دیدنی های زنجان؛ سرزمین شگفتی ها

شاید کمتر کسی بداند که زنجان مملو از جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی فراوان است و یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی و مشهور جهان در این شهر قرار دارد.

زنجان یکی از شهرهای شگفت‌انگیز و کمتر شناخته‌شده شمال‌غرب ایران‌زمین است. اگر به دنبال مناطق بکر و کمتر دیده شده در ایران می‌گردید، با ما همراه باشید تا شما را با برخی از دیدنی‌های این شهر جذاب آشنا کنیم.

گنبد سلطانیه

در مسیر تهران به زنجان در میان دشتی فراخ در زنجان گنبدی آجری با روکش کاشی‌های فیروزه‌ای خودنمایی می‌کند.

این بنای تاریخی که به بزرگ‌ترین گنبد آجری دنیا شهرت دارد، گنبد سلطانیه نامیده می‌شود و به دستور الجایتو یا سلطان محمد خدا بنده که در زمان ایلخانیان فرمانروا بود، ساخته شد و در روایتی آمده است که این بنا آرامگاه وی است.

این گنبد دیدنی در سال ۱۳۸۴ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

جالب است بدانید که گنبد سلطانیه در قدیم به‌عنوان ساعت آفتابی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

معبد داش کسن

داش کسن یا معبد اژدها در واقع باقی‌ مانده معبدی منحصر بفرد متعلق به دوره ایلخانی است. چرا منحصر به فرد؟

در داش کسن (که واژه‌ای آذری است و به معنای «سنگ‌تراش» است) ترکیب شگفت‌انگیزی از معماری ایرانی و چینی مشاهده می‌کنید که در کمتر جایی می‌توانید نظیر آن را بیابید.

پس از حمله مغول به ایران سلسله‌های پادشاهی که رگ و ریشه مغولی داشتند به مرور زمان شیفته فرهنگ و معماری ایران شدند و پادشاهان آنها سعی می‌کردند نام و هویت ایرانی برای خود برگزینند.

ایلخانیان نیز از این قاعده مستثنی نبودند و به همین دلیل می‌توان عناصر معماری ایرانی را در کنار طرح‌های بی‌نظیر اژدها در داش کسن که در نزدیکی روستای زیبای ویر قرار دارد، مشاهده کرد.

در ضمن از ما نشنیده بگیرید اما مردم محلی داستان‌های عجیب و غریب زیادی درباره زندگی شبانه جن‌ها در این معبد دارند!

موزه رختشویخانه (موزه مردم شناسی زنجان)

در قدیم که ماشین لباسشویی وجود نداشت و بیشتر مردم برای شستن لباس‌ها یا ظرف‌هایشان به لب رودخانه می‌رفتند، زنجان محلی به‌ صورت شبانه‌روزی و رایگان برای شستشوی لباس‌ها و ظروف برای مردم بنا کرده بود، که امروزه به نام موزه رختشویخانه یا موزه مردم‌شناسی زنجان شناخته می‌شود.

این موزه از حوضچه‌های زیادی با کاربردهای گوناگون از جمله حوضچه‌های لباس‌های تقریبا تمیز و آبکشی و حوضچه‌های مخصوص شستشوی ظروف تشکیل شده است.

بازار سنتی زنجان

در قلب بافت قدیمی شهر، طویل ترین بازار ایران، مجموعه بازار قدیمی زنجان قرار گرفته که از قدیم تاکنون جمعیت پرجوش و خروشی را در حال خرید و فروش به خود دیده است.

این بازار با ۵۶ راه ورودی اصلی و فرعی به شبکه ارتباطی تمام شهر راه دارد. در کنار بازار راسته‌ها، تیمچه‌ها و کاروانسراهای فراوانی قرار گرفته که بسیار دیدنی هستند.

قلعه بهستان و دودکش جن

قلعه بهستان در شهرستان ماه‌نشان زنجان و درست کنار دودکش‌های جن قرار دارد. نام دیکر این قلعه، کهن‌ دژ است که به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی روستای بهستان، به قلعه بهستان هم شهرت دارد. این قلعه برخلاف قلعه‌های دیگر، کمی عجیب است و داخل دودکش‌های جن ساخته شده و ظاهری متفاوت دارد.

خیلی‌ها ممکن است به زنجان سفر کرده باشند و تا به حال نام دودکش جن را نشنیده باشند. دودکش جن در ۱۱۳ کیلومتری شهر زنجان در نقطه‌ای افسانه‌ای و جادویی قرار گرفته است.

دودکش جن در اصطلاح زمین‌شناسی «هودو» نامیده می‌شود و در اصل به نوعی فرسایش گفته می‌شود که بر اثر آن مناره‌های بلند و نازکی از رسوبات و سنگ‌هایی از لایه‌های ابتدایی باقی می‌مانند.

مجموعه تفریحی ائل داغی (گاوه زنگ)

مجموعه تفریحی ائل داغی که از آن به عنوانی بام زنجان نیز یاد می‌شود، در شمالی‌ترین ناحیه زنجان در دامنه کوه گاوازنگ قرار گرفته و یکی از مراکز تفریحی و گردشگری این شهر به‌شمار می‌رود.

این مجموعه دارای تمام امکانات رفاهی و تفریحی از قبیل آلاچیق‌های چوبی، کافی‌شاپ، قایق‌سواری، رستوران، آسیاب، آبشار مصنوعی است.

گاوازنگ در واقع کوهی است که مشرف به این تفرجگتاه است و در قدیم یکی از مهم‌ترین مناطق طبیعت‌گردی و کوهنوردی برای زنجانی‌ها به شمار می‌رفت.

امروزه این منطقه به یک تفرجگاه تمام و کمال تبدیل شده که خانواده‌ها و گردشگران می‌توانند در آن لحظات خوشی را تجربه کنند.

فضای سبز و آلاچیق‌های بسیار باعث شده‌اند تا بسیاری از مردم این شهر و مسافران برای تفریح و استفاده از هوای پاک، مشاهده منظره شهر زنجان، قدم زدن در کنار دریاچه مصنوعی و البته کافه‌نشینی و رستوران‌گردی به گاوازنگ بروند و اوقات خوشی را تجربه کنند.{1}

آبشار شارشار

آبشار شارشار یکی از جاذبه‌های طبیعی و زیبای شهر زنجان است که در شمال شرقی شهر زنجان در منطقه تهم و در میان سنگ‌های صخره‌ای قرار دارد.

این آبشار در ایام بهار و تابستان مورد توجه بازدیدکنندگان است و از تفرجگاه‌های مهم شهر زنجان به شمار می‌رود.

این آبشار با دریاچه سد تهم حدود ۵ کیلومتر فاصله دارد و دسترسی به آن با یک کوهنوردی یک ساعته امکان‌پذیر است.

موزه تاریخ طبیعی زنجان

موزه تاریخ طبیعی از جمله مکانهای فرهنگی، اجتماعی، آموزشی، تحقیقاتی و نمایشگاهی میباشد که میتواند علاوه بر شناساندن هر چه بیشتر زیستبومهای مختلف و گونههای حیات وحش و پوشش گیاهی منطقه ارزش حفظ و نگهداری تنوع زیستی را نیز به اقشار مختلف مردم جامعه یادآوری نماید.

غار کتله خور

کتله خور بر اساس برسیهای انجام گرفته معانی مختلفی مثل تپه خورشید، روستای بدون خورشید و غیره دارد که مناسبترین معنی بدست آمده یک کاربرد ترکی بوده که کتله به معنی پستی و بلندی و ناهمواری های داخل غار و خور به معنی راحتی و آسانی است که به صورت کلی به معنی پستی و بلندیهای راحت و دنج است.راه دسترسی مناسب، امکانات رفاهی و جاذبه های دیدنی منطقه از جمله ویژگی هایی است که مطمئنا می تواند اوقات خوشی را برای مسافرین نوروزی ایجاد نماید.

غار کتله خور در دل کوه ‌های آهکی جنوب استان در پنج کیلومتری بخش گرماب از توابع شهرستان خدابنده واقع شده است.

فاصله این غار با مرکز شهرستان ۸۵ کیلومتر است. گرماب از طرف شرق با استان همدان و از جانب غرب با استان کردستان هم مرز است.

این منطقه به بخش افشار یا قشلاقات معروف است و ساکنان آن از ایل معروف به شاهسون های افشاری تشکیل یافته‌اند.

دریاچه پری

دریاچه پری در دهستان اوریاد از توابع بخش مرکزی شهرستان ماهنشان و ۱۵۲ کیلومتری شهر زنجان و ۴۵ کیلومتری شهر ماهنشان قرار دارد.

این دریاچه یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان ماهنشان است و تقریباً تنها دریاچه طبیعی استان زنجان محسوب می‌شود.{2}

خانه ذوالفقاری

قدمت این خانه به دوران قاجار برمی گردد و یکی از عمارت های تاریخی زنجان است که ارزش دیدن دارد.

این خانه ی تاریخی در خیابان طالقانی واقع و یکی از محله های قدیمی زنجان واقع شده است یکی دیگر از جاذبه های دیدنی زنجان است.{3}

حمام حاجی داداش

حمام حاج‌داداش یکی از بناهای تاریخی شهر زنجان است. این حمام تنها حمام ستون سنگی زنجان می‌باشد که ستون اصلی آن بر روی چهارستون سنگی قرار گرفته‌است.

قدمت این بنا بطور تقریبی ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش تخمین زده می‌شود. هم‌اکنون با حفط بافت حمام و با اندکی تغییرات از این مکان به عنوان سفره‌خانه استفاده می‌شود و محل پذیرایی گردش گران است.

حسینیه اعظم زنجان

حسینیه اعظم زنجان از اماکن مذهبی شیعیان است که در جنوب شهر زنجان واقع شده ‌است.

قدمت این مکان به حدود یک قرن پیش می‌رسد این حسینیه توسط دو نفر به نام‌های حاج میرزا محمد نقی و حاج میرزا بابایی وقف گردید.

آرامگاه ملاحسن کاشی عمارتی در نزدیکی گنبد سلطانیه، توسط شاه طهماسب اول به افتخار ملاحسن کاشی عارف قرن ۱۴ میلادی بنا شده‌است.

تکمیل معماری داخلی بنا توسط فتحعلی‌شاه قاجار در دوران قاجار و قرن نوزدهم میلادی انجام گرفته ‌است.{4}

پی نوشت:
1.www.kojaro.com
2.www.seeiran.ir
3.www.eligasht.com
4.www.gardeshgarha.com