نحوه ی رشد گیاهان آناناس

 

آناناس به منظور تکمیل چرخه ی زندگی خود نیاز به یک دوره ی 18 ماهه دارد. مراقبت و نگهداری مناسب برای رشد موفق گیاهان آناناس ضروری می باشد.
کلمه ی آناناس برای اولین بار در سال 1398 در انگلیس مورد استفاده قرار گرفت. کریستف کلمپ برای اولین بار این میوه ی شیرین و آبدار را از غرب هند به اروپا وارد کرد. این گیاه بومی جنوب برزیل و پاراگوئه می باشد. ارتفاع آن به 50 تا 100 سانتی متر می رسد. یک گیاه آناناس تنها یک بار در طول زندگی خود میوه تولید کرده و پس از آن از بین می رود. نام علمی آناناس Ananas comosus می باشد. آناناس در نواحی مرطوب دارای عملکرد بهتری است. با این حال، درصورتی که مراقبت های لازم از این گیاه صورت گیرد، احتمال رشد مناسب این محصول حتی در مناطق معتدل نیز وجود دارد.

نیازهای عمومی

محدوده ی دمایی: 65 – 95 درجه فارنهایت
بارندگی: 60 سانتی متر در سال (در فواصل منظم در سراسر فصل رشد).
نوع خاک: خاک اسیدی با زهکش خوب (5/4 – 5/5= pH).
تکثیر: تاج، پاجوش و اسلیپ
گلدهی: نیاز به دماهای خنک تر دارد.

روش تکثیر

تکثیر گیاهان آناناس عمدتا با استفاده از تاج صورت می گیرد. بذور آناناس به دلیل رشد آهسته ی آن ها، جهت رشد مورد استفاده قرار نمی گیرند. بخش های دیگر گیاه مانند اسلیپ و پاجوش نیز جهت تکثیر استفاده می شود. هنگام تهیه ی تاج برای تکثیر، برگ های پایینی آن حذف می شوند. سپس تاج ها در گلدان کشت می شود. این گیاهان برای مدت چند روز قبل از انتقال به مزرعه، در گلدان ها رشد می کنند.

تکثیر پاجوش

کشت پاجوش امکان رشد سریع تر آناناس را در مقایسه با روش سنتی کشت تاج فراهم می آورد. پاجوش ها بین برگ های گیاهان کاملا رشد کرده ی آناناس یافت می شوند. آن ها می توانند به وسیله ی دست جدا شوند، برای جدا کردن پاجوش ها تنها کافی است که آن ها را اندکی پیچ و تاب دهید. دیگر مراحل پرورش آناناس همان هایی است که در روش های سنتی مورد استفاده قرار می گیرد.
تکثیر اسلیپ: اسلیپ ها می توانند در قسمت پایه ی میوه ی آناناس یافت شوند. اسلیپ ها گیاهان کوچکی هستند که در همه ی ارقام آناناس یافت می شوند. ارقام Cayenne و Rough Cayenne ارقام معمولی هستند که جهت پرورش آن ها از اسلیپ استفاده می شود. شما می توانید اسلیپ ها را نیز همانند پاجوش کشیده و از گیاه جدا کنید. روش مورد استفاده برای پروش آناناس ها با استفاده از اسلیپ همانند روش های سنتی می باشد.
تکثیر تاج: رایج ترین روش تکثیر آناناس، استفاده از تاج گیاه می باشد. تاج ها کشیده شده و یا از میوه برش داده می شوند و جهت ریشه زایی آن ها را حدود 3 هفته ظهور ریشه های کوتاه نگه می دارند. سپس تاج را جهت کشت در گلدان هایی خانگی و یا کشت در مزرعه مورد استفاده قرار می دهند. دستورالعمل های مربوط به هر دو روش در زیر آورده شده است.
پرورش آناناس به عنوان یک گیاه خانگی
انتخاب آناناس: آناناس های مورد استفاده جهت پرورش در خانه، باید قهوه ای بوده و دارای برگ های سبز باشند. از آناناس هایی با برگ زرد خودداری کنید.
تهیه ی تاج برای ریشه زایی: گیاه آناناس معمولا از طریق تاج کشت می شود. بهتر است تاج را با استفاده از کشیدن و پیچ و تاب دادن به طرفین جدا کنید. این روش باعث می شود تا هیچ گوشتی به پایه ی تاج نچسپد. بر های پایین موجود در تاج را حذف کنید. ممکن است چند ریشه ی کوچک در قسمت پایین تاج یافت شود.
ریشه زایی: فرایند ریشه زایی نیازمند غوطه ور کردن تاج در آب برای حدود 3 هفته می باشد. شما می توانید آب را به طور منظم عوض کنید.
کاشت: فرایند کاشت تاج های آناناس با انتخاب محیط خاک مناسب برای رشد آن شروع می شود. لایه هایی که در ابن محیط قرار دارند نیز از اهمیت زیادی برخوردار هستند. برای مثال، لایه ی پایینی از سنگریزه تشکیل شده که امکان زهکشی مناسب آب را فراهم می آورد. در بالای این لایه، باید خاکی را که با پرلایت مخلوط شده، استفاده کنید. تاج در این لایه از خاک کشت شده و سپس آبیاری صورت می گیرد. استقرار ریشه ها در خاک حدود 6 هفته طول می کشد. در دو ماه آخر، ریشه های گیاه آناناس به صورت محکمی در خاک استقرار خواهند یافت.

کشت آناناس در مزرعه

اقلیم و خاک مورد نیاز آناناس
گیاه آناناس در محدوده ی دمایی 65 تا 95 درجه فارنهایت به خوبی رشد می کند. اگرچه این گیاه می تواند دماهای خنک را برای یک دوره ی زمانی کوتاه در طول شب تحمل کند، اما هنگامی برای مدت طولانی تر که در معرض دماهای پایین قرار می گیرد، رشد آن متوقف شده و میوه اسیدی می گردد. بهترین خاک مورد استفاده جهت کشت آناناس، خاک با زهکش مناسب و غنی از ماده ی آلی می باشد. پرورش گیاهان آناناس در ارتفاعات بالا، باعث تولید میوه های اسیدی می گردد.

کاشت

قبل از کاشت، با توجه به ریشه های کم عمق آناناس، زمین این گیاه به خوبی آماده می شود. تاج های آماده شده برای کشت در عمق 10 سانتی متر در دو ردیف کشت می گردند. فاصله ی بین دو گیاه ها 25 تا 30 سانتی متر می باشد، در حالی که دو ردیف 9/0 تا 8/1 متر از هم جدا نگه داشته می شوند. جهت حفاظت از رطوبت خاک، حفظ دمای مورد نیاز خاک و همچنین کنترل علف های هرز، از مالچ استفاده می شود. در مالچ پاشی، کل مزرعه را با ورقه های پلاستیکی یا تفاله ی نیشکر پوشش می دهند.

کاربرد کود

نیازهای کودی گیاه آناناس در مناطق مختلف متغیر است. مانند هر محصول زراعی دیگر، نیاز آناناس به نیتروژن بیش از هر ماده ی مغذی دیگر می باشد. در کنیا، 472 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در سال اول مورد استفاده قرار می گیرد. برای خاک های اسیدی، کاربرد منیزیم سولفات مفید است. این ترکیب در نسبت 327 کیلوگرم در هکتار در خاک های شنی – رسی کشور پورتوریکو استفاده می شود. کلات یک ترکیب شیمیایی بوده که در آن یک اتم فلزی به اتم های دیگر متصل شده است. هنگامی که آهن به همراه نیتروژن به شکل کلات مورد استفاده قرار می گیرد، عملکرد محصول و همچنین اندازه ی میوه افزایش می یابد.

آبیاری و کنترل آفات

برای کشت گیاه آناناس، آبیاری تنها در ماه های خشک تابستان مورد نیاز می باشد. وجین دستی آناناس توصیه نمی شود، چون این کار بیش از حد گران بوده و منجر به فرسایش خاک می گردد. عمل مالچ پاشی بهترین روش برای کنترل آفات می باشد.

آفات و بیماری ها

مراقبت از گیاه آناناس در برابر آفات و بیماری ها دارای اهمیت بسیاری می باشد. کنترل نماتدها، به دلیل این که آن ها باعث توقف رشد گیاه می شوند، ضروری می باشد. 1،3- دی کلروپروپن در کنترل نماتدها ضروری بوده و این ماده با استفاده از فرایند تدخین به خاک اعمال می گردد. شپشک آرد آلود که باعث پژمردگی برگ های آناناس می شوند، توسط اسپری آفت کش ها کنترل می شوند. مورچه ها که حامل شپشک آرد آلود از یک گیاه به گیاه دیگر می باشند، نیز به همین صورت کنترل می گردند. بیماری پوسیدگی ریشه توسط بهبود زهکشی خاک و کاربرد قارچ کش ها کنترل می شود.

برداشت

میوه های تابستانه ی آناناس نسبت به میوه های زمستانه زودتر بالغ می شوند. به منظور دانستن اینکه آیا میوه های تابستانه آماده ی برداشت هستند، بررسی کنید که چشم آناناس سبز کم رنگ باشد. در فصل زمستان، قسمت پایه ی میوه ها به رنگ زرد روشن در آمده و به عنوان شاخصی برای آماده بودن میوه جهت برداشت در نظر گرفته می شود. جهت تولید میوه های آناناس کنسروی، نیاز است که آن ها را هنگامی که به طور کامل رسیدند، برداشت کنید.
فعالیت در زمینه ی کشت آناناس نیاز کسب به دانش عمیق در رابطه با مراحل مختلف رشد این گیاه دارد. با مراقبت و نگه داری مناسب از این گیاه شما می توانید آناناس را در مزرعه و همچنین در محیط خانه پرورش دهید.