ارومیه یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان غربی است. این شهر دیدنی در شمال غربی ایران و منطقه آذربایجان واقع شده است. ارومیه دهمین شهر پرجمعیت ایران و دومین شهر پرجمعیت منطقه شمال‌ غرب ایران به‌شمار می‌آید. ارومیه با ۱۳۳۲ متر ارتفاع در غرب دریاچه ارومیه، در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه قرار گرفته است. هوای ارومیه در تابستان نسبتاً گرم و در زمستان سرد می‌باشد.

۱. ساختمان شهرداری ارومیه

شهرداری ارومیه یا رضائیه سابق ابتدا ساختمان مناسبی نداشت، در زمان سلطنت رضا شاه قطعه زمینی را به شهرداری تخصیص دادند و در آن دو دستگاه ساختمان بزرگ بنا گردید که از ساختمان مشرف به میدان ادارات استانداری وشهرداری استفاده می کردند و ساختمان داخل باغ محل سکونت استانداران آذربایجان غربی بود و کلیه اجتماعات بزرگ شهر در سالن وسیع شهرداری رضائیه برگزار می شد.

۲. مسجد جامع ارومیه

مسجد جامع یکی از آثار کهن و قدیمی شهر تاریخی ارومیه است و در خیابان اقبال قرار دارد. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است. برخی از محققان معتقدند این بنا ابتدا آتشکده بود و بعد از تسلط مسلمین ویران شد و سپس در قرن هفتم هـ. ق بر روی آن مسجدی ساخته شد.

به اعتقاد این گروه از محققان سبک تزیینات، گچبری‌‌ها، ستون بندی‌‌ها و طاق‌‌های مسجد عیناً شبیه به سبک معماری سلجوقیان است. تاریخ تجدید بنای این مسجد معلوم نیست، اما محراب آن در تاریخ ۶۷۶ هـ.ق ساخته شده است. این مسجد به همراه سایر اجزاء بافت قدیمی شهر به ویژه بازار و راسته‌‌های آن بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. مسجد جامع با دو در ورودی که از صحن بزرگ آن منشعب می‌شود، به بازار راه دارد.
این مسجد دارای آثاری از دوره‌‌های مختلف تاریخی است.

۳. موزه ارومیه

این موزه از دو بخش باستان شناسی و مردم شناسی تشکیل شده است که آثاری از دوران های مختلف تاریخ این سرزمین به خصوص اشیاء بسیار قدیمی مربوط به دوران های ماقبل تاریخ را در اینجا نگهداری می کنند.
همچنین در این موزه لباس های محلی زری دوزی و مخمل های قلاب دوزی و کتاب های خطی و کارهای ظریف مینیاتوری و غیره به نمایش گذاشته شده است. در سالن باستان شناسی آثار بسیار نفیس مکشوفه از تپه های باستانی استان، از آغاز دوره نوسنگی تا پایان دوره قاجاریه قرار دارد. در سالن مردم شناسی فرهنگ بومی و سنتی منطقه از اواخر دوران صفویه تا به امروز در معرض نمایش است.

۴. پارک اللرباغی ارومیه

یکی از مراکز گردشگری طبیعی و جاهای تفریحی شهر ارومیه پارک شهر یا اللرباغی می باشد پارک ساحلی ارومیه یا پارک اللرباغی یکی از طولانی ترین پارک های شهرچایی در شمال این پارک ساحلی درجریان است موقعیت این پارک در حد فاصل اوچ گوزلو کورپوسو یا قویون کورپوسو می باشد این پارک در جنوب شهر ارومیه و حاشیه خیابان والفجر قرار دارد.

۵. بازار ارومیه

بازار ارومیه در گوشه‌ی جنوب شرقی شهر ارومیه واقع گردیده است که در حال حاضر بخش عمده و سالم آن در بین خیابانهای امام - عسگرآبادی - اقبال و مهاباد (منتظری) محصور می‌باشد. طول و عرض این بنا حدوداً ۱۰۰ در ۳۰۰ متر می‌باشد. قدیمی‌ترین بخشهای باقیمانده‌ی محدوده‌ی بازار از دوره‌ی صفویه به بعد می‌باشند؛ مخصوصاً حمامهایی از دوره‌ی زندیه و قاجار باقی مانده که نمایانگر ذوق معماری دوره‌‌های مختلف می‌باشند.

هر راسته و بخشی از این مجموعه دارای فرم و شکل‌بندی خاص خود می‌باشد. وجود تیمچه‌‌ها، سه‌راه‌‌ها، مسجد، حمامها، تماماً دال بر آبادانی و تحرک این بخش از شهر در زمانی نه چندان دور می‌باشد. از خصوصیات بارز این مجموعه، سادگی معماری آن است، با وجود تفاوتهایی که از نظر فرم در طاقها و چشمه و گنبدهای بازار مشاهده می‌شود، هیچ نوع تنوعی از حیث تکنیک هنری مانند کاشیکاری، گچبری، سنگ کاری و دربهای قدیمی پرکار چوبی در بازار دیده نمی‌شود، مصالح تمام راسته بازارها و چهارسوها از آجر انتخاب و اکثراً حتی فاقد اندود ساده‌ی گچ نیز می‌باشند. تنها تنوع مجموعه، ذوق و سلیقه‌ی معماران دوره‌‌های مختلف است که هر کدام با انتخاب فرمی خاص از نظر شکل قوسها، اثری از خود به یادگار گذاشته‌اند.

۶. کلیسای سیر ارومیه

نام اصلی این کلیسا مارسرگیز می‌باشد و در ۵ کیلومتری جنوب‌غربی شهر ارومیه نزدیک تفرجگاه بند قرار دارد. مارسرگیز از کلمه‌ی مار به معنی حضرت یا صاحب و سرگیز لغت یونانی سن جرج می‌باشد که در واقع محل دفن مارسرگیز است. این کلیسا که زیارتگاه مسیحیان می‌باشد با توجه به سبک معماری و مندرجات کتب مورخان آشوریها بنایی است مربوط به دوره‌ی ساسانی که در زمان خسرو پرویز به مناسبت غلبه‌ی او به رومیان توسط زوجه‌اش شیرین ساخته شد.

۷. کلیسای ننه مریم

کلیسای ننه‌مریم یا حضرت مریم یا مارت مریم یا شرق‌آشور یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران و جهان‌است و در خیابان خیام شهر ارومیه قرار دارد. کلیسای ننه مریم به روایتی اولین کلیسای مشرق زمین به روایت دیگری دومین کلیسای قدیمی جهان پس از کلیسای بیت‌لحم فلسطین می‌باشد.

تاریخ ساخت آن به سال ۳۲ میلادی برمی گردد و از کلیساهای قدیمی جهان به شمار می‌رود. این کلیسا در سده‌های گذشته محل دفن اموات بوده‌است.طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی این بنا قبلاً آتشکده و یکی از معابد معروف زرتشتیان بوده. هنگام تولد مسیح، موبدان زرتشتی ساکن این معبد، ستاره‌ای درخشان را در حال حرکت به سوی شرق می‌بینند، آن را نشانه‌ای از تولد منجی وعده داده شده می‌یابند و به طرف اورشلیم روانه می‌شوند.

این موبدها پس از بازگشت به ارومیه، آتشکده را مبدل به کلیسا کرده و در آنجا دین مسیح را بشارت می‌دهند. اولین بار در سال ۶۴۲ توسط شاهزاده‌ای چینی مرمت شد. در سال ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ نیز مورد مرمت قرار گرفت. نمای فعلی آن به دورهٔ ساسانی تعلق دارد.