شناسنامه کتاب:
عنوان: تاریخ سیاسی اسلام
موضوع: سیره رسول خدا صلّی الله علیه و آله
زبان: فارسی
قطع: وزیری
تیراژ: 2000 نسخه
شابک: 6 ـ 42 ـ 7528 ـ 964
نویسنده: رسول جعفریان
ناشر: دلیل ما
محل چاپ: قم
سال چاپ: 1383
نوبت چاپ: سوم
تعداد جلد: 2 جلدی که سیره رسول خدا(ص) ج 1 می‌باشد.
تعداد صفحات: 698 صفحه
معرفی کتاب:
نویسنده با این انگیزه که تدوین تاریخ اسلام را یکی از ضرورت‌های علمی و فرهنگی کشور اسلامی می‌داند، نوشتن آثار خود را در این زمینه شروع می‌کند؛ کتابی که تاریخ اسلام را به‌طور اعم و تاریخ معصومان را به‌طور اخص دربرگیرد. یکی از کتاب‌های ایشان «تاریخ سیاسی اسلام از سال چهلم تا سال صدم» در دو مجلّد به‌عنوان «سیره رسول خدا(ص)» و «تاریخ خلفا» به چاپ رسیده است. آنچه در این کتاب به‌خوبی روشن است، غلبه تحلیل بر تاریخ‌نگاری است.مطالب این کتاب در پنج فصل نوشته شده است:
فصل اول: تاریخ‌نگاری مسلمانان (در این فصل به عوامل مؤثر در توجه دادن مسلمانان به تاریخ، انواع نوشته‌های تاریخی مسلمانان، سیره‌نگاران و معرفی اسامی آنها، سیره‌نویسی پس از قرن پنجم عوامل تحریف سیره، سهم شیعیان در سیره‌نویسی و معرفی اسامی تاریخ‌نویسان از آغاز تا قرن پنجم اشاره شده است).
فصل دوم: دوره جاهلی (در مقدمه این فصل، مفهوم جاهلیت و محدوده زمانی و مکانی آن بیان شده، سپس به ویژگی‌ها و خصوصیات دوران جاهلی پرداخته شده است) این فصل به سه بخش تقسیم شده است:
الف) اوضاع سیاسی و اجتماعی اعراب جزیرة العرب: در هر ناحیه از جزیرة العرب، گروهی از مردم، قبیله‌ای تشکیل می‌دادند که منطقه حکومتی هریک منحصر به محل سکونت آنها بود. این تشتّت و پراکندگی دارای علت‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی بود.
ب) دین و دین‌داری مردم در دوران جاهلیت.
ج) فرهنگ و دانش در دوران جاهلیت.
فصل سوم: آغاز اسلام (در این فصل به زمان آغاز وحی و نقش تاریخی رسول خدا(ص) و نقش تاریخی قرآن در برابر مشرکان اشاره شده است).
فصل چهارم: اسلام در برابر فشار قریش (این فصل به واکنش مسلمانان در برابر آزار مشرکان اختصاص دارد).
فصل پنجم: اسلام در مدینه (در این فصل دلایل گسترش سریع اسلام در مدینه و پیمان‌های رسول خدا(ص) با مسلمانان مدینه بررسی شده است).
فصل ششم: جنگ‌های رسول خدا(ص) تا سال پنجم هجرت (بدر، احد، احزاب، بنی‌قریظه و جنگ با قبیله‌ها).
فصل هفتم: به‌سوی پیروزی بر حجاز (در این فصل پیمان حدیبیه، فتح خیبر و مکه و... تا رحلت پیامبر اکرم(ص) بیان شده است).
در پایان، طایفه‌های مهم قریش و شخصیت‌های شناخته‌شده آنها در یک جدول ذکر شده و حوادث دوران مکه و مهم‌ترین جنگ‌های پیامبر، به همراه تارخی آنها در جدولی جداگانه آورده شده است. نقشه‌هایی هم از مکان‌های مهم مکه و مدینه شده است.
تذکر: نویسنده فهرست مطالب را به‌صورت مفصل در ابتدای کتاب آورده و کتابنامه به‌صورت زیرنویس آمده است.
منبع مقاله : pajuhesh.irc.ir
