مثبت برجام داشت و منتقدین نیز نقاط ضعف این توافق را برجسته می‌کردند، اما کمیسیون ویژه برجام در مجلس توانست با بررسی مستدل و منطقی، گزارش کاملی از پیامدها و نتایج برجام منتشر کند. این کمیسیون پس از 40 روز بررسی کارشناسانه و استفاده از مشاوران باسابقه و مذاکره‌کنندگان قبلی و فعلی این گزارش را تهیه کرد و رییس و اعضای این کمیسیون تلاش زیادی برای تبیین دقیق نقاط ضعف و قوت برجام داشتند.
2- نکاتی که توسط مقام معظم رهبری خطاب به رییس جمهور مطرح شده، نکات جدیدی نیستند. ایشان از شروع مذاکرات این نکات و خطوط قرمز را مطرح کرده بودند و همواره بر این نکات تأکید داشتند. لغو تحریم‌های اروپا و آمریکا، عدم تصویب تحریم‌های جدید، حل شدن مسئله PMD و عدم ارائه گزارش‌های دوپهلو از سوی آژانس، حفظ آب سنگین اراک، تبادل اروانیوم غنی‌شده، برنامه‌ریزی برای رسیدن به 190 هزار سو و تحقیق و توسعه هشت بندی است که رهبری مجددا بر آن تأکید کرده‌اند. ایشان در سخنرانی‌های دو سال گذشته بارها این مسائل را مطرح کرده بودند و این نشان می‌دهد که ایشان امر جدیدی را مطرح نکرده‌اند.
تنها دو نکته جدید در میان نامه رهبر انقلاب به چشم می‌خورد که آن دو نکته نیز با توجه به بی‌اعتمادی به آمریکا مطرح شده است؛ نکته اول مربوط به تفسیر از برجام است؛ باید توجه داشت که هنوز سه ماه بیشتر از برجام نگذشته که مقامات آمریکایی می‌خواهند تفسیرهای عجیب و غریب خود را به ایران و دیگر کشورها القا کنند و بر این تفاسیر اشتباه خود نیز اصرار دارند و رهبری در این حوزه با یک برنامه بسیار دقیق و عالی این ترفند آمریکایی‌ها را خنثی کرده‌اند و آن‌هم مرجع بودن مذاکرات در هنگام ابهام در یک مسئله است؛ یعنی، اگر در هنگام اجرای یکی از بندهای برجام اگر ابهامی پیش بیاید، نباید به تفسیر آمریکا مراجعه کرد و تنها متن مذاکرات و حرفی که آمریکایی‌ها و تیم مذاکره‌کننده ما در مذاکرات زده‌اند، ملاک است نه تفسیرهای بعدی. نکته دیگر مشخص کردن هیئتی برای نظارت بر اجرای برجام است که وظایف و اعضای این هیئت از سوی شورای عالی امنیت ملی مشخص می‌شود.
3- خطاب نامه مقام معظم رهبری به حجت الاسلام حسن روحانی است و در دو سال گذشته وزارت خارجه مسئولیت مذاکرات هسته‌ای را بر عهده داشته است و می‌توان گفت که وظیفه اصلی اجرای برجام و رفع نقاط ضعف این توافق بر عهده دولت است. در نهایت باید گفت که دولت باید بیشترین تلاش را در اجرای دقیق نکاتی که مقام معظم رهبری مطرح کرده‌اند، از خود نشان بدهد و تلاش کند که هرچه بیشتر منافع ملی کشور را محقق کند.
4- امت حزب‌الله، دلسوزان و منتقدین باید توجه داشته باشند که نامه مقام معظم به رییس جمهور به عنوان فصل‌الخطاب در مسئله برجام تلقی می‌شود و پس از این نامه بایستی هر فرد و نهادی به خوبی وظایف خود را انجام دهد و دولت نیز باید نقاط ضعف و قوت این توافق را در هنگام اجرا در نظر بگیرد. منتقدین نیز بایستی به نکاتی که مقام معظم رهبری مطرح کرده‌اند، توجه ویژه‌ای داشته باشند و آن را به عنوان معیار و تراز در نظر بگیرند و اجرای این نکات را از دولت طلب کنند و به حاشیه‌های برجام کمتر مراجعه کرده و رئوس مطالبی که مقام معظم رهبری مطرح کرده‌اند را به عنوان نکات اصلی در جامعه مطرح کنند.
5- یکی از مباحث کلانی که طی ماه‌های اخیر مقام معظم رهبری مطرح کرده‌اند بحث نفوذ دشمن و راه‌های این نفوذ است. ایشان در سخنرانی در جمع فرماندهان و کارکنان نیروی دریایی سپاه در تاریخ 1394/07/15 با اشاره به مذاکرات اخیر هسته‌ای فرمودند:
«در این مذاکرات، طرف مقابل، تلاش داشت، از هر فرصتی برای نفوذ استفاده کند و حرکتی بر خلاف منافع ملی کشور انجام دهد، البته مذاکره کنندگان ایرانی، حواسشان جمع بود، اما بالاخره آمریکایی‌ها در جاهایی فرصت پیدا کردند.»
ایشان در سخنان دیگری در تاریخ 1394/06/25 می‌فرمایند:
«نفوذ اقتصادی و امنیتی البته خطرناک است و پیامدهای سنگینی دارد اما نفوذ سیاسی و فرهنگی دشمن، خطر بسیار بالاتری است که همه باید مراقب آن باشند.»
این دو فراز از بیانات ایشان نشان می‌دهد که نفوذ سیاسی و فرهنگی بسیار مهم است و در مذاکرات اخیر نیز نفوذهایی هر چند کم از طریق دشمنان در کشور ما اتفاق افتاده است، اما باید توجه داشت که برجام تنها راه و روش نفوذ در کشور نیست و قطعا در ادامه راه، آمریکا تلاش زیادی برای نفوذ فرهنگی و سیاسی در کشور ما خواهد داشت و مسئولین و مردم باید به تلاش‌های آینده آمریکا توجه زیادی داشته باشند و راه‌های خنثی‌سازی این نفوذها را به خوبی شناسایی کنند و راه‌حل‌هایی برای این جنگ فرهنگی به کار بگیرند.
6- بیشترین تلاش مقام معظم رهبری و دیگر مسئولین این است که برجام با کمترین هزینه به اجرا درآید و بیشترین منافع ملی برای کشور به دست آید. بر همین اساس، باید رسانه‌ها و افراد صاحب‌قلم به این نکته توجه داشته باشند که در جامعه دوقطبی ایجاد نکنند و طوری وانمود نکنند که میان مسئولین شکافی وجود دارد. رسانه‌های منتقد نیز باید توجه داشته باشند که باید بیشتر نقاط قوت برجام را مطرح کرده و دولت را در اجرای هر چه بهتر این توافق یاری دهند و سعی کنند کشور در آرامشی مثال‌زدنی به سمت اجرای برجام حرکت کند.
منبع مقاله : مشرق نیوز
/ج
