براستی راسخون به چه معناست

برخی از دوستان در برخوردهای اولیه خود به این سایت ممکن است از نام زیبایی که بر این پرتال فرهنگی گذارده شده سؤال کنند. براستی «راسخون » به چه معنا است؟ و چه کسانی هستند؟

يکشنبه، 28 مهر 1387

تخمین زمان مطالعه:

پدیدآورنده: حجت اله مومنی

موارد بیشتر برای شما

برخی از دوستان در برخوردهای اولیه خود به این سایت ممکن است از نام زیبایی که بر این پرتال فرهنگی گذارده شده سؤال کنند.

براستی « راسخون » به چه معنا است؟ و چه کسانی هستند؟

در قرآن مجید در دو مورد، این تعبیر به کار رفته است یکی در سوره آل عمران آیه 7 که می فرماید :

« وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا ؛

تفسیر کتاب خدا را، جز خدا و راسخان در علم، نمی‏‌دانند. (آنها) می‏‌گویند: (ما به همه ی آن ایمان آوردیم؛ همه از طرف پروردگار ماست.) و جز صاحبان عقل، متذکر نمی‏شوند (و این حقیقت را درک نمی‏کنند)».

و دیگری در سوره نساء آیه 162 آنجا که می‌‏فرماید:

« لکِنِ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَ الْمُؤْمِنُونَ یُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَیْکَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ ... ؛

دانشمندان و راسخان در علم از اهل کتاب، به آنچه بر تو نازل شده و آنچه پیش از تو نازل گردیده است ایمان می‏‌آورند».

همانطور که از معنی لغوی راسخون استفاده می‏‌شود منظور از آن، کسانی هستند که در علم و دانش، ثابت قدم و صاحب ‏نظرند.
البته مفهوم این کلمه یک مفهوم وسیع است که همه دانشمندان و متفکران را در برمی‏گیرد، ولی در میان آنها افراد ممتازی هستند که درخشندگی خاصی دارند و طبعا در درجه اول، در میان مصادیق این کلمه قرار گرفته‏اند و هنگامی که این تعبیر ذکر می‏شود قبل از همه نظرها متوجه آنان می‏شود.
در روایات متعددی «راسخون فی العلم» به پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه هدی (علیهم‌‏السلام) تفسیر شده، زیرا آیات و کلمات قرآن مفاهیم وسیعی دارد که در میان مصادیق آن افراد نمونه و فوق‏العاده‏ای دیده می‏شود که گاهی در تفسیر آنها تنها از آنان نام می‌‏برند.
در اصول کافی از امام باقر یا امام صادق (علیه‏م‌السلام) نقل شده است که فرمود: «پیامبر خدا بزرگ‏ترین راسخان در علم بود و تمام آنچه را خداوند بر او نازل کرده بود از تاویل و تنزیل قرآن می‏‌دانست، خداوند هرگز چیزی بر او نازل نکرد که تاویل آن را به او تعلیم نکند و او و اوصیای وی همه اینها را می‏‌دانستند».
روایات فراوان دیگری در کتاب اصول کافی و سایر کتب حدیث در این زمینه آمده است که نویسندگان تفسیر «نور الثقلین» و تفسیر «برهان» در ذیل این آیه آنها را جمع‏ آوری نموده ‏اند و همانطور که اشاره شد تفسیر «راسخون فی العلم» به پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه هدی (علیهم‌‏السلام) منافاتی با وسعت مفهوم این تعبیر ندارد، لذا از ابن عباس نقل شده که می‏‌گفت: من هم از راسخان در علم هستم، منتها هر کس به اندازه وسعت دانشش از اسرار و تاویل آیات قرآن، آگاه می‏‌گردد، و آنان که علمشان از علم بی‏پایان پروردگار سرچشمه می‏گیرد طبعا به همه اسرار و تاویل قرآن آشنا هستند در حالی که دیگران تنها قسمتی از این اسرار را می‌‏دانند.