نماز چهره ي دين

حضرت علي عليه السلام مي فرمايد : لکل شيء وجه و وجه دينکم الصلاه فلا يشينن أحدکم وجه دينه ؛ (1)
براي هر چيز چهره اي است و چهره ي دين شما نماز است ، مبادا کسي چهره و سيماي دينش را خراب نمايد .
اگر دين را به يک انسان تشبيه کنيم و براي آن اعضا و جوارحي در نظر بگيريم ؛ مقام و منزلت نماز در جسم دين ، همچون مقام و منزلت صورت در بدن است . صورت ، شريف ترين عضو از اعضاي ظاهر بدن است ، زيرا ارجمندترين عضو بدن انسان ، سر اوست و شريف ترين عضو در سر ، صورت است که اعضاي حساسي در آن قرار دارد مانند چشم ، گوش ، بيني ، زبان و دندان . هم چنين نماز در ميان عبادت ها ، والاترين آنهاست ، چون نماز مانند صورت دين است و زيبايي هر بدني به زيبايي صورت آن است و اگر صورت کسي زيبا نباشد او را زيبا نمي گويند . زيبايي جسم دين و نيکويي بدن ديانت نيز به نماز بستگي دارد . هنگامي که ما به ديدار کسي مي رويم، ابتدا به صورت او نگاه مي کنيم و اگر مهرباني و خوشرويي در چهره اش مشاهده کنيم خوشحال مي شويم و دوست داريم با او همنشين شويم و اگر صورتي گرفته داشت از او تنفر مي جوييم .
در قيامت نيز چون اعمال ما بازرسي شود ، اگر نماز ما موجب خشنودي خداوند شود از نوازش و بخشش او برخوردار خواهيم شد و اگر از نماز ما خشمگين شود از رحمت او محروم خواهيم ماند و عبادت هاي ديگر ما نيز سودي نخواهد داشت . هم چنين صورت ، يگانه عضو حساسي است که چون اهل دين و صاحبان علم و يقين به آن بنگرند ، سعادت يا شقاوت صاحب آن را به دست مي آورند ، نماز نيز يگانه عملي است که از کيفيت به جا آوردن آن سعادت يا شقاوت نمازگزار استفاده مي شود . اگر کسي نماز را مهم بشمارد و آن را با رعايت آداب و شرايط انجام دهد ، نماز صحيح و کامل او ، در انجام دادن ساير واجبات و ترک محرمات مؤثر خواهد بود . بديهي است که چنين شخصي سعادتمند محسوب مي شود . اما اگر در امر نماز توجه و مراقبت نداشته باشد و رکوع و سجود آن را با دقت به جا نياورد و ارزش و مقام نماز را حفظ نکند ، چه بسا در واجبات ديگر نيز براي آنها اهميتي قايل نشود ، بلکه برخي از گناهان را نيز مرتکب شود و روشن است که چنين شخصي اهل شقاوت و بدبختي خواهد بو د.
هم چنين اگر صورت ، داراي اعضاي صحيح و سالمي باشد ، پيشاني در کمال درخشندگي ، ابروان در حال پيوستگي ، چشمان ، پرجاذبه ، بيني با حالتي زيبا ، دهان چون غنچه ي گل ، دندان چون صدفي درخشان و محاسن ، نيکو و چشم نواز باشد ، بديهي است که چنين صورتي درکمال زيبايي و مورد اشتياق خواهد بود . بر عکس ، اگر صورتي که پيشاني آن تاريک و موهاي ابروانش ريخته و چشمانش به حالت دردناکي گرفتار باشد و بيني آن ورم کرده و لبش زخم شده و دندان هايش ريخته باشد ، چنين صورتي در نهايت زشتي و موجب تنفر و دوري خواهد بود .
هم چنين نماز که صورت دين است داراي اعضا و جوارحي است که آنها مانند پيشاني و ابرو و چشم و بيني و دهان و محاسنند . مانند تکبير و قيام و رکوع و سجود و تشهد و سلام و مستحبات نماز ؛ پس نماز که صورت و چهره ي دين است اگر داراي اعضاي صحيح و کاملي باشد ، عملي زيبا و موجب خشنودي خداوند خواهد بود . اگر اعضاي اين صورت و چهره ، سالم و زيبا نباشد و اعمال نماز صحيح و کامل انجام نگيرد ، آن صورت ، زشت و آن عمل مايه ي تنفر و دوري است و خداوند به چنين نمازي توجهي نخواهد کرد . (2)

پی‌نوشت‌ها

1. بحارالانوار ، ج 82 ، ص 227 و الوافي ، ج 7 ، ص 55 .
2. هزار و يک نکته درباره ي نماز ، ص 154 - 155 ، به نقل از رموز نماز يا اسرار الصلوه ، ص 64 - 65 .

منبع: کتاب دانستني هاي لازم از نماز