آزاد

شمس العلما مولوي محمدحسين بن محمد باقر متخلص به آزاد (1245-1330ق) از نويسندگان و شاعران اردو و فارسي در قرن سيزدهم هجري. جد اعلاي او مولانا محمد شکوه که از مجتهدان شيعه بود از همدان به هند
پنجشنبه، 5 مرداد 1396
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری
موارد بیشتر برای شما
آزاد
 آزاد



 
شمس العلما مولوي محمدحسين بن محمد باقر متخلص به آزاد (1245-1330ق) از نويسندگان و شاعران اردو و فارسي در قرن سيزدهم هجري. جد اعلاي او مولانا محمد شکوه که از مجتهدان شيعه بود از همدان به هند رفته در دهلي ساکن شد و از سوي شاه عالم پادشاه تيموري و مسلمان هند به گرمي پذيرفته شد. محمداشرف و محمداکبر پسر و نواده‌ي محمد شکوه نيز مجتهد بودند و در مدرسه‌اي که در دهلي بنا کرده بودند به تدريس مي‌پرداختند.
آزاد تحصيلات خود را نزد پدر و در مدرسه‌ي خانوادگي شروع کرد و در آنجا علوم شرعي و ادبي را فرا گرفته در فقه تشيع و تسنن هر دو تبحر يافت و نزد ذوق و سپس حکيم آقاجان نظم و نثر اردو را فرا گرفت. او نخستين مقالات خود را در هفته نامه‌اي که پدرش بنام اخبار دهلي تأسيس کرده بود مي‌نوشت، ولي ناگهان آتش انقلاب در سال 1857م روشن شد و خانه و دفتر و چاپخانه و کتابخانه‌ي مولي محمدباقر به تاراج رفت. خود او را هم به اتهام کشتن يک انگليسي به نام «تيلور» که از معلمان مدرسه‌ي او بود محکوم و مقتول کردند.
آزاد ناچار از دهلي متواري شد و چند سال در شهرهاي مختلف هند سرگردان بود تا اينکه سرانجام به استادي عربي دانشکده‌ي دولتي لاهور و دانشکده‌ي السنه‌ي شرقيه‌ي دانشگاه پنجاب برگزيده شد. آزاد در سالهاي آخر عمر بيمار و دچار اختلالات روحي گشت و اين حال چند سال دوام داشت؛ تا آنکه در 22 ژويه 1910م (شب عاشورا) در لاهور درگذشت و در گورستان «کربلاي گامي شاه» مدفون گرديد.
مولوي محمدحسين آزاد از نويسندگان بلند آوازه و صاحب سبک اردوست. برخي از آثار او عبارتند از: نگارستان فارس در تاريخ ادبيات ايران؛ نظم آزاد، مجموعه‌ي اشعار او؛ آب حيات، که مهمترين تأليف اوست و در تاريخ ادبيات اردو نوشته است؛ قند پارسي که در ايران منتشر شده است؛ جامع القواعد، در شرح احوال رجال دربار اکبر؛ ديوان ذوق؛ لغت آزاد که بعد از بازگشت از ايران تأليف کرده است؛ دراماي اکبر که در مجله‌ي مخزن لاهور منتشر شده است؛ آموزگار پارسي که بعد از بازگشت از ايران تأليف کرده است و کتب درسي فارسي و اردو و سنن اسلام.
کتابنامه:
مقدمه‌ي آب حيات به قلم آزاد، چاپ لاهور، 1950؛ تاريخ ادب اردو ترجمه‌ي اردو از انگليسي به وسيله‌ي ميرزا عسکري، 490 به بعد؛ اردو دايره معارف اسلاميه؛ دائرة المعارف اسلام.
 
منبع مقاله :
گروه نويسندگان، (1391) دائرةالمعارف تشيع، تهران: حکمت، چاپ اول.


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
هشدارها و راهکارهای عملی مقابله با نفوذ و ترفندهای دشمنان
هشدارها و راهکارهای عملی مقابله با نفوذ و ترفندهای دشمنان
قدم به قدم در خانه تکانی و تمیزکاری اتاق خواب
قدم به قدم در خانه تکانی و تمیزکاری اتاق خواب
بهترین جاهای دیدنی لنکاوی، پنانگ و کوالا برای مسافران تور تایلند
بهترین جاهای دیدنی لنکاوی، پنانگ و کوالا برای مسافران تور تایلند
بررسی خطرات متیلن کلراید و معرفی چند جایگزین برای آن
بررسی خطرات متیلن کلراید و معرفی چند جایگزین برای آن
مراسم تدفین سیدحسن نصرالله چگونه انجام می‌شود؟
play_arrow
مراسم تدفین سیدحسن نصرالله چگونه انجام می‌شود؟
دستور اژه‌ای در خصوص دستگیری هر چه سریع تر قاتل دانشجوی دانشگاه تهران
play_arrow
دستور اژه‌ای در خصوص دستگیری هر چه سریع تر قاتل دانشجوی دانشگاه تهران
علت عصبانیت مستکبرین از ایران در کلام رهبر انقلاب
play_arrow
علت عصبانیت مستکبرین از ایران در کلام رهبر انقلاب
12 نکته مهم برای سفر در ماه مبارک رمضان
12 نکته مهم برای سفر در ماه مبارک رمضان
رهبرانقلاب: توانایی ما برای مقابله با تهدیدهای سخت در سطح عالی است
play_arrow
رهبرانقلاب: توانایی ما برای مقابله با تهدیدهای سخت در سطح عالی است
بقائی: انتقال اجباری فلسطینیان توطئه‌ای مردود است
play_arrow
بقائی: انتقال اجباری فلسطینیان توطئه‌ای مردود است
پزشکیان: جایگاه علم و دانایی حد و مرزی ندارد
play_arrow
پزشکیان: جایگاه علم و دانایی حد و مرزی ندارد
دستور اکید رئیس قوه قضاییه در خصوص جرایم خشن
play_arrow
دستور اکید رئیس قوه قضاییه در خصوص جرایم خشن
اژه‌ای: قوه قضاییه ناخواسته در ۲ قطبی‌ها نیفتد
play_arrow
اژه‌ای: قوه قضاییه ناخواسته در ۲ قطبی‌ها نیفتد
چهار ویژگی ممتاز مردم آذربایجان شرقی در کلام رهبر انقلاب
play_arrow
چهار ویژگی ممتاز مردم آذربایجان شرقی در کلام رهبر انقلاب
واکنش بقایی به تهدید ایران توسط نتانیاهو
play_arrow
واکنش بقایی به تهدید ایران توسط نتانیاهو