کتابشناسي تفسير و مفسران قرآن(3)

ل ـ 1: تفسيرهاي ترتيبي شيعه
 

1. خلاصة البيان في تفسير القرآن؛ سيد هاشم حسيني ميردامادي، (م 1380 ق) به زبان فارسي و شامل تمامي آيات قرآن است.
2. پرتوي از قرآن؛ آيت الله سيد محمود طالقاني، (م 1399 ق) و به زبان فارسي و شامل بخشي از آيات از جمله سوره حمد تا بخشي از سوره نساء و جزء آخر قرآن است.
3. روان جديد؛ ميرزا محمد ثقفي، (م 1406 ق) و به زبان فارسي و شامل كل آيات است.
4. من وحي القرآن؛ سيد محمد حسين فضل الله؛ از عالمان معاصر (قرن 14) و به زبان عربي است. و شامل كل آيات است.
5. تقريب القرآن الي الاذهان؛ سيد محمد حسيني شيرازي، از عالمان معاصر (قرن 14) به زبان عربي و شامل كل آيات است.

ل ـ2: تفسيرهاي ترتيبي اهل سنت
 

1. المنار؛ شيخ محمد عبده و محمد رشيد رضا از عالمان قرن چهاردهم هجري و داراي مذهب شافعي و اشعري مرام است و تفسير آنها تا پايان سوره يوسف است.
2. تفسير المراغي؛ شيخ احمد بن مصطفي مراغي (م 1371 ق) به زبان عربي و شامل تمامي آيات قرآن است. و مذهب او شافعي و اشعري مرام بوده است.
3. في ظلال القرآن؛ سيد قطب، (م 1386 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
4. الاساس في التفسير؛ سعيد حوي، (م 1411 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
5. الواضح؛ شيخ محمد محمود مجازي، قرن معاصر (14) به زبان عربي و در بردارنده كل آيات است.

ط ـ 1: تفسيرهاي اجتماعي شيعه
 

1. تفسير عاملي؛ ابراهيم عاملي، (م 1347 ق) به زبان فارسي و شامل كل سوره‎هاي قرآن است.
2. الاء الرحمن في تفسير القرآن؛ محمد جواد بلاغي نجفي، (م 1352 ق) و به زبان عربي و شامل سوره‎هاي فاتحه، بقره، آل عمران، نساء و بخشي از مائده است.
3. الكاشف؛ محمد جواد مغنيه، (م 1400 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
4. مخزن العرفان، كنزالعرفان؛ سيده نصرت بنت محمد علي امين، (م 1403 ق) به زبان فارسي و شامل كل آيات است.
5. منشور جاويد؛ علامه جعفر سبحاني، از عالمان معاصر (14)، و به زبان فارسي و به شكل تفسير موضوعي نگاشته است.
6. الوجيز في تفسير الكتاب العزيز؛ علي محمد دخيل؛ از عالمان معاصر (14) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
7. من هدي القرآن؛ سيد محمد تقي مدرسي، از عالمان معاصر، به زبان عربي و شامل كل سوره‎هاست.

ط ـ 2: تفسيرهاي اجتماعي اهل سنت
 

1. بدايع التفسير؛ شمس الدين ابن قيّم، (م 1350) به زبان عربي و شامل بخش زيادي از سوره‎هاي قرآن است و 109 سوره قرآن را تفسير نموده است.
2. التحرير و التنوير؛ محمد طاهر بن عاشورا؛ قرن چهاردهم، به زبان عربي و شامل كل آيات است.
3. الحديث؛ محمد عزه دروزه نابلسي، (م 1400 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
4. التفسير القرآني للقرآن؛ عبدالكريم خطيب، از عالمان معاصر، مذهب شافعي، به زبان عربي و شامل كل آيات است.
5. المنير؛ رهبة الزحيلي، از عالمان حنفي و معاصر و به زبان عربي و شامل كل آيات است.

م: تفسيرهاي علمي تجربي اهل سنت
 

1. كشف الاسرار النورانيه القرآنيه؛ محمد بن احمد اسكندري، (م 1306 ق) به زبان عربي و شامل بخشي از سوره‎هاي قرآن است.
2. الجواهر في تفسير القرآن؛ شيخ طنطاوي بن جوهر مصري، (م 1358 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
3. التفسير العلمي للايات الكونيه؛ احمد حنفي، معاصر (14) به زبان عربي و شامل بخشي از آيات قرآن است.
4. التفسير الفريد للقرآن المجيد؛ محمد عبدالمنعم الجمال، معاصر (14)، به زبان عربي و شامل كل آيات قرآن است.

ع ـ 1: تفسيرهاي جامع شيعه
 

1. التبيان في تفسير القرآن؛ محمد بن حسن طوسي، معروف به شيخ طوسي، (م 460 ق) به زبان عربي و شامل تمامي آيات است.
2. مجمع البيان في تفسير القرآن؛ فضل بن حسن طبرسي، (م 548 ق) به زبان عربي و شامل تمامي آيات قرآن است.
3. روض الجنان و روح الجنان؛ شيخ ابوالفتوح رازي، قرن ششم، به زبان فارسي و شامل تمامي آيات قرآن است.
4. حجة التفاسير؛ سيد عبدالحجة بلاغي، (م 1399 ق) به زبان فارسي شامل تمامي آيات است.
5. الميزان، علامه سيد محمد حسين طباطبائي، (م 1402 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است.
6. تفسير نمونه؛ آية الله ناصر مكارم شيرازي به ياري جمعي از فضلاء، معاصر، و به زبان فارسي و شامل كل آيات است.
7. البصائر، يعسوب الدين رستگار جويباري، معاصر به زبان عربي و شامل كل آيات است.

ع ـ 2: تفسيرهاي جامع اهل سنت
 

1. مفاتيح الغيب، ابوعبدالله محمد بن حسين طبرستاني رازي معروف به فخر رازي، (م 602 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است. او شافعي مذهب است.
2. انوار التنزيل و اسرار التأويل، ناصر الدين ابوسعيد عبدالله بن عمر، معروف به بيضاوي، (م 691 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است. از عالمان شافعي مذهب است.
3. روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني؛ شهاب الدين سيد محمود اكوسي بغدادي (م 1270 ق) به زبان عربي و شامل كل آيات است. از عالمان حنفي مذهب و اشعري مرام است.
4. صفوة التفاسير؛ محمد علي بن جميل صابوني، از عالمان معاصر، به زبان عربي و شامل كل آيات است. و داراي مرام اشعري است.