نویسنده: غلامرضا ارژنگ
هرگاه جمله‌ای سست و نااستوار باشد، و از انسجام و پختگی كافی برخوردار نباشد می‌گویند دارای «ضعف تألیف» است. اینك موارد مهمّ ضعف تألیف جمله در جمله‌های زبان فارسی:
1- افتادن یك كلمه یا عبارت از جمله
دلم می‌خواست در جنگ ایران شركت كنم.
... در جنگ ایران و عراق...صنعت امروزی هنوز به این مرحله نرسیده است. شاید ده سال دیگر
... شاید ده سال دیگر برسد.این گونه سنجاقك‌ها از همه كوچك‌ترند.
... از همه‌ی گونه‌های دیگر كوچك‌ترند.اگر تغییراتی رخ دهد، بر كار آنها هم تأثیر می‌گذارد.
... این تغییرات بر كار آنها هم تأثیر می‌گذارد.رفع غائله‌ی جنوب و در پی آن خراسان و كردستان از اقدامات مهمّ او بود.
... و در پی آن رفع غائله‌ی خراسان و كردستان...مأموران به خاموش كردن چاه نفت پرداختند.
... به خاموش كردن آتش چاه نفت پرداختند.ما بر اتحاد و انسجام مردم تأكید می‌كنیم.
ما بر لزوم اتحاد و انسجام مردم تأكید می‌كنیم.روس‌ها یوری گاگارین را به فضا پرتاب كردند.
... سفینه‌ی حامل یوری گاگارین را...صداقت یكی از اساس موفقیت خانواده است.
صداقت یكی از اساس‌های موفقیت...اینك خبرهای ایران و جهان.
اینك خبرهای ایران و سایر كشورهای جهان.از خوشبختی مرد این است كه همسری شایسته داشته باشد.
یكی از خوشبختی‌های مرد این است كه...من هفته‌ی پیش به مشهد رفتم و امروز برگشتم.
... و امروز از آنجا برگشتم.متّهم از اتهامات وارد شده، دفاع كرد.
متّهم از خود در برابر اتهامات وارد شده...او هر روز صبح برای كار بازار می‌رود.
... به بازار می‌رود.هر بوزینه‌ی نر 27 كیلو وزن دارد كه دو برابر نوع ماده‌ی آن است.
... كه دو برابر وزن نوع ماده‌ی آن است.2- وجود یك كلمه‌ی اضافی در جمله
من نمی‌توانم دلیلی برای توضیح این اتفاق بیابم. ... نمی‌توانم دلیلی برای این اتفاق بیابم.ادامه‌ی روند تخریب چوب دنبال شد.
تخریب چوب ادامه یافت.او لزوم پاسداری از ارزش‌های ایرانی را ضروری دانست.
او پاسداری از ارزش های...امكان فراخوان عمومی برای دولت میسر نیست.
فراخوان عمومی برای دولت میسر نیست.انسان از بدو آغاز زندگی بسیار كنجكاو بوده است.
انسان از آغاز زندگی...این دستگاه سه برابر بیشتر از آن دستگاه انرژی تولید می‌كند.
... سه برابر آن دستگاه...این سیّاره چهار برابر بزرگ‌تر از زمین است.
این سیاره چهار برابر زمین است.او به آزمایش دو نوع حركت كامل و غیركامل می‌پردازد.
او به آزمایش حركت كامل و غیركامل می پردازد.3- به كار رفتن كلمه‌ی نامناسب
او پیشرفت سریع‌تری در حركت داشت. او پیشرفت بیشتری در حركت داشت.هر قدر برای دامداری سرمایه گذاری كنیم بازده مطلوبی دارد.
... جا دارد.ملت‌های اسلامی
ملت‌های مسلمان...كشورهای مسلمان
كشورهای اسلامی ...احزاب مسلمان
احزاب اسلامی...انتخابات زودرس
انتخابات زودهنگاممناطقی كه دارای قدرت و امتیازند
مناطقی كه دارای قدرت و اهمیت‌اند.كار بازسازی 15 بیمارستان به پایان رسیده كه تا شروع سال جدید تعداد آنها به 30 واحد خواهد رسید.
... كه تا شروع سال جدید این رقم به 30 واحد خواهد رسید.در آن سال روس‌ها یوری گاگارین را به فضا پرتاب كردند.
... به فضا فرستادند.در اینروز عزای عمومی برگزار می‌كنند...
در این روز عزای عمومی می‌گیرند.در اواخر تابستان آفتاب رو به سردی می‌گراید.
... رو به سردی می‌رود.كشورهای مرتجع منطقه
دولت‌های مرتجع منطقهاین دارو در معالجه‌ی سرطان موفق است.
... مؤثر است.هرگونه بی‌نظمی از چشم مأموران پنهان نمی‌ماند.
هیچ گونه بی‌نظمی...4- به كار بردن تعبیر نامناسب
تابش آفتاب در لكِ صورت مؤثر است. قرار گرفتن در معرض آفتاب در پیدایش لك صورت مؤثر است.علت بسیاری از بیماری‌ها بهداشت و تغذیه‌ی نامطلوب است.
علت بسیاری از بیماری‌ها تغذیه‌ی نامطلوب و رعایت نكردن بهداشت است.پس از استقلال هند، نزدیك به سی میلیون نفر از پاكستان و هند گریختند.
... از پاكستان به هند و از هند به پاكستان گریختند.بر اثر بارندگی چندین پل تخریب گردید، و موجب ویرانی خانه‌ها شد.
بارندگی چندین پل را تخریب كرد، و...كمك به كشاورزان دارای بازده بیشتری خواهد بود.
... با بازده بیشتری جبران خواهد شد.بیداری مسلمانان جهان را فراگرفته است.
مسلمانان جهان بیدار شده‌اند.به راستی می‌گفت كه ماندن در ده كاری بیهوده است.
می‌گفت ماندن در ده كاری بیهوده است، و راست هم می‌گفت.5- جابه جایی نامناسب بخش‌های جمله
گله‌ی فیل نزدیك گودال آبی می‌شود. ... به گودال آبی نزدیك می‌شود.این جانوران تحت حفاظت نسل شدید قرار گرفتند.
نسل این جانوران، شدیداً تحت حفاظت قرار گرفت.این گونه سلاح‌ها هزینه‌ی بیشتری برای تولید آنها لازم است.
برای تولید این گونه سلاح‌ها هزینه‌ی بیشتری لازم است.آنها این اتفاق را توجیه نظر خود قرار دادند.
آنها از این اتفاق برای توجیه نظر خود استفاده كردند.برای این كار باید موقعیت هر فرد را بررسی كنیم، قبل از اینكه دست به كاری بزنیم.
برای این كار، قبل از اینكه دست به كاری بزنیم، باید موقعیت هر فرد را بررسی كنیم.این روش‌ها ثابت شده است كه روش بسیار سودمندی است.
ثابت شده است كه این روش بسیار سودمند است.منبع مقاله :
ارژنگ، غلامرضا،(1389)، ویرایش زبانی: برای زبان نوشتاری فارسی امروز، تهران: نشر قطره، چاپ دوم
