بعد از سلام نماز یکی از بهترین زمان‌ها برای آن است که هر چه می‌خواهید از خدا طلب کنید. طلب نیاز کردن از هر کسی هم یک سری قاعده و قانون دارد و طلب نیاز کردن از خدا هم قاعده و قانونش در دعاها آمده است.
تعقیب در لغت به معنای دنبال کردن، و در اصطلاح به معنای پس از نماز با ذکر، دعا و قرآن، خود را مشغول کردن می باشد.
برخی از تعقیبات نماز که خواندنشان، پس از هر نمازی مستحب است؛ در زمره ی تعقیبات مشترک قرار دارند. دعاها و ذکرهایی برای هر یک از نمازهای روزانه توصیه شده است.
از مشهورترین تعقیبات می توان به تسبیحات حضرت زهرا(س)، آیه الکرسی و سجده شکر و دعاهای مجرب به عنوان تعقیبات مشترکه اشاره کرد. در این مقاله از دعاها مشترکه بحث می کنیم.
دعاهای تعقیبات مشترکه نماز
۱. دعای «اللَّهُمَّ اهْدِنِی مِنْ عِنْدِکَ...»
اللَّهُمَّ اهْدِنِی مِنْ عِنْدِکَاى خدا مرا از نزد خود به خود راهنمایى فرما
وَ أَفِضْ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ
و بر من از فضل و احسانت افاضه کن
وَ انْشُرْ عَلَیَّ مِنْ رَحْمَتِکَ
و رحمتت را بر من منبسط گردان
وَ أَنْزِلْ عَلَیَّ مِنْ بَرَکَاتِکَ
و برکاتت را بر من نازل نما
سُبْحَانَکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
منزهى تو که جز تو خدایى نیست
اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی کُلَّهَا جَمِیعاً فَإِنَّهُ لاَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ کُلَّهَا جَمِیعاً إِلاَّ أَنْتَ
تمام گناهانم را ببخش که جز تو کسى که گناه خلق را تمام ببخشد نیست
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ أَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ
خدایا درخواست مى کنم از هر خیرى که علم تو به آن محیط است
وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ کُلِّ شَرٍّ أَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ
و پناه مى برم به تو از هر شرى که علم تو به آن محیط است
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ عَافِیَتَکَ فِی أُمُورِی کُلِّهَا
خدایا من از تو در تمام امور عافیت مى طلبم
وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ خِزْیِ الدُّنْیَا وَ عَذَابِ الْآخِرَةِ
و به تو پناه مى برم از خوارى دنیا و عذاب آخرت
وَ أَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ عِزَّتِکَ الَّتِی لاَ تُرَامُ
و پناه مى برم به نور ذات بزرگوارت و به عزتت که عزتى فوق آن نیست
وَ قُدْرَتِکَ الَّتِی لاَ یَمْتَنِعُ مِنْهَا شَیْءٌ
و توانائی ات که هیچ چیز سرپیچى از آن نتواند کرد
مِنْ شَرِّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنْ شَرِّ الْأَوْجَاعِ کُلِّهَا
که مرا حفظ کنى از شر دنیا و آخرت و شر درد‌ها تمام دردهاى عالم
وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ دَابَّةٍ أَنْتَ
و از شر هر جانورى که تو
«آخِذٌ بِنَاصِیَتِهَا إِنَّ رَبِّی عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ»
«مهارش را دارى بدرستى که پروردگارم بر روش درستى است»
وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
و قدرت و نیرویى جز از خداى بلند رتبه بزرگ نتواند بود
تَوَکَّلْتُ عَلَى الْحَیِّ الَّذِی لاَ یَمُوتُ وَ
توکل و اعتماد مى کنم بر آن زنده اى که هرگز نخواهد مرد و
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً
«سپاس مخصوص آن خدایى است که فرزندى ندارد
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ
و بر او شریکى در ملک و سلطنت نخواهد بود
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً»
و یاورى که بر عزتش افزاید نخواهد داشت و او را به بزرگى و بزرگوارى یاد کن»
۲. دعای «سُبْحَانَ اللَّهِ کُلَّمَا سَبَّحَ اللَّهَ شَیْءٌ...»
سُبْحَانَ اللَّهِ کُلَّمَا سَبَّحَ اللَّهَ شَیْءٌمنزه است خدا هر چه او را تسبیح کند
وَ کَمَا یُحِبُّ اللَّهُ أَنْ یُسَبَّحَ
و چنانکه خدا دوست دارد که تسبیح او کنند
وَ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلاَلِهِ
و چنانکه او شایسته است و چنانکه سزاوار مقام بزرگوارى و عزت و جلالت اوست
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ کُلَّمَا حَمِدَ اللَّهَ شَیْءٌ وَ کَمَا یُحِبُّ اللَّهُ أَنْ یُحْمَدَ
و ستایش خاص خداست در زبان هر موجودى و سپاسى که خدا دوست دارد
وَ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلاَلِهِ
و ستایشى که شایسته اوست و آن سان که سزاوار مقام بزرگى و عزت و جلالت اوست
وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ کُلَّمَا هَلَّلَ اللَّهَ شَیْءٌ وَ کَمَا یُحِبُّ اللَّهُ أَنْ یُهَلَّلَ
و خدایى به جز خداى یکتا نیست چنانکه هر چیز خدا را به یکتایى یاد کند و آن گونه که خدا خواهد که به یکتایى یاد شود
وَ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلاَلِهِ
و آنگونه یکتایى که در خور اوست و سزاوار ذات بزرگوار و عزت و جلال اوست
وَ اللَّهُ أَکْبَرُ کُلَّمَا کَبَّرَ اللَّهَ شَیْءٌ وَ کَمَا یُحِبُّ اللَّهُ أَنْ یُکَبَّرَ
و بزرگ است خدا چنانکه هر چیز خدا را به بزرگى یاد کند و آن گونه که خدا خواهد که به بزرگى یاد شود
وَ کَمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ کَمَا یَنْبَغِی لِکَرَمِ وَجْهِهِ وَ عِزِّ جَلاَلِهِ
و آن گونه بزرگى که در خور اوست و سزاوار ذات بزرگوار و عزت و جلال اوست
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ عَلَى کُلِّ نِعْمَةٍ أَنْعَمَ بِهَا عَلَیَ
پاک و منزه است خدا و ستایش مخصوص خداست و جز او خدایى نیست و خدا را به بزرگى یاد مى کنم براى هر نعمت او که عطا کرده به من
وَ عَلَى کُلِّ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ مِمَّنْ کَانَ أَوْ یَکُونُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ
و به همه افراد خلق خود از تمام آنچه از خلایق بوده یا تا قیامت به وجود آید
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا از تو می‌خواهم که بر محمد (ص) و آل او درود فرستی
وَ أَسْأَلُکَ مِنْ خَیْرِ مَا أَرْجُو
و از تو هر گونه خیر را مسئلت مى نمایم چه امید به آن داشته
وَ خَیْرِ مَا لاَ أَرْجُو وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ مَا أَحْذَرُ وَ مِنْ شَرِّ مَا لاَ أَحْذَرُ
چه نداشته باشم و به تو پناه مى برم از هر شر چه از آن در حذر باشم یا نباشم.
۳. دعای «یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ...»
یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْنِی وَ أَجِرْنِی مِنَ النَّارِاى صاحب جلالت و کرامت رحمت فرست بر محمد و آل محمد و رحم کن بر من و پناه ده مرا از آتش.
۴. دعای «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ...»
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ الْمَخْزُونِ الطَّاهِرِ الطُّهْرِ الْمُبَارَکِبار خدایا من از حضرتت مى طلبم با توسل به نام مستور پنهان تو که پاک و پاکیزه و مبارک است
وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ وَ سُلْطَانِکَ الْقَدِیمِ یَا وَاهِبَ الْعَطَایَا
و از حضرتت مى طلبم با توسل به اسم بزرگ تو و سلطنت ازلى تو اى عطا بخش بى عوض
وَ یَا مُطْلِقَ الْأُسَارَى وَ یَا فَکَّاکَ الرِّقَابِ مِنَ النَّارِ
و اى آزاد کننده اسیران و اى رهاننده خلایق از آتش دوزخ
أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
از حضرتت مى طلبم که درود فرستى بر محمد (ص) و آل محمد (ص)
وَ أَنْ تُعْتِقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ
و مرا هم از آتش قهر خود آزاد گردانى
وَ أَنْ تُخْرِجَنِی مِنَ الدُّنْیَا سَالِماً وَ (أَنْ) تُدْخِلَنِی الْجَنَّةَ آمِناً
و از دنیا با ایمان سالم بیرون برى و در بهشت امن و امانم داخل فرمایى
وَ أَنْ تَجْعَلَ دُعَائِی أَوَّلَهُ فَلاَحاً وَ أَوْسَطَهُ نَجَاحاً
و دعاى مرا در اول به رستگارى و در وسط به فیروزى
وَ آخِرَهُ صَلاَحاً إِنَّکَ أَنْتَ عَلاَّمُ الْغُیُوبِ
و در آخر به صلاح حالم اجابت فرمایى زیرا که تویى عالم به اسرار غیب عالم.
یَا مَنْ لاَ یَشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ
اى خدایى که تو را سخنى از سخن دیگر مشغول نتواند کرد۵. دعای صحیفه علویه
وَ یَا مَنْ لاَ یُغَلِّطُهُ السَّائِلُونَ
و اى خدایى که تو را نتواند سؤال بى حد و حصر خلق به اشتباه و خطا بیندازد
وَ یَا مَنْ لاَ یُبْرِمُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّینَ
و الحاح محتاجان تو را خسته نکند
أَذِقْنِی بَرْدَ عَفْوِکَ وَ حَلاَوَةَ رَحْمَتِکَ وَ مَغْفِرَتِکَ
اى خدا لذت عفو و شیرینى لطف و رحمت و مغفرتت را به من بچشان.
۶. دعای «إِلَهِی هَذِهِ صَلاَتِی صَلَّیْتُهَا...»
إِلَهِی هَذِهِ صَلاَتِی صَلَّیْتُهَا لاَ لِحَاجَةٍ مِنْکَ إِلَیْهَااى خدا این نماز من که بجا آوردم تو را به آن نیازى نیست
وَ لاَ رَغْبَةٍ مِنْکَ فِیهَا إِلاَّ تَعْظِیماً وَ طَاعَةً وَ إِجَابَةً لَکَ إِلَى مَا أَمَرْتَنِی بِهِ
و میل و رغبتى به آن نخواهد بود جز آن که من به تعظیم جلال تو و اطاعت فرمان تو و اجابت امر تو بجاى آوردم
إِلَهِی إِنْ کَانَ فِیهَا خَلَلٌ أَوْ نَقْصٌ مِنْ رُکُوعِهَا أَوْ سُجُودِهَا
اى خداى من اگر در این نماز خلل و فسادى رخ داده در رکوع و سجودش
فَلاَ تُؤَاخِذْنِی وَ تَفَضَّلْ عَلَیَّ بِالْقَبُولِ وَ الْغُفْرَانِ
(لطف کن) و از من مؤاخذه مفرما و به فضل و رحمتت بپذیر و بر من ببخش.
۷. دعای «اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمُ...»
ابن بابویه خواندن این دعا را بعد از تسبیحات حضرت زهرا (س) توصیه کرده است:اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمُ وَ مِنْکَ السَّلاَمُ
خدایا سلام نام توست و سلامت خلق از جانب توست
وَ لَکَ السَّلاَمُ وَ إِلَیْکَ یَعُودُ السَّلاَمُ
و براى توست و به کلى هر سلامتى و پاکى از نقص بازگشت او به توست
سُبْحَانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ
پاک و منزه است خداى رب العزة از هر چه وصف او کنند
وَ سَلاَمٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ
و درود بر رسولان خدا و ستایش مخصوص خداى رب العالمین است
السَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
بر تو باد اى رسول خدا درود و رحمت و برکات خداوندى
السَّلاَمُ عَلَى الْأَئِمَّةِ الْهَادِینَ الْمَهْدِیِّینَ
و درود بر امامان هدایت کننده خلق و هدایت یافتگان به سوى خدا
السَّلاَمُ عَلَى جَمِیعِ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ مَلاَئِکَتِهِ
و درود بر تمام پیغمبران خدا و فرستادگان و فرشتگان او
السَّلاَمُ عَلَیْنَا وَ عَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِینَ
درود بر ما مؤمنان و بندگان نیکوکار خدا
السَّلاَمُ عَلَى عَلِیٍّ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ
درود بر على امیرالمؤمنین (ع)
السَّلاَمُ عَلَى الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَجْمَعِینَ
و درود بر حضرت حسن (ع) و حسین (ع) بزرگ تمام جوانان اهل بهشت
السَّلاَمُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعَابِدِینَ
درود بر حضرت على بن الحسین (ع) زیور بخش اهل عبادت
السَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ بَاقِرِ عِلْمِ النَّبِیِّینَ
درود بر حضرت محمد بن على (ع) که کاشف علوم انبیاء است
السَّلاَمُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ
درود بر حضرت جعفر صادق (ع) فرزند حضرت محمد باقر (ع)
السَّلاَمُ عَلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْکَاظِمِ
درود بر موسى بن جعفر (ع) که کاظم غیظ است
السَّلاَمُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا
درود بر روان پاک على بن موسى حضرت رضا (ع)
السَّلاَمُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْجَوَادِ
درود بر محمد بن على حضرت جواد الائمة (ع)
السَّلاَمُ عَلَى عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْهَادِی
درود بر على بن محمد حضرت هادى (ع)
السَّلاَمُ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الزَّکِیِّ الْعَسْکَرِیِ
درود بر حضرت حسن بن على پاکیزه روح ملقب به حضرت عسکرى (ع)
السَّلاَمُ عَلَى الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ الْقَائِمِ الْمَهْدِیِّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ
درود بر حضرت محمد بن الحسن امام مهدى قائم رحمت خاص خدا بر تمام آن روانهاى پاک باد.
۸. دعای «رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبّاً...»
این دعا از شیخ کفعمی نقل شده است:رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبّاً وَ بِالْإِسْلاَمِ دِیناً
خوشنودم از آن که خداوند رب من است و اسلام دین من
وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَبِیّاً
و حضرت محمد که صلوات خدا بر او و آل او باد، پیغمبر من است
وَ بِعَلِیٍّ إِمَاماً وَ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ
و حضرت على امام و مقتداى من و حضرت حسن (ع) و حسین (ع) و على (ع) و محمد (ع)
وَ جَعْفَرٍ وَ مُوسَى وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ
و جعفر (ع) و موسى (ع) و على (ع) و محمد (ع) و على (ع) و حسن (ع)
وَ الْخَلَفِ الصَّالِحِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ أَئِمَّةً
و فرزند صالح او حضرت مهدى (ع) همه امامان من هستند
وَ سَادَةً وَ قَادَةً
درود بر آنان باد که امامان من و بزرگان من و رهبران من اند
بِهِمْ أَتَوَلَّى وَ مِنْ أَعْدَائِهِمْ أَتَبَرَّأُ
به دوستى آنان مى گروم و از دشمنانشان بیزارى مى جویم.
۹. دعای «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ...»
۳ بار بگویید:اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ وَ الْعَافِیَةَ وَ الْمُعَافَاةَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ:بار خدایا از تو عفو و بخشش و سلامت از هر لغزش و هر گونه آسایش در دنیا و آخرت مى طلبم.۱۰. دعای شیخ مفید:
شیخ مفید در کتاب «المقنعه» این دعا را به عنوان تعقیبات مشترک نمازها آورده است:
اَللّهُمَّ انْفَعْنا بِالْعِلْمِ وَزَیِّنّا بِالْحِلْمِ وَجَمِّلْنا بِالْعافِیَةِ وَکَرِّمْنا بِالتَّقْوى:خدایا ما را به دانش سود ده و به بردبارى بیاراى و به عافیت زیبا گردان و به تقوا گرامى دار.
اِنَّ وَلِیِّىَ اللَّهُ الَّذى نَزَّلَ الْکِتابَ وَهُوَ یَتَوَلَّى الصّالِحینَ:به درستى که سرپرست من خدا است که قرآن را نازل کرد و او شایستگان را سرپرستى مى کند.
فوائد و آثار تعقیبات نماز
در خصوص فوائد و آثار نیز باید گفت:تعقیبات نماز دارای آثار دنیوی و اخروی فراوانی می باشد که به سه مورد آن اکتفا می نمائیم.
الف –استجابت دعا
امام صادق - علیه السلام – فرموده اند:«إِنَّ اللَّهَ فَرَضَ الصَّلَوَاتِ فِی أَحَبِّ الْأَوْقَاتِ فَاسْأَلُوا حَوَائِجَکُمْ عَقِیبَ فَرَائِضِکُمْ»(1).« به درستی که خداوند نمازهای واجب را در محبوبترین اوقات واجب کرد، پس حاجات خود را بعد از نمازهایتان بخواهید.»
ب – زیاد شدن روزی
امام صادق علیه السلام فرمودند:« التَّعْقِیبُ أَبْلَغُ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ مِنَ الضَّرْبِ فِی الْبِلَاد»(2).« دعای پس از نماز برای جلب رزق از پیمودن شهرها مؤ ثرتر است.»
ج – بخشش گناهان و افزایش درجات
رسول خدا صل الله علیه و آله فرمودند:« مَنْ جَلَسَ فِی مُصَلَّاهُ ثَابِتاً رِجْلَهُ وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً فَقَالَ لَهُ ازْدَدْ شَرَفاً تُکْتَبُ لَکَ الْحَسَنَاتُ وَ تُمْحَی عَنْکَ السَّیِّئَاتُ وَ تُبْنَی لَکَ الدَّرَجَاتُ حَتَّی تَنْصَرِفَ»(3)
« کسی که درجایگاه نمازش بنشیند، و به ذکر خدای تعالی و به تعقیبات بپردازد خداوند فرشته ای را بر او ماءمور و موکل می گرداند که به وی می گوید:
ای نمازگزاری که مشغول به دعا هستی، به شرف و کرامت و فضیلت خود بیفزا (یعنی بیشتر و زیادتر دعا کن ) که از برای تو حسنات ثبت می گردد و سیئات و بدیهایت محو و نابود می شود و درجات برای تو افزون می گردد و این گفتگو ادامه دارد تا وقتی که او از دعا و تعقیباتش فارغ شود»
نتیجه:
آنچه درمورد درباره تعقیبات مشترک از کتب معتبر وجود دارد بسیار زیاد است که در این مقال نمی گنچد. بدیهى است غالب مردم قادر به انجام همه این تعقیبات نیستند.بلکه اگر انجام همه این تعقیبات آنها را از فعّالیّت هاى مهمّ زندگى بازدارد کار مطلوبى نیست.
بنابراین هر کس به فراخور حال، از آنها گزینش مى کند و یا به طور متناوب آنها را مى خواند. مهم آن است که انسان نشاط عبادت را حفظ کند و محتواى این دعاها را در خود پیاده نماید تا به آن همه فیض و ثواب نائل گردد.
پی نوشت:
1.بحار الأنوار ج۸۲ ، ص۳۲۴
2.الوافی, ج۱۷, صفحه۱۰۸
3.بحار الأنوا, ج۸۲ , صفحه۳۲۳.
منبع:
سایت ستاره
https://makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61829&lid=0&mid=12212&catid=6513
.jpg "اوصاف و ویژگیهای منتظران امام زمان(عج) چگونه است؟")
.jpg "اهداف و آرمان هاى امام خمینی (رحمه الله) از منظر رهبر انقلاب")
