طب سنتي ايران بعد از پيروزي انقلاب
سين حاتمي، رئيس دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در گفت‌و‌گوي تفصيلي با خبرنگار اجتماعي فارس، درباره دستاوردهاي طب سنتي در 30 سال گذشته افزود: وقتي واژه طب سنتي شنيده مي‌شود اين طور برداشت مي‌شود كه نوعي كهنه‌گرايي و باز گشت به گذشته صورت گرفته است در حالي‌كه اگر هم بازگشتي باشد در واقع بازگشت به يك گنجينه فرهنگي عظيم است كه در طول تاريخ، درخشيده و موجب سلامتي انسان‌ها شده و پاسخگو بوده است ولي ناگهان و قبل از اينكه رسالت خود را به طور كامل به انجام برساند روند آن متوقف شده است بنابراين رويكرد مجدد به آن را نبايد با نوعي سنت‌گرايي انقراضي، اشتباه كرد.
وي افزود: از زمان پهلوي اول، با مكاتب طب سنتي در سطح كشور، مخالفت شد، اساتيد اين رشته را منزوي كردند و آموزش دانشگاهي مربوطه را به تعطيل كشيدند و هرچند از آن زمان تا كنون پيشرفت‌هاي چشمگيري در زمينه طب رايج، داشته‌ايم ولي امروزه ثابت شده است كه اگر اين اقدام حساب نشده غرب گرايانه صورت نمي‌گرفت و به جاي تعطيل كلاس‌هاي طب سنتي به ساماندهي آن پرداخته مي‌شد امروزه در خصوص شيوه‌هاي تشخيصي و درماني و ارتقاي سطح سلامت توده هاي مردم، تا اين حد فعلي نيازمند برنامه‌ها و فنآوري‌هاي دنياي غرب نبوديم.
وي ادامه داد: همان گونه كه كشور وسيع چين، فدراسيون روسيه و بسياري از كشورهاي ديگر عمل كردند و در كنار طب رايج از شيوه‌هاي طب سنتي نيز استفاده كردند اگر ما نيز از ابتدا چنين مي‌كرديم مشكلات مرتبط با پزشكي و بهداشت در كشورمان به اندازه امروز نبود و قسمت عمده اين معضلات را با بهره‌گيري از شيوه‌هاي پزشكي نياكان، مرتفع مي‌كرديم.
حاتمي اضافه كرد: بعد از پيروزي انقلاب با حمايت مسئولان ارشد كشور و برنامه‌ريزي پيشكسوتان پزشكي نياكان و علاقه‌مندان به اين رشته، بار ديگر طب سنتي ايران و جهان اسلام، در قالب دروس دانشگاهي جايگاه خود را در قلب دانشگاه‌هاي علوم پزشكي جمهوري اسلامي باز كرد و هم اكنون 4 دانشگاه علوم پزشكي كشور، مشغول تربيت پزشكاني با گرايش تخصصي طب سنتي هستند.
وي اضافه كرد: اكنون در بين جامعه پزشكي كمتر كسي را پيدا مي‌كنيد كه در جريان نارسايي‌هاي طب رايج نباشد چرا كه از يك طرف لحظه به لحظه بر تعداد بيماري‌هاي نوپديد و بازپديد، اضافه مي‌شود و از طرف ديگر از اثرات داروهاي جديد، كاسته مي‌شود و يك چرخه معيوبي ايجاد شده است كه كارشناسان سازمان جهاني بهداشت را مجبور به امدادخواهي از طب سنتي ملت‌ها كرده است.
مسئول كميته دستاوردها و نوآوري هاي طب سنتي ايران اضافه كرد:اين حركت اكنون مسئولان سازمان بهداشت جهاني و كشورهاي جهان را به احياي پزشكي نياكان خود تشويق و ترغيب كرده است كه اگر به سايت اينترنتي آن سازمان مراجعه شود نمودهاي آن را به فراواني ديده مي‌شود بنابراين اقدام جمهوري اسلامي طي سال‌هاي اخير در جهت راه‌اندازي گروه‌هاي آموزشي پزشكي نياكان در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور، بدون شك يك اقدام نوين و قدم مثبتي در راه احياي مجدد پزشكي نياكان به حساب مي‌آيد.
رئيس دانشكده بهداشت شهيد بهشتي و مدير گروه آموزشي طب سنتي اين دانشگاه اضافه كرد: در كنگره دستاوردهاي30 ساله فعاليت‌هاي شوراي آموزشي طب سنتي و مكمل وزارت بهداشت در خصوص تدوين درسنامه‌ها و مقررات آموزشي اين رشته، اقدامات فرهنگستان علوم پزشكي جمهوري اسلامي در خصوص برگزاري كنگره‌هاي مرتبط و ترجمه و تاليف منابع پزشكي نياكان، سياستگذاري‌هاي كميته فرهنگ و تمدن اسلامي، تاليفات و فعاليت‌هاي 4 دانشگاه برگزار كننده دوره‌هاي طب سنتي و دانشگاه‌هاي برگزاركننده كنگره‌ها و همايش‌هاي مرتبط، بسترهاي آموزشي و پژوهشي پزشكي نياكان كه به صورت كتاب‌هاي الكترونيك، آماده و منتشر شده است، انتشار كتاب‌هاي ناياب و تك‌نسخه پزشكي نياكان اعلام مي‌شود.
وي درباره بانك‌هاي اطلاعاتي رايانه‌اي كتب پزشكي «نياكان» گفت: به همت جمعي از اساتيد دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور، كتاب قانون در طب ابن سينا براي اولين بار به 3 زبان فارسي، انگليسي و عربي با قابليت جست و جو در متون مربوطه رايانه‌اي شده و هم اكنون در سايت اينترنتي وزارت بهداشت كه به سايت HBI معروف است در آدرس اينترنتي http://www.elib.hbi.ir/persian/library.htm بدون هيچ‌گونه محدوديتي قابل دستيابي است و مطمئناً به زودي مورد اقبال و استناد پژوهشگران پزشكي نياكان، قرار خواهد گرفت.
وي افزود: در اين مجموعه براي اولين بار، كليه عناوين و زيرعنوان‌ها كدگذاري شده، عناوين كتب عربي با ترجمه فارسي مرحوم شرفكندي سنندجي، تطبيق داده شده، اسامي انگليسي و لاتين مفردات پزشكي براساس مندرجات نسخ معروف، درج شده است. اين نرم افزار به گونه اي طراحي شده است كه امكان مقايسه سريع اين نسخه ها را فراهم مي‌كند و علاوه بر 3 نسخه تايپ شده قابل جست و جو، نسخه عربي معروف به نسخه تهران و نسخه عربي دانشگاه بيروت نيز در كدبندي مورد اشاره به 3 نسخه ديگر پيوند شده و به مجموعه جالب توجه و بي نظيري را به‌وجود آورده است.
وي افزود: ويرايش شبكه اين مجموعه هم اكنون در شبكه اينترنتي وزارت بهداشت موجود است و ويرايش لوح فشره آن نيز با چندين قابليت ديگر و ازجمله قابليت جست‌وجوي بسيار سريع در متون اين كتاب‌ها در زمان برگزاري كنگره به شركت كنندگان، تقديم و براي مراكز تحقيقات و دانشگاه‌هاي سراسر كشور نيز ارسال مي‌شود.
حاتمي اضافه كرد: كتب ديگري كه تبديل به بانك اطلاعاتي الكترونيك شده و هم اكنون در سايت HBI قابل دستيابي است و از طريق لوح فشره در كنگره نوآوري‌ها و دستاوردها توزيع مي‌شود شامل كتاب الحاوي تاليف دانشمند عالي‌قدر، محمدبن زكرياي رازي در 23 جلد با قابليت جست و جوي سريع، كتاب ذخيره خوارزمشاهي به عنوان اولين دايره المعارف پزشكي به زبان فارسي، با كدگذاري براي اولين بار، كتاب اغراض طبي حكيم جرجاني با كدگذاري جديد، كتاب خُفي علائي با تحشيه و توضيحات محمود نجم آبادي و علي اكبر ولايتي و تصويرگذاري‌هاي لازم است.
وي اضافه كرد: كتاب يادگار، كه يكي ديگر از كتب حكيم جرجاني است و به كوشش استاد مهدي محقق، تحشيه و به زيور طبع آراسته شده است، كتاب مخزن الادويه كه كامل‌ترين كتاب داروشناسي و داروسازي پزشكي نياكان است و به خاطر اعتبار علمي و اِعراب گذاري‌هاي دقيق، همواره مورد استناد دايره المعارف‌ها و واژه‌نامه‌ها بوده است با كدگذاري جديد، كتاب سيري در پزشكي نياكان، كتاب الابنيه عن حقايق الادويه، كه اولين كتاب داروشناسي و داروسازي فارسي است و به قبل از زمان ابن سينا باز مي‌گردد، كتاب هدايت المتعلمين كه اولين كتاب پزشكي به زبان فارسي است و قدمت آن به زمان قبل از ابن سينا باز مي‌گردد و مجموعه كتاب‌هاي محيط DOS شامل قرآن منظوم، قانون در طب، برخي از كتب رازي، تاريخ پزشكي ايران و جهان اسلام، كليات سعدي، ديوان حافظ، ديوان پروين، مثنوي معنوي با دو روايت نيكلسون و رمضاني، شاهنامه فردوسي با 3 روايت والروس، نسخه روسي و نسخه رايج، پنج گنج حكيم نظامي و چند اثر ديگر نيز از جمله كتبي هستند كه در كنگره دستاوردهاي 30 ساله طب سنتي معرفي مي شوند و در سايت وزارت بهداشت ارائه شده است.
منبع:فارس
/خ
وي افزود: از زمان پهلوي اول، با مكاتب طب سنتي در سطح كشور، مخالفت شد، اساتيد اين رشته را منزوي كردند و آموزش دانشگاهي مربوطه را به تعطيل كشيدند و هرچند از آن زمان تا كنون پيشرفت‌هاي چشمگيري در زمينه طب رايج، داشته‌ايم ولي امروزه ثابت شده است كه اگر اين اقدام حساب نشده غرب گرايانه صورت نمي‌گرفت و به جاي تعطيل كلاس‌هاي طب سنتي به ساماندهي آن پرداخته مي‌شد امروزه در خصوص شيوه‌هاي تشخيصي و درماني و ارتقاي سطح سلامت توده هاي مردم، تا اين حد فعلي نيازمند برنامه‌ها و فنآوري‌هاي دنياي غرب نبوديم.
وي ادامه داد: همان گونه كه كشور وسيع چين، فدراسيون روسيه و بسياري از كشورهاي ديگر عمل كردند و در كنار طب رايج از شيوه‌هاي طب سنتي نيز استفاده كردند اگر ما نيز از ابتدا چنين مي‌كرديم مشكلات مرتبط با پزشكي و بهداشت در كشورمان به اندازه امروز نبود و قسمت عمده اين معضلات را با بهره‌گيري از شيوه‌هاي پزشكي نياكان، مرتفع مي‌كرديم.
حاتمي اضافه كرد: بعد از پيروزي انقلاب با حمايت مسئولان ارشد كشور و برنامه‌ريزي پيشكسوتان پزشكي نياكان و علاقه‌مندان به اين رشته، بار ديگر طب سنتي ايران و جهان اسلام، در قالب دروس دانشگاهي جايگاه خود را در قلب دانشگاه‌هاي علوم پزشكي جمهوري اسلامي باز كرد و هم اكنون 4 دانشگاه علوم پزشكي كشور، مشغول تربيت پزشكاني با گرايش تخصصي طب سنتي هستند.
وي اضافه كرد: اكنون در بين جامعه پزشكي كمتر كسي را پيدا مي‌كنيد كه در جريان نارسايي‌هاي طب رايج نباشد چرا كه از يك طرف لحظه به لحظه بر تعداد بيماري‌هاي نوپديد و بازپديد، اضافه مي‌شود و از طرف ديگر از اثرات داروهاي جديد، كاسته مي‌شود و يك چرخه معيوبي ايجاد شده است كه كارشناسان سازمان جهاني بهداشت را مجبور به امدادخواهي از طب سنتي ملت‌ها كرده است.
مسئول كميته دستاوردها و نوآوري هاي طب سنتي ايران اضافه كرد:اين حركت اكنون مسئولان سازمان بهداشت جهاني و كشورهاي جهان را به احياي پزشكي نياكان خود تشويق و ترغيب كرده است كه اگر به سايت اينترنتي آن سازمان مراجعه شود نمودهاي آن را به فراواني ديده مي‌شود بنابراين اقدام جمهوري اسلامي طي سال‌هاي اخير در جهت راه‌اندازي گروه‌هاي آموزشي پزشكي نياكان در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور، بدون شك يك اقدام نوين و قدم مثبتي در راه احياي مجدد پزشكي نياكان به حساب مي‌آيد.
رئيس دانشكده بهداشت شهيد بهشتي و مدير گروه آموزشي طب سنتي اين دانشگاه اضافه كرد: در كنگره دستاوردهاي30 ساله فعاليت‌هاي شوراي آموزشي طب سنتي و مكمل وزارت بهداشت در خصوص تدوين درسنامه‌ها و مقررات آموزشي اين رشته، اقدامات فرهنگستان علوم پزشكي جمهوري اسلامي در خصوص برگزاري كنگره‌هاي مرتبط و ترجمه و تاليف منابع پزشكي نياكان، سياستگذاري‌هاي كميته فرهنگ و تمدن اسلامي، تاليفات و فعاليت‌هاي 4 دانشگاه برگزار كننده دوره‌هاي طب سنتي و دانشگاه‌هاي برگزاركننده كنگره‌ها و همايش‌هاي مرتبط، بسترهاي آموزشي و پژوهشي پزشكي نياكان كه به صورت كتاب‌هاي الكترونيك، آماده و منتشر شده است، انتشار كتاب‌هاي ناياب و تك‌نسخه پزشكي نياكان اعلام مي‌شود.
وي درباره بانك‌هاي اطلاعاتي رايانه‌اي كتب پزشكي «نياكان» گفت: به همت جمعي از اساتيد دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور، كتاب قانون در طب ابن سينا براي اولين بار به 3 زبان فارسي، انگليسي و عربي با قابليت جست و جو در متون مربوطه رايانه‌اي شده و هم اكنون در سايت اينترنتي وزارت بهداشت كه به سايت HBI معروف است در آدرس اينترنتي http://www.elib.hbi.ir/persian/library.htm بدون هيچ‌گونه محدوديتي قابل دستيابي است و مطمئناً به زودي مورد اقبال و استناد پژوهشگران پزشكي نياكان، قرار خواهد گرفت.
وي افزود: در اين مجموعه براي اولين بار، كليه عناوين و زيرعنوان‌ها كدگذاري شده، عناوين كتب عربي با ترجمه فارسي مرحوم شرفكندي سنندجي، تطبيق داده شده، اسامي انگليسي و لاتين مفردات پزشكي براساس مندرجات نسخ معروف، درج شده است. اين نرم افزار به گونه اي طراحي شده است كه امكان مقايسه سريع اين نسخه ها را فراهم مي‌كند و علاوه بر 3 نسخه تايپ شده قابل جست و جو، نسخه عربي معروف به نسخه تهران و نسخه عربي دانشگاه بيروت نيز در كدبندي مورد اشاره به 3 نسخه ديگر پيوند شده و به مجموعه جالب توجه و بي نظيري را به‌وجود آورده است.
وي افزود: ويرايش شبكه اين مجموعه هم اكنون در شبكه اينترنتي وزارت بهداشت موجود است و ويرايش لوح فشره آن نيز با چندين قابليت ديگر و ازجمله قابليت جست‌وجوي بسيار سريع در متون اين كتاب‌ها در زمان برگزاري كنگره به شركت كنندگان، تقديم و براي مراكز تحقيقات و دانشگاه‌هاي سراسر كشور نيز ارسال مي‌شود.
حاتمي اضافه كرد: كتب ديگري كه تبديل به بانك اطلاعاتي الكترونيك شده و هم اكنون در سايت HBI قابل دستيابي است و از طريق لوح فشره در كنگره نوآوري‌ها و دستاوردها توزيع مي‌شود شامل كتاب الحاوي تاليف دانشمند عالي‌قدر، محمدبن زكرياي رازي در 23 جلد با قابليت جست و جوي سريع، كتاب ذخيره خوارزمشاهي به عنوان اولين دايره المعارف پزشكي به زبان فارسي، با كدگذاري براي اولين بار، كتاب اغراض طبي حكيم جرجاني با كدگذاري جديد، كتاب خُفي علائي با تحشيه و توضيحات محمود نجم آبادي و علي اكبر ولايتي و تصويرگذاري‌هاي لازم است.
وي اضافه كرد: كتاب يادگار، كه يكي ديگر از كتب حكيم جرجاني است و به كوشش استاد مهدي محقق، تحشيه و به زيور طبع آراسته شده است، كتاب مخزن الادويه كه كامل‌ترين كتاب داروشناسي و داروسازي پزشكي نياكان است و به خاطر اعتبار علمي و اِعراب گذاري‌هاي دقيق، همواره مورد استناد دايره المعارف‌ها و واژه‌نامه‌ها بوده است با كدگذاري جديد، كتاب سيري در پزشكي نياكان، كتاب الابنيه عن حقايق الادويه، كه اولين كتاب داروشناسي و داروسازي فارسي است و به قبل از زمان ابن سينا باز مي‌گردد، كتاب هدايت المتعلمين كه اولين كتاب پزشكي به زبان فارسي است و قدمت آن به زمان قبل از ابن سينا باز مي‌گردد و مجموعه كتاب‌هاي محيط DOS شامل قرآن منظوم، قانون در طب، برخي از كتب رازي، تاريخ پزشكي ايران و جهان اسلام، كليات سعدي، ديوان حافظ، ديوان پروين، مثنوي معنوي با دو روايت نيكلسون و رمضاني، شاهنامه فردوسي با 3 روايت والروس، نسخه روسي و نسخه رايج، پنج گنج حكيم نظامي و چند اثر ديگر نيز از جمله كتبي هستند كه در كنگره دستاوردهاي 30 ساله طب سنتي معرفي مي شوند و در سايت وزارت بهداشت ارائه شده است.
منبع:فارس
/خ
