مذاکره ايران و آمريکا بى ثمر نبود
گفتگو با محمد جواد لاريجانى
دکتر محمد جواد لاريجانى، کارشناس و صاحب نظر مسايل سياسى، به سوالات مختلف مطروحه در مورد مسايل سياست خارجى ايران و نيز مباحث مربوط به پرونده هسته‌يى ايران در گفت و گو با تفصيلى با خبرگزارى دانشجويان ايران (ايسنا)، پاسخ داده است.
لاريجانى با اشاره به اينکه در اين شرايط تمهيد شرايط خروج بسيار مهم است، اضافه کرد:« در اين وضعيت آمريکايى‌ها شرايط خروج شوروى‌ها از افغانستان را پياده مى‌کنند که براساس آن هيچ کس نبايد درعراق نفوذ داشته باشد و اگر شرايط مطلوبى از نظر آن ها در عراق اتفاق نيفتد کس ديگرى نيز نتواند بر اوضاع سيطره داشته باشد.»
به گفته وى تنظيم اين شرايط بسيار براى آمريکا دشوار است بنابراين براى نيل به اين هدف حمايت از برخى عناصر بعثى و نيز فشار به شيعيان را در دستور کار قرار داده است.
لاريجانى با توجه به اين مسايل ظرفيت‌هاى مذاکره ايران با آمريکا را بسيار بالا توصيف کرد که استفاده از اين ظرفيت‌ها وتحرک بخشيدن به آنها مساله‌اى دو طرفه است.
وى ادامه داد:« معتقد نيستم که اين مذاکرات بى ثمر بوده است بلکه معتقدم از پتانسيل‌ها و ظرفيت‌هاى موجود به اندازه کافى بهره نبرده است.»
وى يادآور شد:« ما به طور طبيعى نمى توانيم ايذاهاى نظامى را از نظر دور بداريم اما در مجموع معادلات سياسى اين اقدامات را قبول نمى‌کند.»
لاريجانى ضربه اى که اروپا و آمريکا از بحث دستيابى ايران به انرژى صلح آميز هسته‌يى خورده‌اند و نيز کار فنى‌اى که ايران با آژانس انجام داد را عاملى توصيف کرد که طى آن غرب غافلگير شده و لذا جو روانى عليه ايران ايجاد مى‌کند و حتى بحث‌هايى فراتر از قطعنامه هاى سازمان ملل نظير اقدام نظامى را طرح مى‌کنند.
وى با طرح اين سوال که بايد ديد آيا طرح حمله نظامى با منافع خود آمريکا نيز سازگار است يا خير؟، به خبرنگار ايسنا گفت:« با توجه به معادلات فعلى اين مساله به نفع آمريکا نيست ضمن اينکه اين را نبايد از نظر دور داشت که در طول تاريخ حماقت برخى رهبران ملت‌ها را به سمت جنگ نزديک کرده است.»
وى اضافه کرد:« در اين راستا ما آمادگى‌هايى کسب کرده‌ايم و اما در مجموع نبايد اين فضا سازى‌ها را مايه دلواپسى و نگرانى عمومى در داخل کشور قرار دهيم. به نظر مى‌آيد بخش قابل توجهى از اين تهديدات براى ايجاد جو نا آرام در ايران است که البته داراى آسيب‌هايى نيز هست.»
وى مجددا تاکيد کرد:« تهديدات غرب ناشى از ناکامى‌هايش در قبال ايران است که مى‌خواهد از اين طريق آنها را جبران کند.»
وى ادامه داد:« وضعيت قبلى فرانسه در عمل خيلى بهتر از وضعيت فعلى نبوده است و در طول جنگ تحميلى نيز شاهد بوديم که هواپيماهاى سوپر استاندارد به دولت عراق قرض داد تا عليه ما استفاده کند؛ با توجه به اين مسايل بايد تصوير ما از دولت‌ها واقع بينانه باشد.»
به گفته وى چون دولت سارکوزى تازه کار است پيچيد‌گى‌هايى در کارهاى خود ندارد و دشمنى‌هايشان را خيلى زود ابراز مى‌کنند.
لاريجانى برخورد احمدى نژاد با اين اظهارات فرانسه را بسيار درست توصيف کرد و گفت:« بايد اجازه دهيم فرانسوى‌ها اين حرف‌ها را بزنند چرا که با توجه به سابقه‌شان چيز جديدى نيست.»
وى خاطرنشان کرد:« در همان قطعنامه اول که عليه ما صادر شد بايد از ان. پي. تى خارج مى شديم و همه چيز را معلق مى کرديم، ولى جمهورى اسلامى نخواست که برخورد تندى انجام دهد و در چارچوب ملايم‌ترى پاسخ خود را تنظيم کرد.»
به اعتقاد وى اين ملايمت نيز داراى حدى است ولى در عين حال دستاورد جمهورى اسلامى از اين برخورد کم نيست.
اين صاحب نظر سياسى دو گزينه معقول در برخورد با اقدامات شوراى امنيت را براى کشورمان متصور دانست و گفت:« اولين برخورد اين است که به طور کامل عضويت خودمان را در ان. پي. تى معلق کنيم و مذاکرات به طور کامل متوقف شود و همکارى ما مشروط به اين شود که مذاکرات در چارچوب ان. پي. تى صورت گيرد که اين به عنوان پاسخ تند مطرح است.»
وى ادامه داد:« بر اساس پاسخ نرم بايد بر مبناى محتواى هر قطعنامه‌اى پاسخ مناسب را ارايه دهيم که هر دوى اين روش‌ها مى‌تواند دو استراتژى درست باشد.»
لاريجانى پاسخ ايران به قطعنامه‌ها را بر اساس محتواى هر قطعنامه عنوان کرد و با طرح اين سوال که چه چيزى مى‌توان از قطعنامه سوم انتظار داشت، يادآور شد:« چيزى که آمريکايى ها در قطعنامه سوم به دنبا آن هستند تشديد تحريم هاى اقتصادى است که اين حدى دارد و اگر بيش از حد باشد ايران مجبور است پاسخ‌هاى مناسبى بدهد.»
لاريجانى همکارى‌هاى بين المللى را موردى عنوان کرد که در اثر اين تحريم‌ها بيشترين آسيب را مى‌بيند و مسير اين قطعنامه‌ها بيشترين ضربه را به آژانس وارد مى‌کند.
وى اظهار اميدوارى کرد اين مسير به سمتى نرود که شکست کلى آژانس در سطح جهان نتيجه‌گيرى شود.
به گفته وى اين مساله در شرايطى روى مى‌دهد که آمريکايى‌ها و اروپايى‌ها فکر مى‌کنند با سيال بودن قطعنامه‌ها مى‌توانند استراتژى خود را به نتيجه برسانند، در حالى که زمان قضاوت خواهد کرد که اين استراتژى ناموفق است.
لاريجانى تاکيد کرد:« اگر غربى‌ها زرنگ و عاقل باشند بايد از استراتژى قطعنامه به نحو مثبت استفاده کنند و از کار البرادعى حمايت کنند. اينکه غرب در برابر البرادعى ايستاده است خرابى استراتژى غرب است که آن ها را عصبانى کرده است.»
رييس مرکز تحقيقات فيزيک نظرى توفيقات علمى کشورمان در زمينه فناورى هسته‌يى را بسيار مفيد به حال کشورهاى دنيا دانست و خاطرنشان کرد:« بسيارى از کشورهايى که هم‌اکنون انرژى هسته‌يى دارند قبل از دستيابى به آن مجبور بودند مقدارى ترقه‌ى اتمى درکنند و بعد بگويند که ما انرژى هسته‌يى داريم، اما ما گفتيم که نمى خواهيم ترقه‌ى اتمى در کنيم و بر اساس ان. پي. تى قصد داريم حرکت نماييم.»
لاريجانى ادامه داد:« اگر اين اقدام ايران به ثمر بنشيند براى بسيارى از کشورهاى دنيا دستاورد بسيار عظيمى است و شامل حال کشورهايى مى شود که نمى‌خواهند بمب اتمى داشته باشند ولى تمايل دارند به انرژى هسته‌يى دست يابند که نمونه آن ترکيه، مالزى و اندونزى هستند که نمى‌خواهند وارد مسابقه تسليحاتى شوند.»
وى ادامه داد:« تحرکات ديپلماتيک نمونه‌هاى تحرک سياسى ما در عرصه بين‌المللى است که در کنار آن بايد ابتکار نيز داشته باشيم و به رفت و آمدهاى صرف تاکيد نکنيم.»
وى اذعان دشمنانمان به نقش تاثيرگذار جمهورى اسلامى ايران را عاملى دانست که طى آن بايد جمهورى اسلامى ايران ايده‌هايى ارايه دهد و با توجه به اينکه فضا براى اين مقوله فراهم است نقش تاثيرگذار سياست خارجى کشور را ايفا کند.
وى تاکيد کرد:« تحرک ديپلماسى ما نبايد صرفا به تحرکات ديپلمات‌هايمان تنزل پيدا کند و بايد محورهاى ابتکارى براى مسايل مهم بين‌المللى ارايه کند.»
وى يادآور شد:« جاى اين روابط در عرصه سياست خارجى کشورمان بسيار خالى است چرا که ملت ايران و ملت مصر دو ملت قديمى و تاثيرگذار هستند که علقه‌هاى بسيار بين دو ملت در طول تاريخ وجود داشته است.»
به گفته لاريجانى اين برقرارى رابطه را بايد يکى از کارهاى بسيار مهم دستگاه ديپلماسى‌مان بدانيم که در آينده نه چندان دور به روابط سياسى دو کشور منتهى شود.»
دکتر محمد جواد لاريجانى، کارشناس و صاحب نظر مسايل سياسى، به سوالات مختلف مطروحه در مورد مسايل سياست خارجى ايران و نيز مباحث مربوط به پرونده هسته‌يى ايران در گفت و گو با تفصيلى با خبرگزارى دانشجويان ايران (ايسنا)، پاسخ داده است.
طرح خاورميانه بزرگ از ميان رفت
آمريکايى‌ها شرايط خروج شوروى‌ها از افغانستان را پياده مى‌کنند
لاريجانى با اشاره به اينکه در اين شرايط تمهيد شرايط خروج بسيار مهم است، اضافه کرد:« در اين وضعيت آمريکايى‌ها شرايط خروج شوروى‌ها از افغانستان را پياده مى‌کنند که براساس آن هيچ کس نبايد درعراق نفوذ داشته باشد و اگر شرايط مطلوبى از نظر آن ها در عراق اتفاق نيفتد کس ديگرى نيز نتواند بر اوضاع سيطره داشته باشد.»
به گفته وى تنظيم اين شرايط بسيار براى آمريکا دشوار است بنابراين براى نيل به اين هدف حمايت از برخى عناصر بعثى و نيز فشار به شيعيان را در دستور کار قرار داده است.
مذاکرات ايران و آمريکا مى‌تواند ثمربخش باشد
لاريجانى با توجه به اين مسايل ظرفيت‌هاى مذاکره ايران با آمريکا را بسيار بالا توصيف کرد که استفاده از اين ظرفيت‌ها وتحرک بخشيدن به آنها مساله‌اى دو طرفه است.
وى ادامه داد:« معتقد نيستم که اين مذاکرات بى ثمر بوده است بلکه معتقدم از پتانسيل‌ها و ظرفيت‌هاى موجود به اندازه کافى بهره نبرده است.»
تهديدات براى ايجاد جو نا آرام در ايران است
وى يادآور شد:« ما به طور طبيعى نمى توانيم ايذاهاى نظامى را از نظر دور بداريم اما در مجموع معادلات سياسى اين اقدامات را قبول نمى‌کند.»
لاريجانى ضربه اى که اروپا و آمريکا از بحث دستيابى ايران به انرژى صلح آميز هسته‌يى خورده‌اند و نيز کار فنى‌اى که ايران با آژانس انجام داد را عاملى توصيف کرد که طى آن غرب غافلگير شده و لذا جو روانى عليه ايران ايجاد مى‌کند و حتى بحث‌هايى فراتر از قطعنامه هاى سازمان ملل نظير اقدام نظامى را طرح مى‌کنند.
وى با طرح اين سوال که بايد ديد آيا طرح حمله نظامى با منافع خود آمريکا نيز سازگار است يا خير؟، به خبرنگار ايسنا گفت:« با توجه به معادلات فعلى اين مساله به نفع آمريکا نيست ضمن اينکه اين را نبايد از نظر دور داشت که در طول تاريخ حماقت برخى رهبران ملت‌ها را به سمت جنگ نزديک کرده است.»
وى اضافه کرد:« در اين راستا ما آمادگى‌هايى کسب کرده‌ايم و اما در مجموع نبايد اين فضا سازى‌ها را مايه دلواپسى و نگرانى عمومى در داخل کشور قرار دهيم. به نظر مى‌آيد بخش قابل توجهى از اين تهديدات براى ايجاد جو نا آرام در ايران است که البته داراى آسيب‌هايى نيز هست.»
غرب شريک خوبى براى کشورهاى مستقل نيست
وى مجددا تاکيد کرد:« تهديدات غرب ناشى از ناکامى‌هايش در قبال ايران است که مى‌خواهد از اين طريق آنها را جبران کند.»
فرانسه قبلا هم بهتر از حالا نبود
وى ادامه داد:« وضعيت قبلى فرانسه در عمل خيلى بهتر از وضعيت فعلى نبوده است و در طول جنگ تحميلى نيز شاهد بوديم که هواپيماهاى سوپر استاندارد به دولت عراق قرض داد تا عليه ما استفاده کند؛ با توجه به اين مسايل بايد تصوير ما از دولت‌ها واقع بينانه باشد.»
به گفته وى چون دولت سارکوزى تازه کار است پيچيد‌گى‌هايى در کارهاى خود ندارد و دشمنى‌هايشان را خيلى زود ابراز مى‌کنند.
لاريجانى برخورد احمدى نژاد با اين اظهارات فرانسه را بسيار درست توصيف کرد و گفت:« بايد اجازه دهيم فرانسوى‌ها اين حرف‌ها را بزنند چرا که با توجه به سابقه‌شان چيز جديدى نيست.»
پاسخ ايران به قطعنامه مى‌تواند تند يا نرم باشد
وى خاطرنشان کرد:« در همان قطعنامه اول که عليه ما صادر شد بايد از ان. پي. تى خارج مى شديم و همه چيز را معلق مى کرديم، ولى جمهورى اسلامى نخواست که برخورد تندى انجام دهد و در چارچوب ملايم‌ترى پاسخ خود را تنظيم کرد.»
به اعتقاد وى اين ملايمت نيز داراى حدى است ولى در عين حال دستاورد جمهورى اسلامى از اين برخورد کم نيست.
اين صاحب نظر سياسى دو گزينه معقول در برخورد با اقدامات شوراى امنيت را براى کشورمان متصور دانست و گفت:« اولين برخورد اين است که به طور کامل عضويت خودمان را در ان. پي. تى معلق کنيم و مذاکرات به طور کامل متوقف شود و همکارى ما مشروط به اين شود که مذاکرات در چارچوب ان. پي. تى صورت گيرد که اين به عنوان پاسخ تند مطرح است.»
وى ادامه داد:« بر اساس پاسخ نرم بايد بر مبناى محتواى هر قطعنامه‌اى پاسخ مناسب را ارايه دهيم که هر دوى اين روش‌ها مى‌تواند دو استراتژى درست باشد.»
لاريجانى پاسخ ايران به قطعنامه‌ها را بر اساس محتواى هر قطعنامه عنوان کرد و با طرح اين سوال که چه چيزى مى‌توان از قطعنامه سوم انتظار داشت، يادآور شد:« چيزى که آمريکايى ها در قطعنامه سوم به دنبا آن هستند تشديد تحريم هاى اقتصادى است که اين حدى دارد و اگر بيش از حد باشد ايران مجبور است پاسخ‌هاى مناسبى بدهد.»
لاريجانى همکارى‌هاى بين المللى را موردى عنوان کرد که در اثر اين تحريم‌ها بيشترين آسيب را مى‌بيند و مسير اين قطعنامه‌ها بيشترين ضربه را به آژانس وارد مى‌کند.
وى اظهار اميدوارى کرد اين مسير به سمتى نرود که شکست کلى آژانس در سطح جهان نتيجه‌گيرى شود.
به گفته وى اين مساله در شرايطى روى مى‌دهد که آمريکايى‌ها و اروپايى‌ها فکر مى‌کنند با سيال بودن قطعنامه‌ها مى‌توانند استراتژى خود را به نتيجه برسانند، در حالى که زمان قضاوت خواهد کرد که اين استراتژى ناموفق است.
لاريجانى تاکيد کرد:« اگر غربى‌ها زرنگ و عاقل باشند بايد از استراتژى قطعنامه به نحو مثبت استفاده کنند و از کار البرادعى حمايت کنند. اينکه غرب در برابر البرادعى ايستاده است خرابى استراتژى غرب است که آن ها را عصبانى کرده است.»
نمى خواهيم ترقه‌ى اتمى در کنيم
رييس مرکز تحقيقات فيزيک نظرى توفيقات علمى کشورمان در زمينه فناورى هسته‌يى را بسيار مفيد به حال کشورهاى دنيا دانست و خاطرنشان کرد:« بسيارى از کشورهايى که هم‌اکنون انرژى هسته‌يى دارند قبل از دستيابى به آن مجبور بودند مقدارى ترقه‌ى اتمى درکنند و بعد بگويند که ما انرژى هسته‌يى داريم، اما ما گفتيم که نمى خواهيم ترقه‌ى اتمى در کنيم و بر اساس ان. پي. تى قصد داريم حرکت نماييم.»
لاريجانى ادامه داد:« اگر اين اقدام ايران به ثمر بنشيند براى بسيارى از کشورهاى دنيا دستاورد بسيار عظيمى است و شامل حال کشورهايى مى شود که نمى‌خواهند بمب اتمى داشته باشند ولى تمايل دارند به انرژى هسته‌يى دست يابند که نمونه آن ترکيه، مالزى و اندونزى هستند که نمى‌خواهند وارد مسابقه تسليحاتى شوند.»
تحرک ديپلماتيک
وى ادامه داد:« تحرکات ديپلماتيک نمونه‌هاى تحرک سياسى ما در عرصه بين‌المللى است که در کنار آن بايد ابتکار نيز داشته باشيم و به رفت و آمدهاى صرف تاکيد نکنيم.»
بايد در منطقه طرح ارائه کنيم
وى اذعان دشمنانمان به نقش تاثيرگذار جمهورى اسلامى ايران را عاملى دانست که طى آن بايد جمهورى اسلامى ايران ايده‌هايى ارايه دهد و با توجه به اينکه فضا براى اين مقوله فراهم است نقش تاثيرگذار سياست خارجى کشور را ايفا کند.
وى تاکيد کرد:« تحرک ديپلماسى ما نبايد صرفا به تحرکات ديپلمات‌هايمان تنزل پيدا کند و بايد محورهاى ابتکارى براى مسايل مهم بين‌المللى ارايه کند.»
روابط ايران و مصر بايد بسيار زودتر از اين‌ها توسعه مى‌يافت
وى يادآور شد:« جاى اين روابط در عرصه سياست خارجى کشورمان بسيار خالى است چرا که ملت ايران و ملت مصر دو ملت قديمى و تاثيرگذار هستند که علقه‌هاى بسيار بين دو ملت در طول تاريخ وجود داشته است.»
به گفته لاريجانى اين برقرارى رابطه را بايد يکى از کارهاى بسيار مهم دستگاه ديپلماسى‌مان بدانيم که در آينده نه چندان دور به روابط سياسى دو کشور منتهى شود.»
