اختلال خوابگردی

افراد بسیاری در میان ما وجود دارند که دچار اختلال خوابگردی یا راه رفتن در خواب بوده، به طوریکه اکثر آنها چنانچه کس دیگری نمی‌بود که متوجه‌ی این مشکل شود، خود از این اختلال خبردار نمی‌شدند. در خصوص این اختلال و اقداماتی که جهت کمک به این وضعیت می‌توان انجام داد، بیشتر بیاموزید...
یکی از خواهرانم دچار مشکل خوابگردی بود، و از آنجا که بچه بود از این نوع رفتار خود هرگز اطلاع نداشت. خوابگردی خواهرم یک رویداد کاملاً تکرار شونده بود، بطوریکه پنجره‌ها را باز می‌کرد و با چراغ اتاق خواب بازی می‌کرد و خواهر دیگرم را در اواسط شب دچار پریشانی می‌ساخت. نادیده گرفتن او در حین خوابگردی ظاهراً چیز معمولی بود، به طوریکه مادرم یک مرتبه متوجه او شد که در حال بازی با چاقو است! اوقات بسیار خطرناکی خواهد بود که مجبور باشید با کودکان یا بزرگسالانی سروکار داشته باشید که در اطراف خانه راه می‌روند و به نوعی خوابگردی می‌کنند، و این احتمال وجود دارد که این افراد به خودشان صدمه وارد کنند. بزرگسالان همانند کودکان، مرحله‌ای از زندگی را تجربه می‌کنند که در آن خوابگردی به یک پدیده‌ی معمول تبدیل می‌شود.
ممکن است در ابتدا هضم این موضوع سخت و ترسناک به نظر رسد، خصوصاً اگر شاهد کسی باشید که در یک راهروی تاریک با نگاهی خیره به پایین در حال راه رفتن بوده و در خواب عمیقی بسر برده و از کارهایی که می‌کند اطلاعی نداشته باشد. در انسان چرخه‌های خواب خاصی وجود دارند که یکی از آنهاNREM یا جنبش غیر سریع چشم و دیگری REM یا حرکت سریع چشم می‌باشند. یکی از چرخه‌های خاص، زمانی است که به طور عمیق در خواب بوده اما خواب یا رؤیا نمی‌بینیم، که آن زمان خواب کوتاه کامل و بدون وقفه می‌باشد، این چرخه‌ی خواب به(NREM) اشاره دارد. خواب ممانعت شده همراه با رویاهای واضح یا مبهم، و یا افزایش هورمون‌ها چیزی است که موجب می‌شود اثرات چرخه‌ی دیگر یعنی(REM) را تجربه کنیم.
بدن این دوره‌ و مراحل را در حین خواب در 5 چرخه تجربه می‌کند که از خواب عمیق گرفته تا آنهایی که شامل دیدن رؤیا به عنوان بخشی از چرخه می‌باشند را دربر می‌گیرد. خوابگردی در طول مرحله‌ی 3 و 4 رخ می‌دهد که در آن فرد می‌تواند از بستر خواب بیدار شده و در اطراف خانه راه رفته، و یا حتی به منظور انجام کارهایی خانه را ترک کند. دیده شده است که بعضی افراد کارهایی عجیبی مانند حرکت دادن مبلمان به اطراف و یا حتی نشستن در ماشین خود و رانندگی را انجام می‌دهند! بسیار اهمیت دارد که این افراد را نزد پزشک برده تا از وارد آمدن آسیب به آنها جلوگیری شود و همچنین از علت ریشه‌ای این مشکل کاسته شود.

علل اختلال خوابگردی

علل این اختلال را هرجا که بتوان بایستی از بین برد.
• به علت تغییرات هورمونی که اتفاق می‌افتند، درست مانند زمانی که فردی باردار است و یا در مرحله بلوغ خود بسر می‌برد.
• استفاده از داروهای ضد اضطراب.
• استرس می‌تواند به این امر منجر شود.
• استفاده از داروهای ضد آریتمی قلب و داروهای ضد تشنج.
• اضطراب
• سوء مصرف الکل می‌تواند به راه رفتن در خواب منجر شود، از آنجا که این وضعیت یکی از مشکلات بسیاری است که سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عوامل دیگری مانند بیمار شدن، تحت استرس عاطفی قرار گرفتن و یا نداشتن خواب کافی می‌توانند منجر به خوابگردی شوند.
• ژنتیک فرد نقش عمده‌ای در خوابگردان ایفاء می‌کند، به طوریکه این عامل می‌تواند در میان تبار خانوادگی جاری شود.
• واکنش به مواد مخدر.
• افسردگی

علائم اختلال خوابگردی

در مورد کودک یا فردی که در او اختلال خوابگردی تشخیص داده شده، لازم است علائم آن مورد توجه قرار گیرند تا مشخص گردد وضعیت به چه صورت بوده و چگونه با خوابگردی مقابله شود. مراقب باشید که علائم خوابگردی نبایستی با دیگر مشکلات مربوط به خواب اشتباه گرفته شوند.
• کسانی که در خواب راه می‌روند، نگاه و چهره‌ای سرد و مات و مبهوت داشته و درست از کنار شما عبور می‌کنند.
• کلماتی که بر زبان می‌آورند نامفهوم بوده و بیشتر آن شبیه به حرف‌های شکسته و نامفهوم می‌باشند تا جملات منطقی و منسجم.
• کارهایی که می‌کنند، ممکن است هدفمند نباشند، این کارها می‌توانند پوشیدن لباس یا در آوردن آن، جابجا کردن اشیاء به اطراف خانه، دویدن به گونه‌ای که گویی کسی آنها را دنبال کرده، استفاده از دستشویی و از این دست را شامل ‌شود.
• آنها حرکت کرده و به زمین می‌افتند، و یا به حالتی احمقانه رفتار می‌کنند که به نظر هماهنگ شده نمی‌آید.
• گاهی اوقات ممکن است در حین خوابگردی فرد یا کودک چشمانش باز یا بسته شوند.
• گاهی اوقات می‌توانند به حالت نشسته در رختخواب خود بنشینند در حالی که در خواب عمیقی بسر می‌برند.
• قادر نیستند وقایعی که در دوره‌ی خوابگردی اتفاق افتاده است را به یاد آورند.

درمان اختلال خوابگردی

در صورتی که مشخص شود خوابگردی بسیار آزار دهنده شده خصوصاً اگر فرد بزرگسال آن را ترک نکرده باشد راهکارهایی وجود دارند که از طریق آنها می‌توانید وقوع خوابگردی را تحت کنترل درآورید. کودکان ممکن است بزرگ شده و هرگز مجبور به مقابله با اثرات آن نشوند، در صورتی که بتوانید چندین اقدام احتیاطی را در هم کودکان و هم بزرگسالان اتخاذ کنید.

دارو

داروهایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش فرکانس و میزان بیدار شدن خوابگرد کمک کنند. داروهایی که از طریق نسخه و تجویز شده توسط پزشک به فرد داده می‌شوند، استازولام، کلونازپام و ترازودون را شامل می‌شوند. همچنین می‌توانید به آنها داروهای ضد افسردگی تری‌سیکلیک، داده و هنگامی که خوابگردی به طور کامل رفع و متوقف شد، استفاده از این داروها را قطع نمایید. اگر پس از متوقف کردن این داروها، مجدداً این وضعیت اتفاق افتاد، این تنها اثر ترک آنها است که این خوابگردی‌ها اتفاق می‌افتد. بعد از آن احتمال و شانس غلبه بر این اختلال امیدوارکننده خواهد بود.

اقدامات پیشگیرانه

چنانچه تمام اقدامات با شکست مواجه شدند، کسانی که با این افراد خوابگرد زندگی می‌کنند، می‌توانند محیطی ایمن در اطراف اتاق خواب مهیا کرده به گونه‌ای که نتوانند از آن به بیرون راه روند. قفل کردن درها نیز به نگه داشتن آنها در داخل کمک می‌کند. در طرفین پله حصارهای محافظ قرار دهید تا از صدمه دیدگی آنها جلوگیری شود. به آنها نوشیدنی‌هایی که موجب القای خواب می‌شوند مانند یک لیوان شیر گرم و یا یک فنجان کاکائوی‌ داغ پیش از رفتن به رختخواب بدهید.
راه رفتن در خواب را می‌توان در بسیاری از موارد درمان کرد به طوری که کودکان و بزرگسالان بتوانند از این برهه‌ی زمانی از زندگی‌شان عبور کنند. از پزشک بخواهید که راه‌های مراقبت و رسیدگی به این وضعیت و چگونگی کاهش تعداد وقوع آن را به شما نشان دهد.