شناسنامه کتاب:
عنوان: خورشید سامرا )حضرت امام حسن عسکری(ع))
موضوع: سیره امام حسن عسکری(ع)
زبان: فارسی
قطع: وزیری
تیراژ: 5000
شابک: 6 ـ 023 ـ 529 ـ 964
نویسنده: سید منذرحکیم با همکاری عبدالرزاق صالحی
مترجم/مصحح: کاظم حاتمی طبری
ناشر: مجمع جهانی اهل بیت
سال چاپ: 1385
نوبت چاپ: اول
تعداد صفحات: 360 صفحه
معرفی کتاب:
این مجموعه در قسمت نخست از سه بخش تشکیل شده است. در بخش اول تحلیل مختصری از زندگانی حضرت آمده است. در بخش دوم، ضمن برداشت‌هایی از شخصیت امام حسن عسکری(ع)، پاره‌ای از نظریات رجال و دانشمندان معاصر آن حضرت که همه بر برتری ایشان هم رأی بودند. بیان شده است؛ افرادی چون معتمد عباسی، پزشک دربار عباسی؛ احمد بن عبیدالله بن خاقان، راهب دیر عاقوق و محمد بن طلحه شافعی و بسیاری از علما و دانشمندان دیگر.در بخش سوم، به جلوه‌هایی از شخصیت ایشان، از جمله بزرگواری و کرم، پارسایی و عبادت، دانش و براهین امامت ایشان و... اشاره شده که همه آنها از قول افراد مورد اعتماد و کتاب‌های علمی معتبر و به صورت مستدل نقل شده است.
قسمت دوم کتاب نیز از سه بخش تشکیل می‌شود. در بخش اول، مراحل رشد و پرورش حضرت تحلیل شده است؛ از جمله مباحث این بخش، نسب، محل تاریخ ولادت حضرت، القاب و کنیه، ویژگی‌های ظاهری و طبیعت و شرایط زمانی، رشد و نمو ایشان، است
در بخش دوم، به بررسی مراحل زندگی ایشان اختصاص دارد. مرحله اول ایامی است که آن حضرت در سایه پدر بزرگوار ایشان نزدیک به 22 سال همجوار ایشان بودند و مرحله دوم شامل امامت ایشان تا زمان شهادت است.
بخش سوم، به دوران کودکی امام حسن عسکری(ع) اختصاص یافته است. همچنین مختصری از ویژگی‌ها و رخدادهای زمان امام هادی(ع) و موضع‌گیری حضرت در برابر توطئه‌های خلفای عصر خویش. هماوردهای علمی ایشان و دفع فتنه خلق قرآن، همراهی و کمک به شیعیان و مبارزه با گروه‌های انحرافی چون غالیان و برخورد با انقلاب‌های رخ داده بیان شده است. از دیگر مسائل مهم که به آن بسیار پرداخته شده، ازدواج امام حسن عسکری(ع) با کنیزک رومی است که به صورت مفصل آمده است. همچنین روایاتی از رسول اکرم و علمای دیگر مبنی بر امامت امام حسن عسکری(ع) تصریح دارد و پس از آن مسئله ترور و شهادت امام هادی(ع) و پاره‌ای از شواهد امامت امام حسن عسکری پس از شهادت پدر در این بخش آورده شده است.
قسمت سوم شامل سه بخش است. بخش نخست ویژگی‌های زمان امام بررسی شده؛ از جمله وضعیت سیاسی، لذت جویی خلفاء عباسی، ضعف حکومت عباسی و تأسیس دولت‌های مستقل و... ؛همچنین اوضاع اقتصادی و دو قطبی شدن مردم، ایجاد جامعه‌ای با ادیان و فرقه‌های دینی مختلف که به طبقه‌بندی قشر جامعه انجامیده؛ اوضاع فرهنگی آن زمان که ترجمه کتاب‌ها و اهتمام اسلام به دانش‌اندوزی، فرهنگ را به صورت شگفت انگیزی در آن دوران گسترش داده است. بخش دوم به مراحل زندگانی امام که پیش‌تر به آن اشاره شد و به معرفی خلفای هم عصر امام می‌پردازد و درباره ستم و رخدادهای حکومت هریک سخن رانده است. خلفای آن زمان معتز، مهتدی، معتمد که از هیچ ستم و فساد و لذت جویی فروگذار نبودند و در برابر امام و یارانشان موضع‌گیری کردند و مانع فعالیت آنها می‌شدند. در این بین، قیام‌هایی نیز صورت می‌گیرد چون قیام زنگیان، ابن صوفی علوی، علی بن زید. سپس دیگر اقدامات خلفا و به زندان انداختن حضرت و پس از آن جریان شهادت ایشان و امامت تنها فرزندشان حضرت مهدی(عج) و جریان نماز خواندن ایشان بر پدر بزرگوارشان بیان می‌شود. در بخش سوم با نگاهی تحلیلی عملکردهای خلفای عباسی و نقاط ضعف آنها بررسی و شایستگی امام اثبات بررسی شده است.
قسمت چهارم شامل سه بخش است بخش اول درباره امامت حضرت که حلقه اتصالی عصر حضور و غیبت بود و مسئولیت‌های ایشان مانند برقراری روابط حکمت آمیز و رد شبهات و رویارویی فرقه‌های دینی است. در بخش دوم، نیازهای شیعیان بررسی شده ، از جمله زمینه‌سازی برای حکومت حضرت مهدی(عج)، آماده کردن مردم برای زمان غیبت، ایجاد سازمان وکلا و تأسیس مدرسه فقیهان، جلوگیری از پیدایش فرقه‌هایی چون واقفیه و مفوضه، ایمن‌سازی امنیتی و... در بخش سوم میراث گرانسنگ ایشان، از جمله تفسیر، رسالات و مکاتبات، سفارشات و نامه‌ها و توقیعات و احادیث حضرت بررسی شده. از دیگر میراث‌ها، میراث معارفی، کلامی و فقیهی است که بعضی از مسائل، جداگانه آورده شده و از دیدگاه ایشان بررسی می‌شود که بعضی از دعاهای ایشان به عربی و بعضی به فارسی در پایان آورده شده است.
تذکر: کتاب دارای دو مقدمه از معاونت فرهنگی مجمع جهانی است. تمام مجموعه به چهار قسمت تقسیم شده است و هر قسمت از چند بخش تشکیل شده فصل بندی خاصی ندارد. فهرست مطالب در پایان کتاب، و منابع و مآخذ در پاورقی آمده است.
منبع مقاله :
pajuhesh.irc.ir
