تحقیقات نشان داده‌اند که توانایی ما برای برقراری ارتباط مؤثر با مخاطبان و تأثیر گذاشتن روی آنها، به صدا و زبان بدن‌مان بسیار وابسته است. این وابستگی آن‌قدر زیاد است که محتویات سخنرانی جایگاه سوم را دارد و تأثیر آن در برقراری ارتباط با مردم فقط ۷٪ است! صدا با ۳۸٪ رتبه‌ی دوم و زبان بدن با تأثیری ۵۵ درصدی، رتبه‌ی اول را در برقراری ارتباط مؤثر با مردم دارد. چرا زبان بدن این‌قدر اهمیت دارد؟
خوب، آیا تا‌به‌حال پیش آمده است که ایمیل یا پیغامی را برای کسی فرستاده باشید و گیرنده، منظور شما را اشتباهی فهمیده باشد؟ خیلی اوقات فراموش می‌کنیم که لغات بدون احساسات، کاملا بی‌معنی هستند.
در هرکدام از دوره‌های آموزش مهارت‌های سخنرانی، از شرکت‌کنندگان می‌خواهم به‌یادماندنی‌ترین ارائه‌ای را که در تمام زندگی خود دیده‌اند (خوب یا بد)، به‌یاد بیاورند. خیلی از آنها استادی در دانشگاه یا کارفرمایشان را به‌یاد می‌آورند. سپس از شرکت‌کنندگان می‌خواهم ویژگی‌های برجسته یا چیزی را که بیشتر در ذهن‌شان مانده است، به‌یاد بیاورند. باید بگویم که تا‌به‌حال نشنیده‌ام کسی بگوید: «محتویات آن سخنرانی باورنکردنی بود». اکثر اوقات نکته‌‌ای که توجه مردم را جلب می‌کند، خودِ سخنران یا روش‌های خاص او برای انتقال اطلاعات هستند. بعضی از این روش‌ها شوخی، ارتباط چشمی، توضیحات مختصر و مفید، شخصیت گیرا، مثال‌های ارتباطی، داستان‌ها و … هستند.
با این مقدمه، فکر می‌کنم بهتر باشد به بررسی استراتژی‌هایی بپردازیم که با استفاده از آنها می‌توانید تأثیر مثبت‌تری روی مخاطبان‌تان داشته باشید، ویژگی‌های بدی که شما را از برقراری ارتباط بازمی‌دارند، پنهان کنید و در عین حال ویژگی‌هایی که توانایی‌هایتان را بیشتر می‌کنند، بهبود ببخشید. درنهایت هدف شما این است که تأثیر مثبتی روی مخاطب بگذارید. برای این کار باید همه‌ی نقاط قوت و ضعف خود را در نظر بگیرید. اگر همه‌ی ضعف‌‌هایتان را از بین ببرید ولی چیزی به نقاط قوت‌تان اضافه نکنید، فایده‌ای ندارد.
باید همیشه فکر کنیم چطور می‌توانیم تأثیرگذارتر باشیم. در ادامه چند استراتژی زبان بدن را می‌خوانید که موقع تدریس یا سخنرانی به شما کمک می‌کنند ارائه‌ی بهتری داشته باشید.
۱. در همان ۹۰ ثانیه‌ی اول، توجه‌ی همه را جلب کنید
از لحظه‌ای که اولین بار حضار ما را می‌بینند، ۴ تا ۶ ثانیه وقت داریم تأثیر مثبتی روی آنها بگذاریم. حالا چطور کاری کنیم که اولین تأثیر ما مثبت باشد؟ چگونه می‌توانیم به حضار بفهمانیم کنترل همه چیز را در اختیار داریم و در کارمان وارد هستیم؟ برای این کار، نه‌تنها با استفاده از محتویات سخنرانی، بلکه باید از طریق تسلط خود، شنونده را تحت تأثیر قرار بدهیم.
وقتی به جایگاه سخنرانی رسیدید، چانه‌ی خود را بالا بگیرید، به حضار نگاه کنید، یادداشت‌های خود را پایین بگذارید، به همه لبخند بزنید و از آنها تشکر کنید که برای شنیدن سخنرانی شما آمده‌اند. این بهترین روش برای تأثیر گذاشتن روی حضار است. ولی شمایی که می‌خواهید حرفه‌ای‌تر عمل کنید، بهتر است مقدمه‌ای مرتبط با موضوع پیدا کنید و آن را در ابتدای سخنان خود بگویید یا جمله‌ای مختصر و مفید پیدا کنید که توجه‌ی همه را جلب کند. این جمله ممکن است درباره‌ی آمار یک چیز باشد، یا یک سؤال. همچنین می‌توانید از ابزار کمکی استفاده کنید. هر چیزی که انتخاب می‌کنید، باید جالب باشد و همه را برای ادامه‌ی سخنرانی آماده کند.
۲. حتی اگر به شرایط تسلط ندارید، وانمود کنید مسلط هستید
مادرم همیشه می‌گفت: «اگه بلد نیستی اداش رو دربیار» و حق با اوست. منظور او این نبود که باید آبروی خودم را ببرم یا ادای فهمیدن را دربیاورم. او عقیده داشت گاهی اوقات باید اعتماد بقیه را جلب کنیم و برای این کار نباید احساسات واقعی خود را بروز بدهیم. اگر اضطراب دارم، ترسیده‌ام یا به خودم اطمینان ندارم، اشکالی ندارد، ولی به‌عنوان یک حرفه‌ای نباید کاری کنم مخاطبان احساساتم را بفهمند. وقتی به جایگاه سخنرانی رفتید، هرقدر هم که اضطراب داشته باشید، باید ظاهر خود را حفظ کنید.
۳. درست بایستید
ممکن است فکر کنید ایستادن که دیگر نیاز به آموزش ندارد، ولی «درست ایستادن» بزرگ‌ترین مسئله‌ای است که دیده‌ام. متأسفانه، در بسیاری مواقع، حالت نشستن و ایستادن ما آدم‌ها اشتباه است. با قوز کردن یا پایین نگه داشتن سر خود، نمی‌توانید تأثیر مثبتی روی حضار بگذارید.
چند تمرین برای درست ایستادن وجود دارد:
از دوست خود بخواهید کمک‌تان کند بهترین وضعیت ایستادن‌تان را پیدا کنید. از او بخواهید روبه‌روی شما بایستد. اول چانه‌ی خود را کاملا پایین ببرید، بعد سرتان را آهسته بلند کنید و از دوست خود بخواهید وضعیتی را که در آن کاملا بااعتمادبه‌نفس به نظر می‌رسید، به شما بگوید. اگر چانه زیاد بالا باشد، ازخودراضی به نظر می‌رسید و اگر زیاد پایین باشد انگار که ترسیده‌اید. وضعیتی را که در آن بااعتمادبه‌نفس به نظر می‌رسید، پیدا کنید و تا روز ارائه آن را تمرین کنید.درمورد پشت و شانه‌ها، باید فرض کنید یک عروسک خیمه‌شب‌بازی هستید و به‌وسیله‌ی نخی که به سرتان وصل شده است، کنترل می‌شوید. اگر کسی این نخ را بِکِشد چه می‌شود؟ قدتان بلندتر می‌شود؟ اگر بدون اینکه از زمین جدا شوید می‌توانید قد خود را بلندتر کنید، پس باید پشت خود را صاف‌تر نگه دارید.
کار شانه‌ها کمی سخت‌تر است، چون کسی که به شما کمک می‌کند، باید چشمان تیزبینی داشته باشد. دوست شما باید بفهمد که شانه‌هایتان را رو به جلو خم کرده‌اید و باید آنها را عقب‌تر بدهید یا نه. دوباره از دوست خود بخواهید پشت سر شما بایستد. به‌صورت عادی بایستید، دوست‌تان دستش را پشت شانه شما قرار میدهد و کمی با انگشت شست فشار میدهد. در عین حال از دوست‌تان بخواهید با دست‌های خود کمی شما را به عقب بکشد. اگر بدون اینکه سینه‌‌ی خود را جلو بدهید بتوانید شانه‌هایتان را عقب بدهید، به این معنی است که باید وضعیت شانه‌ها را تغییر بدهید.
۴. یک‌جا نایستید، گاهی به‌سمت مخاطبان حرکت کنید
شاید شما جزو افرادی هستید که می‌دانند یک‌جا ایستادن در هنگام سخنرانی چندان جالب نیست، ولی باز هم این کار را می‌کنید! دفعه‌ی بعد که ارائه دارید، نوار چسبی را روی زمین بین خودتان و حضار بچسبانید. وقتی ارائه‌ی خود را شروع کردید، ببینید چندبار می‌توانید در طول این نوار چسب راه بروید تا به حضار نزدیک شوید. اکثر اوقات اگر سخنران به‌سمت ما حرکت کند، حس می‌کنیم با ما ارتباط برقرار کرده است.
۵. از دستان خود استفاده کنید
خیلی راحت می‌توانیم با استفاده از دست‌هایمان، شخصیت و جذابیت خود را نشان بدهیم. در واقع دست‌ها بهترین ابزارهای دیداری ما هستند. مردم همیشه می‌پرسند: «با دست‌هایمان چه‌کار کنیم؟» پاسخ من این است: «از آنها استفاده کنید». مطمئنا می‌توانید دست‌هایتان را حرکت ندهید یا آنها را در جیب خود فرو کنید یا دست‌به‌کمر بایستید، ولی بهتر است برای تأثیر گذاشتن روی حضار، از آنها استفاده کنید. دستان ما طراحی شده‌اند تا با کمک آنها با دنیای اطراف ارتباط برقرار کنیم، پس بهتر است به بهترین شیوه از آنها استفاده کنیم.فکر کنید که چطور می‌توانید برای نشان دادن احساسات (تعجب، خطر، کنجکاوی) از دستان خود استفاده کنید؟ عمق و گستردگی موضوع سخنرانی را با استفاده از دست‌هایتان نشان بدهید. از یکی از شنوندگان بخواهید به شما کمک کند. اشاره‌های دست و بازو چه شکلی هستند؟ چطور می‌توانید از حرکات دست در سخنرانی بعدی خود استفاده کنید؟
دوباره به متن سخنرانی‌تان نگاهی بیندازید و بخش‌هایی را که می‌توانید از حرکات دست استفاده کنید، علامت بزنید.
نبایدهای زبان بدن در سخنرانی
زمین یا آسمان را نگاه نکنید (ارتباط چشمی معنی‌داری برقرار کنید)؛تا زمانی که به جایگاه سخنرانی نرسیده‌اید، صحبت کردن را شروع نکنید؛
با موهای سر و صورت خود بازی نکنید؛
روی یک پا تکیه نکنید؛
با یک انگشت به کسی یا چیزی اشاره نکنید؛
دست‌‌به‌سینه نباشید؛
پاها را روی هم نیندازید؛
بدن خود را به طرفین تاب ندهید؛
پاها را جفت نکنید؛
به حضار پشت نکنید.
به‌یاد داشته باشید که نمی‌توانید تمام تکنیک‌ها را هم‌زمان یاد بگیرید. باید وقت صرف کنید، تمرین کنید و همیشه تلاش کنید راهی برای تقویت مهارت‌هایتان پیدا کنید. مثلا می‌توانید هنگام تمرین سخرانی، از خودتان فیلم بگیرید.
بعد درحالی‌که صدای آن را قطع کرده‌اید آن را چندبار نگاه کنید و کاملا روی زبان بدن خود تمرکز کنید.
خیلی از افراد به‌طور طبیعی در هنگام سخنرانی جذبه و گیرایی لازم را دارند، ولی بقیه برای جذابیت بخشیدن به سخنرانی خود، باید روی زبان بدن‌شان کار کنند.
منبع: سایت چطور
