درآمدي بر روابط عمومي ايراني
ميزان توفيق روابط عمومي سازمان ها و دستگاه هاي دولتي در اطلاع رساني خدمات صورت گرفته توسط مجموعه دولت خدمتگزار ،به عنوان يکي از مهم ترين بحث هاي چند ماهه گذشته مديران اجرايي و متوليان امر ارتباطات تبديل شده است.
اما نکته مهم بررسي ابعاد گوناگون جايگاه فعلي روابط عمومي ها و چگونگي برون رفت از وضعيت موجود است.
به اعتقاد نگارنده ؛جامعه ايران در حال تجربه گذار از دنياي سنتي به دنياي مدرن است هر چند كه نه از سنت دل كنده شده و نه به مدرنيته پيوند خورده است . بلكه در ميان اين دو ، دهه هايي هستند كه معلق مانده اند . اين تعليق چالش هايي را در هر دو حوزه سنت و مدرن ايجاد كرده است و به همين دليل بايد براي چالش هاي دوران گذار فرهنگ سازي و تخصص گرايي صورت گيرد تا با استفاده از ظرفيت هاي فرهنگي و تخصصي تأخيري كه ميان جامعه باديگر اجزاي جامعه ايجاد شده است را جبران نمود و با حداقل هزينه و بانزديك شدن اجزاء و عناصر مختلف نظام اجتماعي ، كارآيي و اثر بخششي آنرا افزايش داد.
درست است كه ابلاغ آيين نامه جامع روابط عمومي و تشكيل كارگروه روابط عمومي از سوي شوراي اطلاع رساني دولت گام هايي در راستاي تقويت روابط عمومي ها برداشته شده است ولي اين سئوال هم مطرح است كه ضمانت اجرايي آن از سوي مديران چقدر است ؟ در حال حاضر ، يكي از معضلات حوزه روابط عمومي ها موازي كاري و پراكنده كاري است كه در مواردي منجر به خنثي سازي فعاليتهاي يك سازمان شده است.
متخصصين و دولتمردان در قدم اول مي بايست فهم مشترك از وظايف ، كاركرد ها و جايگاه روابط عمومي ها را در ساختار سازماني در ميان كارگزاران نظام را توجيه كنند تا در كيفيت و نحوه ارائه خدمات و فعاليت ها روابط عمومي بتواند موثر باشد.
نكته اي كه در حال حاضر به آن توجه شود در اين نكته است كه روابط عمومي ها به دلايل مشغله زياد و در گير شدن درامور تبليغاتي و تداركات در در درون سازمان ، برون سازمان را فراموش كرده اند. اثر بخشي و فعاليتهاي برون سازمان و به طور كلي اهميت تحقيق و پژوهش در بين روابط عمومي ها به هيچ وجه رواج ندارد و اين مسئله به طور حتم مي تواند براي سازمان در ميان مدت خطرناك باشد . نبايد از ياد برد كه يكي از عناصر اصلي فراگرد ارتباط ، مخاطب است. به گونه اي كه بدون وجود مخاطب ، هيچگونه ارتباطي معني نمي يابد .
و اين واقعيتي است كه اهميت مضاعف مخاطب را در روابط عمومي نشان مي دهد. با شناخت علمي مخاطب ، نيازها ، ويژگي ها ، گرايش ها و تمايلات مخاطب ، و به طور كلي دستيابي به يك تحليل جامعه شناسانه و روانشناسانه از اوست كه چراغي روشن فراراه روابط عمومي نهاده شده كه گام نخست براي كار علمي ، منظم و برنامه ريزي شده در روابط عمومي برداشته مي شود چرا كه بر اساس نظريه هدف گيري مخاطب كار ارتباطي كه بدون ارزيابي نظر مخاطبان انجام مي پذيرد شبيه كسي است كه بخواهد به اميد شكار پرنده به سوي آسمان بيكران رگبار مسلسل بگشايد. همچنين بررسي نظريه هاي ارتباط جمعي نشان مي دهد كه در فراگرد ارتباط ، پيوسته مخاطب به عنوان يك عنصر اصلي مطرح است.
بنابر اين مخاطب يكي از عناصر اصلي ارتباط است كه پيام از طرف منبع به او ارسال مي شود نيازها ، گرايش ها و علايق او نقش موثر در شكل ، نوع ساختار و نحوه ارايه پيام دارد. بنابر اين ، توفيق روابط عمومي در تأثير گذاري كامل بر افكار عمومي ، نيازمند بهره برداري بهينه از ارتباط سنتي ، رسانه اي و مستقيم است. وسايل ارتباط جمعي با داشتن ويژگي هايي نظير سرعت انتشار پيام ، گستره توزيع پيام ، افزايش گرايي و جذابيت پيام و نياز نداشت به صرف هزينه هاي زياد ، از قابليت شايان توجهي براي كاربرد در روابط عمومي برخوردار هستند و به عبارت ديگر بدون كاربرد در رسانه ها ، نمي توانند به اهداف خود دست يابند.
اما نکته مهم بررسي ابعاد گوناگون جايگاه فعلي روابط عمومي ها و چگونگي برون رفت از وضعيت موجود است.
به اعتقاد نگارنده ؛جامعه ايران در حال تجربه گذار از دنياي سنتي به دنياي مدرن است هر چند كه نه از سنت دل كنده شده و نه به مدرنيته پيوند خورده است . بلكه در ميان اين دو ، دهه هايي هستند كه معلق مانده اند . اين تعليق چالش هايي را در هر دو حوزه سنت و مدرن ايجاد كرده است و به همين دليل بايد براي چالش هاي دوران گذار فرهنگ سازي و تخصص گرايي صورت گيرد تا با استفاده از ظرفيت هاي فرهنگي و تخصصي تأخيري كه ميان جامعه باديگر اجزاي جامعه ايجاد شده است را جبران نمود و با حداقل هزينه و بانزديك شدن اجزاء و عناصر مختلف نظام اجتماعي ، كارآيي و اثر بخششي آنرا افزايش داد.
درست است كه ابلاغ آيين نامه جامع روابط عمومي و تشكيل كارگروه روابط عمومي از سوي شوراي اطلاع رساني دولت گام هايي در راستاي تقويت روابط عمومي ها برداشته شده است ولي اين سئوال هم مطرح است كه ضمانت اجرايي آن از سوي مديران چقدر است ؟ در حال حاضر ، يكي از معضلات حوزه روابط عمومي ها موازي كاري و پراكنده كاري است كه در مواردي منجر به خنثي سازي فعاليتهاي يك سازمان شده است.
متخصصين و دولتمردان در قدم اول مي بايست فهم مشترك از وظايف ، كاركرد ها و جايگاه روابط عمومي ها را در ساختار سازماني در ميان كارگزاران نظام را توجيه كنند تا در كيفيت و نحوه ارائه خدمات و فعاليت ها روابط عمومي بتواند موثر باشد.
نكته اي كه در حال حاضر به آن توجه شود در اين نكته است كه روابط عمومي ها به دلايل مشغله زياد و در گير شدن درامور تبليغاتي و تداركات در در درون سازمان ، برون سازمان را فراموش كرده اند. اثر بخشي و فعاليتهاي برون سازمان و به طور كلي اهميت تحقيق و پژوهش در بين روابط عمومي ها به هيچ وجه رواج ندارد و اين مسئله به طور حتم مي تواند براي سازمان در ميان مدت خطرناك باشد . نبايد از ياد برد كه يكي از عناصر اصلي فراگرد ارتباط ، مخاطب است. به گونه اي كه بدون وجود مخاطب ، هيچگونه ارتباطي معني نمي يابد .
و اين واقعيتي است كه اهميت مضاعف مخاطب را در روابط عمومي نشان مي دهد. با شناخت علمي مخاطب ، نيازها ، ويژگي ها ، گرايش ها و تمايلات مخاطب ، و به طور كلي دستيابي به يك تحليل جامعه شناسانه و روانشناسانه از اوست كه چراغي روشن فراراه روابط عمومي نهاده شده كه گام نخست براي كار علمي ، منظم و برنامه ريزي شده در روابط عمومي برداشته مي شود چرا كه بر اساس نظريه هدف گيري مخاطب كار ارتباطي كه بدون ارزيابي نظر مخاطبان انجام مي پذيرد شبيه كسي است كه بخواهد به اميد شكار پرنده به سوي آسمان بيكران رگبار مسلسل بگشايد. همچنين بررسي نظريه هاي ارتباط جمعي نشان مي دهد كه در فراگرد ارتباط ، پيوسته مخاطب به عنوان يك عنصر اصلي مطرح است.
بنابر اين مخاطب يكي از عناصر اصلي ارتباط است كه پيام از طرف منبع به او ارسال مي شود نيازها ، گرايش ها و علايق او نقش موثر در شكل ، نوع ساختار و نحوه ارايه پيام دارد. بنابر اين ، توفيق روابط عمومي در تأثير گذاري كامل بر افكار عمومي ، نيازمند بهره برداري بهينه از ارتباط سنتي ، رسانه اي و مستقيم است. وسايل ارتباط جمعي با داشتن ويژگي هايي نظير سرعت انتشار پيام ، گستره توزيع پيام ، افزايش گرايي و جذابيت پيام و نياز نداشت به صرف هزينه هاي زياد ، از قابليت شايان توجهي براي كاربرد در روابط عمومي برخوردار هستند و به عبارت ديگر بدون كاربرد در رسانه ها ، نمي توانند به اهداف خود دست يابند.
پي نوشت :
منابع :
1- سفيدي – هوشمند راه رد هاي علمي روابط عمومي ، انتشارات دانشگاه آزاد – 1383
2- محلي ها ، علي اضر ها ، پژوهشنامه روابط عمومي ايران ، وزارت ارشاد – 1386
