هنر و سينما در كلام مقام معظم رهبري

الف) توصيف و تعريف هنر

توصيف هنر

هنر، عزيز و والاست، هنر، جاودانه است. هنر، عمومي و جهاني است و به قطعه‌اي از زمين و زمان منحصر نمي‌شود.[1]
هنر، حقيقتي بسيار فاخر و عطيه‌اي از جانب پروردگار است كه مانند هر موهبت ديگر الهي، مسئوليت‌ها و تكاليفي را براي صاحب آن به همراه مي‌آورد.[2]

هنر متعهد

هنرمند علاوه بر تكاليف ذاتي انسان، به علت ويژگي‌هاي بسيار ممتاز هنر، بايد در خصوص قالب و مضمون آثار خود نيز احساس تعهد كند.[3]

هنر ديني

هنر ديني آن است كه معارفي را كه اديان الهي و كامل‌تر از همه، دين مبين اسلام با هدف سعادت حقيقي بشر، به دنبال ترويج آن بوده‌اند، در جوامع انساني منتشر كند و در افكار بشر، ماندگار و جاودانه سازد.[4]
در هنر ديني، الزامي به استفاده از واژگان يا نمادهاي مذهبي نيست، بلكه ترويج هنرمندانه مقولاتي نظير عدالت، حقوق انساني و مسائل اخلاقي و پرهيز از ابتذال و استحاله هويت انسان و جامعه، مي‌تواند نمونه‌هاي خوبي از هنر ديني باشد.[5]

ارتباط هنر و اخلاق

هر قدر يك هنرمند به مرحله بالاتري از فكر وانديشه و درك عقلاني برسد، جوهره كارهاي هنري او، كيفيت و ارتقاي بيشتري خواهد يافت و درك هنري او از پشتوانه بيشتري برخوردار خواهد شد.[6]
نمي‌توان در وادي هنر با انگيزه‌هاي سطحي و يا ناسالم حركت كرد و سرافراز و موفق بود.[7]

ب) سينما

اهميت سينما و ضرورت پيشرفت در آن

فيلم و سينما، وسيله‌اي بليغ و تبيين‌كننده‌اي رسا براي ارائه برترين حقايق عالم، يعني حقيقت دين به شمار مي‌رود و براي اين منظور دست‌اندركاران امور سينمايي بايد بر توانايي‌هاي خود بيفزايند.[8]
كليد پيشرفت كشور، به ميزان زيادي دست سينماگران است؛ چرا كه دست‌اندركاران هنر فاخر سينما، با توجه به تأثيرگذاري و جهت‌دهي اين هنر، مي‌‌توانند با توليدات خود، روح اميد، شوق پيشرفت، انگيزه كار و تلاش، اعتماد به نفس و اعتقاد به ارزش‌هاي اسلامي و ملي را در جامعه ترويج كنند و سهم بزرگ خود را در پيشرفت و تعالي كشور ايفا نمايند، و يا اينكه با فيلم‌هاي خود، نسلي نااميد، پشيمان، متكي به بيگانه و تحقيرشده را پرورش دهند.[9]

نياز به سينما

اعتلاي سينماي كشور، نيازي محسوس است و همه بايد اين حقيقت را دريابند كه هنر مهم و بسيار برجسته سينما براي كشور، يك نياز و ضرورت محسوب مي‌شود.[10]

توصيف هنر سينما

هنر سينما،... بلاشك يك هنر برتر است؛ يك روايتگر كاملاً مسلط ـ كه هيچ روايتگري تا كنون در بين اين شيوه‌هاي هنريِ روايت يك واقعيت و يك حقيقت، تا امروز به اين كارآمدي نيامده ـ و يك هنر پيچيده و پيشرفته و متعالي.[11]

مسئوليت سينماگران

اهميت فراوان اين هنر، و كارآمدي و تأثيرگذاري عميق آن، مسئوليت سينماگران و تمامي دستگاه‌ها و رده‌هاي مديريتي مؤثر دراين هنر را كاملاً سنگين مي‌كند.[12]
اگر يك كارگردان با نيت خدايي فيلمي را ارائه دهد كه موجب تقويت ايمان، افزايش انضباط اجتماعي و احساس مسئوليت شود، اجر الهي را نيز كسب خواهد كرد.[13]
بدون ترديد با شكوفا شدن استعدادها و فعال‌تر شدن دستگاه‌هاي پشتيباني‌كننده، مي‌توانيم در زمينه كارهاي سينمايي و هنرهاي نمايشي به سطح برجسته‌اي در دنيا برسيم.[14]

ج) وظايف سينما

توقع انقلاب از هنر

انقلاب از هنر و هنرمند تنها يك توقع دارد و آن اينكه جامع هنري با همان نگاه زيباشناختي هنر، به پديده‌هايي همچون ايثار و فداكاري مردم در پيروزي انقلاب و حماسه هشت‌سال دفاع مقدس بنگرد و اين زيبايي‌ها را با زبان هنرمندانه تبيين كند.[15]

تبيين حقايق ديني

بخش‌هاي مختلف هنري، هر يك امتيازات و كمبودهايي دارند، اما در ميان انواع روش‌ها و بيان‌هاي هنري، بيان نمايش در مجموع از همه بخش‌هاي هنري، رساتر، فراگيرتر، و جالب‌تر است. از اين رو، براي تبيين حقايق ديني بايد از زبان هنر، به‌ويژه هنر نمايش استفاده شود.[16]

اداي دين به انقلاب

جامعه هنري ما، بايد در تبيين ابعاد اين حقيقت باعظمت، با پديد آوردن كارهاي هنري ارزشمند در همه زمينه‌ها به‌ويژه هنر سينما كه گوياي ابعاد عظيم اين انقلاب باشد، دين خود را به دين انقلاب ادا كند.[17]

نشان دادن گوهر نماز و چهره نمازگزار

وزارت ارشاد و سازمان تبليغات و صدا و سيما، از هنر، به‌ويژه هنر سينما براي نشان دادن گوهر نماز و چهره نمازگزار بهره‌ بگيرند.[18]

جذاب‌تر نشان دادن مفاهيم مذهبي و ارزش‌هاي ديني

حقايق معنوي با هيچ‌يك از مفاهيم مادي قابل مقايسه نيست. ارزش‌هاي اسلامي برترين حقايقي است كه مي‌تواند انسان را مجذوب و در مقابل خود خاضع كند و بر اين اساس از سينماگران و كارگردانان فيلم، انتظار مي‌رود با كار خود، مفاهيم مذهبي و ارزش‌هاي ديني را به‌گونه‌اي به تصوير بكشند كه در نظر بيننده، جذاب‌تر و دل¬نشين‌تر جلوه كند.[19]

مضمون سينما در جهت اصلاح كشور

مضمون سينما بايد در جهت اصلاح كشور و جامعه باشد؛ اگر انتقاد هم انجام مي‌گيرد، اين انتقاد با اين نگاه باشد.[20]

پی نوشت ها :

[1]. ديدار هنرمندان و دست‌اندركاران امور فرهنگي و هنري در 3/1/1373.
[2]. ديدار صدها تن از اصحاب فرهنگ و هنر و انديشه در 1/5/1380.
[3]. همان.
[4]. همان.
[5]. همان.
[6]. همان.
[7]. همان.
[8]. ديدار هنرمندان و دست‌اندركاران امور فرهنگي و هنري در 3/11/1373.
[9]. ديدار كارگردانان سينما در 23/3/1385
[10]. همان.
[11]. همان.
[12]. همان.
[13]. همان.
[14]. ديدار هنرمندان و دست‌اندركاران امور فرهنگي و هنري در 3/11/1373.
[15]. ديدار صدها تن از اصحاب فرهنگ و هنر و انديشه در 1/5/1380.
[16]. ديدار هنرمندان و دست‌اندركاران امور فرهنگي و هنري در 3/11/1373.
[17]. ديدار وزير، معاونين و مديران كل وزارت ارشاد اسلامي در 4/9/1371.
[18]. پيام به سومين سمينار نماز در 17/6/1372.
[19]. ديدار هنرمندان و دست‌اندركاران امور فرنگي و هنري در 3/11/1373.
[20]. بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار جمعي از كارگردانان سينما و تلويزيون در 23/3/1385.
برگرفته از : گلبرگ ، شماره 101
منبع : سایت حوزه نت
/خ