خوردنیهای شفابخش-زعفران
گیاه معطرى كه هم در ((دوا)) و هم در ((غذا)) مصرف مى شود.
زعفران به حالت وحشى در یونان و ایتالیا پیدا مى شود كه نام آن را ایران و كشمیر مى گویند و گیاهى است كه از آن زعفران به دست مى آید و زعفران ادویه اى است كه در غذا و دوا استعمال مى كنند.
این گیاه معطر گرچه گهواره اصلى پرورش آن در مشرق زمین بوده است و از آنجا به اروپا آمده است ولى كشت آن در اسپانیا به قدرى رواج دارد كه اكنون این گیاه معطر جزو گیاهان بومى این سرزمین است .
در سال 960 میلادى یعنى بیش از هزار سال پیش زعفران از آسیاى صغیر به وسیله اعراب به اسپانیا برده و كشت شد.
در جنگهاى صلیبى ، صلیبیون آنها را با خود به اروپا آورده و تقریبا در تمام كشورهاى اروپا آن را پخش و كاشتند. كشت زعفران به وسیله پیاز آن به عمل مى آید و هر پیاز یكبار گل مى كند و از آن گل كاكلى پیدا مى شود كه همان زعفران است . بطور متوسط از صد هزار گل زعفران پنج كیلو كاكل زعفران به دست مى آید كه وقتى آن را خشك كنند وزن آن به یك كیلو تقلیل پیدا مى كند به همین جهت است كه كشت زعفران زحمت فراوان در بر دارد و محصول آن هم زیاد نیست و همیشه و در همه جا زعفران گران است . در ایران ، قائنات سرزمین اصلى پرورش زعفران است و تقریبا همه زعفران مرغوب ایران از این محل به دست مى آید.
مصریان قدیم آن را مى شناختند و در باغهاى معروف لوكسور آنرا به عمل مى آوردند.
عربها به آن نام (كاركوم ) داده و با كشت آن در اسرائیل باغ سلیمان را زیبا و تماشایى كرده بودند. زعفران محصول ممتازى بود كه قدیمیها به آن اهمیت فراوان داده و با آن تجارت بزرگى مى كردند.
تجارت زعفران در قدیم الایام در انحصار فینیقیها بود. در قرون هفدهم و هجدهم میلادى خواص دارویى زعفران در بین مردم شناخته شد. چون قدیمیها آن را استعمال مى كردند و داروهایى از آن ترتیب مى دادند كه در فرهنگ دارویى آن زمان به نامهاى مخصوصى مثل اكسیر طول عمر نام دارد.
امروز ثابت شده كه زعفران ضد تشنج است و بذاق دهان و غده هاى هاضمه را زیاد كرده و در انبساط و انقباض عضلات معده اثر نیكویى دارد.
در اسپانیا نانهاى قندى ، مربا و نان و پلو مخصوصى از زعفران درست مى كنند كه آن پلو به نام پائلا خوانده مى شود و از غذاهاى بومى اسپانیایى است كه جهانگردان به آن علاقه فراوان دارند.
یكى از تركیبات ادویه كارى زعفران است كه با سوس كارى غذاهاى خوشمزه اى را تهیه مى كنند. صد سال پیش شلیمر در كتاب خود راجع به زعفران اینطور مى نویسد:
((زعفران كه در ایران مصرف مى شود قسمتى در ایالت باكو در روسیه و قسمت دیگر آن در قائنات به عمل مى آید. من هیچ اثرى از كشت زعفران در رود زاپار كه منطقه اى كوهستانى و در سه فرسنگى همدان است ندیدم و حال آنكه زكریاى رازى از كشت زعفران در این ناحیه شرح مفصلى نوشته است و همچنین اثرى از زراعت زعفران در (دربنده ) در راه شیراز و بندرعباس ندیدم نوشته است دوپره در سفرى كه به ایران كرده كه در كوهها دربنده زعفران بطور خودرو مى روید و بزهاى كوهى آن را مى خورند و در اثر آن در شكمشان فادزهر پیدا مى شود كه براى دفع سموم اثر دارد.
زعفران به حالت وحشى در یونان و ایتالیا پیدا مى شود كه نام آن را ایران و كشمیر مى گویند و گیاهى است كه از آن زعفران به دست مى آید و زعفران ادویه اى است كه در غذا و دوا استعمال مى كنند.
این گیاه معطر گرچه گهواره اصلى پرورش آن در مشرق زمین بوده است و از آنجا به اروپا آمده است ولى كشت آن در اسپانیا به قدرى رواج دارد كه اكنون این گیاه معطر جزو گیاهان بومى این سرزمین است .
در سال 960 میلادى یعنى بیش از هزار سال پیش زعفران از آسیاى صغیر به وسیله اعراب به اسپانیا برده و كشت شد.
در جنگهاى صلیبى ، صلیبیون آنها را با خود به اروپا آورده و تقریبا در تمام كشورهاى اروپا آن را پخش و كاشتند. كشت زعفران به وسیله پیاز آن به عمل مى آید و هر پیاز یكبار گل مى كند و از آن گل كاكلى پیدا مى شود كه همان زعفران است . بطور متوسط از صد هزار گل زعفران پنج كیلو كاكل زعفران به دست مى آید كه وقتى آن را خشك كنند وزن آن به یك كیلو تقلیل پیدا مى كند به همین جهت است كه كشت زعفران زحمت فراوان در بر دارد و محصول آن هم زیاد نیست و همیشه و در همه جا زعفران گران است . در ایران ، قائنات سرزمین اصلى پرورش زعفران است و تقریبا همه زعفران مرغوب ایران از این محل به دست مى آید.
تاریخچه زعفران
مصریان قدیم آن را مى شناختند و در باغهاى معروف لوكسور آنرا به عمل مى آوردند.
عربها به آن نام (كاركوم ) داده و با كشت آن در اسرائیل باغ سلیمان را زیبا و تماشایى كرده بودند. زعفران محصول ممتازى بود كه قدیمیها به آن اهمیت فراوان داده و با آن تجارت بزرگى مى كردند.
تجارت زعفران در قدیم الایام در انحصار فینیقیها بود. در قرون هفدهم و هجدهم میلادى خواص دارویى زعفران در بین مردم شناخته شد. چون قدیمیها آن را استعمال مى كردند و داروهایى از آن ترتیب مى دادند كه در فرهنگ دارویى آن زمان به نامهاى مخصوصى مثل اكسیر طول عمر نام دارد.
امروز ثابت شده كه زعفران ضد تشنج است و بذاق دهان و غده هاى هاضمه را زیاد كرده و در انبساط و انقباض عضلات معده اثر نیكویى دارد.
زعفران در طباخى
در اسپانیا نانهاى قندى ، مربا و نان و پلو مخصوصى از زعفران درست مى كنند كه آن پلو به نام پائلا خوانده مى شود و از غذاهاى بومى اسپانیایى است كه جهانگردان به آن علاقه فراوان دارند.
یكى از تركیبات ادویه كارى زعفران است كه با سوس كارى غذاهاى خوشمزه اى را تهیه مى كنند. صد سال پیش شلیمر در كتاب خود راجع به زعفران اینطور مى نویسد:
((زعفران كه در ایران مصرف مى شود قسمتى در ایالت باكو در روسیه و قسمت دیگر آن در قائنات به عمل مى آید. من هیچ اثرى از كشت زعفران در رود زاپار كه منطقه اى كوهستانى و در سه فرسنگى همدان است ندیدم و حال آنكه زكریاى رازى از كشت زعفران در این ناحیه شرح مفصلى نوشته است و همچنین اثرى از زراعت زعفران در (دربنده ) در راه شیراز و بندرعباس ندیدم نوشته است دوپره در سفرى كه به ایران كرده كه در كوهها دربنده زعفران بطور خودرو مى روید و بزهاى كوهى آن را مى خورند و در اثر آن در شكمشان فادزهر پیدا مى شود كه براى دفع سموم اثر دارد.
