پیشگیری و درمان بیماری نقرس
بیماری نقرس یکی از اشکال پیچیده ورم مفاصل است که میتواند هم مردان و هم زنان را مبتلا کند، با اینحال در زنان یائسه بسیار شایع تر است.نشانه بیماری درد ناگهانی و شدید، سرخی و سفت شدن مفاصل (معمولا مفصل شست پا) میباشد.
درد نقرس میتواند با درد شدید شست پا و احساس اینکه شست پایتان آتش گرفته است، شما را در شب از خواب بیدار کند.
مفصل تحت تاثیر داغ، متورم و چنان حساس هست، که حتی وزن ملافه برروی آن فشار و درد وارد میکند.
خوشبختانه نقرس درمان پذیر و تاحدودی قابل پیشگیری است.
علایم ابتلا به بیماری نقرس
نشانه های و علایم ابتلا به این بیماری تقریبا شدید بوده و معمولا ناگهانی و در شب اتفاق میافتند، این نشانه ها شامل:درد شدید مفاصل
نقرس معمولا انگشت شست پا را تحت تاثیر قرار میدهد، اما ممکن است در مفاصل دیگر از جمله مفاصل پا، زانو، آرنج و یا دستهایتان هم رخ دهد.درد ایجاد شده توسط نقرس معمولا در ۱۲ تا ۲۴ ساعت اولیه در بیشترین حد خود است.
باقی ماندن درد مفاصل
بعد از فارام شدن درد شدید اولیه، بعضی از مفاصل ممکن است از چند روز تا چند هفته ملتهب و دردناک باشند.هرچه این بحملات این بیماری قدیمی تر شود، درد آن بیشتر باقی میماند.
التهاب و سرخی
مفصل و یا مفاصل مبتلا متورم، حساس و قرمز میشوند.دلایل ابتلا به بیماری نقرس و عوامل خطرزا
هرچند اکثر اسید اوریک بالا درخون نشانه ابتلا به این بیماری نیست و خیلی از افرادیکه اسید اوریک بالایی دارند، دچار این بیماری نمیشوند، اما ابتلا به نقرس بدلیل وجود مقادیر بالای اسید اوریک در خون بوجود میباشد.زمانیکه مقدار اسید اوریک درخون شما بالا رود ممکن است این اسید اوریک به شکل کریستال هایی در مفاصل شما در بیاید.
بعضی از عواملی که باعث بوجود آمدن این کریستال ها میشوند، عبارتند از:
چاقی
مصرف زیاد خوراکی های حاوی اسید اوریک شامل گوشت قرمز، سیرابی، ماهی کولی، شاه ماهی، مارچوبه و قارچ
بیماریهای خاص شامل فشارخون بالای درمان نشده، بیماری های مزمن مانند دیابت، چربی یا کلسترول بالای خون و باریک شدن رگها نیز میتواند باعث افزایش خطر ابتلا به نقرس شود.
بعضی از داروها شامل دیورتیک ها (برای درمان فشارخون استفاده میشوند)، آسپرین و داروهایی که برای افرادیکه پیوند عضو انجام دادهاند، تجویز میشوند.
سابقه خانوادگی
سن و جنس
نقرس در مردان بیشتر از زنان رخ میدهد، هرچند که در زمان یائسگی خطر ابتلای هر دو جنس به نقرس یکسان میشود.
همچنین سن ابتلای مردان به نقرس عموما بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی بوده در حالیکه خانم ها معمولا بعد از یائسگی به این بیماری مبتلا میشوند.
عوارض ابتلا به نقرس
افرادیکه مبتلا به بیماری نقرس هستند، در خطر ابتلا به بیماریهای شدیدتر ازجمله:نقرس پیشرفته
نقرس درمان نشده میتواند باعث انباشته شدن کریستالهای اسید اوریک زیر پوست و در گرههایی که به آن ها توفی (TOE-fi) میگویند، شود.توفی میتواند در نوای مختلفی همچون انگشتان، دستها، پا، آرنج و یا تاندون آشیل بوجود آید.
هرچند که توفی معمولا دردناک نیست اما هنگام حملات نقرسی میتواند حساس و متورم شود.
سنگ کلیه
کریستالهای اورات ممکن است در دستگاه ادراری افراد مبتلا به نقرس جمع شده و باعث بوجود آمدن سنگ کلیه شود.البته داروهایی برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه وجود دارد.
راههای تشخیص بیماری نقرس
آزمایشهایی که برای تشخیص این بیماری استفاده میشوند شامل:آزمون مایع مفصل
پزشکتان ممکن است توسط سرنگ برای کشیدن مایعات از درون مفصل مبتلا اقدام کند. زمانیکه این مایع زیر میکروسکوپ بررسی شود، نشان میدهد که کریستال در آن وجود دارد یا خیر.آزمایش خون
پزشکتان برای بررسی میزان اسید اوریک در خون شما، ممکن است، آزمایش خون برایتان تجویز کند.توجه کنید که بعضی از افراد با اینکه اسید اوریک بالایی دارند هیچگاه به بیماری نقرس مبتلا نمیشوند و همچنین بعضی از افراد با اینکه اسید اوریک نرمالی دارند دچار این بیماری میشوند.
درمان بیماری نقرس
درمان نقرس معمولا شامل استفاده از دارو میشود. داروهای درمان نقرس میتوانند برای درمان حملات بیماری و پیشگیری از بازگشت این حملات و یا برای کاهش عوارض بیماری مانند توفی یا سنگ کلیه تجویز شوند.داروهای درمان نقرس
داروهایی که برای درمان بیماری نقرس استفاده میشوند، شامل:داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
شامل داروهایی همچون ایبوبروفن، ناپروکسن و یا داروهای قوی تر که برای دریافت آنها نیاز به نسخه پزشک است همچون، ایندومتاسین (Indocin) میشوند، که برای کاهش التهاب و درد استفاده میشوند.کلشی سین (Colchicine)
اگر داروهای NSAIDs برای شما قابل تجویز نباشد، پزشک از این مسکن کلشی سین برای شما استفاده میکند.کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids)
پزشکتان ممکن است از داروهای کورتیکواستروئید برای کاهش درد و التهاب استفاده کند، این داروها در دوشکل خوردنی و تزریقی تجویز میشوند، از عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها میتوان به:نازک شدن استخوان ها
درمان دیر و ضعیف زخم ها
کاهش قدرت مبارزه با عفونت
برای کاهش این عوارض پزشکتان سعی میکند، کم ترین میزانی که برای شما کفایت میکند، از این داروها تجویز کند.
داروهایی که از ابتلا به نقرس پیشگیری میکنند
درصورتیکه شما تنها چندبار در سال دچار حملات نقرس میشوید و یا اینکه حملاتتان پی در پی نبوده اما دردناکاند، پزشکتان ممکن است داروهایی برای کاهش خطر ابتلا به نقرس و عوارض نقرس برای شما تجویز کند، این داروها شامل:دراوهایی که جلوی تولید اسید اوریک را میگیرند.
داروهایی که دفع اسید اوریک را بهبود و افزایش میبخشند.
درمان خانگی نقرس
هرچند که درمان دارویی نقرس از همه انواع درمان ها موثرتر است، با اینحال دستورالعملهای زیر که توسط انجمن رژیم غذایی آمریکا (ADA) برای زمانیکه تحت حملات نقرس هستید، توصیه شده است، نیز میتواند مفید باشد.حدود ۲ تا ۴ لیتر مایعاتی که حداقل نصف آن آب است، مصرف کنید.
مصرف معتدل پروتئین، بخصوص از منابع سالم همچون، لبینیات کم چرب و یا بدون چربی، تخم مرغ و کره بادام زمینی.
مصرف روزانه گوشت قرمز، مرغ و ماهی را در اندازه ۱۱۳ تا ۱۷۰ گرم نگه دارید.
درمان نقرس با طب سنتی یا جایگزین
شما میتوانید از راهکارهای طب سنتی یا جایگزین برای درمان بیماری نقرس استفاده کنید.هرچند که قبل از امتحان این نوع درمان میبایست با پزشک خود مشورت نمایید تا مبادا این نوع درمان با درمان داروییتان تداخل ایجاد کند.
بعضی از مواردیکه در ادامه بیان میکنیم، تاثیراتی بر کاهش اسید اوریک در خون دارند.
قهوه
محققان رابطهای بین مصرف قهوه (هر دو نوع معمولی و بدون کافئین آن) و کاهش اسید اوریک خون یافتهاند.
ویتامین ث
هرچند که دررابطه با تاثیر ویتامین ث برنقرس اطلاعاتی دردسترس نیست، اما ویتامین ث میتواند باعث کاهش سطح اسید اوریک درخون شوند.البته فکر نکنید که اگر کمی ویتامین ث برای شما خوب است، پس مصرف زیاد آن بهتر است، چراکه مصرف زیاد ویتامین ث ممکن است سطح اسید اوریک خون را بالا ببرد.
گیلاس
در تحقیقات نشان داده شده که مصرف گیلاس میتواند به کاهش سطح اسید اوریک خون کمک کند، با اینحال تا کنون تحقیقی برای بررسی ارتباط بین گیلاس و نقرس وجود ندارد.پیشگیری از ابتلا به نقرس
مصرف بالای مایعات. میزان مصرف مایعات خود را به میزان ۲ تا ۴ لیتر(۸ تا ۱۶ لیوان)، افزایش دهید.دقت کنید که حداقل نصف این میزان مایعات از آب باشد.
رژیم غذایی متعادل، که تاکید آن بر میوه، سبزی، غلات کامل و لبنیات کم چرب و یا بدون چربی باشد.
دریافت پروتئین بدن از منابع کم چربی لبنی.
محدودکردن مصرف گوشت، مرغ و ماهی.
حفظ وزن مناسب. {1}
آمار ابتلا به نقرس در زنان و مردان
بر اساس آمارهای موجود تعداد مبتلایان به بیماری نقرس در هر هزار نفر شانزده مرد و تنها سه زن است؛ اغلب مبتلایان به نقرس را مردان میانسالی تشکیل میدهند که اضافه وزن دارند و بهطورمعمول در پیشینه فامیلی آنها ابتلا به این بیماری دیده میشود.اکثر افرادی که به نقرس مبتلا هستند از درد مفصل انگشت شست پا شکایت میکند حال آنکه بیماری نقرس برای حمله تنها به این مفصل بسنده نکرده و میتواند کلیه مفاصل شامل زانوها، مچها و آرنج را درگیر کند، البته خبر مسرت بخش اینکه حمله نقرسی بیشتر در یک زمان و تنها یک مفصل را نشانه میگیرد.
این حملات و دردهای حاد ناشی از آن در افراد مسنتر به گونهای است که گویی بیش از یک مفصل درگیر بیماری شده است و این موضوع هنگامی محسوستر است که یکی از انگشتان دست را مبتلا کند، مطابق آمارها، نقرس مفاصل انگشتان دست در میان خانمها بیشتر دیده میشود. {2}
بهترین ورزش ها برای مبتلایان به نقرس
چهار نوع تمرین اصلی وجود دارد که باید آنها را در برنامهی تمرینی خود بگنجانید:تمرینات افزایش دامنهی حرکتی
که شامل حفظ مفاصلتان به شکل انعطافپذیر و نرم است، به این معنی که خشکی مفصلی را کاهش دهد، تمرینات جنبشی مناسب برای پاهایتان میتواند چرخاندن مچ پا به دور دامنهی حرکتی طبیعی آن باشد، و تمرینات دیگر میتواند شامل چرخش سر و گردن، کمر و قوزکهای پاها باشد.تمرینات مقاومتی
اجرای این تمرینات در حقیقت به منظور افزایش و حفظ قدرت عضلانی با بکارگیری وزنههای متوسط تا سنگین و انجام تمرینات بلند کردن وزنهها، طراحی شدهاند. بیاد داشته باشید عضلات قوی کمک به پشتیبانی و همچنین برداشتن فشار از روی مفاصلتان میکنند، سبب تقویت استخوانها میشود.توجه داشته باشید که برای شروع میتوانید از تمرینات یوگا و تایچی که تمرینات قدرتی با شدت پایین هستند را امتحان کنید.
تمرینات کاردیو یا هوازی-استقامتی
این تمرینات شما را در تقویت عضلهی قلب، افزایش سرعت گردش خون، کنترل وزنتان و همچنین افزایش میزان انرژی و دسترسی راحتتر به آن، یاری میرسانند.نکتهی شایان توجه انتخاب تمرینات هوازی شدت سبک نظیر پیادهروی، بالا رفتن از پلهها، انجام تمرینات دایرهای که بسیار مفید هستند و همچنین تمریناتی مانند شنا و دوچرخهسواری سبک و تفریحی.
شنا کردن بسیار ورزش فرح بخش و البته برای مبتلایان به نقرس بهترین تمرین ورزشی ممکن است، زیرا در شنا از آنجایی که در آب بدن در حالت افقی و غوطهوری قرار دارد کمترین فشار به عضلات و مفاصل وارد میشود.
تمرینات کششی
این تمرینات شما را در حفظ خاصیت ارتجاعی عضلات و انعطافپذیری بیشتر مفاصل یاری میکند.تمرینات یوگا، پیلاتس، تایچی، بادیبالانس که مجموعهای از تمرینات ورزشی کشش-فشار با شدت سبک است، بسیار محبوبیت پیدا کرده است.
تاجایی که میتوانید از تمریناتی استفاده کنید که عضلات را تحت کشش قرار دهد و تحرک و انعطاف مفاصل را افزایش دهد. {3}
پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.yjc.ir
3.www.elmevarzesh.com