چکیده
آیا میدانستید که آبشار نیاگارا بلندترین آبشار جهان نیست؟ حدود 500 آبشار در جهان وجود دارد که از آبشار نیاگارا بلندتر هستند. آبشار آنجل در ونزوئلا 979 متر ارتفاع دارد. آنچه که آبشار نیاگارا را متمایز میکند، حجم آبی است که از آن سرازیر میشود. اکثر آبشارهای بلند در جهان حجم کمی از آب در بردارند. اما ترکیب حجم و ارتفاع آب در این آبشار خیره کننده است. این آبشار در مرز دو کشور ایالات متحده آمریکا و کانادا قرار گرفته است.
تعداد کلمات : 1130 تخمین زمان مطالعه : 5 دقیقه
آیا میدانستید که آبشار نیاگارا بلندترین آبشار جهان نیست؟ حدود 500 آبشار در جهان وجود دارد که از آبشار نیاگارا بلندتر هستند. آبشار آنجل در ونزوئلا 979 متر ارتفاع دارد. آنچه که آبشار نیاگارا را متمایز میکند، حجم آبی است که از آن سرازیر میشود. اکثر آبشارهای بلند در جهان حجم کمی از آب در بردارند. اما ترکیب حجم و ارتفاع آب در این آبشار خیره کننده است. این آبشار در مرز دو کشور ایالات متحده آمریکا و کانادا قرار گرفته است.
تعداد کلمات : 1130 تخمین زمان مطالعه : 5 دقیقه
مترجم: حسین باقری
خصوصیات آبشار نیاگارا
- آبشار نیاگارا در مرز دو کشور ایالات متحده آمریکا و کانادا قرار گرفته است.
- بیش از 168000 مترمکعب از آب در هر دقیقه از فراز آن در زمان پرآبی جاری میشود.
- طول قسمت کانادایی آبشار به نام هورسشو حدودا 670 متر میباشد. عمق گودال آب زیر آن به 35 متر میرسد.
- ارتفاع بخش آمریکایی آن حدود 21 تا 34 متر است. درازای این قسمت از آبشار حدودا 260 متر میباشد.
- سرعت آب در بالای آبشار نهایتا به 40 کیلومتر در ساعت و در پایین آن تا 108 کیلومتر در ساعت میرسد.
- رودخانه نیاگارا خود کانالی بین دو دریاچه بزرگ ایری و اونتاریو است.
- در 12500 سال گذشته، آبشار نیاگارا بیش از 11 کیلومتر به عقب رفته است. شاید این سریعترین حرکت یک آبشار در جهان باشد.
قدمت آبشار نیاگارا
رودخانه نیاگارا و همه حوزه آبگیری دریاچه بزرگ که بخشی از آن محسوب میشود بازمانده عصر یخبندان است. 18000 سال پیش، قسمت جنوبی اونتاریو با صفحات یخی پوشیده شده بود و ارتفاع یخ به دو تا سه کیلومتر میرسید. با پیشرفت یخها به سوی جنوب، بستر آبگیری دریاچه بزرگ خراشیده شد. وقتی که برای آخرین مرتبه، یخها از طرف شمال شروع به آب شدن کردند مقدار زیادی از یخ ذوب شده وارد این حوزه آبگیری شد. بنابراین آب موجود «آبی فسیلی» است. کمتر از یک درصد از آن سالانه تجدیدپذیر است. مابقی آن از صفحات یخی تأمین میشود.
شبه جزیره نیاگارا 12500 سال پیش از یخ خالی شد. با عقبنشینی آب به سمت شمال، یخهای آب شده جریان پیدا کردند و دریاچه ایری، رودخانه نیاگارا و دریاچه اونتاریو را تشکیل دادند. این آبها به سمت رودخانه لورنس و در نهایت اقیانوس اطلس وارد شدند. سر انجام این آبها تجمیع شده و آبشار نیاگارا را تشکیل دادند.
شبه جزیره نیاگارا 12500 سال پیش از یخ خالی شد. با عقبنشینی آب به سمت شمال، یخهای آب شده جریان پیدا کردند و دریاچه ایری، رودخانه نیاگارا و دریاچه اونتاریو را تشکیل دادند. این آبها به سمت رودخانه لورنس و در نهایت اقیانوس اطلس وارد شدند. سر انجام این آبها تجمیع شده و آبشار نیاگارا را تشکیل دادند.
چرا آب، سبز رنگ دیده میشود؟
رنگ سبز روشن رودخانه نیاگارا از نیروی فرسایشی آب ناشی میشود. در هر دقیقه، حدود 60 تن از مواد معدنی در آب نیاگارا حل میشود. رنگ آب به سبب نمکهای حل شده و تختهسنگهای پودر شده میباشد. اینها همان سنگهایی هستند که از بستر آهکی رودخانه جدا شدهاند یا اینکه احتمالا ناشی از سنگهای رسوبی و ماسهای زیر پوشش سنگهای آهکی میباشند.
بهرهبرداری از آب نیاگارا
آب رودخانه نیاگارا به طور مشترک برای مردم اطراف آن در دو کشور آمریکا و کانادا که بالغ بر یک میلیون نفر هستند برای مصارف زیر استفاده میشود:
1. آب آشامیدنی
2. سرگرمی
3. ماهیگیری
4. خنک کننده صنعتی در کارخانجات
5. دریافت کننده فاضلاب شهری و صنعتی
6. تولید نیروی برق آبی
1. آب آشامیدنی
2. سرگرمی
3. ماهیگیری
4. خنک کننده صنعتی در کارخانجات
5. دریافت کننده فاضلاب شهری و صنعتی
6. تولید نیروی برق آبی
میزان آب برداشتی از نیاگارا
میزان آب ورودی به دریاچه بزرگ کاملاً تابع میزان بارش سالانه است. این امر موجب میشود که جریان آب در دریاچه ایری منتهی به رودخانه نیاگارا دچار تغییر شود. از سال 1910 کمیته مشترک بین المللی (بین آمریکا و کانادا)، میزان آب را تحت کنترل دارد.
در سال 1950 این دو کشور پیمانی را بین خود به امضا رساندند که در آن میزان آب مورد بهرهبرداری برای تولید نیروی برق در نیروهای برق آبی دو کشور مورد ملاحظه قرار گرفته است. این پیمان به «پیمان 1950 نیاگارا» معروف شده است.
در سال 1950 این دو کشور پیمانی را بین خود به امضا رساندند که در آن میزان آب مورد بهرهبرداری برای تولید نیروی برق در نیروهای برق آبی دو کشور مورد ملاحظه قرار گرفته است. این پیمان به «پیمان 1950 نیاگارا» معروف شده است.
بیشتر بخوانید : زیباترین آبشارهای جهان
این پیمان دو طرف را ملزم میکند که میزان آب جاری در نیاگارا در روزهای فصلهای توریستپذیر (یعنی 800 تا 2200 ساعت از اول آوریل تا 15 سپتامبر و 800 تا 2000 ساعت از 16 سپتامبر تا 31 اکتبر) نباید کمتر از 2832 متر بر ثانیه باشد. در سایر فصول سال حجم آب جاری نباید از 1416 متر بر ثانیه کمتر باشد.
اگر رودخانه به حالت طبیعی خود رها شود چیزی حدود 5 متر به ارتفاع آب آن افزوده خواهد شد. در نتیجه عقب رفت دریاچه تشدید خواهد شد.
اگر رودخانه به حالت طبیعی خود رها شود چیزی حدود 5 متر به ارتفاع آب آن افزوده خواهد شد. در نتیجه عقب رفت دریاچه تشدید خواهد شد.
خصوصیات رودخانه نیاگارا
- طول رودخانه 58 کیلومتر است که از دریاچه ایری تا دریاچه اونتاریو امتداد دارد.
- اختلاف ارتفاع بین دو دریاچه حدود 99 متر است.
- وسعت منطقه آبگیری آن تقریبا 684000 کیلومتر مربع است.
- ژرفای عمیقترین بخش رودخانه نیاگارا کمی از ارتفاع آبشار بیشتر است. یعنی آن چنان عمیق است که با اندازه ارتفاع 52 متری آبشار برابری میکند.
آینده آبشار نیاگارا
امروزه آبشار در حال سایش یافتن است هر چند به علت کنترل و انحراف آب برای نیروگاههای برق آبی از شدت فرسایش کاسته شده است. عقب رفت آبشار حداقل طی 560 سال اخیر حدود 1 تا 1.5 متر در سال تخمین زده میشود. میزان فرسایش فعلی آن 1 فوت در سال محاسبه شده است. این عدد احتمالا به 1 فوت در 10 سال خواهد رسید.
یخ زدگی قطرات و شبنمها، پخش شدن قطرات آب و ساییدگی سنگهای رسوبی با فروافتادن تختهسنگهای آهکی بر روی آنها، از جمله عوامل ایجاد فرسایش در آبشار هستند. کسی نمیداند که چه زمانی تخته سنگ بزرگ دیگری از قسمت هورسشو جدا خواهد شد. این امر موجب میشود که سرعت فرسایش افزایش یابد. هنگامی که در خط الرأس آبشار شکافهایی ایجاد شود و سرعت عقب نشینی آبشار به نسبت افزایش یابد، دیگر آبشار در وضعیت ثابت و پایدار خود نخواهد بود. همچین ممکن است که جریان فعلی یا آینده آب و حجم آن در رودخانه به اندازهای نباشد که بتواند گودالی عمیق برای جا گرفتن تختهسنگها ایجاد کند. در این صورت قسمت کانادایی آبشار همانند قسمت آمریکایی آن دارای تودهای از سنگهای کوچکتر خواهد شد. کسی نمیداند که چه زمانی تخته سنگ بزرگ دیگری از قسمت هورسشو جدا خواهد شد. این امر موجب میشود که سرعت فرسایش افزایش یابد. هنگامی که در خط الرأس آبشار شکافهایی ایجاد شود و سرعت عقب نشینی آبشار به نسبت افزایش یابد، دیگر آبشار در وضعیت ثابت و پایدار خود نخواهد بود.
تغییرات آب و هوایی نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر آینده رودخانه نیاگارا است؛ همچنانکه بر حوزه آبگیر دریاچه بزرگ تأثیرگذار است. مدلهای آب و هوایی نشاندهنده خشک شدن این حوزه آبگیر در آینده هستند. برگشتهای هوایی همفشار، بر حوزه آبگیر دریاچه و در نتیجه بر جریان آب رودخانه نیاگارا اثرگذار خواهد بود.
با در نظر گرفتن تمامی موارد مذکور، دانشمندان گمان میکنند که ظرف 2000 سال آینده، قسمت آمریکایی آبشار خشک شود. ریزش کوه و افتادن صخرهها سبب میشود که نمای ثابت و پابرجای آبشار تخریب شود و باعث شود که کمتر از 7 درصد از آبی که پیش از تخریب داشته را حمل کند. این میزان آب بسیار کم بوده و قدرت فرسایش نخواهد داشت.
پیشبینی میشود که 50000 سال دیگر، اگر فرسایش با همین میزان ادامه پیدا کند، 20 مایل باقی مانده از دریاچه ایری از بین خواهد رفت. در نتیجه آبشاری وجود نخواهد داشت اگرچه به جای آن رودخانهای باقی میماند .
یخ زدگی قطرات و شبنمها، پخش شدن قطرات آب و ساییدگی سنگهای رسوبی با فروافتادن تختهسنگهای آهکی بر روی آنها، از جمله عوامل ایجاد فرسایش در آبشار هستند. کسی نمیداند که چه زمانی تخته سنگ بزرگ دیگری از قسمت هورسشو جدا خواهد شد. این امر موجب میشود که سرعت فرسایش افزایش یابد. هنگامی که در خط الرأس آبشار شکافهایی ایجاد شود و سرعت عقب نشینی آبشار به نسبت افزایش یابد، دیگر آبشار در وضعیت ثابت و پایدار خود نخواهد بود. همچین ممکن است که جریان فعلی یا آینده آب و حجم آن در رودخانه به اندازهای نباشد که بتواند گودالی عمیق برای جا گرفتن تختهسنگها ایجاد کند. در این صورت قسمت کانادایی آبشار همانند قسمت آمریکایی آن دارای تودهای از سنگهای کوچکتر خواهد شد. کسی نمیداند که چه زمانی تخته سنگ بزرگ دیگری از قسمت هورسشو جدا خواهد شد. این امر موجب میشود که سرعت فرسایش افزایش یابد. هنگامی که در خط الرأس آبشار شکافهایی ایجاد شود و سرعت عقب نشینی آبشار به نسبت افزایش یابد، دیگر آبشار در وضعیت ثابت و پایدار خود نخواهد بود.
تغییرات آب و هوایی نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر آینده رودخانه نیاگارا است؛ همچنانکه بر حوزه آبگیر دریاچه بزرگ تأثیرگذار است. مدلهای آب و هوایی نشاندهنده خشک شدن این حوزه آبگیر در آینده هستند. برگشتهای هوایی همفشار، بر حوزه آبگیر دریاچه و در نتیجه بر جریان آب رودخانه نیاگارا اثرگذار خواهد بود.
با در نظر گرفتن تمامی موارد مذکور، دانشمندان گمان میکنند که ظرف 2000 سال آینده، قسمت آمریکایی آبشار خشک شود. ریزش کوه و افتادن صخرهها سبب میشود که نمای ثابت و پابرجای آبشار تخریب شود و باعث شود که کمتر از 7 درصد از آبی که پیش از تخریب داشته را حمل کند. این میزان آب بسیار کم بوده و قدرت فرسایش نخواهد داشت.
پیشبینی میشود که 50000 سال دیگر، اگر فرسایش با همین میزان ادامه پیدا کند، 20 مایل باقی مانده از دریاچه ایری از بین خواهد رفت. در نتیجه آبشاری وجود نخواهد داشت اگرچه به جای آن رودخانهای باقی میماند .
برگرفته از سایت: www.niagaraparks.com