انبه و خواص فوق العاده آن
تهیه کننده : مجید مکاری
منبع : راسخون
منبع : راسخون
انبه اصلاًمالزيايي وهندي است انبه در هندوستان حداقل حدود4000 سال پيش كشت شده است.در قرن 19تجار ميوهً انبه را به غرب هند ، آفريقا وجنوب آمريكا معرفي كردند تجار عرب آن را به ايران ومصر حمل كردندحالا انبه ها در مقياس وسيع در كشورهاي مختلف مانند هند وچين ومالزي، اندونزي ، استراليا وغرب هندوستان كشت مي شود.
شكوفه هاي درختان انبه در مناطقي كه براي 4 ماه باران خوبي مي بارد وبه دنبال آن هواي خشك مي آيد ميوه مي دهند.بارش ،مه آلود بودن ،يا هواي ابري درزمان گل دادن ، لقاح وبازدهي محصول تاثير مي گذارد.
انبه درختي است زيبا كه ارتفاع آن تا 10 متر مي رسد . منشا انبه هند و مالزي و برمه ميباشد ولي هم اكنون در تمام مناق استوايي و حاره كشت ميشود . انبه از 4000 سال پيش وجود داشته است .
برگهاي اين درخت نيزه اي شكل ، گلهاي آن زرد يا قرمز رنگ و بصورت خوشه اي وجود دارد . ميوه آن كه انبه يا منگو ناميده مي شود بيضوي شكل و داراي طعمي مطبوع وشيرين بوده و داراي هسته اي نسبتا)بزرگ است . انبه حر اوائل ماه مي مي رسد و تا اوائل سپتامبر موجود است .
محصولات باغبانیگرمسیری در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب رشد و کرده و حداکثر تولید را خواهندداشت.
مناطق جنوبی کشورمان باوجود اینکه شرایط ایده آل (گرما و رطوبت مناسب) را ندارد بعضی از محصولات گرمسیریانبه به خوبی رشد کرده و عملکرد بسیار بالایی دارد که در اقتصاد نقش مهمی ار ایفامی کند.
بررسی ها نشان می دهدکه تولید این گونه محصولات اقتصادی بوده و صادرات آنها نیز امکان پذیر
میباشد.
تاکنون توجه چندانی بهمیوه های گرمسیری معطوف نشده و حداقل تا ابتدای دهه اخیر عملا در
برنامه ریزی هامدنظر قرار نگرفته است به طوری که وضعیت نامناسب باغات گرمسیری از جمله انبه خودمبین این ادعا است.
بااقدامات اخیر سازمان تحقیقات, آموزش و ترویج کشاورزی و همچنین معاونت باغبانی وزارتکشاورزی به منظور افزایش تولید این محصولات امید است شاهد شکوفایی این محصولاتارزشمند در کشور باشیم. تلاش در جهت شناساندن میوه های گرمسیری در سطح مملکت وایجاد بازار داخلی کمک موثری در فراهم آوردن امکانات صادرات این محصولات فراهم خواهد نمود.
نشریه حاضر بهمنظور آشنایی علاقه مندان به محصولات گرمسیری و دانش پژوهان جوانه ترجمه و تدوینشده است. انتظار بر این است که این حرکت اندک مورد استفاده و توجه دست اندرکارانو
تولید کنندگان محصول انبه قرار گیرد و با رعایت اصول علمی پرورش آن، سطح زیرکشت این محصول افزایش یافته و شاهد بهبود تولید آن در کشورباشیم.
استانهرمزگان با بیشترین سطح زیر کشت معال 1450 هکتار (867 هکتار بارور و 583 هکتارنهال) و تولید متوسط 90 تن در هکتار مقام اول و استان سیستان و بلوچستان با سطح زیرکشت معادل 360 هکتار (280 هکتار بارور و 80 هکتار نهال) و تولید متوسط 17 تن درهکتار مقام دوم و جیرفت نیز با داشتن حدود 30 هکتار در رده بعدی قرار دارد. مطمئناًبا شناخت بیشتر مردم از خواص و ویتامین های این میوه با ارزش، تقاضای خرید آنافزایش خواهد یافت و بااین حرکت بازار فروش آن در داخل کشور رونق خواهدگرفت وصادرات آن نیز می تواند به توسعه کشت این محصول کمک فراواننماید.
جغرافیای مناطقگرمسیری کشور ما توانایی زیادی برای کشت و تولید انبه دارد و انشاء الله باافزایشتقاضای داخلی و خارجی، امید آن می رود که باغداران علاقه بیشتری به کشت آن پیدا میکنند و افزایش تولید آن می تواند به طور چشمگیری بر روی وضعیت اقتصادی مردم جنوبکشورمان تاثیر مطلوبی بگذارد.
محدوده قرار گرفته اسیت وکشت و پرورش انبه در آن ناحیه رونق دارد، این مجموعه جهت معرفی بیشتر این میوه تهیهشده است. به دلیل تشابه اقلیمی این منطقه با کشور پاکستان، ارایه گردیده است. درقسمت آخر نیز ویژگی های مهمترین ارقام موجود در کشور که اشتراک زیادی با ارقامموردکشت در پاکستان دارد، آمده است.
گونه های این خانوداده،داشتن کانال های رزینی و نیز در پاره ای از آنها، شیره سمی و اشک آور (حساسیت زا) وجود دارد که گاه عوارض شدید پوستی در انسان ایجاد می کند.
متوسط ارتفاع درختان انبه بین 10 تا 30 متر بوده استو تا بیش از صد سال عمر می کنند. البته عمر درختان پیوندی کمتر از انواع بذری است. تنه اصلی کمابیش مستقیم و استوانه ای به قطر 75 تا 100 سانتی متر است. پوست آن بهرنگ خاکستری قهوه ای با شیارهای سطحی طولی و یا مشبک حاوی قطرات رزین است. تاج درخت (فرم شاخه ها) متراکم و کروی شکل (یا تخم مرغی) است. شاخه ها قوی و ضخیم و اغلبدارای میان گره های یک در میان کوتاه و بلند (که مربوط به اوایل و اواخر هر دورهرشد است)
می باشد.
شاخه هامدور و صاف بوده و در جوانی به رنگ سبز مایل به زرد و تیره می باشند. برگ ها به طورمتناوب تاحدی روی شاخه ها قرار می گیرند. سطح بالایی برگ ها سبز تیره و سطح زیرینآنها سبز مایل به زرد ا ست و طول آنها 40 ـ 10 سانتی متر و عرض آنها بین 10 ـ 2سانتی متر است.
گل هایکاملا کوچک و به طول 8 ـ 6 میلی متر می باشد وروی گل آذینی به طول 60 ـ 16 سانتیمتر قرار می گیرد . ممکن است 500 تا 10000 گل روی یک گل آذین وجود داشته باشد امادرصد بسیار کمی از آنها به مرحله میوه شدن می رسند. به طور معمول دو میوه بر روی هرگل آذین، محصول خوبی به شمار می رود. گرده افشانی در انبه توسط حشرات و باد صورت میگیرد بنابراین انبه گیاهی دگرگشن است و که هم گل های کا.مل و هم تک جنسی (نر) تولیدمی کند. البته تعداد گل های نر به مراتب بیشتر از گل های کامل است. این موضوع وشیوه گرده افشانی و شرایط محیط و زمان گرده افشانی از
مهم ترین عوامل محدودکننده های تلقیح گل ها و در نتیجه باردهی درخت می باشند.
مطلوب ترین نوع مصرفآن، تازه خوری است.
انبهمنبع غنی از ویتامین هایA وCبوده و حدود 1% نیز پروتئین دارد. برای انبه مصارف متعدد پزشکی نیز معرفی شده است.
به هر حال منشا گروه اول هند و گروه دوم هندوچین،اندونزی و فیلیپین ایست.
باوجود موارد استثنایی در هر دو گروه، به طور کلی به دلیل هیبریداسیون فراوان، بذرهایگونه های هندی، تک جنینی و آنهایی که از گروه هندوچین هستند، چند چنینی شده ا ند. نژادهای زیادی که
ویژگی های خود را از طریق چند جنینی حفظ کرده اند در دو گروهشناخته شده اند و به خصوص آنهایی که در گروه هندی هستند، دارای میوه های با کیفیتپایین تر می باشند.
در ارقاممختلف انبه و گونه های موجود فعلی، تفاوت های بسیاری در ویژگی های میوه از بهترینانواعCarabao, Gedong, Mulgobaتا انواع متوسط (کیفی) مانندTurpentineurpentineوItamaracaهم چنین در ویژگی های گل دهی و عادات میوه دهی دیده می شود.
1.رقم (نگو) Ngowe: دارای میوه های کشیده با رنگ زرد و کیفیت خوب که ازارقام مشهور صادراتی است.
2.رقم «بوریبو» Boribo: دارای میوه هایبزرگ و کشیده به رنگ نارنجی با کیفیت خوب و مناسب برای کنسرو شدن و از ارقامپرمحصول می باشد.
3.رقم «بتاوی» Batawi: دارای میوههای خیلی بزرگ و گرد به رنگ سبز زیتونی و با کیفیت خوب
میباشد.
4.رقم «اپل» Apple: دارای میوه های گرد و به رنگ نارنجی زرد تا قرمزمتغیر بوده و از ارقام خوب صادراتی است.
5.رقم «دودو» Dodo:از ارقام پرمحصول ولی میوه ها تا حدودی فیبریهستند.
ضمنا از ارقامHarries،Sabre وPeachبرای کشت در شرایط آب و هوایی خنک تر و در ارتفاعات 1800 متری استفاده می نمایند که رشد و نمو مناسبی دارند.
انتخاب و اصلاح نژاد
حتی در هند و هندوچین که میلیون ها درخت ونهال انبه وجود دارد، اصلاحنژاد و انتخاب این درخت درمراحل ابتدایی است. مانند بسیاری از گونه های مرکبات،گونهMangifera indica، ویژگی های چند جنینی (یا جنینnucellar) را نشان می دهد که در آنها جنین (غیرلقاحی)،توسط بافت خودش (که به دور جنینZygoticدر بذر نمو یافتهوجود دارد). تشکیل می شود. برخلاف مرکبات که در آنها
نهال های با منشا نوسلیnucellarمی تواند توسط کاربردPoncirus trifoliateبه عنوان والد نر مشخص می شود نهال های با منشا تخمباروز ناشی از لقاح، به وضوح صفت غالبTrifolial
(بهبرچه ای) را نشان می دهند. نهال های انبه باید رشد کنند تا اندازه میوه نشان دهد کهجنین بارور شده در هر تخم از بین رفته است یا نه؟ در همین راستا، درصد چند جنینی،براساس واریته یا نژاد و همچنین شرایط محیطی در طول دوره گلدهی یا ریشه میوه،متفاوت است. بعضی گونه ها مانندHaden, Mulgoba, Aphouesبه ندرت بذرهای چند جنینی دارند. بعضی گونه ها مانندTurpentineتقریباً 100% نهال های نوسلی دارند و بعضی مثلSigan , Manilaدر حد وسط آن دو، درصدهای متفاوتی دارند که وابسته بهشرایط محیط است.
عادت های گلدهی و میوه دهی انبه در تضاد با اصلاح نژاد و انتخاب گسترده آن است.تنوع زیادی درتعداد گل آذین (خوشه)، تعداد گل در هر گل آذین و نسبت گل های کامل به گل های نر (بدون مادگی) حتی درون یک رقم یکسان و یا یک درخت در فصول مختلف مشاهده می شود.
تعداد خوشه ها (گل آذین) بین 300 ـ 200 تا 3000 ـ 2000 در هر درخت و تعداد گل در هر خوشه بین 500 تا 10000 متغیراست. نسبت گل های کامل به گل های نر می تواند از 1:4 تا 1:1 وحتی 1:2 باشد و بیشترارقام خوب، نسبت اولی را نشان می دهند. شکوفایی گل آذین از پایین به بالا و از مرکزبه سمت محیط است و گل های کامل تمایل دارند در هر بخشی از دوره رشد، نمو نمایند. گلها توسط حشرات گرده افشانی می شوند و لذا گرده افشانی یا تلقیح برای تشکیل میوهضروری است.
با وجود حضورصدها هزار تا میلیون ها شکوفه در روی یک درخت بالغ، باغدار باید خوش شانس باشد اگربه صورت متوسیط از هر ده خوشه یکی تبدیل به میوه شود. بدلیل درصد بسیار پایین میوههای تشکیل شده و بالغ شده (به عنوان مثالYoungدر 1942 پساز 12000 گرده ا فشانی دستی در یک باغ گونهHadenدرفلوریدا، چهل میوه به دست آورد) که از توسعه هر نوع برنامه اصلاح نژاد انبه جلوگیریمی کند، اقدام های فصلی برای بهبود ارقام تقریبا منحصر به انتخاب تصادفی نهال ها باتکه بر کیفیت میوه و نظم میوه دهی می باشد. بدلیل وجود سال آوری در ارقام مشخصباغداران با مشکلات اقتصادی روبرو هستند. برای تعدیل سال آوری از روش هایی چون کشتمتداخل ارقام برای بهبود گرده افشانی، واردکردن زنبور و دیگر حشرات به داخل باغ درطی دوره شکوفه دهی،Smudging (که در بعضی کشورها بر میوهدهی خارج از فصل مؤثر بوده است). gridlingو کندن انتخابیمیوه های جوان (وقتی که مجموعه سنگینی است)، استفاده می شود. هورمون پاشی پس ازشکوفه دهی (مثل2,4-Dیاaـنفتالین استیک اسید) و یا کاربرد ریزمغذی ها نیز ممکناست مفید باشد.
معمولا بذرهایانبه قوه نامه خود از ظرف مدت چهار هفته از آآ“
دست میدهند و بذور پس از کاشت در خزانه پس از سه هفته جوانه می زنند. حدود شش هفته تا دوماه پس از سبز شدن، نهالهای انتخابی را به گلدانی منتقل می کنند که حاوی خاک،کمپوست، شن و کود سبز است. البته به جای گلدان را کیسه های پلاستیکی نیز می تواناستفاده نمود.
تصئیری از ضدعفونی بذور انبه بر علیه قارچها
خزانه تولید نهال انبه در فضای باز (ایستگاه تیسچابهار)
خزانه تولید نهال درزیر سیت گلخانه (باهوکلات چابهار)
معمولا از این نهال به عنوان پایه پیوند استفاده میشود.
تحمل این درخت به سرما کم است و به طوری کلی، متوسطدمای کمتر از 15 درجه مانع رشد و نمو آن بوده و سرمای زیر صفر را بیشتر از چند ساعتتحمل نمی کند.
انبه به اختلاف زیاد دما شب و روز نیزحساس است و لذا در مناطق گرمسیری، رشد و نمو مناسب آن به ارتفاع زیر 600 متر و درمناطق نیمه گرمسیری به نواحی مسطح دریا محدود است.
شکل 1 کمربند نسبتاً وسیعی در مناطق گرمسیری که در حال حاضر انبه در آن پراکنده است رانشان
می دهد. تعیین حدود این مناطق به حداقل و متوسط دما در زمستان صورت گرفتهاست. چنانچه ملاحظه می شود، ناحیه نسبتا وسیعی از جنوب شرقی ایران (شامل هرمزگان،کهنوج و جنوب بلوچستان) در این محدوده قرار گرفته است.
به لحاظ نوع خاک، خاک هایشنی لومی و نیمه سنگین مناسب تر بوده و خاک های سنگین، شنی سبک و دارای املاح نمکیو یا حالت ماندابی، نامناسب می باشند.
زهکشی به خصوصدر اوایل دوره رشد ضروری است و به طور کلی سطح آب زیرزمینی نبایستی از عمق 8/1 تا 5/2 متر بالاتر باشد.
مناسب ترینPHخاک برای کشت انبه بین 5/5 تا 7 میباشد.
معمولامیزان مصرف کودشیمیایی نیترات آمونیم همراه با کلسیم به شرح ذیل می باشد.
سال اول 50 گرم
سال دوم 100 گرم
سال سوم 150 گرم
سال چهارم 200 گرم
اگر کمبود پتاس در خاک وجودداشته باشد می توان از کودشیمیایی مرکب با ترکیب 18 ـ 15 ـ 12 به جای کود فوقاستفاده نمود. در این صورت 100 گرم برای هر درخت در سال اول و 150 گرم در سال دوم و 200 گرم در سال سوم توصیه می شود. در سال های بعد با توجه به وضعیت پتاس خاک بایدمیزان موردنیاز افزایش یابد.
کاربرد محلول های حاوی ریزمغذی شامل مس، روی، منگنز، و بر نیز مفید استاین کار بهتر است که در سال های اول کاشت سه بار در سال و در مورد بر یک بار در سالو در سال های بعد حداقل یک بار در سال صورت بگیرد. بهترین زمان برای مصرف کودحیوانی ا وایل آذر و دی ماه و مصرف کودهای ازته و فسفره در اواسط بهمن ماه موثرتراست.
مؤسسه تحقیقات خرما ومیوه های گرمسیری میزان مصرف کودهایNPKرا برای درختانبارور
(680 ـ 185ـ730) گرم در سال را توصیه نموده است.
به طور کلی برای دوره هایاولیه دو تا سه ماه پس از کشت، آبیاری سه بار در هفته صورت می گیرد. در دوره هایبعد آبیاری در تابستان یک بار در هفته و در زمستان هر دو هفته یک بار انجام می شود. درختان مثمر دو تا سه بار در ماه آبیاری می شوند. در دوره 2 تا 5/2 ماهه قبل ازگلدهی از آبیاری اجتناب
می شود. این کار رشد سبزینه ای را دچار وقفه کرده و درنتیجه باعث گلدهی بهتر می شود بنابراین در زمان گلدهی نیز باید از آبیاری اجتنابکرد و در صورت لزوم یک آبیاری سبک پس از دوره مذکور و قبل از شکوفایی گل ها انجاممی گیرد. پس از تثبیت میوه ها، آبیاری بایستی به طور مستمر انجام شود.
هر درخت باید در سال بین 200 تا 500 عدد میوه تولید نماید. بعضی ازارقام در سال می توانند 100 عدد میوه تولید نمایند. از نظر تولید، ارقام انبه نظمهماهنگی ندارند به طوری که در یک برداشت کم از نظر تولید، ارقام انبه نظم هماهنگیندارد به طوری که در یک برداشت کم از نظر تعداد امکان افزایش کیفیت میوه وجود دارد.
معمولا از گلدهی تا زمانرسیدن میوه ها 3 تا 6 ماه طور می کشد. برداشت میوه ها با تغییر رنگ آن از سبز بهزرد شروع می شود و معمولا در این حالت بریکس میوه بیشتر از 7 می باشد. میوه ها راباید در فواصل زمانی منظم برداشت نمود. میوه ها را به آرامی در دست گرفته و میچینند و سپس بسته بندی
می نمایند. میوه ها همراه با 5 تا 10 سانتی متر از دممیوه چیده می شود. برای حمل و نقل و صادرات میوه باید دم میوه ها را تا 2 سانتی مترکوتاه نموده و شستشو می دهیم تا مواد زاید و بقایای سم از بین برود و سپس در جعبهقرار می دهیم. برای جلوگیری از شکستن شاخه های درخت در زمان برداشت از نردبان یابالابرها باید استفاده نمود.
1.کف کارتن از نوع مقوای سه لای سنگین و در آن ترجیحاًتلسکوپی باشد و از انواع دای کاتی دردار نیز می توان استفاده نمود.
2.کارتنهای مورداستفاده، تمیز، نو، خشک و عاری از بو بوده و اثر نامطلوب روی سطح خارجی یاکیفیت میوه نداشته باشد.
3.در کارتن های پنج کیلویی به صورت یک ردیفه با استفادهاز شبکه های سلولزی بین میوه ها بسته بندی شود.
1.کارتن های میوه باید بهطور منظم به نحوی در انبارقرار داده شوند که جریان هوا بین آنها آزادانه برقرارباشد.
2.رطوبت نسبی انبار 90 ـ 85 درصد و حرارت آن 20 ـ 16 درجه سلسیوسباشد.
3.در صورت رعایت شرایط فوق میوه را به مدت 21 ـ14 روز می توان در انبارنگهداری نمود.
میافتد. به این صورت که به علت باردهی کم، رشد شاخه ها بیشتر و لذا در سال بعد، میوهدهی بهتر صورت می گیرد. البته عوامل متعدد دیگری چون ویژگی ژنتیکی، شرایط آب وهوایی، کمبود موادغذایی و غیره در باردهی سالانه موثرند.
جهت کاهش اثرات سالآوری توصیه های زیر ارایه شده است:
1.به درختان بالای 15 سالحدود 6 ـ 5 کیلوگرم سولفات آمونیوم و 3 ـ 2 کیلوگرم کود اوره قبل از رسیدن به مرحلهگلدهی داده شود و همچنین حدود دو ماه قبل از گلدهی مقدار 2 کیلوگرم کود سولفاتپتاسیم برای هر درخت مصرف شود.
2.کشت مخلوط ارقامی که سال آوری ندارند با ارقامی کهدارای سال آوری می باشند.
3.مبارزه با آفت و بیماری ها
4.محافظت درخت از سرمایشبانه در هنگام تشکیل گل و میوه
5.تنک کردن میوه های تشکیلشده روی شاخه های جوان که به رشد و نمو دیگر شاخه ها (برای سال بعد) کمک میکند.
باردهی درخت انبه 5 ـ4 سالگی به باردهی می رسد. البته مقدارتولید در سال های اول پایین است و به تدریج تا حدود 500 ـ 300 در هر درخت می رسد. متوسط بازده بر مبنای وزن برای هر درخت در درختان پیوندی 200 ـ 150 کیلوگرم و برایدرخت های غیرپیوندی 400 ـ 300 کیلوگرم است.
معمولا از گلدهی تا زمان رسیدن میوه ها حدود 3 ـ 6ماه طول می کشد و شروع ریزش طبیعی میوه ها نشانه رسیدن میوه است. البته انبه بهصورت «نارس» برداشت می شود و «نارس» حالتی است که رنگ پوست آن متمایل به زرد بوده ودر شرایط نگهداری در انبار قابل رسیدن باشد.
حدود 6 تا 7 هفته پس از برداشت، میوه ها زرد و نرمشده (در انبار) و برای مصرف آماده اند.
آفاتانبه از مشهورترین آفات انبه میتوان به مگس های میوه، شپشک، زنجره انبه اشاره نمود که از این میان مگس میوه، نظریه اهمیت آن مورد بررسی قرار می گیرد.
مگس میوه انبهDacus Zonatusبزرگ ترین آفتانبه و گواوا می باشد. خسارت این آفت از طریق تخم گذاری در درون میوه و رشد لاروهادر داخل آن می باشد. از سایر میزبان های این آفت می توان به آلو و مرکبات اشارهکرد.
به دلیل حضور فعال اینآفت در تمامی فصول سال (حدود 10 ماه)، مبارزه و کنترل آن غالبا دشوار است، به ویژهآنکه قابلیت تحرک این آفت در بین باغ ها نسبتا زیاد است. به لحاظ محیطی درجه حرارتزیر
5/23 درجه به مدت یک ماه (یاکمتر) اثر منفی روی جمعیت آفت دارد.
در مبارزه شیمیایی از سموممختلف حشره کش و در مبارزه تلفیقی استفاده از تله های فرمونی پیشنهاد شده است. اخیراً تلاش هایی در مورد کنترل آفت از طریق عقیم سازی حشرات نر صورت گرفتهاست.
برای کنترل این بیماری توصیه می شود تا خاک باغ هاهنگام احداث از نظر آلودگی به قارچ نامبرده مورد بررسی قرار گیرد. بقایای میوهمحصولات آآآنبتشمتننم بتنبت
آلوده را برای جلوگیری از پیشرفت وگسترش بیماری بسوزانند و همچنین بهدرختان مبتلا کود کافی و مناسب داده شود. در مبارزه شیمیایی استفاده از قارچ کشهایی مانندCaptanو یا قارچ کش های حاوی مس قبل از زمانگلدهی تا مرحله برداشت توصیه شده است.
اطلاعات در مورد این بیماری و روش قطعی مبارزه با آنهنوز کامل و شناخته شده نیست.
هسته انبه داراي چربي زياد و نشاسته و اسيد گاليك Gallic Acid است .
در صد گرم انبه مواد زير موجود است :
خواص میوه انبه رسیده از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک و نارس آن سرد و خشک است. انبه نارس تولید کننده بلغم و سودا در بدن میباشد.
• انبه بسیار مقوی بوده و تقویت کننده بدن است.
• انبه تقویت کننده قوای جنسی است.
• رنگ صورت را درخشان میکند.
• دهان را خوشبو میکند.
• ادرارآور است.
• یبوست را برطرف میکند.
• انبه دارای مقدر زیادی اسید گالیک است. بنابراین دستگاه گوارش را ضد عفونی و تمیز میکند.
• انبه تمیز کننده خون میباشد.
• خوردن انبه بوی بد بدن را از بین می‌برد.
• انبه حرارت بدن را کاهش می‌دهد و تب را پائین می‌آورد.
• برای رفع اسهال مفید است.
• خوردن انبه ، سردرد ، تنگی نفس و سرفه را از بین می‌برد.
• برای درمان بواسیر مفید است.
• عطش را برطرف میکند.
• انبه چون گرم است برای گرم مزاجان مناسب نیست و این اشخاص باید آن را با سکنجبین بخورند.
• خوردن مغز هسته اسهال را برطرف میکند.
• برای معالجه سرماخوردگی مصرف میشود.
• سرفه‌های سخت را درمان میکند.
• درمان کننده بواسیر خونی است.
• خانمهایی که دچار خونریزی از رحم می‌باشند و یا بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند برای رفع آن باید از مغز انبه استفاده کنند.
• مغز هسته انبه کرم کش و ضد اسهال است.
• برای تسکین آسم و تنگی نفس مفید است.
• ضد استفراغ است.
• اگر شکوفه درخت انبه را خشک کرده و هر روز حدود 3 گرم آن را با 10 گرم شکر بخورند سرعت انزال را معالجه میکند.
• صمغ درخت انبه را با روغن و آبلیمو مخلوط کنید برای ناراحتیهای پوست مفید است.
• برای برطرف کردن ریزش مو ، آب برگهای درخت انبه را روی سر بمالید.
• برای تقویت دندان و لثه دم کرده برگ درخت انبه را مضمضه کنید.
• روشهای خوردن انبـــــــه
• انبه‌ها عموما بسیار آبدارند و خوردن آنها بسیار کثیف کننده میباشد. بنابراین انبه‌هایی که به مناطق معتدله صادر می‌شوند همانند بیشتر میوههای گرمسیری به صورت نیمه رسیده چیده می‌شوند. اگرچه آنها تولید کننده اتیلن هستند و در طول حمل و نقل می‌رسند، به ندرت به اندازه نوع تازه دارای آب یا طعم هستند. انبه رسیده دارای پوست نارنجی ، زرد یا مایل به قرمز می‌باشند. برای اینکه انبه پس از خرید همچنان به رسیدن ادامه دهد لازم است در جای خنک و تاریک ولی نه در یخچال انبار شود. یخچال جریان رسیدن انبه را به تاخیر خواهد انداخت. یک راه ساده برای خوردن انبه‌ای درشت ، طبق روال آن استفاده از چاقو است. در آغاز قسمت پوست را جدا نموده سپس آنرا تقسیم کرده و با چاقو تکه‌های کوچک آنرا بخورید. قسمتهای بیشتری از پوست را جدا کنید تا به مقدار بیشتری از گوشت میوه دسترسی پیدا کنید. وقتی آخرین قسمت را می‌خورید، یعنی زمانی که پوست دیگری در میوه برای نگهداشتن وجود ندارد منتظر خیس شدن دستهایتان باشید. در مکزیک و گواتمالا برشهای انبه را با پودر فلفل قرمز و یا نمک می‌خورند. در هندوستان انبه کال را با پودر فلفل قرمز و یا نمک می‌خورند. در فیلیپین انبه کال را با نوعی رب شور به نام bagoong که از ماهی یا میگو تهیه میشود می‌خورند.
هر يكصد گرم از قسمت خوراكي انبه حاوي 1990 واحد بين المللي بتاكاروتن (ويتامين آ) است كه خيلي بيشتر ازميزان موجود در ساير ميوه هاست. مجموع كاروتنوئيدها در انبه با رسيدگي ميوه افزايش مي يابد.خوردن ميوه درفصل آن مي تواند ذخيره اي از( ويتامين آ) در كبد تأمين كند كه براي دوام آوردن براي بقيه سال كفايت مي كندو براي پيشگيري از ناهنجاري هاي كمبود ويتامين آ مثل شب كوري، بسيار مفيد است .
انبه، چه رسيده وچه نارس منبع خوبي از( ويتامين ث) مي باشد . در هر يكصد گرم انبه مقدار 16 ميلي گرم ويتامين ث موجود است.( ويتامينهاي آ وث) هر دو آنتي اكسيدان بوده وبه جلوگيري از آسيبهاي راديكالهاي آزاد و در نتيجه كاهش ريسك برخي سرطانها كمك مي كنند. انبه رسيده تامين كننده منبع خوبي از كالري است.يك انبه رسيده به ازاي هر يكصدگرم وزن مقدار 47كيلو كالري تأًمين مي كند.(كه بيشتر از قند فروكتوز به دست مي آيد).انبه نارس در مقايسه با رسيدهً آن كالري كمتري دارد. انبه رسيده همچنين منبع خوبي از پتاسيم بوده و مقدار نا چيزسديم آن ، باعث مي شود براي بيماران داراي فشار خون بالامناسب باشد افرادي كه محدوديت رژيم پتاسيم دار مثل رژيم غذايي براي نارسائي كليه دارند بايد از مصرف انبه پرهيز كنند.
انبه هاي رسيده كوچك همچنين مي توانند ادويه لذيذي با افزودن نارگيل ودوغ بسازند. ميگوها وماهي ها با انبه خام ترش طعم خوبي را مي سازند. ترشي انبه خام وادويه طعم معروفي دارد..انبه ًنارس پوست كنده به قطعات كوچك وباريكي بريده ودر آفتاب خشك مي شودبعداًچاشني وپودر زردچوبه زده كه در هند در طبخ غذا استفاده مي كنند .دانه هاي انبه همچنين خوردني هستندودرسايه خشك وپودر زده و غذاهاي زيادي را بوجود مي آورند. انبه هاي خام كوچك مي تواند بخار داده شوندودر محلول نمك دركوزه گلي براي دوره اي از 4تا5 ماه قرار گيرند. بعدها مي توان انبه ها را بر حسب نياز بيرون آورده پس از خرد كردن با فلفل سبز و مختصري روغن به عنوان چاشني خورد.برگهاي ظريف انبه؛پوست وساقه براي خواص ضد باكتريا ئي درهندوستان وديگر كشورها، به كار برده می شود.
شكوفه هاي درختان انبه در مناطقي كه براي 4 ماه باران خوبي مي بارد وبه دنبال آن هواي خشك مي آيد ميوه مي دهند.بارش ،مه آلود بودن ،يا هواي ابري درزمان گل دادن ، لقاح وبازدهي محصول تاثير مي گذارد.
انبه درختي است زيبا كه ارتفاع آن تا 10 متر مي رسد . منشا انبه هند و مالزي و برمه ميباشد ولي هم اكنون در تمام مناق استوايي و حاره كشت ميشود . انبه از 4000 سال پيش وجود داشته است .
برگهاي اين درخت نيزه اي شكل ، گلهاي آن زرد يا قرمز رنگ و بصورت خوشه اي وجود دارد . ميوه آن كه انبه يا منگو ناميده مي شود بيضوي شكل و داراي طعمي مطبوع وشيرين بوده و داراي هسته اي نسبتا)بزرگ است . انبه حر اوائل ماه مي مي رسد و تا اوائل سپتامبر موجود است .
محصولات باغبانیگرمسیری در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب رشد و کرده و حداکثر تولید را خواهندداشت.
مناطق جنوبی کشورمان باوجود اینکه شرایط ایده آل (گرما و رطوبت مناسب) را ندارد بعضی از محصولات گرمسیریانبه به خوبی رشد کرده و عملکرد بسیار بالایی دارد که در اقتصاد نقش مهمی ار ایفامی کند.
بررسی ها نشان می دهدکه تولید این گونه محصولات اقتصادی بوده و صادرات آنها نیز امکان پذیر
میباشد.
تاکنون توجه چندانی بهمیوه های گرمسیری معطوف نشده و حداقل تا ابتدای دهه اخیر عملا در
برنامه ریزی هامدنظر قرار نگرفته است به طوری که وضعیت نامناسب باغات گرمسیری از جمله انبه خودمبین این ادعا است.
بااقدامات اخیر سازمان تحقیقات, آموزش و ترویج کشاورزی و همچنین معاونت باغبانی وزارتکشاورزی به منظور افزایش تولید این محصولات امید است شاهد شکوفایی این محصولاتارزشمند در کشور باشیم. تلاش در جهت شناساندن میوه های گرمسیری در سطح مملکت وایجاد بازار داخلی کمک موثری در فراهم آوردن امکانات صادرات این محصولات فراهم خواهد نمود.
نشریه حاضر بهمنظور آشنایی علاقه مندان به محصولات گرمسیری و دانش پژوهان جوانه ترجمه و تدوینشده است. انتظار بر این است که این حرکت اندک مورد استفاده و توجه دست اندرکارانو
تولید کنندگان محصول انبه قرار گیرد و با رعایت اصول علمی پرورش آن، سطح زیرکشت این محصول افزایش یافته و شاهد بهبود تولید آن در کشورباشیم.
وضعیت کشت انبه در ایران
استانهرمزگان با بیشترین سطح زیر کشت معال 1450 هکتار (867 هکتار بارور و 583 هکتارنهال) و تولید متوسط 90 تن در هکتار مقام اول و استان سیستان و بلوچستان با سطح زیرکشت معادل 360 هکتار (280 هکتار بارور و 80 هکتار نهال) و تولید متوسط 17 تن درهکتار مقام دوم و جیرفت نیز با داشتن حدود 30 هکتار در رده بعدی قرار دارد. مطمئناًبا شناخت بیشتر مردم از خواص و ویتامین های این میوه با ارزش، تقاضای خرید آنافزایش خواهد یافت و بااین حرکت بازار فروش آن در داخل کشور رونق خواهدگرفت وصادرات آن نیز می تواند به توسعه کشت این محصول کمک فراواننماید.
جغرافیای مناطقگرمسیری کشور ما توانایی زیادی برای کشت و تولید انبه دارد و انشاء الله باافزایشتقاضای داخلی و خارجی، امید آن می رود که باغداران علاقه بیشتری به کشت آن پیدا میکنند و افزایش تولید آن می تواند به طور چشمگیری بر روی وضعیت اقتصادی مردم جنوبکشورمان تاثیر مطلوبی بگذارد.
تاریخچه
محدوده قرار گرفته اسیت وکشت و پرورش انبه در آن ناحیه رونق دارد، این مجموعه جهت معرفی بیشتر این میوه تهیهشده است. به دلیل تشابه اقلیمی این منطقه با کشور پاکستان، ارایه گردیده است. درقسمت آخر نیز ویژگی های مهمترین ارقام موجود در کشور که اشتراک زیادی با ارقامموردکشت در پاکستان دارد، آمده است.
گیاهشناسی
گونه های این خانوداده،داشتن کانال های رزینی و نیز در پاره ای از آنها، شیره سمی و اشک آور (حساسیت زا) وجود دارد که گاه عوارض شدید پوستی در انسان ایجاد می کند.
متوسط ارتفاع درختان انبه بین 10 تا 30 متر بوده استو تا بیش از صد سال عمر می کنند. البته عمر درختان پیوندی کمتر از انواع بذری است. تنه اصلی کمابیش مستقیم و استوانه ای به قطر 75 تا 100 سانتی متر است. پوست آن بهرنگ خاکستری قهوه ای با شیارهای سطحی طولی و یا مشبک حاوی قطرات رزین است. تاج درخت (فرم شاخه ها) متراکم و کروی شکل (یا تخم مرغی) است. شاخه ها قوی و ضخیم و اغلبدارای میان گره های یک در میان کوتاه و بلند (که مربوط به اوایل و اواخر هر دورهرشد است)
می باشد.
شاخه هامدور و صاف بوده و در جوانی به رنگ سبز مایل به زرد و تیره می باشند. برگ ها به طورمتناوب تاحدی روی شاخه ها قرار می گیرند. سطح بالایی برگ ها سبز تیره و سطح زیرینآنها سبز مایل به زرد ا ست و طول آنها 40 ـ 10 سانتی متر و عرض آنها بین 10 ـ 2سانتی متر است.
گل هایکاملا کوچک و به طول 8 ـ 6 میلی متر می باشد وروی گل آذینی به طول 60 ـ 16 سانتیمتر قرار می گیرد . ممکن است 500 تا 10000 گل روی یک گل آذین وجود داشته باشد امادرصد بسیار کمی از آنها به مرحله میوه شدن می رسند. به طور معمول دو میوه بر روی هرگل آذین، محصول خوبی به شمار می رود. گرده افشانی در انبه توسط حشرات و باد صورت میگیرد بنابراین انبه گیاهی دگرگشن است و که هم گل های کا.مل و هم تک جنسی (نر) تولیدمی کند. البته تعداد گل های نر به مراتب بیشتر از گل های کامل است. این موضوع وشیوه گرده افشانی و شرایط محیط و زمان گرده افشانی از
مهم ترین عوامل محدودکننده های تلقیح گل ها و در نتیجه باردهی درخت می باشند.
فرآورده ها و میوه انبه
مطلوب ترین نوع مصرفآن، تازه خوری است.
انبهمنبع غنی از ویتامین هایA وCبوده و حدود 1% نیز پروتئین دارد. برای انبه مصارف متعدد پزشکی نیز معرفی شده است.
ارقام مختلف انبه
به هر حال منشا گروه اول هند و گروه دوم هندوچین،اندونزی و فیلیپین ایست.
باوجود موارد استثنایی در هر دو گروه، به طور کلی به دلیل هیبریداسیون فراوان، بذرهایگونه های هندی، تک جنینی و آنهایی که از گروه هندوچین هستند، چند چنینی شده ا ند. نژادهای زیادی که
ویژگی های خود را از طریق چند جنینی حفظ کرده اند در دو گروهشناخته شده اند و به خصوص آنهایی که در گروه هندی هستند، دارای میوه های با کیفیتپایین تر می باشند.
در ارقاممختلف انبه و گونه های موجود فعلی، تفاوت های بسیاری در ویژگی های میوه از بهترینانواعCarabao, Gedong, Mulgobaتا انواع متوسط (کیفی) مانندTurpentineurpentineوItamaracaهم چنین در ویژگی های گل دهی و عادات میوه دهی دیده می شود.
جدول صفات شاخص گروه های هندی و هندوچین
1.رقم (نگو) Ngowe: دارای میوه های کشیده با رنگ زرد و کیفیت خوب که ازارقام مشهور صادراتی است.
2.رقم «بوریبو» Boribo: دارای میوه هایبزرگ و کشیده به رنگ نارنجی با کیفیت خوب و مناسب برای کنسرو شدن و از ارقامپرمحصول می باشد.
3.رقم «بتاوی» Batawi: دارای میوههای خیلی بزرگ و گرد به رنگ سبز زیتونی و با کیفیت خوب
میباشد.
4.رقم «اپل» Apple: دارای میوه های گرد و به رنگ نارنجی زرد تا قرمزمتغیر بوده و از ارقام خوب صادراتی است.
5.رقم «دودو» Dodo:از ارقام پرمحصول ولی میوه ها تا حدودی فیبریهستند.
ضمنا از ارقامHarries،Sabre وPeachبرای کشت در شرایط آب و هوایی خنک تر و در ارتفاعات 1800 متری استفاده می نمایند که رشد و نمو مناسبی دارند.
انتخاب و اصلاح نژاد
حتی در هند و هندوچین که میلیون ها درخت ونهال انبه وجود دارد، اصلاحنژاد و انتخاب این درخت درمراحل ابتدایی است. مانند بسیاری از گونه های مرکبات،گونهMangifera indica، ویژگی های چند جنینی (یا جنینnucellar) را نشان می دهد که در آنها جنین (غیرلقاحی)،توسط بافت خودش (که به دور جنینZygoticدر بذر نمو یافتهوجود دارد). تشکیل می شود. برخلاف مرکبات که در آنها
نهال های با منشا نوسلیnucellarمی تواند توسط کاربردPoncirus trifoliateبه عنوان والد نر مشخص می شود نهال های با منشا تخمباروز ناشی از لقاح، به وضوح صفت غالبTrifolial
(بهبرچه ای) را نشان می دهند. نهال های انبه باید رشد کنند تا اندازه میوه نشان دهد کهجنین بارور شده در هر تخم از بین رفته است یا نه؟ در همین راستا، درصد چند جنینی،براساس واریته یا نژاد و همچنین شرایط محیطی در طول دوره گلدهی یا ریشه میوه،متفاوت است. بعضی گونه ها مانندHaden, Mulgoba, Aphouesبه ندرت بذرهای چند جنینی دارند. بعضی گونه ها مانندTurpentineتقریباً 100% نهال های نوسلی دارند و بعضی مثلSigan , Manilaدر حد وسط آن دو، درصدهای متفاوتی دارند که وابسته بهشرایط محیط است.
عادت های گلدهی و میوه دهی انبه در تضاد با اصلاح نژاد و انتخاب گسترده آن است.تنوع زیادی درتعداد گل آذین (خوشه)، تعداد گل در هر گل آذین و نسبت گل های کامل به گل های نر (بدون مادگی) حتی درون یک رقم یکسان و یا یک درخت در فصول مختلف مشاهده می شود.
تعداد خوشه ها (گل آذین) بین 300 ـ 200 تا 3000 ـ 2000 در هر درخت و تعداد گل در هر خوشه بین 500 تا 10000 متغیراست. نسبت گل های کامل به گل های نر می تواند از 1:4 تا 1:1 وحتی 1:2 باشد و بیشترارقام خوب، نسبت اولی را نشان می دهند. شکوفایی گل آذین از پایین به بالا و از مرکزبه سمت محیط است و گل های کامل تمایل دارند در هر بخشی از دوره رشد، نمو نمایند. گلها توسط حشرات گرده افشانی می شوند و لذا گرده افشانی یا تلقیح برای تشکیل میوهضروری است.
با وجود حضورصدها هزار تا میلیون ها شکوفه در روی یک درخت بالغ، باغدار باید خوش شانس باشد اگربه صورت متوسیط از هر ده خوشه یکی تبدیل به میوه شود. بدلیل درصد بسیار پایین میوههای تشکیل شده و بالغ شده (به عنوان مثالYoungدر 1942 پساز 12000 گرده ا فشانی دستی در یک باغ گونهHadenدرفلوریدا، چهل میوه به دست آورد) که از توسعه هر نوع برنامه اصلاح نژاد انبه جلوگیریمی کند، اقدام های فصلی برای بهبود ارقام تقریبا منحصر به انتخاب تصادفی نهال ها باتکه بر کیفیت میوه و نظم میوه دهی می باشد. بدلیل وجود سال آوری در ارقام مشخصباغداران با مشکلات اقتصادی روبرو هستند. برای تعدیل سال آوری از روش هایی چون کشتمتداخل ارقام برای بهبود گرده افشانی، واردکردن زنبور و دیگر حشرات به داخل باغ درطی دوره شکوفه دهی،Smudging (که در بعضی کشورها بر میوهدهی خارج از فصل مؤثر بوده است). gridlingو کندن انتخابیمیوه های جوان (وقتی که مجموعه سنگینی است)، استفاده می شود. هورمون پاشی پس ازشکوفه دهی (مثل2,4-Dیاaـنفتالین استیک اسید) و یا کاربرد ریزمغذی ها نیز ممکناست مفید باشد.
کشت وتکثیر
معمولا بذرهایانبه قوه نامه خود از ظرف مدت چهار هفته از آآ“
دست میدهند و بذور پس از کاشت در خزانه پس از سه هفته جوانه می زنند. حدود شش هفته تا دوماه پس از سبز شدن، نهالهای انتخابی را به گلدانی منتقل می کنند که حاوی خاک،کمپوست، شن و کود سبز است. البته به جای گلدان را کیسه های پلاستیکی نیز می تواناستفاده نمود.
تصئیری از ضدعفونی بذور انبه بر علیه قارچها
خزانه تولید نهال انبه در فضای باز (ایستگاه تیسچابهار)
خزانه تولید نهال درزیر سیت گلخانه (باهوکلات چابهار)
معمولا از این نهال به عنوان پایه پیوند استفاده میشود.
انواع پیوند درانبه
اقلیم
تحمل این درخت به سرما کم است و به طوری کلی، متوسطدمای کمتر از 15 درجه مانع رشد و نمو آن بوده و سرمای زیر صفر را بیشتر از چند ساعتتحمل نمی کند.
انبه به اختلاف زیاد دما شب و روز نیزحساس است و لذا در مناطق گرمسیری، رشد و نمو مناسب آن به ارتفاع زیر 600 متر و درمناطق نیمه گرمسیری به نواحی مسطح دریا محدود است.
شکل 1 کمربند نسبتاً وسیعی در مناطق گرمسیری که در حال حاضر انبه در آن پراکنده است رانشان
می دهد. تعیین حدود این مناطق به حداقل و متوسط دما در زمستان صورت گرفتهاست. چنانچه ملاحظه می شود، ناحیه نسبتا وسیعی از جنوب شرقی ایران (شامل هرمزگان،کهنوج و جنوب بلوچستان) در این محدوده قرار گرفته است.
خاک
به لحاظ نوع خاک، خاک هایشنی لومی و نیمه سنگین مناسب تر بوده و خاک های سنگین، شنی سبک و دارای املاح نمکیو یا حالت ماندابی، نامناسب می باشند.
زهکشی به خصوصدر اوایل دوره رشد ضروری است و به طور کلی سطح آب زیرزمینی نبایستی از عمق 8/1 تا 5/2 متر بالاتر باشد.
مناسب ترینPHخاک برای کشت انبه بین 5/5 تا 7 میباشد.
کاشت درخت انبه
کوددهی
معمولامیزان مصرف کودشیمیایی نیترات آمونیم همراه با کلسیم به شرح ذیل می باشد.
سال اول 50 گرم
سال دوم 100 گرم
سال سوم 150 گرم
سال چهارم 200 گرم
اگر کمبود پتاس در خاک وجودداشته باشد می توان از کودشیمیایی مرکب با ترکیب 18 ـ 15 ـ 12 به جای کود فوقاستفاده نمود. در این صورت 100 گرم برای هر درخت در سال اول و 150 گرم در سال دوم و 200 گرم در سال سوم توصیه می شود. در سال های بعد با توجه به وضعیت پتاس خاک بایدمیزان موردنیاز افزایش یابد.
کاربرد محلول های حاوی ریزمغذی شامل مس، روی، منگنز، و بر نیز مفید استاین کار بهتر است که در سال های اول کاشت سه بار در سال و در مورد بر یک بار در سالو در سال های بعد حداقل یک بار در سال صورت بگیرد. بهترین زمان برای مصرف کودحیوانی ا وایل آذر و دی ماه و مصرف کودهای ازته و فسفره در اواسط بهمن ماه موثرتراست.
مؤسسه تحقیقات خرما ومیوه های گرمسیری میزان مصرف کودهایNPKرا برای درختانبارور
(680 ـ 185ـ730) گرم در سال را توصیه نموده است.
آبیاری
به طور کلی برای دوره هایاولیه دو تا سه ماه پس از کشت، آبیاری سه بار در هفته صورت می گیرد. در دوره هایبعد آبیاری در تابستان یک بار در هفته و در زمستان هر دو هفته یک بار انجام می شود. درختان مثمر دو تا سه بار در ماه آبیاری می شوند. در دوره 2 تا 5/2 ماهه قبل ازگلدهی از آبیاری اجتناب
می شود. این کار رشد سبزینه ای را دچار وقفه کرده و درنتیجه باعث گلدهی بهتر می شود بنابراین در زمان گلدهی نیز باید از آبیاری اجتنابکرد و در صورت لزوم یک آبیاری سبک پس از دوره مذکور و قبل از شکوفایی گل ها انجاممی گیرد. پس از تثبیت میوه ها، آبیاری بایستی به طور مستمر انجام شود.
هرس
برداشت
هر درخت باید در سال بین 200 تا 500 عدد میوه تولید نماید. بعضی ازارقام در سال می توانند 100 عدد میوه تولید نمایند. از نظر تولید، ارقام انبه نظمهماهنگی ندارند به طوری که در یک برداشت کم از نظر تولید، ارقام انبه نظم هماهنگیندارد به طوری که در یک برداشت کم از نظر تعداد امکان افزایش کیفیت میوه وجود دارد.
معمولا از گلدهی تا زمانرسیدن میوه ها 3 تا 6 ماه طور می کشد. برداشت میوه ها با تغییر رنگ آن از سبز بهزرد شروع می شود و معمولا در این حالت بریکس میوه بیشتر از 7 می باشد. میوه ها راباید در فواصل زمانی منظم برداشت نمود. میوه ها را به آرامی در دست گرفته و میچینند و سپس بسته بندی
می نمایند. میوه ها همراه با 5 تا 10 سانتی متر از دممیوه چیده می شود. برای حمل و نقل و صادرات میوه باید دم میوه ها را تا 2 سانتی مترکوتاه نموده و شستشو می دهیم تا مواد زاید و بقایای سم از بین برود و سپس در جعبهقرار می دهیم. برای جلوگیری از شکستن شاخه های درخت در زمان برداشت از نردبان یابالابرها باید استفاده نمود.
بسته بندی:
1.کف کارتن از نوع مقوای سه لای سنگین و در آن ترجیحاًتلسکوپی باشد و از انواع دای کاتی دردار نیز می توان استفاده نمود.
2.کارتنهای مورداستفاده، تمیز، نو، خشک و عاری از بو بوده و اثر نامطلوب روی سطح خارجی یاکیفیت میوه نداشته باشد.
3.در کارتن های پنج کیلویی به صورت یک ردیفه با استفادهاز شبکه های سلولزی بین میوه ها بسته بندی شود.
شرایط حمل
شرایط نگهداری
1.کارتن های میوه باید بهطور منظم به نحوی در انبارقرار داده شوند که جریان هوا بین آنها آزادانه برقرارباشد.
2.رطوبت نسبی انبار 90 ـ 85 درصد و حرارت آن 20 ـ 16 درجه سلسیوسباشد.
3.در صورت رعایت شرایط فوق میوه را به مدت 21 ـ14 روز می توان در انبارنگهداری نمود.
سال آوری
میافتد. به این صورت که به علت باردهی کم، رشد شاخه ها بیشتر و لذا در سال بعد، میوهدهی بهتر صورت می گیرد. البته عوامل متعدد دیگری چون ویژگی ژنتیکی، شرایط آب وهوایی، کمبود موادغذایی و غیره در باردهی سالانه موثرند.
جهت کاهش اثرات سالآوری توصیه های زیر ارایه شده است:
1.به درختان بالای 15 سالحدود 6 ـ 5 کیلوگرم سولفات آمونیوم و 3 ـ 2 کیلوگرم کود اوره قبل از رسیدن به مرحلهگلدهی داده شود و همچنین حدود دو ماه قبل از گلدهی مقدار 2 کیلوگرم کود سولفاتپتاسیم برای هر درخت مصرف شود.
2.کشت مخلوط ارقامی که سال آوری ندارند با ارقامی کهدارای سال آوری می باشند.
3.مبارزه با آفت و بیماری ها
4.محافظت درخت از سرمایشبانه در هنگام تشکیل گل و میوه
5.تنک کردن میوه های تشکیلشده روی شاخه های جوان که به رشد و نمو دیگر شاخه ها (برای سال بعد) کمک میکند.
باردهی درخت انبه 5 ـ4 سالگی به باردهی می رسد. البته مقدارتولید در سال های اول پایین است و به تدریج تا حدود 500 ـ 300 در هر درخت می رسد. متوسط بازده بر مبنای وزن برای هر درخت در درختان پیوندی 200 ـ 150 کیلوگرم و برایدرخت های غیرپیوندی 400 ـ 300 کیلوگرم است.
معمولا از گلدهی تا زمان رسیدن میوه ها حدود 3 ـ 6ماه طول می کشد و شروع ریزش طبیعی میوه ها نشانه رسیدن میوه است. البته انبه بهصورت «نارس» برداشت می شود و «نارس» حالتی است که رنگ پوست آن متمایل به زرد بوده ودر شرایط نگهداری در انبار قابل رسیدن باشد.
حدود 6 تا 7 هفته پس از برداشت، میوه ها زرد و نرمشده (در انبار) و برای مصرف آماده اند.
آفاتانبه از مشهورترین آفات انبه میتوان به مگس های میوه، شپشک، زنجره انبه اشاره نمود که از این میان مگس میوه، نظریه اهمیت آن مورد بررسی قرار می گیرد.
مگس میوه انبهDacus Zonatusبزرگ ترین آفتانبه و گواوا می باشد. خسارت این آفت از طریق تخم گذاری در درون میوه و رشد لاروهادر داخل آن می باشد. از سایر میزبان های این آفت می توان به آلو و مرکبات اشارهکرد.
به دلیل حضور فعال اینآفت در تمامی فصول سال (حدود 10 ماه)، مبارزه و کنترل آن غالبا دشوار است، به ویژهآنکه قابلیت تحرک این آفت در بین باغ ها نسبتا زیاد است. به لحاظ محیطی درجه حرارتزیر
5/23 درجه به مدت یک ماه (یاکمتر) اثر منفی روی جمعیت آفت دارد.
در مبارزه شیمیایی از سموممختلف حشره کش و در مبارزه تلفیقی استفاده از تله های فرمونی پیشنهاد شده است. اخیراً تلاش هایی در مورد کنترل آفت از طریق عقیم سازی حشرات نر صورت گرفتهاست.
بیماری انبه
1ـ آنتراکنوز (Anthracnose)
برای کنترل این بیماری توصیه می شود تا خاک باغ هاهنگام احداث از نظر آلودگی به قارچ نامبرده مورد بررسی قرار گیرد. بقایای میوهمحصولات آآآنبتشمتننم بتنبت
آلوده را برای جلوگیری از پیشرفت وگسترش بیماری بسوزانند و همچنین بهدرختان مبتلا کود کافی و مناسب داده شود. در مبارزه شیمیایی استفاده از قارچ کشهایی مانندCaptanو یا قارچ کش های حاوی مس قبل از زمانگلدهی تا مرحله برداشت توصیه شده است.
2ـ سفیدک پودری (Powdery Mildew)
3ـ بیماریMango Malformation
اطلاعات در مورد این بیماری و روش قطعی مبارزه با آنهنوز کامل و شناخته شده نیست.
تركيبات شيميايي:
هسته انبه داراي چربي زياد و نشاسته و اسيد گاليك Gallic Acid است .
در صد گرم انبه مواد زير موجود است :
خواص داروئی
انرژي | 45 كالري |
آب | 80 گرم |
نشاسته | 12 گرم |
پروتئين | 0/5 گرم |
چربي | 0/15 گرم |
كلسيم | 6 گرم |
فسفر | 9 ميلي گرم |
آهن | 0/15 ميلي گرم |
ويتامين آ | 3500 واحد |
ويتامين ب 1 | 0/4 ميلي گرم |
ويتامين ب 2 | 0/35 ميلي گرم |
ويتامين ب 3 | 0/6 ميلي گرم |
ويتامين ث | 25 ميلي گرم |
• انبه بسیار مقوی بوده و تقویت کننده بدن است.
• انبه تقویت کننده قوای جنسی است.
• رنگ صورت را درخشان میکند.
• دهان را خوشبو میکند.
• ادرارآور است.
• یبوست را برطرف میکند.
• انبه دارای مقدر زیادی اسید گالیک است. بنابراین دستگاه گوارش را ضد عفونی و تمیز میکند.
• انبه تمیز کننده خون میباشد.
• خوردن انبه بوی بد بدن را از بین می‌برد.
• انبه حرارت بدن را کاهش می‌دهد و تب را پائین می‌آورد.
• برای رفع اسهال مفید است.
• خوردن انبه ، سردرد ، تنگی نفس و سرفه را از بین می‌برد.
• برای درمان بواسیر مفید است.
• عطش را برطرف میکند.
• انبه چون گرم است برای گرم مزاجان مناسب نیست و این اشخاص باید آن را با سکنجبین بخورند.
.jpg "انبه و خواص فوق العاده آن")
خواص مغز هسته انبه
• خوردن مغز هسته اسهال را برطرف میکند.
• برای معالجه سرماخوردگی مصرف میشود.
• سرفه‌های سخت را درمان میکند.
• درمان کننده بواسیر خونی است.
• خانمهایی که دچار خونریزی از رحم می‌باشند و یا بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند برای رفع آن باید از مغز انبه استفاده کنند.
• مغز هسته انبه کرم کش و ضد اسهال است.
• برای تسکین آسم و تنگی نفس مفید است.
• ضد استفراغ است.
.jpg "انبه و خواص فوق العاده آن")
دیگر خواص درخت انبه
• اگر شکوفه درخت انبه را خشک کرده و هر روز حدود 3 گرم آن را با 10 گرم شکر بخورند سرعت انزال را معالجه میکند.
• صمغ درخت انبه را با روغن و آبلیمو مخلوط کنید برای ناراحتیهای پوست مفید است.
• برای برطرف کردن ریزش مو ، آب برگهای درخت انبه را روی سر بمالید.
• برای تقویت دندان و لثه دم کرده برگ درخت انبه را مضمضه کنید.
• روشهای خوردن انبـــــــه
• انبه‌ها عموما بسیار آبدارند و خوردن آنها بسیار کثیف کننده میباشد. بنابراین انبه‌هایی که به مناطق معتدله صادر می‌شوند همانند بیشتر میوههای گرمسیری به صورت نیمه رسیده چیده می‌شوند. اگرچه آنها تولید کننده اتیلن هستند و در طول حمل و نقل می‌رسند، به ندرت به اندازه نوع تازه دارای آب یا طعم هستند. انبه رسیده دارای پوست نارنجی ، زرد یا مایل به قرمز می‌باشند. برای اینکه انبه پس از خرید همچنان به رسیدن ادامه دهد لازم است در جای خنک و تاریک ولی نه در یخچال انبار شود. یخچال جریان رسیدن انبه را به تاخیر خواهد انداخت. یک راه ساده برای خوردن انبه‌ای درشت ، طبق روال آن استفاده از چاقو است. در آغاز قسمت پوست را جدا نموده سپس آنرا تقسیم کرده و با چاقو تکه‌های کوچک آنرا بخورید. قسمتهای بیشتری از پوست را جدا کنید تا به مقدار بیشتری از گوشت میوه دسترسی پیدا کنید. وقتی آخرین قسمت را می‌خورید، یعنی زمانی که پوست دیگری در میوه برای نگهداشتن وجود ندارد منتظر خیس شدن دستهایتان باشید. در مکزیک و گواتمالا برشهای انبه را با پودر فلفل قرمز و یا نمک می‌خورند. در هندوستان انبه کال را با پودر فلفل قرمز و یا نمک می‌خورند. در فیلیپین انبه کال را با نوعی رب شور به نام bagoong که از ماهی یا میگو تهیه میشود می‌خورند.
مضرات
تنوع در انبه ها
ارزش غذايي انبه
هر يكصد گرم از قسمت خوراكي انبه حاوي 1990 واحد بين المللي بتاكاروتن (ويتامين آ) است كه خيلي بيشتر ازميزان موجود در ساير ميوه هاست. مجموع كاروتنوئيدها در انبه با رسيدگي ميوه افزايش مي يابد.خوردن ميوه درفصل آن مي تواند ذخيره اي از( ويتامين آ) در كبد تأمين كند كه براي دوام آوردن براي بقيه سال كفايت مي كندو براي پيشگيري از ناهنجاري هاي كمبود ويتامين آ مثل شب كوري، بسيار مفيد است .
انبه، چه رسيده وچه نارس منبع خوبي از( ويتامين ث) مي باشد . در هر يكصد گرم انبه مقدار 16 ميلي گرم ويتامين ث موجود است.( ويتامينهاي آ وث) هر دو آنتي اكسيدان بوده وبه جلوگيري از آسيبهاي راديكالهاي آزاد و در نتيجه كاهش ريسك برخي سرطانها كمك مي كنند. انبه رسيده تامين كننده منبع خوبي از كالري است.يك انبه رسيده به ازاي هر يكصدگرم وزن مقدار 47كيلو كالري تأًمين مي كند.(كه بيشتر از قند فروكتوز به دست مي آيد).انبه نارس در مقايسه با رسيدهً آن كالري كمتري دارد. انبه رسيده همچنين منبع خوبي از پتاسيم بوده و مقدار نا چيزسديم آن ، باعث مي شود براي بيماران داراي فشار خون بالامناسب باشد افرادي كه محدوديت رژيم پتاسيم دار مثل رژيم غذايي براي نارسائي كليه دارند بايد از مصرف انبه پرهيز كنند.
انتخاب وخريد
ذخيره كردن
تهيه و كاربردهاي انبه
انبه هاي رسيده كوچك همچنين مي توانند ادويه لذيذي با افزودن نارگيل ودوغ بسازند. ميگوها وماهي ها با انبه خام ترش طعم خوبي را مي سازند. ترشي انبه خام وادويه طعم معروفي دارد..انبه ًنارس پوست كنده به قطعات كوچك وباريكي بريده ودر آفتاب خشك مي شودبعداًچاشني وپودر زردچوبه زده كه در هند در طبخ غذا استفاده مي كنند .دانه هاي انبه همچنين خوردني هستندودرسايه خشك وپودر زده و غذاهاي زيادي را بوجود مي آورند. انبه هاي خام كوچك مي تواند بخار داده شوندودر محلول نمك دركوزه گلي براي دوره اي از 4تا5 ماه قرار گيرند. بعدها مي توان انبه ها را بر حسب نياز بيرون آورده پس از خرد كردن با فلفل سبز و مختصري روغن به عنوان چاشني خورد.برگهاي ظريف انبه؛پوست وساقه براي خواص ضد باكتريا ئي درهندوستان وديگر كشورها، به كار برده می شود.
منابع :
انبه http://daneshnameh.roshd.ir
انبه http://aftab.ir
انبه Mango http://www.irteb.com
آشنایی با میوه انبه Mango http://www.afghanpen.com
انبه چیست؟ http://www.forum.pacyrus.com
انبه Mango http://www.money58.netfirms.com
خواص دارویی انبه http://www.persianv.com
انبه «داروئی» http://daneshnameh.roshd.ir
انبه http://www.parsiteb.com
