شطرنج در ادبیات

ضرب المثل ایرانی :

از باخت ناراحت نمی شوم چون هر لگدی در زندگی خورده ام دو قدم به جلو پرت شده ام !

ضرب المثل هندی:

شطرنج اقیانوسی است كه یك پشه می تواند از آن بنوشد و یك فیل در آن غوطه ور گردد.

ضرب المثل عربی :

بازی (السوّلی) زیباتر از باغ شكوهمند خلیفه است .

ضرب المثل روسی :

كیش ها بسیار زیادند ولی فقط یك مات در برابر آنها وجود دارد .

ضرب المثل فرانسوی :

1- اگر قلب مهربانی داشته باشی نمی توانی شطرنج بازی بكنی.
2- كسی كه حركتش را پس بگیرد جیبت را می زند.

اسحق نیوتن :

هیچ بازی در دینا به اندازه شطرنج مورد توجه قرار نگرفته است . شطرنج از نظر عمق و ارزش سر آمد همه بازیها است.

تولستوی :

نمی توانم زندگیم را بدون ( شطرنج – كتاب و شكار ) تصور كنم .

استاد بزرگ هندی:

من عاشق زیبائی های شطرنج هستم ولو اینكه این زیبائیها را حریف من بوجود بیاورد و بازی را هم ببرد . یك ( گل زیبا) در همه جا زیبا است . ( خانه من یا همسایه (!

روان شناس :

روان شناسان می گویند بر خلاف تصور عموم ( بازی شطرنج) و بخصوص مهارت در آن ارتباطی به حافظه و حتی هوش ندارد و آنچه مورد نیاز است : نیروی تخیل – تجسم و ابتكار می باشد .

بنجامین فرانكلین :

این بازی به من : احتیاط – ابتكار – قدرت آموخت و ثابت كرد كه هیچگاه نباید ناامید شد .

لنین :

لنین كه از شطرنج بازان خبره بود عقیده داشت كه این بازی ورزش سودمندی برای مغز و فكر است .

مامون الرشید :

مامون خلیفه همیشه (( تخته نرد )) بازی می كرد و می گفت اگر ببازم دلیل دارم و می گویم طاس (بد آمد ) ولی اگر شطرنج را ببازم چه بگویم جز آنكه لیاقتش را نداشتم .

خسرو پرویز :

این پادشاه هرگز (( تخته نرد )) بازی نمی كرد و به شطرنج می پرداخت . وقتی علت این كار را از او سوال نمودند گفت : همه مردم جهان از من ، حاجت می خواهند چگونه من از استخوان مرده (منظور طاسهای نرد است كه از عاج فیل ساخته می شوند ) حاجت بخواهم . ولی شطرنج ، بازی خوبی است كه در آن انسان اتكاء به لیاقت و تفكر و عزم و اراده خود دارد! /س