هلموت تیلیک

چکیده:
تیلیک در کنار فعالیتهای دانشگاهی خود، واعظی محبوب و پر کار نیز باقی ماند. موعظه های تیلیک همانند آثار الهیاتی اوست؛ یعنی، وی همواره در پی آن است تا انجیل را با جهان معاصر مرتبط سازد. موعظه های وی در چندین مجلد انتشار یافته اند.

تعداد کلمات: 958 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

نویسنده: تونی لِین
ترجمه: روبرت آسریان

هلموت تیلیکا در سال ۱۹۰۸ در بارمن چشم به جهان گشود. وی پس از تحصیل در چند دانشگاه الهیات آلمان، به سال ۱۹۳۶ در مقام استادی، در دانشگاه هیدلبرگ مشغول تدریس شد؛ اما در سال ۱۹۴۰ به سبب انتقادهای شدیدش از سیاست حکومت نازی، از دانشگاه اخراج شد. پس از مدت کوتاهی خدمت در ارتش، در سمت کشیش لوتری مشغول خدمت شبانی شد. در سال ۱۹۴۵ وی مجددا فعالیتهای دانشگاهی را از سر گرفت و در دانشگاه توبینگن استاد الهیات نظام مند شد. در سال ۱۹۵۴ وی به هامبورگ رفت و در آنجا رییس دانشکده تازه تأسیس الهیات هامبورگ شد و همزمان به تدریس در زمینه الهیات نظام مند ادامه داد. تیلیک در کنار فعالیتهای دانشگاهی خود، واعظی محبوب و پر کار نیز باقی ماند. موعظه های تیلیک همانند آثار الهیاتی اوست؛ یعنی، وی همواره در پی آن است تا انجیل را با جهان معاصر مرتبط سازد. موعظه های وی در چندین مجلد انتشار یافته اند. دو اثر الهیاتی مهم وی عبارتند از: اثر چندجلدی اخلاقیات الهیات (۱۹۵۵) و یک اثر سه جلدی در زمینه الهیات نظام مند تحت عنوان ایمان انجیلی (۱۹۶۸-۱۹۷۸).

بیشتر بخوانید : انجمن عیسی

توجه اصلی تیلیک در کتاب اخلاقیات الهیاتی معطوف به این امر است که با انسان معاصر سخن بگوید. از نظر او موعظه های عصر حاضر در چنان قلمروهای آن جهانی سیر میکنند که با حیات دنیوی ما ارتباط نمی یابند. تیلیک با توجهی که بونهافرا و بولتمان به مسئله مخاطب قرار دادن انسان معاصر نشان می دهند، موافق است، اما نتایجی را که این دو بدان دست یافته اند، نمی پذیرد. وی به وجود دو خطر اشاره میکند که باید از آنها اجتناب کرد. در یک سو، کسانی قرار دارند که آنقدر در امر تفسیر مجدد انجیل برای انسان معاصر پافشاری میکنند که «عملا در اندیشه پردازی های هرمنوتیکی غرق می شوند. از سوی دیگر کسانی وجود دارند که «آنقدر از بدعتهای که می توانند به وجود آیند شرمنده اند که موعظه هایشان بسیار خام و تصنعی به نظر می رسند و گویی هنوز در قرن شانزدهم زندگی میکنند.» از نظر تیلیک موعظه و مباحث اخلاقی باید با انسان غیردینی ارتباط ایجاد کند. تیلیک مشتاق این است که «اصول ایمانی مسیحی از قلمروهای آن جهانی آزاد شوند و نظر کلیسا به سوی جهان خاکی معطوف شود؛ یعنی به مکانی که انسان عملا در حیات دنیوی اش زندگی می کند و جایی که " می تواند با ایمانش زندگی کند.» وی موضوع مسیحیان دوزیست را مورد تأمل قرار میدهد که در دو جهان زندگی می کنند؛ یعنی مسیحیانی که در جلسات پرستشی یکشنبه کلیسا شرکت می کنند، اما در می یابند که این امر، هیچ ارتباطی با واقعیت های زندگی دنیوی روز دوشنبه تا شنبه ندارد.
هلموت تیلیکا در سال ۱۹۰۸ در بارمن چشم به جهان گشود. وی پس از تحصیل در چند دانشگاه الهیات آلمان، به سال ۱۹۳۶ در مقام استادی، در دانشگاه هیدلبرگ مشغول تدریس شد؛ اما در سال ۱۹۴۰ به سبب انتقادهای شدیدش از سیاست حکومت نازی، از دانشگاه اخراج شد. پس از مدت کوتاهی خدمت در ارتش، در سمت کشیش لوتری مشغول خدمت شبانی شد. در سال ۱۹۴۵ وی مجددا فعالیتهای دانشگاهی را از سر گرفت و در دانشگاه توبینگن استاد الهیات نظام مند شد.
تیلیک به نگرشی که اخلاقیات را صرف مؤخرهای بر اصول ایمانی مسیحی می داند، اعتراض می کند. از نظر او، اخلاقیات چیزی بیش از پیامد عملی ایمان است. اگر اصول ایمانی (Dogmatics) را بتوان «ایمانی دانست که در مورد موضوع خود تفکر می کند.» اخلاقیات «ایمانی است که در مورد آنچه ایمان برای رفتار انسان نسبت به خودش، همسایه اش، دنیا، و قوانینش مقرر داشته، به تفحص می پردازد.» از نظر او اطاعت عملی، مکملی نیست که بر ایمان اضافه شود. ایمان یا امری واقعی است که در این حالت به شکل اطاعت دیده می شود یا امری غیرواقعی است و صرفا شکل یک دروغ را به خود می گیرد (اول یوحنا ۴ : ۲) اخلاقیات الهیاتی تیلیک، اخلاقیاتی انجیلی است. اخلاقیاتی که وی به آن اشاره دارد، در مورد این نیست که فرد چگونه باید عمل کند تا عادل شود، بلکه در این مورد است که یک فرد عادل شده چگونه باید عمل کند. تیلیک به این امر توجه دارد تا «اخلاقی انجیلی تدوین نماید که عادل شمردگی نقشی محوری در آن دارد. اگرچه مبدأ اخلاقیات تیلیک مبدأیی سنتی است، وی سعی میکند به قلمروهایی گام بگذارد که اغلب اخلاقیات سنتی، توجهی بدانها نداشته است. از نظر تیلیک، در اخلاقیات کافی نیست که تنها به رابطه فرد با خدا، خانواده و دوستان و نزدیکانش پرداخته شود؛ بلکه اخلاقیات همچنین باید به حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ما نیز بپردازد؛ یعنی قلمروهایی که مسائل اساسی مربوط به وجدان مطرح می شوند. یکی دیگر از مسائلی که اخلاقیات باید بدان توجه کند، بررسی تضادی است که بین ادعاهای اخلاقی متضاد وجود دارد. بررسی اصول اخلاقی به شکلی انتزاعی و بدون بررسی موقعیت هایی که این اصول در آنها باید به کار گرفته شوند، کافی نیست و غالبا در موقعیتهای عملی است که مشکلات اخلاقی به وجود می آیند.

موضوع به کارگیری حقیقت مسیحی در جهان معاصر موضوعی است که در کتاب ایمان انجیلی به شکل مبسوط تری مطرح می شود. جلد نخست این اثر به موضوع «رابطة الهیات با آشکال تفکر معاصر» می پردازد. از نظر تیلیک، الهیات تلاشی است که برای اعلام ایمان مسیحی به جهان معاصر انجام می گیرد. همانگونه که نسلی جایگزین نسل قبلی می شود و بدین سان، جهان تغییر می کند، شکل و قالبی که این پیام به وسیله آن اعلام می شود نیز باید تغییر کند. بنابراین کاملا اشتباه است که الهیات را دانشی تغییر ناپذیر و مستقل از زمان بدانیم: «هیچ شکلی از موعظه و هیچ نظام الهیاتی نمی تواند برای همه زمانها معتبر بوده، برای نسل های بعدی به راحتی قابل پذیرش باشد. به عبارت دیگر، می توان گفت که الهیات باید تا آنجا که لازم است خود را با شرایط و نیازها تطبیق دهد.

ادامه دارد..

منبع:
تاریخ تفکر مسیحی، تونی لِین، ترجمه روبرت آسریان، چاپ پنجم، فروزان روز، طهران (1396)

بیشتر بخوانید :
بیداری انجیلی
زائران خدا
داور کرامول