ساختمان قلب و بیماری‌های آن

حفره‌های قلب:

حفره‌ی موجود در داخل قلب توسط بافت‌های عضلانی و جدا کننده به چهار حفره تقسیم می‌شوند. دو حفره‌ی هم جوار در بالای قلب به نام دهلیز چپ و دهلیز راست و دو حفره‌ی دیگر در پایین به نام بطن چپ و بطن راست. دهلیزهای قلب که در کنار یکدیگر قرار دارند کاملاً از هم جدا بوده و به یکدیگر راه ندارند. هم چنین بطن‌های مجاور نیز به یک دیگر راه ندارند. بنابراین حفره‌های موجود در قسمت چپ قلب کاملاً از حفره‌های قسمت راست مجزا و مستقل می‌باشند.
 

دریچه‌های قلب:

هر دهلیز به علت وجود دریچه‌ای می‌تواند به بطن زیرین خود راه پیدا کند. این نوع دریچه‌ها فقط به داخل بطن‌ها باز می‌شوند زیرا وجود تارهای پرز مانند از باز شدن دریچه‌ها در جهت مخالف یعنی به داخل دهلیزها جلوگیری می‌کنند. دریچه‌ای که بین دهلیز چپ و بطن چپ واقع شده است دارای دو زبانه یا دو تکه می‌باشد و به همین جهت آن را دریچه‌ی 2 لَتی (5) می‌نامند. هم چنین دریچه‌ای بین دهلیز راست و بطن راست وجود دارد که از سه زبانه یا از سه تکه تشکیل یافته و به همین جهت به این دریچه 3 لَتی (6) می‌گویند. وجود این دریچه‌ها به این علت است که خون فقط از دهلیزها به بطن‌های قلب راه یابند و برگشت آن از بطن‌های قلب به دهلیزها ممکن نگردد. بطن‌های قلب با رگ‌های بزرگ شامل شریان آئورت و شریان ریوی نیز مرتبط هستند. در بین بطن‌ها و شریان‌ها نیز دریچه‌هایی وجود دارند که فقط به داخل رگ‌ها باز می‌شوند. به همین جهت عبور خون از بطن‌ها به طرف شریان ممکن می‌گردد. این دریچه‌ها شبیه به هلال ماه هستند و به همین جهت به آن‌ها دریچه‌های هلالی می‌گویند.
 

چگونگی کار قلب:

قلب به اندازه مشت گره کرده انسان است. محل قلب در بدن نیز در قسمت جلو و وسط سینه ، پشت و کمی در سمت چپ استخوان سینه شما قرار دارد. کار قلب شبیه به کار یک تلمبه می‌باشد. به این معنی که در نتیجه‌ی انقباضات منظم و پی در پی عضله‌ی قلب، خون در رگ‌ها به صورت دایمی جریان یافته و در تمام قسمت‌های بدن گردش می‌کند. به این ترتیب که در اثر انقباض عضله‌ی قلب، خون از حفره‌های قلب به عروق خروجی که سرخرگ یا شریان نامیده می‌شوند رانده می‌شود. بعد از انجام هر انقباض عضله مجدداً به حالت عادی درمی‌آید که در اثر آن حفره‌های قلب متسع و گشاد می‌گردند به طوری که این حفره‌ها از خون پُر می‌گردند و انقباض بعدی عضله‌ی قلب، باعث می‌شود که خون وارد شده به قلب نیز به طرف سرخرگ‌ها رانده شود و سپس در مرحله‌ی راحتی عضله، خون دوباره حفره‌ها را پر می‌کند و به این ترتیب حرکت و جریان خون در بدن بدون وقفه ادامه می‌یابد.

باید دانست که جریان خون همیشه از وریدها به سمت قلب و از قلب به طرف شریان‌ها می‌باشد. هرگز خلاف این جریان انجام نمی‌شود، علت آن وجود دریچه‌های قلب است که فقط به یک سو باز می‌شوند و مسیر صحیح حرکت خون را در قلب تأمین می‌کنند. بنابراین در اثر انقباض قلب، خون از حفره‌های آن می‌تواند به سرخرگ یا شریان‌ها وارد شود نه به سیاهرگ‌ها. اما در مرحله‌ی راحتی یا انبساط قلب، خون فقط می‌تواند از وریدها به حفره‌های قلب وارد شود چون دریچه‌های موجود در ابتدای شریان‌ها از جریان یافتن معکوس خون جلوگیری می‌کند و مانع از ورود خون از شریان‌ها به قلب می‌گردد. قلب انسان بالغ و سالم که در وضعیت آرامش باشد در هر دقیقه 60 تا 80 مرتبه منقبض می‌شود. در هر انقباض مقدار 60 تا 70 سانتیمتر مکعب خون که به قلب رسیده است به سمت رگ‌ها رانده می‌شود. با توجه به موضوع فوق، قلب در هر دقیقه 4 تا 5 لیتر خون تلمبه می‌کند و به این ترتیب است که قلب در هر شبانه روز 6000 تا 8000 لیتر خون را در بدن به جریان می‌اندازد. موضوع جالب توجه این که کار قلب در تمام مدت زندگی حتی برای یک لحظه چه در خواب و چه در بیداری قطع نمی‌شود و این ضربان در تمام حالاتی که سایر اعضای بدن ممکن است در حال استراحت و یا در حال فعالیت باشند ادامه دارد. هنگام کارهای جسمانی شدید مثلاً در موقع دویدن یا راه رفتن سریع و... احتیاج اعضای بدن به مواد غذایی و اکسیژن به مراتب بیشتر می‌شود. به همین جهت در این گونه موارد قلب بر میزان کار و فعالیت خود می‌افزاید تا نیازهای افزایش یافته‌ی بدن را تأمین کند.

مثلاً هنگام کارهای جسمانی خیلی شدید، قلب به جای 4 تا 5 لیتر خون در دقیقه، مقدار 12 تا 14 لیتر خون به رگ‌ها می‌راند. نکته‌ی قابل توجه این که قلب افراد ورزیده در هنگام کارهای جسمانی شدید دارای انقباضات قوی‌تری می‌باشد، به طوری که در هر ضربه یا در هر انقباض به جای 60 تا 70 سانتیمتر مکعب، حدود 120 تا 150 سانتیمتر مکعب خون را به شرائین می‌راند. این موضوع باعث می‌شود که تعداد ضربان قلب این افراد در موقع انجام کارهای جسمانی شدید، خیلی زیاد افزایش نیابد. اما برخلاف موضوع فوق افرادی که در زندگی کم تحرک بوده و ورزیدگی جسمانی لازم را به دست نیاورده‌اند عضله‌ی قلب‌شان نیز قوی و نیرومند نمی‌باشد و به همین جهت قلب این گونه افراد در مواقع لزوم یعنی در هنگام کارهای جسمانی نسبتاً سنگین قادر نخواهد بود که با انقباض قوی‌تر، با توجه به نیازهای بدن، مقدار بیشتری خون را مرتفع کند. قلب برای جبران این نقیصه به ناچار بر تعداد ضربان یا انقباضات خود می‌افزاید.
 

چگونگی تغذیه برای سلامتی قلب و عروق

رعایت اصول صحیح تغذیه برای کار عادی قلب و عروق اهمیت به سزایی دارد. بدیهی است که افراد مختلف برحسب شرایط زندگی، نوع کار، تمایلات خود و غیره به طرق مختلف تغذیه می‌کنند ولی تغذیه به هر شکل و به هر فرمی که باشد باید اصول و قواعد مخصوص آن رعایت شود.
 

تغذیه‌ی افراد سالم:

غذای یک فرد سالم باید متنوع و کامل باشد؛ یعنی غذا باید تمام مواد موردنیاز بدن را به نسبت معین داشته باشد. مواد اصلی و مورد نیاز بدن عبارتند از مواد پروتئینی، مواد هیدروکربنه، چربی، املاح و ویتامین‌ها. انسان نباید بیش از حد لازم غذا بخورد؛ زیرا افراط در تغذیه باعث چاقی و باعث اختلال در کار قلب و عروق خواهد شد. فواصل بین ساعات تغذیه نیز نباید خیلی زیاد باشد مثلاً خوردن فقط روزی دو بار غذا در یک شبانه روز برای قلب و عروق زیان آور است. زیرا این نوع تغذیه باعث می‌شود که فشار زیاد از حد برای دستگاه گردش خون تولید گردد. افراد سالم باید روزانه 3 یا 4 نوبت غذا بخورند. اگر تغذیه فرد در شبانه روز سه بار باشد در این صورت باید ناهارش مفصل‌تر و شام او سبک‌تر باشد.
 

تغذیه‌ی افراد سالخورده:

تغذیه‌ی افراد سالخورده و مسن دارای ویژگی‌های مخصوصی است که هرکسی باید نسبت به آن‌ها آگاهی‌های لازم را داشته باشد. باید حجم و میزان کالری غذا برای افراد سالخورده و مسن کم باشد و این گونه افراد باید غذای خود را در شبانه روز 4 یا 5 نوبت صرف کنند (اما نه به مقدار زیاد) تا فشار زیاد بر قلب و عروق آن‌ها وارد نیاید. افراد سالخورده و مسن نباید آب و مایعات را زیاد از حد مصرف کنند به طوری که مجموع آب مصرفی و هرگونه غذای مایع برای آن‌ها در هر شبانه روز بیش از یک لیتر یا بیش از 5 لیوان نباشد. افراد سالخورده و مسن نباید خوراکی‌هایی را که دارای مقدار زیادی چربی حیوانی و کلسترول هستند به میزان زیاد بخورند؛ زیرا در این سن بیماری تصلب شرایین بیشتر و شدیدتر پیشرفت می‌کند. افراد سالخورده و هم چنین افراد میان سال نباید مواد قندی، شیرینی‌جات و کربوهیدرات‌های زود جذب را به مقدار زیاد مصرف کنند زیرا اولاً، با افزایش سن، خطر بروز بیماری قند زیاد می‌شود و خوردن مواد قندی و کربوهیدرات‌های زود جذب نیز فشار اضافی بر لوزالمعده وارد می‌آورد. اگر این موضوع زیاد تکرار شود ممکن است قوای این عضو به کلی تمام شده و در آینده نتواند مقدار کافی انسولین تولید کند در این صورت مرض قند ایجاد خواهد شد.

ثانیاً، زیاده روی و تکرار مصرف کربوهیدرات‌های زود جذب، به خصوص تک قندی‌ها که خیلی زود اکسید شده و نیروی موردنیاز بدن را تولید می‌کنند، باعث می‌گردند که از سوختن مواد چرب و کلسترول ممانعت به عمل آورید. موضوع فوق باعث می‌گردد که مقدار کلسترول و بعضی دیگر از چربی‌ها که نمی‌توانند به مصرف برسند، در بدن افزایش یابند و به این ترتیب خطر بروز و یا تشدید بیماری تصلب شرایین ایجاد می‌شود.
 

علائم بیماری قلبی

علائم عمومی بیماری‌های قلبی عبارتند از درد قفسه‌ی سینه، تنگی نفس، تپش قلب، سنکوپ یا پیش سنکوپ. اگرچه این علائم مشخصات بیماری قلبی هستند اما غیراختصاصی است. در نتیجه ممکن است بیماری‌های دیگری هم رخ دهد مانند: بیماری‌های استخوانی، عضلانی، ریوی، کلیوی یا دستگاه گوارش. به علاوه بعضی از بیماران مبتلا به بیماری قلبی و عروقی ممکن است فاقد علامت باشند یا دارای علائم غیرمعمول باشند. درد سینه یک علامت شایع است و معمولاً نشانی از بیماری قلبی یا غیرقلبی می‌باشد. برای تشخیص علائم درد باید به این موارد توجه کرد: کمیت، کیفیت، دفعات آن، محل آن، مدت درد، وسعت انتشار درد، عوامل تشدید کننده و تسکین دهنده درد.

بیماران اغلب داشتن درد قلب را انکار می‌کنند و در عوض نوعی ناراحتی در قفسه‌ی سینه را شرح می‌دهند که به شکل فشرده شدن، گرفتگی، فشار، سوزش یا به صورت وزن سنگین روی سینه تعبیر می‌کنند، بیماران معمولاً وقتی ناراحتی خود را شرح می‌دهند مشت گره کرده خود را روی سینه قرار خواهند داد. دردهای قلبی معمولاً توسط فشارهای فیزیکی و روانی ایجاد می‌شود. شدت آن خفیف تا متوسط است و 2 تا 10 دقیقه طول می‌کشد. غالباً با استراحت و قرص زیر زبانی از بین می‌رود. درد قلب بیشتر در زمان صبح یا در هوای سرد یا پس از خوردن غذای زیاد و پر کردن شکم یا استنشاق دود سیگار ظاهر می‌شود که اغلب با علائم دیگری مانند تنگی نفس، تعرق، تهوع، تپش قلب یا احساس سبک شدن سر همراه است. گاهی ممکن است درد در حال استراحت نیز رخ دهد. گاهی درد ممکن است منشأ غیرقلبی داشته باشد یا از منعکس کننده‌ی اسپاسم (انقباض) عروق کرونری باشد.

یکی از عوامل بیماری‌زا در مورد قلب چربی خون بالاست که به شرح زیر تقسیم بندی می‌شود.
 

کلسترول:

بدن انسان به کلسترول احتیاج دارد ولی مصرف بیش از حد آن، باعث بیماری خواهد شد. مقدار کلسترول که روزانه مورداستفاده‌ی بدن قرار می‌گیرد حدود هزار تا دو هزار میلی گرم می‌باشد که در طول روز به وسیله‌ی غذا وارد بدن می‌شود. حدود 150 تا 300 میلی گرم آن جذب خواهد شد. زرده‌ی تخم مرغ، کره، جگر، مغز، گوشت و دنبه حاوی بیشترین کلسترول هستند که بیماران قلبی باید از خوردن آن‌ها پرهیز کنند.
 

تری‌گلیسیرید:

این چربی در بدن انسان تولید انرژی می‌نماید. بدن انسان از مواد قندی، آرد، نان و فراورده‌های آن تری گلیسیرید می‌سازد. مصرف بیش از حد آن نیز بیماری‌زا خواهد بود.
 

لیپیدهای فسفری:

وجود این ماده برای محلول‌های بدن ضروری است ولی مانند کلسترول و تری گلیسیرید بیش از حد آن ایجاد مشکل می‌کند.

طبق بررسی‌های انجام شده، رعایت نکات زیر در مورد مصرف غذایی روزمره ضروری می‌باشد:

کم کردن مصرف غذاهای پرچرب، کم کردن مصرف غذاهای حاوی مواد قندی و پایین آوردن وزن به وسیله‌ی رژیم غذایی.
 

سیگار کشیدن:

مصرف سیگار نقش مهمی در بیماری‌های عروق کرونر و سکته‌ی قلبی دارد. سیگار ضربان قلب را تند می‌کند و به دنبال آن دستگاه گردش خون و سایر اعضای وابسته، فعل و انفعالات لازم را انجام می‌دهند، بدون این که بدن فعالیتی کرده باشد. چربی و قند اضافه در خون مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و تنها باعث فشار بر سیستم جریان خون می‌گردد.

20 عدد سیگار در روز به اندازه‌ی 8 ساعت دوچرخه سواری به قلب فشار می‌آورد بدون این که ماهیچه‌ها و بدن فعالیتی کرده باشند. در نتیجه سوخت و سازی صورت نمی‌گیرد و فقط قلب کار اضافی انجام داده است.
 

فشارخون بالا:

افزایش فشار خون مزمن برای قلب و مغز خطر بالقوه‌ای محسوب می‌شود. سازمان بهداشت جهانی اندازه‌های زیر را برای فشارخون، معین نموده است.

1-طبیعی:

زیر عدد 140/90 میلی متر جیوه.

2-مرز طبیعی و فشار بالا:

140/90 الی 150/95 میلی متر جیوه.

3-بالا:

150/95 میلی متر جیوه به بالا.

قند خون بالا:

براساس تحقیقات انجام شده از هر دو نفر بیمار دیابتی یک نفر مبتلا به بیماری قلبی ناشی از عروق کرونر است. به علاوه مرض قند غالباً با فاکتورهای بیماری زای دیگر مانند چربی خون، چاقی، فشار خون و اسید اوریک نیز ارتباط نزدیک دارد.

وزن اضافی:

آزمایشات گسترده نتایج جالب توجهی را نشان داده است از جمله این که وزن اضافی به تنهایی باعث به وجود آمدن سکته‌ی قلبی نمی‌شود ولی زمینه را برای فاکتورهای بیماری‌زای دیگری مثل چربی، اسیداوریک، قند و فشار خون افزایش می‌دهد. وزن طبیعی را می‌توان از طریق فرمول زیر محاسبه کرد.
(برحسب کیلوگرم) مقدار وزن= 100 - قد (برحسب سانتی متر)
حال مجدداً 10% از مقدار وزن به دست آمده کم کنید، وزن طبیعی به دست می‌آید.

اسید اوریک:

تغییرات اسیداوریک در بدن و بالا رفتن بیش از حد طبیعی آن، ‌روی مفاصل، استخوان‌ها، تاندون‌ها، مایع مخاطی درون مفاصل و کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال نقرس یکی از بیماری‌های ناشی از اسیداوریک بالا است. بالا بودن این فاکتور باعث وزن اضافی، فشارخون، مرض قند و چربی خون می‌گردد.
پرهیز از مصرف دل و قلوه، جگر، سیراب و شیردان، مشروبات الکلی و در صورت نیاز دارو از بروز علائم آن جلوگیری می‌کند.

فعالیت بدنی:

براساس تحقیقات انجام شده کسانی که در زمان فراغت ورزش و فعالیت بدنی داشته‌اند فقط 11% و افرادی دیگر 26% مبتلا به بیماری قلبی و عروقی شده‌اند. ورزش و فعالیت بدنی عوامل بیماری‌زای عروق کرونر و قلب را تحت تأثیر قرار داده و آن را به سود شخص تحت تأثیر قرار می‌دهند.

استرس روحی و اجتماعی:

این فاکتور نیز از عوامل بیماری‌زا محسوب شده و در نتیجه فشار و استرس غیرقابل تحمل باعث بروز بیماری می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده:
1-سکته‌ی قلبی در شهرهای بزرگ بیشتر از روستاها است.
2-تعویض محل سکونت به طور مکرر افراد را مستعد بیماری می‌کند.
3-کار در کارخانه با تحرک کم و فشار عصبی زیاد و کلاً مشاغل استرس‌زا اثرات بسیار سوء و بدی به همراه دارد.

رژیم غذایی:

کم کردن وزن به وسیله‌ی محدودیت مقدار کالری دریافتی و بالا بردن مصرف انرژی به وسیله‌ی ورزش و فعالیت بدنی. کسی که وزن طبیعی دارد (حدود 70 کیلوگرم) و هر روز بیش از صد کالری (یک عدد سیب، چهار عدد گردو و یک تکه نان) و بیشتر از نیاز بدنش مصرف کند بعد از گذشت 500 روز چهار کیلو به وزنش اضافه می‌شود.
کم کردن وزن با رعایت این شرایط به دست می‌آید:
کنار گذاشتن نمک، محدود کردن مواد قندی (تا حدود 60 گرم در روز)، محدود کردن چربی مصرفی تا حدود 25 گرم در روز، روزه هفته‌ای یک بار و مصرف نوشیدنی‌های بدون کالری مانند آب، چای، قهوه.

رژیم غذایی 700 کالری:

صبحانه 150 کالری، ناهار 400 کالری، شام 150 کالری. در شروع کار، مواد قندی‌ای را که سریع وارد گردش خون می‌شوند از رژیم غذایی حذف کنید و از مواد قندی موجود در سبزیجات و میوه‌ها استفاده کنید. هم چنین از مصرف نوشابه‌های الکلی و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.
یک لیوان آب پرتقال= 150 کالری
نوشابه گازدار= 150 کالری
ورزش و فعالیت بدنی در افراد چاق تمرینی برای گردش خون به حساب می‌آید. در صورت عدم نارسایی قلبی توصیه می‌شود که ورزش و فعالیت بدنی داشته باشید. کالری مصرفی به ازای هر ساعت فعالیت‌های بدنی گوناگون به شرح زیر است:
در حال استراحت 30 کالری، کار تایپ 90 کالری، کار در خانه 90 کالری، راه رفتن و رانندگی 120 کالری، ورزش ژیمناستیک 300 کالری، رقصیدن 360 کالری، شنا کردن 400 کالری، چوب بریدن 400 کالری، دوچرخه سواری 450 کالری، بازی تنیس 450 کالری، فوتبال 500 کالری، بالا رفتن از پله 540 کالری.
تجربه نشان داده است که رعایت یک رژیم غذایی طولانی مدت برای افراد چاق رضایت بخش نبوده، بلکه این افراد باید روش زندگی خود را به شرح زیر تغییر دهند.
مصرف غذا پنج وعده در روز اما کم.
خوردن و آشامیدن فقط در ساعاتی که قبلاً تعیین شده است.
مشارکت در مصرف غذا با افرادی که کم می‌خورند.
ذخیره نکردن مواد غذایی تحریک کننده در خانه.
ته مانده‌ی غذا در سفره سریعاً جمع آوری شده و دور از دسترس نگه داری شود.
قبل از این که هر لقمه‌ای را وارد دهان کنید آن را نصف کنید.
هر لقمه 20 الی 30 دفعه آهسته جویده شود.
آب را کم کم و با فاصله و جرعه جرعه بنوشیم.
قبل از خوردن غذا میزان کالری آن تخمین زده شود.
همراه غذا از نوشابه‌های (الکلی و غیرالکلی) استفاده نشود.
انجام کارهای روزمره حتی الامکان به طور پیاده و از راه‌های طولانی‌تر باشد.
به جای استفاده از آسانسور از پله‌ها استفاده کنید.
سعی کنید در صورت امکان کارها را ایستاده انجام دهید.

بیماری قلبی و امور زناشویی

واقعیت امر این است که اغلب بیماران بعد از انفارکتوس روش قبلی خود را در رابطه با مسایل جنسی تغییر می‌دهند. حتی اگر قدرت کافی برای انجام آن را داشته و کار و زندگی روزمره خود را از سر گرفته باشند. تقریباً دو سوم بیماران فعالیت جنسی خود را محدود می‌کنند.
یک سوم آن را به طور کلی قطع می‌کنند. به علاوه اغلب میل به فعالیت جنسی را محدود می‌کنند که علت آن به شرح زیر است:
ترس از عدم توانایی یا مرگ ناگهانی در حین عمل جنسی.
اثرات سوء داروهای مصرفی.
اختلال در گردش خون ناحیه دستگاه تناسلی.
برای رفع علل احتمالی در بالا، تشکیل جلسه‌ای با حضور پزشک معالج بیمار و همسر وی ضروری است. عقیده‌ی غلطی رایج است که رابطه جنسی فشار زیادی بر بدن تحمیل می‌کند و برای افراد مبتلا به انفارکتوس قلبی خطرآفرین است. واقعیت این است که مرگ ناگهانی در هنگام نزدیکی جنسی حادثه‌ای بی نهایت نادر است. امکان این خطر زمانی جدی است که عوامل جانبی مانند ترس، سعی در اثبات قدرت جنسی، پرخوری، مصرف الکل و سیگار نیز وجود داشته باشد. حالت افسردگی که بعد از انفارکتوس ظاهر می‌شود، ایجاد نگرانی‌هایی در بیمار می‌کند که این خود باعث بروز مشکلاتی در امور زندگی زناشویی وی می‌شود و همین موضوع دوباره باعث افزایش فشار روحی می‌گردد. اگر رابطه‌ی جنسی با رضایت توأم باشد باعث بهبودی روحیه بیمار شده و نگرانی ناشی از احساس عدم توانایی جنسی و عوارض ناشی از آن را از بین می‌برد. در چنین مواقعی نباید فعالیت بدنی زیاد و خسته کننده‌ای داشته باشید یا سعی کنید حداکثر رضایت و لذت را از رابطه‌ی جنسی خود حاصل کنید و زیاد فکر خود را روی آن متمرکز نکنید. در مورد بیماری که دیگر قادر به تحمل فشار اضافی نیست با نظر پزشک معالج صورت گیرد. در این جا همسر بیمار نیز مورد توجه است خصوصاً اگر هنوز در سنین جوانی یا میان سالی باشد.

حفظ و نگه داری قلب

برای حفظ و نگه داری قلب باید از بوها و استنشاق روایح غیر مطبوع و خوردن غذاهای سودازا و افکار متشنج و خیالات واهی و هم چنین از استرس، هیجان، نگرانی‌های شدید و نیز غم و اندوه، گریه و عوامل وحشت‌زا که همگی موجب تند شدن ضربان قلب و فشارهای روحی و باعث درد و سوزش جلوی قلب می‌شود، دوری گزینید و همیشه آسایش و آرامش خاطر را فراهم کنید. گه گاهی به طریق بوییدن روایح مطبوع مانند عنبر، مشک، زعفران، سیب گلاب و غیره قلب را تقویت کنید.

مفرح قلب

بدین منظور، گه گاهی از طریق بوییدن روایح مطبوع، مانند عنبر، مشک، زعفران، سیب گلاب و غیره استفاده کنید و اگر میل دارید که از دارو استفاده کنید دارچین، مروارید، ابریشم مقرض، بسد، کهربا، خلال نارنج، زرمباد، فرنجمشک، اشنه، درونج، عود هندی، تخم خرفه، تباشیر هندی، گل محمدی، هیل غرابی، مغز تخم هندوانه و تخم شبدر از هرکدام 5 گرم؛ زعفران 2/5 گرم و بهمن سفید، مسطکی رومی، تخم زردک و بادرنجبویه از هرکدام 10 گرم؛ مغز تخم کدو 20 گرم، همه را مخلوط کنید و بسیار نرم بسایید و با یک کیلو عسل مخلوط کنید. صبح، ‌ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
* زعفران 2/5 گرم؛ هیل قرابی، مروارید، کهربا، بسد، عود، هلیله‌ی کابلی، پوست نرم بیرونی پسته، ابریشم مقرض، درونج عقربی، زرمباد و تباشیر هندی از هرکدام 5 گرم؛ کبابه‌ی چینی، بهمن سرخ، بهمن سفید، بادرنجبویه، ‌شاه تره، گل گاو زبان از هرکدام 10 گرم؛ قند یا شکر یا نبات 250 گرم همه را با هم مخلوط و نرم بسایید. در مقداری آب بِه خام و آب سیب خام و آب انار و آب لیمو و کمی آب جوشانده‌ی طلا و کمی آب جوشانده‌ی نقره حل کنید. صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.

مفرح گرم قلب

زعفران 2/5 گرم. مسطکی رومی و گل محمدی از هرکدام 10 گرم؛ عود، سنبل، اسارون، قرنفل، جوز هندی، هل سبز، هل سفید، هیل قرابی و بسباسه از هرکدام 5 گرم همه را مخلوط کنید و نرم بسایید سپس با 250 گرم عسل مخلوط کنید. صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.

مفرح خنک قلب

تخم گشنیز، تخم کاسنی، بیدمشک، گل محمدی و تباشیر هندی از هرکدام 4 مثقال نرم بکوبید و با نیم کیلو شربت سیب درختی مخلوط و صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید.

تقویت قلب

خوراکی‌هایی که قلب را تقویت می‌کنند، عبارتند از طالبی، زالزالک، بِه، گلابی، سیب درختی، پسته، بالنگ، بهارنارنج، ریحان، کرفس، مرزنجوش، لوبیاسبز، گریپ فروت، خلال نارنج، زعفران، سیب زمینی، گشنیز، سو سبز، آب جوشانده‌ی کاکل ذرت، روغن ذرت، ذرت بو داده، عرق نعناع، دارچین، میخک، شربت زرشک، اسطوخودوس، بادرنجبویه، فرنجمشک، تخم شبدر، مخلوط آب پیاز خام با سکنجبین، شیر گاو، شیر خر با شکر، شربت به لیمو، انگور زرد و رسیده، آب دم کرده‌ی سنبل الطیب، ثعلب، جُند بیداستر، ماءالشعیر، بسبایج، دانه‌های اسفند، اسفرزه، مغز ناخنک، انقوزه، آویشن، بابونه، گل بنفشه، پودینه، افتیمون، گل ختمی، رازیانه، جاوشیر، شوید، شنبلیله، کاسنی، مرزنجوش، کنجد، نخود، بومادران، مسطکی، کنگر.
* گل گاوزبان و بادرنجبویه از هرکدام 15 گرم را مخلوط و بجوشانید، بعد آب صاف کرده‌ی آن را با نیم لیوان عرق بیدمشک و نیم لیوان گلاب و 2/5 گرم زعفران ساییده شده و 250 گرم عسل مخلوط کرده، هر صبح، ظهر و شب هر بار دو قاشق غذاخوری از آن را نوش جان کنید.
* سنبل الطیب، گل گاوزبان، بهارنارنج، بادرنجبویه، مغز ناخنک، گل محمدی، پر سیاوش، سنامکی، ریشه‌ی شیرین بیان، گل نیلوفر و تاج ریزی از هرکدام 15 گرم همه را نیم کوب کرده و ده قسمت کنید و هر قسمت آن را یک روز بجوشانید. آب آن را صاف و شیرین کرده و قبل از صبحانه بنوشید.
* هر روز صبح ناشتا مقداری سنبل الطیب و خلال نارنج را دم کنید، بعد آبش را صاف و شیرین کنید و بنوشید.
* هر روز 10 گرم تخم بالنگو را بجوشانید، شیرین کنید و میل فرمایید.
* فرنجمشک، بادرنجبویه، بسبایج، تخم کاسنی، گل گاوزبان، افتیمون شامی، ریشه‌ی بنفشه، ریشه‌ی شیرین بیان و پر سیاوش از هرکدام 10 گرم، همه را نیم کوب و 10 قسمت کرده و روزی یک قسمت آن را صبح ناشتا بجوشانید سپس آبش را صاف و با عسل شیرین کرده، بنوشید.
* گه گاهی نیم مثقال ریوند چینی کوبیده، یا به اندازه‌ی یک نخود عصاره‌ی ریوند را با آب بخورید.
* هر روز 4 قسمت گیاه غار و یک قسمت خلال نارنج و یک قسمت بهارنارنج را در یک لیوان آب جوش دم کنید و بنوشید.
* فقط یک مرتبه، یک قاشق چای خوری گل طاووسی را در یک لیوان آب جوش بریزید و روزانه آن را در سه نوبت بنوشید.
* مقدار نیم کیلو از سرهای مارچوبه‌ی تازه را بکوبید و آبش را بگیرید و به اندازه‌ی دو برابر آب آن نیشکر اضافه و خوب مخلوط کنید، سپس در ظرفی که درب محکمی داشته باشد، ‌بریزید و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق غذاخوری از آن را میل کنید.
* سنامکی 25 گرم؛ گل محمدی، گل بنفشه، گل نیلوفر و گل گاوزبان از هرکدام 10 گرم؛ ریشه‌ی کاسنی 15 گرم و عناب 150 گرم و سه پستان 30 عدد، همه را نیم کوب کرده و به 7 قسمت مساوی تقسیم کنید. جداگانه تخم خربزه و تخم خیار از هرکدام 50 گرم را نرم بکوبید و با 100 گرم ترنجبین مخلوط کنید، سپس آن‌ها را هفت قسمت کرده و هر روز یک قسمت از داروها را بجوشانید و بعد تخمه‌ها و ترنجبین را در آن شیره کش کرده، آب آن را صاف و نیمی از آن را صبح و نیم دیگرش را عصر همان روز بنوشید.
* قرنفل، سنبل الطیب، قرفه، هیل قرابی، بسباسه، جوز هندی، و اسارون از هرکدام 5 گرم، مصطکی رومی، آمله‌ی مقشر، گل محمدی و سعد کوفی از هرکدام 10 گرم و 250 گرم قند. همه را بسیار نرم بکوبید و با 250 گرم عسل مخلوط کنید. هر روز صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک قاشق شربت خوری بخورید.
* هر روز سیب درختی قرمز را ریز رنده و بعد همراه با مقداری تخم شربتی و یک لیوان عرق بیدمشک مخلوط کنید و بنوشید.
* تخم گشنیز و شاه تره از هرکدام5 گرم، گل گاوزبان، بادرنجبویه، بسفایج، ابریشم مقرض، هلیله‌ی سیاه، پوست هلیله‌ی زرد و پوست هلیله‌ی کابلی از هرکدام 10 گرم، اسطوخدوس هندی و مصطکی از هرکدام 20 گرم. همه را بسیار نرم بسایید بعد با نیم کیلو عسل مخلوط کنید. صبح، ظهر و شب و هر مرتبه یک قاشق شربت خوری میل کنید.
* عود و عنبر از هرکدام 10 گرم، مصطکی رومی 20 گرم، همه را در مقداری عسل و آبی که طلا در آن جوشانده شده باشد، حل کنید. هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را بخورید.
* دارفلفل، قرنفل، سازج هندی و سنبل الطیب از هرکدام 5 گرم، زنجبیل، بسد، کهربا، مروارید، درونج، زرمباد و ابریشم سفته از هرکدام 10 گرم، بهمن سرخ و بهمن سفید از هرکدام 20 گرم، همه را نرم بسایید، بعد با مقداری عسل خمیر کنید. صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل فرمایید.

ضعف قلب

گاهی ضعف قلب در اثر خبرهای ناگهانی یا هول و هراس یا صداهای وحشتناک، و گاهی نیز در اثر مصرف زیاد ترشی‌جات به وجود می‌آید. مخصوصاً بانوان باردار که در هنگام حاملگی و زمان ویار بیشتر میل به خوردن ترشی‌جات پیدا می‌کنند و در خوردن ترشی افراط می‌کنند، غافل از این که پس از زایمان به ضعف شدید قلب مبتلا خواهند شد و عارضه‌ی ضعف قلب و ناتوانی تا مدت‌ها از بدن آنان دفع و رفع نخواهد شد. این نوع ضعف قلب‌ها در عموم مردم فراوان است و همه به نوعی از آن گرفتار می‌باشند.
لذا خوراکی‌هایی که ضعف قلب را برطرف می‌سازند باید بیشتر استفاده شوند. مانند آب انگور زرد و رسیده، ریحان تازه، آب جوشانده‌ی اکلیل کوهی، مقدار کمی چای دارچین، عسل، مربای بالنگ، مربای شقایق، شربت به لیمو، کمپوت بهارنارنج، عرق بهارنارنج و مربای شقاقل.
برای درمان ضعف قلب، روی دندان‌ها به خصوص دندان‌های آسیاب طرفین دهان را روکش طلا بگذارید و یا یک قطعه شمش طلای 24 عیار را در ظرف آب بیندازید و دائم آب آن را بنوشید یا همیشه در ظرفی از طلا آب بنوشید و روی سینه نیز طلا بیاویزید.
* هر روز صبح، ظهر و شب یک لیوان عرق بیدمشک بنوشید، یا سنبل الطیب و گل گاوزبان از هرکدام 1 مثقال را دم کنید و آب آن را با نبات، شیرین کرده و هر شب، قبل از خواب بنوشید و این کار را تا 40 شب تکرار کنید.
* گل محمدی، خلال نارنج و بهارنارنج، از هرکدام 1 مثقال را با کمی نبات بجوشانید و صبح ناشتا بنوشید و هر روز تکرار کنید.
* جگر سیاه گوسفند را بکوبید و با ریحان تازه طبخ و میل کنید.
* تخم شربتی، تخم ریحان کوهی، فرنجمشک و تخم بالنگو از هرکدام 1 مثقال را با یک سیر گلاب و یک سیر عرق بیدمشک و 1 مثقال تباشیر صدفی نرم شده مخلوط کنید و قدری شکر (اگر مزاج مرطوب است به جای شکر عسل)، به آن اضافه کنید. صبح، ظهر و شب و هر بار نیمی از آن ترکیب را میل کنید.
* سیب درختی را ریز رنده کنید و با عرق بیدمشک و مقداری تخم شربتی مخلوط کنید و بخورید.
* تباشیر صدفی، تباشیر قلمی و گِل تباشیر از هرکدام 10 گرم، نبات لاهور 30 گرم، 3 عدد هل سفید همه را با هم مخلوط کنید و نرم بسایید و هر صبح ناشتا 10 گرم از آن را میل کنید.
* صندل سرخ و صندل سفید از هرکدام 40 گرم را در یک لیتر گلاب به مدت سه روز بخیسانید. به اندازه‌ی دو نخود مشک و شش نخود زعفران و به اندازه‌ی یک گندم عنبر اشهب را بسایید و در گلاب خیسانده و مخلوط کنید. صندل‌های خیسانده شده را بفشارید و آب آن را روزی یک مرتبه و هر بار نیم فنجان بنوشید.
* ده گرم دارچین ساییده شده را در یک لیتر آب، 5 دقیقه بجوشانید،‌ بعد با شکر شیرین کنید و روزی یک فنجان بنوشید.

فعال‌تر کردن قلب

برای این که قلب بیش از پیش فعال شود، چند روزی عرق کاسنی یا آب جوشانده‌ی ریشه‌ی کاسنی یا آب انگور زرد و رسیده را میل کنید.

تنظیم ضربان قلب

برای تنظیم کردن ضربان قلب از سیر یا تخم شبدر استفاده کنید.
مصرف خوراکی‌های زیر برای بهبود امراض مختلف قلبی مفید خواهند بود. آب پرتقال شیرین، آب لیموشیرین، آب سیب درختی، موز، آلو، آلوچه، گلابی، رژیم صغیر و کبیر انگور زرد و رسیده، عناب، سیب زمینی، جوانه گندم، کدو حلوایی، کرفس قمری، عسل، مربا، روغن‌های مایع نباتی (به خصوص روغن زیتون)، شیر، دوغ بی‌نمک، برنج، ماهی قزل آلا، نان بی‌نمک، گوشت جوجه، هم چنین عمل حجامت نیز مفید خواهد بود.
اگر دچار بیماری‌های قلبی هستید باید از حرص و جوش، ناراحتی و عصبانیت، شتاب در کارهای روزانه، کارهای سخت و سنگین و فعالیت‌های بیش از حد پرهیز کنید.
به عنوان درمان هر روز آب دم کرده‌ی گل گاوزبان و سنبل الطیب را بنوشید.
* هر روز کاکل ذرت را دم کنید و آب آن را صاف و شیرین کرده و بنوشید.
* پیاز را در خاکستر داغ بپزید و شب تا صبح آن را بر کف پاها ضماد کنید و نیز می‌توانید پیاز آب پز را بر کف پاها ضماد کنید و بخوابید.
* سرهای مارچوبه‌ی تازه را در هاون بکوبید و شیره‌ی آن را بیرون آورید تا مدتی بماند. پس از ته نشین شدن، آن را صاف کنید و در بن ماری بریزید و در مقابل هر 100 گرم آن 180 گرم شکر اضافه کرده و هم بزنید تا قوام آید و پس از سرد شدن در بطری سربسته‌ای بریزید و در جای خنک نگه دارید. صبح، ظهر و شب، هر بار یک قاشق سوپ خوری از آن را میل کنید.

نارسایی قلب

عدم توانایی قلب برای رساندن خون به میزان کافی به قسمت‌های مختلف بدن را نارسایی قلب یا نارسایی گردش خون می‌نامند. به عبارت دیگر اگر میزان خون که از قلب صادر می‌شود برای تأمین نیاز بدن کافی نباشد در این صورت قلب دچار نارسایی می‌شود. مثلاً اگر دریچه‌ی میترال به دلیل نقص یا معیوب بودن در هنگام سیستول یا انقباض قلب، کاملاً مسدود نشود، در این حالت مقداری از خون در مسیر معکوس حرکت کرده و از بطن چپ به دهلیز چپ برگردانده می‌شود. در نتیجه مقدار خونی که در هر دقیقه باید وارد سرخرگ آئورت شود کاهش می‌یابد. برای جبران این موضوع بطن چپ قلب بر فعالیت عادی خود می‌افزاید تا بتواند میزان ارسال خون را به میزان موردنیاز بدن برساند. در اثر این نوع فعالیت اضافی به تدریج عضلات بطن چپ قلب به طور غیرعادی رشد کرده، ضخیم و بزرگ خواهند شد. اما اگر میزان پس زدن خون به حدی شدید باشد که حتی فعالیت زیاد بطن چپ قلب هم نتواند خون کافی به بدن برساند، لذا قسمتی از خون که از سیاهرگ‌های ششی وارد دهلیز چپ می‌شود نخواهد توانست توسط بطن چپ به آئورت فرستاده شود. به این جهت خون در سیاهرگ‌های ششی و در ریه‌ها جمع می‌شود و در نتیجه حالت احتقان و دشواری در کار تنفس یا نفس تنگی ظاهر می‌گردد.

برای رفع نارسایی قلب بهتر است کمتر از حد معمول آب بنوشید و به عنوان درمان 500 گرم زرشک تازه را در دو یا سه لیتر آب سرد بریزید تا حدود 3 ساعت بماند. آن را در دستمال یا پارچه‌ای تمیز بریزید و با فشار، آب آن را صاف کنید، سپس 600 گرم شکر اضافه کرده و روی آتش ملایم بگذارید تا شکرها با هم زدن آب شوند و بدون این که جوش بخورد از آتش بردارید و بعد یک لیوان آب جوشیده با آن مخلوط کنید و در جای خنک نگه دارید. صبح، ظهر و شب هر مرتبه نیم فنجان از آن را بنوشید.

تند شدن ضربان قلب

تعداد انقباضات و تند شدن ضربان قلب بستگی به ضربان تحریک یا ضربان اولیه‌ در گره‌ی سینوسی دارد. تند شدن تعداد ضربان قلب را تاکی کاردی (7) می‌نامند. در تاکی‌کاردی سینوسی تعداد ضربان قلب به میزان بیش از 100 بار در دقیقه است. این سرعت در افراد جوان ممکن است به 180 ضربه هم برسد لیکن به طور معمول از 160 ضربه تجاوز نمی‌کند. علل تند شدن ضربان قلب را به دو دسته تقسیم می‌کنند:
1- تند شدن ضربان قلب یا تاکی‌کاردی می‌تواند در اثر هیجان، فشارهای زیاد روانی یا جسمانی، تب بالا و بالا رفتن درجه حرارت بدن، کم خونی، ترشح بیش از حد هورمون غده‌ی تیروئید و هم چنین در اثر استعمال دخانیات و صرف مشروبات الکلی ایجاد شود.
2-علاوه بر موارد فوق الذکر در اثر بعضی از بیماری‌ها نیز ضربان قلب افزایش می‌یابد. این نوع بیماری‌های قلب که باعث افزایش تعداد ضربان قلب یا تاکی‌کاردی می‌شوند عبارتند از: التهاب ماهیچه‌ی قلب، نقص‌های قلب، تصلب قلب ناشی از تصلب شرائین، ازدیاد فشارخون همراه با اختلال گردش خون و... معمولاً بیماران مبتلا به تاکی‌کاردی از تپش سریع قلب و گاهی از تنگی نفس همراه با سایر نشانی‌های بیماری اصلی رنج می‌برند.

کند شدن ضربان قلب

کم شدن تعداد ضربان قلب را برادی‌کاردی (8) می‌نامند. در این حالت تعداد ضربان قلب به 40 تا 50 ضربه در دقیقه و گاهی کمتر می‌رسد. کاهش تعداد ضربان قلب یا برادی‌کاردی ممکن است به علل مختلفی که ذیلاً ذکر می‌شوند، روی دهد.
1-بعضی افراد ممکن است به طور مادرزادی دچار کُندی ضربان قلب باشند.
2-بعضی افراد به خصوص آن‌هایی که طی سالیان متمادی به کارهای سخت جسمانی اشتغال داشته‌اند و هم چنین ورزشکاران، دارای کُندی ضربان قلب هستند.
3-بعضی افراد مبتلا به بیماری‌های زیر نیز ممکن است دچار کُندی ضربان قلب شوند. این بیماری‌ها عبارتند از:
الف)‌ بیماری‌ها و آسیب‌های وارده به جمجمه و مغز، التهاب پرده‌های مغز و هم چنین اختلال در گردش خون.
ب) بیماری‌های کبدی و هم چنین بیماری ناشی از کاهش فعالیت غده‌ی تیروئید و کم شدن میزان هورمون این غده در خون.
ج) بیماری‌های خود قلب شامل: التهاب عضله‌ی قلب و هم چنین تصلب یا سفت شدگی قلب.
اغلب اوقات برادی‌کاردی یا کُندی تعداد ضربان قلب به طور خفیف (به خصوص در جوانان) بدون ضرر و بدون ناراحتی می‌باشد. ولی اگر تعداد ضربان قلب خیلی زیاد کاهش یابد و به کمتر از 30 ضربه در دقیقه برسد، سرگیجه و حتی بیهوشی و اغما ایجاد می‌شود. کندی ضربان قلب در افراد پیر ممکن است ایجاد ناراحتی‌های مختلف و سنکوپ کند.

بی نظمی سینوسی ضربان قلب

بی نظمی سینوسی ضربان قلب (9) عبارت است از افزایش و کاهش متناوب ضربان قلب همراه با حرکات تنفسی. بنابراین بی‌نظمی سینوسی ضربان قلب اکثراً با حرکات تنفسی ارتباط دارد. به این معنی که هنگام دم یا هنگام فرو بردن هوا به ریه‌ها ضربان قلب تند و هنگام بازدم یا موقع خارج شدن هوا از ریه‌ها تعداد ضربان قلب کند می‌شود. به همین جهت این گونه بی نظمی ضربان قلب را بی نظمی تنفسی می‌گویند.
چون وضعیت ذکر شده غالباً در کودکان و جوانان سالم مشاهده می‌شود، لذا آن را بی نظمی تنفسی جوانی نیز می‌نامند. در افراد عادی، بی نظمی سینوسی اهمیتی ندارد لیکن در افراد مسن که دچار بیماری عروق کرونر یا اکلیلی می‌باشند، وقوع آن نمی‌تواند جنبه‌ی عادی داشته باشد. بنابراین آریتمی سینوسی به ندرت ممکن است با بیماری‌های قلبی ارتباط داشته باشد.

تپش قلب

به احساس ذهنی ضربان قلب تپش قلب می‌گویند. بیماران قلبی زمانی که این احساس؛ یعنی حالت لرزش یا کوبیده شدن یا تند زدن قلب و یا حذف شدن یک ضربان قلب به آنان دست دهد اصطلاحاً می‌گویند تپش قلب داریم.
اگر دچار تپش قلب هستید باید از مصرف دخانیات، خوردن چای، قهوه، قند، آب لیمو، ترشی‌جات، آب جو (ماءالشعیر)، و رازیانه پرهیز کنید و از خوراکی‌هایی که تپش قلب را برطرف می‌سازند بیشتر استفاده کنید. مانند شیر، دوغ بی نمک، گلاب، گل محمدی، آب سیب درختی، تخم گشنیز بوداده و آب جوشانده‌ی اکلیل کوهی.
* برای درمان آن هر روز مقداری گل گاوزبان را با کمی لیموعمانی دم کنید، سپس آب آن را صاف و شیرین کرده و بنوشید.
* از رگ دست چپ خون کم کنید و یا قرص کافوری بخورید.
* قبل از خواب کاهو بخورید و روی آن مقداری آب سرد بنوشید.
* هر شب 50 گرم میوه‌ی نسترن را خرد کنید و در یک لیتر آب سرد بخیسانید. صبح در همان آب به مدت 5 دقیقه بجوشانید. حدود 15 دقیقه هم آن را دم کنید، آب آن را صاف و شیرین کرده و در طول روز به مرور بنوشید.
* مقدار نیم کیلو سرهای مارچوبه‌ی تازه را ببرید و بکوبید سپس با فشار، آب آن را بگیرید و دو برابر آن نیشکر اضافه و خوب مخلوط کنید. آن را در ظرفی که درب محکمی داشته باشد، بریزید و نگه دارید. هر صبح، ظهر و شب یک قاشق سوپ خوری از آن را میل کنید.
* هر صبح، ظهر و شب هر بار، یک لیمو را با پوست مانند سکه برش برش کنید و حدود 2 ساعت در یک لیوان آب جوش بخیسانید بعد آب آن را صاف و شیرین کرده، بنوشید.
* گل نیلوفر، گل محمدی و تباشیر هندی از هرکدام 4 جز، تخم خیار، مغز تخم کدو و تخم خرفه از هرکدام 3 جز، تخم کاهو، تخم کاسنی، تخم گشنیز و صندل سفید از هرکدام 2 جز، همه را مخلوط و نرم بسایید. صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را در یک لیوان آب سیب درختی بریزید و میل کنید.
* بیست گرم خلال نارنج یا بهارنارنج یا برگ درخت پرتقال یا هر سه قلم را در دو لیوان آب جوش حدود 20 دقیقه دم کنید. آب صاف کرده‌ی آن را با عسل شیرین و صبح، ظهر و شب، هر بار یک سوم از آن را بنوشید.

تپش قلب از حرارت:

اگر تپش قلب از حرارت باشد، روزی سه مرتبه، هر بار یک فنجان عرق بید و یک فنجان عرق بیدمشک را با مقداری آب مخلوط کنید و بنوشید.

خستگی قلب

خستگی قلب در اثر تغذیه‌ی غلط، ناراحتی‌های گوناگون، استعمال دخانیات، شب نشینی‌های طولانی، گرفتاری‌های مختلف، عدم بهداشت، طرز غلط کار کردن روزانه، استراحت بی موقع، فشار کاری، فشار روحی، فشار عصبی، غم و غصه، مبارزه‌های خسته کننده ایجاد می‌شود. بدین طریق عروق زودتر از حد معمول ضعیف گردیده و قلب به امراض گوناگون دچار خواهد شد. به یقین و چنانچه به رای العین می‌دانیم که نسل امروز جوان و تحصیل کرده، بیش از سایرین دچار عوارض قلبی می‌باشند. اینجاست که باید گفت، جوانان به فکر خود باشید و وضع تغذیه و تفریحات اشتباهانه‌ی خود را تغییر دهید. از شب نشینی‌ها و از تماشای فیلم‌های هیجانی و استرس آور و بازی‌هایی که استرس ایجاد می‌کنند و مصرف خوراکی‌های مسموم کافه‌ها و رستوران‌ها خودداری کنید و به دست خود به زودی خود را به آغوش مرگ نسپارید.

ای معتادین به چای، قند و شکر، یادآور می‌شوم که از این دشمنان سرسخت اجتناب کنید. زیرا اغلب سکته‌های قلبی در درجه‌ی اول و خستگی قلب و تپش قلب در درجه‌ دوم، همانا به علت خوردن قند و چای می‌باشد. در درجه دوم، همانا به علت خوردن قند و چای می‌باشد. دیرزمانی است که دشمنان دوست نمای ما، به خاطر سودجویی و استفاده طلبی خود، ملت ما را به خوردن چای و مصرف قند و شکر مبتلا و معتاد کرده‌اند.

دردهای سینه به علت تنگ شدن رگ‌های قلب

تنگ شدن سرخرگ تغذیه کننده‌ی عضله‌ی قلب (سرخرگ کرونر) می‌تواند هنگام ورزش یا در اثر هیجان باعث درد و ناراحتی در سینه شود. در مواقع ذکر شده مثلاً هنگام ورزش، عضله‌ی قلب به اکسیژن بیشتر و در هر حال به خون سرخرگی زیادتری احتیاج دارد. به عبارت دیگر در موقع انجام ورزش که نیاز عضله‌‌ی قلب به خون اکسیژن دار افزایش می‌یابد، این درد شروع می‌شود... معمولاً این نوع درد به صورت فشردگی سینه در عقب استخوان جناغ احساس می‌شود اما امکان دارد به سمت فک‌ها یا بازوها نیز حرکت کند ولی در اثر استراحت، درد به سرعت تسکین می‌یابد.

درد قلب

اگر دچار درد قلب شده‌اید، باید از خوردن ترشی‌جات، ادویه‌جات، قند، چای و استعمال دخانیات پرهیز کنید.
* به عنوان تسکین و درمان، هر روز صبح، ظهر و شب و هر بار 5 برابر پر سیاوش را با یک برابر ریشه‌ی شیرین بیان بجوشانید و آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید.
* هر روز صبح، قبل از صرف صبحانه یک لیوان آب بنوشید.
* برگ‌های شنک را خرد کنید و با تخم مرغ ترکیب کرده و کوکو بپزید و بخورید.
* هر روز صبح و شب، هر بار یک فنجان آب کاسنی تازه را بگیرید و میل کنید.
* پنجاه سانتی گرم از سیترات دو فر را در کپسول بریزید و صبح،‌ ظهر و شب، هر بار یکی از آن کپسول‌ها را بخورید.
* شربت یدتانیک فسفاته 200 گرم، روغن ماهی 50 گرم، عرق بیدمشک 100 گرم، همه را با هم مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق غذاخوری از آن را پس از هم زدن، میل کنید.

ورم قلب

اگر دچار ورم قلب شده‌اید، از نوشیدن آب زیاد، خوردن نمک، چربی‌جات، گوشت قرمز، سیرابی، جگر، دل، قلوه و کله پاچه جداً خودداری کنید. لااقل 3 روز غذای خود را به سیب زمینی اختصاص دهید و در طول روز گاه گاهی سیب زمینی را با پوست آب پز کنید و بدون نمک بخورید. پس از خوردن سیب زمینی، آب انگور یا آب سیب درختی یا در صورت میسّر نبودن، آب میوه‌های دیگری را بنوشید.
 

کم خونی قلب

یکی از امراض مهم قلب کم خونی یا آنژین دوپوآترین می‌باشد. این بیماری به شکل درد بسیار شدیدی در سمت چپ سینه یعنی ناحیه‌ی قلب ظاهر شده و سمت چپ قفسه‌ی سینه تیر می‌کشد. شدت این درد به قدری است که انسان مرگ را در برابر خود مجسم می‌کند و شاید از شدیدترین دردهای بدن باشد.

راجع به عوامل و علل ایجادکننده‌ی آنژین دوپو آترین در علم طب جدید بحث زیاد است ولی آنچه مسلم شده و نتیجه به دست آمده این است که در اثر انقباض و تنگ شدن رگ‌های مخصوص قلب، به قسمتی از قلب خون نمی‌رسد و همین کم خونی است که چنین درد شدیدی را ایجاد می‌کند.

اخیراً چند نفر از اطباء متوجه شده‌اند که یکی از علل ایجاد همین بیماری (کم خونی قلب)، کشیدن سیگار و مصرف دخانیات می‌باشد، چون دود حاصل از دخانیات نیکوتین دارد و برای عروق به خصوص شریان‌ها زیان آور است و آن‌ها را سفت، تنگ، باریک و لاغر می‌سازد. مضافاً دود دارای گودرون هم می‌باشد که یکی از مهم‌ترین علل روشن کردن آتش این مرض است. به طوری که سیگار کشیدن برای اشخاص مبتلا به کم خونی قلب در حکم خودکشی و با دست خود تیشه به ریشه خود زدن است.

برای مداوای این بیماری از مصرف آب جوشانده‌ی سنبل الطیب غافل نشوید. اثر ذاتی سنبل الطیب این است که حساسیت زیادی اعصاب را کنترل و حرکات ضربانی قلب را منظم، و باعث تقویت قلب می‌شود و آرامش کامل در ضربان قلب ایجاد می‌کند.

البته در طب جدید شربت کالموفلورین ویتال که باز هم یکی از ترکیباتش از عصاره‌ی سنبل الطیب می‌باشد، تجویز می‌شود.

شریان آئورت

یکی دیگر از امراض قلب شریان آئورت است. در وسط قلب بین دهلیز چپ و راست که قبلاً شرح داده شد، رگ شریان آئورت قرار دارد که بزرگ‌ترین کانال و مجرای خون می‌باشد. کوچک‌ترین ناراحتی در این شریان باعث اختلال دستگاه قلب و گردش خون و بالاخره از بین رفتن شخص می‌شود. علاج این بیماری فقط منوط به عمل جراحی مهم و دقیق می‌باشد، آن هم پس از عکس برداری. اکثر پزشکان و جراحان، نه در ایران بلکه در سایر ممالک جرئت عمل آن را ندارند زیرا خطرناک‌ترین عمل قلبی به شمار می‌رود و خطر آن فوق العاده زیاد است. اما به تازگی با وسایلی جدید که در دست دارند این کار آسان‌تر شده است.

تنگی شریان آئورت

تنگی شریان آئورت ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. ولی شایع‌ترین علت این بیماری در بزرگسالان، مربوط به افزایش سن است و معمولاً در افراد بالای سن 65 سال رخ می‌دهد. اما تنگی شریان آئورت در مردان شایع‌تر از زنان است. لازم است بدانید که این بیماری ممکن است علی رغم وجود انسداد شدید، چندین سال بدون علامت باقی بماند.

تنگی دریچه میترال

تنگی دریچه میترال به علت بیماری روماتیسم قلبی، اغلب در خانم‌های جوان واقع در سنین بارداری رخ می‌دهد. افزایش طبیعی ضربان قلب و خارج شدن خون هنگام بارداری باعث این عارضه خواهد شد. این افراد باید قبل از بارداری تحت مداوا قرار گیرند تا بلکه به این بیماری دچار نشوند.

پی‌نوشت‌ها:

1.Atrium
2.Ventricle
3.Myocardium
4.Pericardium
5.miteral Valve
6.Tricuspid Valve
7.Tachcardia
8.Bradycardia
9.Sinus Arrhythmia

منبع مقاله : حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرةالمعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پانزدهم.