مادر: فرزند ۴ ساله من بسیار بد غذا است و هر نوع غذایی را نمی خورد. همیشه ما را مجبور به تهیهی غذاهای فست فودی و یا چند غذای خاص می کند. چه کار کنیم که این مشکل برطرف شود؟
کارشناس: در چنین مواقعی شما چه کاری انجام می دهید؟
مادر: چند بار به او می گویم که همین غذایی که هست را باید بخوری. اما در نهایت مرا مجبور می کند که غذای مورد علاقه اش که اغلب سیب زمینی سرخ کرده و ساندویچ و ماکارونی است را برایش درست کنم. هرچه قدر هم که گرسنه باشد اگر غذا مورد علاقه اش نباشد با خوردن تنقلات، شکلات و بیسکویت خودش را سیر می کند. الگوی غذا خوردن بچه ها با هم متفاوت است برخی از بچه ها همه نوع غذایی را می خورند و برخی دیگر فقط بعضی غذاهای خاص را می خورند و مهم این است که در روند رشد بچه اختلالی ایجاد نشود و غذایی که می خورد باید ارزش غذایی کافی را داشته باشد حجم زیاد ملاک نیست مهم رعایت وعده های مناسب غذایی و ارزش غذاست که باید رعایت شود. باید میان وعده های مناسبی برای فرزندتان در نظر بگیرید و از مصرف زیاد شیرینی و تنقلات چرب و شور در در میان وعده ها جدا خود داری کنید. والدین نباید شکلات و تنقلات مضر را در دسترس فرزندان قرار دهند. به جای قرار دادن شکلات روی میز بهتر است از میوه‌های خشک و توت یا کشمش استفاده کنید هرچند که اینها هم منابع غنی کالری هستند و باید به میزان کافی و لازم استفاده شوند. باید برای فرزندتان مشخص کنید که چه میان وعده هایی را و در چه ساعاتی می تواند بخورد، در این موارد باید قانونمند باشید و این رعایت قانون را نیز به فرزندتان بیاموزید. باید حجم غذایی کمی را در بشقاب فرزندتان بریزید چون بچه ها معده ی کوچکی دارند و نمی توانند زیاد غذا بخورند، حتی می توانید از بشقاب های کوچکی برای کشیدن غذای فرزندتان استفاده کنید. از خودش بپرسید که چه قدر غذا می خواهد و به همان اندازه ظرفش را پر کنید. وقتی والدین دادن میان وعده های نا مناسب و پر کالری را از وعده ی غذایی فرزندشان حذف کرنند و کنترل شده به فرزندشان غذا بدهند باعث می شود که فرزند موقع غذا خوردن گرسنه باشد و مقداری که لازم است غذا بخورد و به نیاز بدنی اش توجه کند. احساس گرسنگی به او کمک می کند که به میزان مشخصی غذا بخورد اما اگر سیر باشد همان مقدار کم را هم مصرف نخواهد کرد. پس باید آداب غذا خوردن را در منزل رعایت کنید و برنامه ی غذایی مشخصی هم داشته باشید. شما می توانید برنامه ی غذایی کنونی فرزندتان را به مدت ۱۰روز زیر نظر بگیرید و تمام لحظات و ساعاتی که شیرینی یا تنقلات می خورد را یادداشت کنید تا متجه شوید که دقیقا در چه ساعاتی تمایل به خوردن چه چیزهایی دارد. این موارد والدین را با الگوی غذایی فرزندشان آشنا می کند تا بهتر بتوانند مشکلات غذایی او را دریابند و برایش راهکار و غذاهای مناسبی را جایگزین کنند. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان قوانین و الگوهای غذایی که تعیین می کنید را تغییر ندهید حتی اگر بچه گریه کرد و یا داد و فریاد راه انداخت که برای مثال سیب زمینی سرخ کرده می خواهد شما نباید به خواسته ی او پاسخ مثبت دهید چون او یاد می گیرد که هرچه بخواهد با گریه کردن یا قهر کردن بالاخره والدین کوتاه می آیند و برایش آن غذا را تهیه می کنند.
مادر: اگر بچه لج بازی کند و غذا نخورد آیا باعث ضعیف شدن و بیماری نمی شود؟
کارشناس: هیچ بچه ای با ۱ یا ۲ وعده غذا نخوردن نمرده است و پزشک هم تایید کرده که رشد بچه با این چیزها دچا مشکل نمی شود شما باید این را به فرزندتان بیاموزید و بفهمانید که اگر غذایی که مادر درست کرده را نخورد چیز دیگری برای جایگزین کردن وجود ندارد و در عین حال کسی برای خوردن غذا از او التماس نخواهد کرد. اگر بچه سر سفره غذا نخورد و رفت اما چند ساعت بعد اظهار پشیمانی و گرسنگی کرد از همان غذایی که مانده و برایش کنار گذاشته اید به او بدهید و حتی متذکر شوید که اگر یک بار دیگر این کار را تکرار کرد و سر سفره با شما غذا نخورد دیگر برایش غذایی نگه نمیدارید. باید به ساعت غذایی بدن او هم توجه داشته باشید شاید شما و سایر اعضای خانواده برای مثال ساعت ۲ ناهار بخورید اما فرزند کوچک شما ساعت ۱۲ از مهدکودک می آید و ممکن است گرسنه باشد پس نیازی نیست که منتظر بمانید تا او هم با شما غذا بخورد و بهتر است که هر وقت گرسنه بود به او غذایش را بدهید.
معمولا هم بچه ها وقتی غرق بازی هستند غذا خوردن را فراموش می کنند و بهتر است که او را نسبت به زمان غذا خوردنش آگاه کنید یعنی قبل از شروع بازی به او بگویید که مثلا نیم ساعت دیگه وقت ناهار است و باید بازی ات را تمام کنی و غذا بخوری، بعد دوباره به بازی کردن بپردازی چون به هر دلیلی که بخواهید بازی اش را قطع کنید او واکنش نشان خواهد داد. سعی کنید از هر راهی برای لذت بخش تر کردن غذا خوردن استفاده کنید برای مثال غذا را در ظرفهای زیبا و عروسکی بکشید از انواع تزیینات استفاده کنید حتی می توانید از فرزندتان در چیدن میز و تزئین غذا کمک بخواهید حواستان باشد که غذا خوردن را به یک دعوا و جنگ خانوادگی تبدیل نکنید و تمام این روش ها را با آرامش باید پیش ببرید. می توانید در قانون خانوادگی که برای غذا خوردن تدوین می کنید یک تبصره هم بگذارید که هفته ای یا یک بار می تواند غذایی که دوست ندارد را نخورد و به جای آن یک چیز دیگر بخورد.
مادر: این کار چه تاثیری دارد؟
کارشناس: این باعث می شود که احساس کند برای غذا خوردنش حق انتخاب دارد اما فقط هفته ای یک بار و بدین ترتیب بهتر می تواند با آداب غذایی خانواده خود را تطبیق دهد و خیلی هم خود و هم دیگران را آزار ندهد.
منبع: آشپزی و تغذیه کودکان، فاطمه تقدسی‌نیا، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
