انواع نرم افزارها و کاربرد آنها در صنعت

در این مقاله به معرفی انواع نرم افزارهای کاربردی مرتبط با بهره وری در صنایع و کارخانجات می پردازیم . این نرم افزارها زمینه بهره وری و ارتقاء را در کلیه قسمت های مختلف کارخانه اعم از تولید ، برنامه ریزی ، تعمیرات و نگهداری ماشین آلات و کنترل کیفی و ضایعات و ... فراهم می کنند .
همچنین به شرح کاربرد هر یک از این نرم افزارها در صنایع مختلف می پردازیم :
مقدمه : امروزه یکی از مهمترین دلایل بازده پائین در صنایع و کارخانجات ، فرهنگ و مدیریت سنتی کلیه امور می باشد . عموماً عدم به کار گیری روش های نوین و علمی مدیریت و همچنین اتکا بیش از حد بر اطلاعات و مدیریت انسانی می باشد به همین خاطر همواره شاهد بهره وری پائین و هرز رفتگی وقت و هزینه بسیار می شویم لذا استفاده از روش های علمی و نوین در جمع آوری اطلاعات و پردازش دقیق آنها توسط سیستم همراه با به کار گیری نتایج آنها در شناخت و حذف و تقویت عوامل موثر بر بهره وری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و استفاده از آنها بیش از هر زمان دیگری مورد نیاز است .
یکی از مهمترین این ابزارها ، بهره گیری از نرم افزارهای تخصصی و کاربردی در زمینه بهره وری در قسمت های مختلف صنایع می باشد که امروزه در صنایع پیشرفته جهان از مهمترین عوامل رسیدین به بهره وری کافی محسوب می شوند . این نرم افزارها ضمن برخورداری از نکات تخصصی دارای ویژگی هایی می باشد که در هر قسمت مختلف کاملاً کاربردی گردند و نتایج آنها نیز همواره موجبات مدیریت تخصصی و حرفه ای را فراهم می آورد .
در ادامه ضمن معرفی برخی از این نرم افزارها با کاربرد و شرایط حصول نتیجه از طریق آنها آشنا می شویم :

● شرح کلی کاربرد نرم افزارهای بهره وری :

به شکل کلی استفاده از روش های علمی و جدید در مدیریت و تصمیم گیری نیازمند به کارگیری ابزارهای پیشرفته امروزی است که ازجمله این ابزارها ، نرم افزارهایی است که به شکل تخصصی در این امور مورد استفاده قرار می گیرد ، عموماً این نرم افزارها به گونه ای طراحی می شوند که با ثبت و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز پردازش لازم را روی این اطلاعات انجام داده و در نهایت با ارائه برنامه ریزی هوشمند و خروجی های تحلیل شده کمک فراوانی به تصمیم گیری های صحیح مدیریتی می کند و در نهایت در رسیدن به کارائی و بهره وری بالا نقش به سزائی خواهند داشت .

● ویژگی ها و مزایای کاربردی نرم افزارها :

▪ ارائه شیوه های نوین مدیریتی :

به کار گیری و راه اندازی این نرم افزارها در محیط سبب عملیاتی شدن چرخه گردش و مدیریت کارها در قسمت های مختلف اعم از تولید ، برنامه ریزی ، کنترل کیفی ، تعمیرات و نگهداری و ... می شود ، به طریقی که علاوه بر ایفای نقش خود در جایگاه ابزاری جهت ثبت و پردازش اطلاعات به طریقی نیز آموزش دهنده جدیدترین و پیشرفته ترین روش های مدیریتی می باشند .

▪ کاهش عوامل و خطاهای انسانی :

استفاده از نرم افزارهای فوق به دلیل بهره گیری از روش هایی نظیر خواندن و ثبت اطلاعات از طریق روش بارکد و یا روش دریافت سبب حذف عوامل و خطاهای انسانی می گردد . خود این RFID ماشین آلات و یا حتی استفاده از متد PLC مستقیم اطلاعات از قضیه سبب دقت در اطلاعات جمع آوری شده و سرعت در گردش امور می گردد .

▪ نظارت و مونیتور کردن امور تولید :

بهره گیری از این سیستم ها سبب دستیابی سریع و هم زمان اطلاعات دقیق تولید در واحدهای مختلف می گردد به طریقی که مدیران می توانند به صورت آنی از میزان ورود مواد اولیه و تولید و خروجی آگاهی کسب کنند .

▪ RUP بهره گیری از ساختار:

سبب استقرار نرم افزارهای فوق مطابق با شرایط گردش کار در محیط های صنعتی و دسترسی به آن از هر مکان شرایط کنترل و تائید و عدم تأئید امور مدیریتی برای کاربران فراهم می گردد ، به طریقی که همه امور و شرایط کاری نه تنها از طریق مدیران مربوطه نظارت بلکه کنترل نیز می شود به طور مثال دستور تولید صادر شده توسط مدیر یا سرپرست تولید حتماً باید توسط مدیریت ارشد در نرم افزار تأئید گردد تا عملیات اجرا گردد .

▪ مدیریت حقیقی کنترل کیفی تولید :

همواره یکی از مهمترین بخش های موثر بر بهره وری کنترل کیفی می باشد که در صورت شناخت علل واقعی موثر بر کیفیت می تواندنقش بسیار ارزنده ای در ارتقاء بهره وری داشته باشد با به کارگیری نرم افزارهای تخصصی در این زمینه سبب تعریف دقیق آزمون ها و پارامترها و همچنین یکپارچگی اطلاعات تولید نظیر زمان ومکان پرسنل ، مواد اولیه تولیدات قطعاً ثبت اطلاعات در این واحد و تحلیل آنها با کمک نرم افزار موجب شناخت دلایل حقیقی و موثر بر کیفیت خواهد شد و به همیم دلیل با به دست آوردن علل مختلف و میزان تأثیر هر یک در بروز ضایعات و هرز رفتگی و یا حذف این عوامل و یا حتی کاهش آنها زمینه بالا بردن ضریب بهره وری در هر محیط صنعتی را فراهم خواهیم کرد .

▪ دقت در برنامه ریزی تولید :

یکی از مهمترین علل موثر بر بهره وری برنامه ریزی دقیق در زمینه تولید خواهد بود و این حاصل نمی شود مگر با دسترسی دقیق به موجودی مواد اولیه و از طرف دیگر میزان سفارشات به طور کلی با بهره گیری از نرم افزارهای تخصصی برنامه ریزی تولید به سبب همان یکپارچگی اطلاعات دسترسی به منابع اطلاعاتی مورد نیاز ( انبارها ، سفارشات و ... ) و با بهره گیری از الگوریتم های هوشمند مستقر در این نرم افزارها می توان برنامه ریزی بسیار دقیقی را جهت تولید انجام داد این برنامه ریزی ها با سلایق و کاربردهای مختلف به صورت روزانه ، ماهانه و ... تولید می شود . برنامه ریزی تولید دقیق به یک جلوگیری از توقف تولید ناشی از کمبود مواد اولیه و تولید برنامه ریزی شده مطابق با سفارشات و تطابقات دیگر متناسب با شرایط زمینه ساز هر چه بیشتر بهره وری در صنایع خواهد شد . قطعاً بهره گیری از این برنامه ریزی دقیق موجب دقت در خرید مواد اولیه و اقلام مصرفی و تولید به مقدار با دقت لازم خواهد شد که خود سبب جلوگیری از خواب مواد اولیه و یا کالای تولید در انبارها خواهد شد که خود عامل مهم دیگری در به دست آوردن بهره وری خواهد شد .

▪ برنامه ریزی دقیق تعمیرات پیش گیرانه و کاهش توقفات :

امروزه یکی از مهمترین عوامل موثر بر اتلاف هزینه و زمان توقفات ناگهانی ناشی از خرابی ماشین آلات می باشد به کار گیری نرم افزارهای تخصصی تعمیرات و نگهداری ماشین آلات موجب برنامه ریزی دقیق تعمیرات پیش گیرانه خواهد شد که موجبات کاهش خرابی های ناگهانی و توقفات پیش بینی نشده را فراهم می کند . به کار گیری این گونه از نرم افزارها ضمن بالا بردن کارائی خطوط تولید بهره و ... از دستاوردهای دیگر استفاده از این نرم MTB و OEE نظیر TPM وری را به بالاترین سطح می رساند دست یابی به شاخص هایی افزار می باشد خود عوامل مهمی در دست یابی به بهره وری بالاتر می گردد .

▪ ارزیابی میزان دقیق ضایعات و هرزرفتگی و کاهش آن :

همواره یکی از عوامل مهم در ارزیابی شاخص بهره وری کارخانجات میزان ضایعات و هرزرفتگی محصولات آنها می باشد که کاهش آن مستلزم برنامه ریزی دقیق و کشف و کاهش عوامل موثر بر آن می باشد . بهره گیری از نرم افزارهای تخصصی در این زمینه ضمن اجبار در اجرای روشی منظم و دقیق در ثبت ضایعات و علل آن موجب کشف دلایل و علل موثر بر وقوع ضایعات و هرزرفتگی می شود به طریقی که میزان دقیق اثرات هر یک به دقت از تحلیل ها و پردازش های نرم افزار استخراج می شود در کنار آن نیز میزان دقیق خود ضایعات و هرزرفتگی محصول نیز به دست می آید که با توجه به گزارشات و تحلیل های به دست آمده می توان تصمیمات مدیریتی مثمری در این زمینه گرفت که زمینه ساز بهره وری گردد .

▪ پیاده سازی و اجرای روش های نوین مدیریتی :

مطمئناً با استفاده از نرم افزارهای تخصصی در زمینه تولید می توان از روش های نوین و ابزارهای جدید در زمینه مدیریت نیز بهره برد از و sms و PLC Reader یا Rfid ، Barcode ، ipad این ابزارها و روش های نوین می توان به استفاده از اینترنت و ایمیل و موبایل و
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
بسیاری از تکنولوژی های روز بهره برد که این خود اسباب مدیریت صحیح توأم با سرعت و دقت لازم در امور و گردش کار می شود و همین نیز بهره وری را در کلیه امور بالا می برد .

● معرفی انواع نرم افزارهای بهره وری :

▪ نرم افزار نظارت و مونیتورینگ تولید :

اصولاً یکی از ابزارهای مهم در تصمیم گیری های مدیریتی در تولید آگاهی دقیق و همزمان از اطلاعات و داده های در حال گردش در امر تولید محصول می باشد به طور خاص نرم افزارهایی که جهت کنترل و مونیتورینگ تولید مورد استفاده قرار می گیرند به طریقی تهیه می شوند که کلیه اطلاعات و داده ها لازم در همان زمان وارد نرم افزار می گردد و در عین حال با در اختیار گذاشتن گزارشات و نمودارهای آگاهی لحظه به لحظه ای را از وضعیت چرخه تولید در اختیار مدیران قرار می دهد . ( online) هم زمان نحوه عملکرد این نرم افزارها به این شکل است که با جمع آوری اطلاعات از همان ابتدای چرخه تولید شروع به کار کرده و پس از ثبت اطلاعات مواد اولیه و مصرفی به قسمت ثبت اطلاعات فرآیند های میانی رفته و در پایان نیز با ثبت اطلاعات محصول نهائی کار جمع آوری اطلاعات را در بانک اطلاعاتی به پایان می رساند .
اصولاً ورود اطلاعات در نرم افزارهای مونیتورینگ به طریق اتوماتیک می باشد و ثبت اطلاعات در آنها از طریق روش نوین نظیر سیستم صورت می گیرد به این طریق ثبت اطلاعات با سرعت plc و یا حتی خواندن مستقیم اطلاعات از طریق Rfid بارکد خوان و یا تگ های و دقت فراوان در نرم افزار انجام می شود و در عین حال از خطای عملکرد پرسنل در ثبت اطلاعات و همچنین هزینه های سربار ان جلوگیری خواهد شد .
در پایان نیز خروجی های این نرم افزارها به گونه ای تهیه می شوند که نتایج آنها عملکرد و وضعیت دقیق چرخه تولید در مراحل مختلف نمایش می دهد و متناسب با آن می توان تصمیمات مهم مدیریتی گرفت نظیر کم یا اضافه کردن پرسنل در خط و با ادغام و یا جداسازی خطوط تولید و یا حتی برنامه ریزی های موقتی جهت تولیدات مختلف متناسب با گزارشات تحلیل نرم افزار به شکل کلی بسیاری از کارخانجات پیشرفته دنیا که بهره وری بالائی دست یافته اند در مدیریت و کنترل خود از این گونه نرم افزارها استفاده می نمایند .

▪ نرم افزار برنامه ریزی تولید :

اصولاً یکی از مهمترین عوامل موثر بر بهره وری در تولید صنایع بهره گیری از یک برنامه ریزی دقیق در تولید می باشد مطمئناً برنامه ریزی در تولید مستلزم آگاهی دقیق از داده های موثر بر تولید نظیر مواد اولیه ، نیروی انسانی ، کارکرد ماشین آلات ، سفارشات و ... می باشد و همچنین در نظر گرفتن عوامل تجربی در تولید به طور مثال فرمول تولید و یا ظرفیت تولید ماشین آلات و .... که همگی آنها پیش از استفاده باید در یک بانک اطلاعاتی یکپارچه ثبت نشده باشد .
اصولاً نرم افزار برنامه ریزی تولید با بهره گیری از یک الگوریتم هوشمند که خود عوامل و پارامترهای لازم برای تولید یک محصول را در کار خواهد داشت برای هر دستور تولید به طور اتوماتیک نیازمند ی های این دستور تولید را برآورد و اعلام می نماید مثلاً با بهره گیری از فرمول ساخت که یا به صورت دقیق و یا تجربی به نرم افزار داده می شود و با در دست داشتن موجودی مواد اولیه ، ظرفیت استفاده از ماشین آلات و پرسنل از دستور تولید را در روزهای مختلف در شیفت های مختلف کاری صادر می نماید .
به طور کلی این نرم افزار به دلیل این که باید با شرایط خاص تولید هر واحد صنعتی مطابقت داشته با شد مطمئناً دارای امکانات و ابزارهای خاص خود می باشد که قطعاً دست یابی به نتایج بهتر از این نرم افزار مستلزم بهره گیری هر چه بیشتر از داده ها و هوشمندانه تر کردن الگوریتم آن می باشد .

▪ نرم افزار مدیریت کنترل کیفی و هرزرفتگی محصول :

همواره یکی از موثرترین واحدها در صنایع که می تواند نقش کلیدی در بهره وری داشته باشد واحد کنترل کیفی است چرا که این واحد با شناخت و جلوگیری از عوامل موثر بروز هرزرفتگی و کیفیت پائین بر بهره وری و ارتقاء آن نأثیر به سزائی دارد .
شناخت عوامل موثر بر کیفیت در واحدهای صنعتی مستلزم دسترسی به داده های درست و حقیقی در تولید می باشد که این واحد می تواند با تحلیل درست آنها ضمن شناخت این عوامل برنامه ریزی لازم را به جهت مدیریتی روی آنها انجام دهد .
دستیابی به این مهمی جز در سایه استفاده از یک نرم افزار تخصصی امکان پذیر نیست چرا این نرم افزار ضمن جمع آوری اطلاعات مورد نیاز کنترل کیفی از واحدهای مختلف تولید و ثبت و تحلیل آنها می تواند نمودارها و گزارشاتی را تولید کند که بسیار به شناخت عوامل موثر بر کیفیت کمک نماید . به طور کلی نرم افزار ضمن ثبت اطلاعات تولید محصول و ضایعات آن و علل موثر بر آن و همچنین ثبت نتایج آزمون ها و آزمایشات صورت گرفته بر مواد اولیه و محصول و آنالیز و تحلیل اطلاعات مورد نظر همواره با در نظر گرفتن اولویت پارامترهای موثر گزارشات و نمودارهای مورد نیاز در این بخش را تولید و در اختیار مدیران جهت تصمیم گیری قرار می دهد .
لازم به ذکر است که بهره گیری از یک نرم افزار کامل و منطبق با شرایط کنترل کیفی کارخانه دستیابی به سوابق و نتایج محصول را نیز ساده تر کرده و ردگیری علل موثر بر کیفیت پائین محصول را نیز محقق می نماید .

▪ نرم افزار تعمیرات و نگهداری :

همواره زمان بندی تعمیر و نگهداری هر وسیل های مسئل های پیچیده و هزینه ب&#۵۹۴۲۴;ر خواهد بود، تعمیرات پیشگیرانه و نگهداری از هر وسیله ای نیازمند زما نبندی، نظم و همچنین فراهم کردن پی شنیازهایی نظیر قطعات و کارگر خواهد بود . اصولاً زمان بندی و انجام پروسه سفارش کارگر و قطعات و ... در یک سیستم دستی بسیار پیچیده و زمان بر خواهد بود و علاوه بر آن حفظ سوابق دستی تعمیرات، بدست آوردن یک نمای کلی از قطعات و هزینه و کارگر و... را غیرممکن می سازد.
این نرم افزار با قابلیت انعطاف پذیری بسیار بالا امکان تعریف دستگاه ها و قطعات مختلف را در قالب طبقه بندی های مختلف از طرف کاربر فراهم کرده و سپس امکان تعریف هر نوع زما نبندی در جهت تعمیرات پیشگیرانه را در اختیار کاربر قرار م یدهد. علاوه بر آن با فراهم کردن امکان تعریف قطعات مصرفی و کارگران امکان دستیابی به گزارشات مدیریتی را فراهم می کند. همچنین تمهیداتی برای تعریف تعمیرات ضروری و غیر قابل پیش بینی فراهم شده است.
این نرم افزار بصورت یکپارچه و تحت وب کلیه مراحل پروسه تعمیر و نگهداری را مکانیزه م ینماید.برای زمان بندی نگهداری وتعمیر هر وسیله ای (ماشین آلات و دستگاه هاو ...) می توان از این نرم افزار استفاده کرد.این نرم افزار با قابلیت انعطاف پذیری بالا قدرت مدیریت راحت تعمیرات پیشگیرانه و ضروری را فراهم کرده و در کنار آن امکان بررسی و برنامه ریزی روی قطعات مصرفی و کارگران و ... را در قالب یک بسته نرم افزاری فراهم می کند.
با نصب این نرم افزار در وب یا یک شبکه خصوصی(اینترانت یا اکسترانت و ...) می توان در هر مکانی و با رعایت حق دسترسی کاربران مختلف عملیات ورود اطلاعات را انجام داده و به شکل یکپارچه م یتوان از گزارشات مالی متنوع و نموداری آن استفاده نمود.(اطلاعات مربوط به کارگا ههای مختلف را می توان در یک محل جمع نمود و بررسی کرد)
این نرم افزار به کاربر اجازه می دهد تا دستگاه های مختلف را به تعداد نامحدود در قالب دست هبندی های مختلف تعریف نموده و با قرار دادن آن در ساختار درختی امکان مدیریت یکپارچه و راحت آن را فراهم آورد، همچنین کاربر م یتواند عناوین شناسنامه ای هر دستگاه را خود تعریف نماید به طریقی که هر دستگاه م یتواند قطعات با عناوین مختلف داشته باشد.
این نرم افزار امکان تعریف زما نبندی هر تعمیر پیشگیرانه را برای هر دستگاه را به شکل جداگانه انجام می دهد به طریقی که به شکل اتوماتیک در زما نهای معین مجموعه ای از کارهایی که باید بر روی وسیله انجام شود توسط سیستم گزارش م یشود. تنظیم دقیق و در عین حال ساده زمان بندی از جمله وی ژگیهای این نرم افزار می باشد که با کمک این امکان می توان یک گزارش تقویمی از زمان بندی تعمیرات هر دستگاه را بدست آورد.
در این نرم افزار با قرار دادن امکان تعریف قطعات و نیروی کار مصرفی در تعمیرات دستگاه ها می توان یک برآورد کلی از هزینه تعمیرات انجامی بدست آورد.
علاوه بر تعمیرات پیشگیرانه می توان تعمیرات ضروری را نیز مانند تعمیرات پیشگیرانه برای هر وسیله تعریف کرد و سوابق قطعات و نیروی مصرفی و اتلاف انرژی را طی یک برآورد دقیق بدست آورد.
در این سیستم م یتوان با کمک نمودارهای آماری از وضعیت دستگاه نظیر هزینه به شکل تفکیکی هر دستگاه در طی زما نهای مختلف آگاه شد.

● مدیریت گارانتی و خدمات پس از فروش:

این سیستم با هدف ثبت و مکانیزه نمودن کلیه امور مربوط به گارانتی و خدمات پس از فروش محصول تولیدی تهیه می گردد به طریقی که کلیه امور مربوط به شروع گارانتی و خدمات دوران آن ، تعمیرات ، تعویض قطعات و ... پوشش دهد . مدیریت از طریق این سیستم از دو جهت پوشش کلیه مسائل مالی و همچنین تحلیل علل کنترل کیفی محصول در این دوران صورت می گیرد نتیجه استفاده از این سیستم به طور کلی آگاهی همزمان از حساب مالی کلیه سرویس کاران و مدیریت کامل انبار قطعات و از طرف دیگر تحلیل های آماری و دقیق مدیریتی بر روی علل خرابی قطعات و خود قطعات تعمیری و تعویضی در دوران گارانتی و پس از آن است .
ابتدا کلیه اطلاعات پایه و اساسی که در دوران کار سیستم مورد استفاده قرار می گیرد در نرم افزار وارد می شود و پس از آن شناسنامه محصول تولیدی شامل فایل مشخصات لازم در سیستم ثبت می گردد و در کنار آن تاریخ شروع گارانتی ، مشخصات خریدار و ... نیز در سیستم ثبت می گردد بدین ترتیب می توان یک بانک اطلاعاتی قوی از محصولات تولیدی و گارانتی آنها و خریداران داشته باشیم و گزارشات مناسبی را از این بخش حتی برای سایر بخش ها نظیر برنامه ریزی تولید و یا واحد فروش تهیه نمود .
درادامه علاوه بر ثبت مشخصات تمامی سرویس کاران در همه نقاط مختلف کشور کلیه قطعات ارسالی و امانی آنها را نیز در سیستم درج می نمائیم . بدین صورت می توان برای هر تعمیر کار طی یک اتوماسیون گردش کاری ، حساب مالی و قطعات امانی آنها را مدیریت نمود به طور کلی می توان در این بخش تمامی سوابق کاری سرویس کاران را در سیستم ثبت نمود و اطلاعات مالی و مدیریتی مناسبی را در قالب گزارشات استخراج نمود .
می توان کلیه تعمیرات که بر روی محصولات دوران گارانتی صورت می گیرد قطعات تعویضی آن را در سیستم ثبت نمود . بدین ترتیببرای هر سرویس کار کاملاً مشخص می گردد که چه قطعات تعویض نموده و یا چه تعمیراتی را انجام داده و چه هزینه ای را از جهت دستمزد از دفتر مرکزی و از مشتری باید دریافت می کرده است .
این مدیریت بر روی محصولاتی که خارج از شرایط گارانتی تعمیر می گردند نیز می تواند اعمال گردد .
این دو بخش به دو صورت قابل پیاده سازی است : راه اول اینکه سرویس کاران مشخصات کارهای انجامی خود را برای دفتر مرکزی بفرستند و از دفتر خود اقدام به ورود این اطلاعات کنند و راه دوم این است که سرویس کاران از طریق وب خودشان اقدام به ورود اطلاعات تعمیری خود کنند .
با ثبت دقیق اطلاعات مالی از بابت هزینه های تعمیرات و قطعات و استفاده از فرمول های محاسباتی می توان همواره حساب سرویس کاران بروز مورد محاسبه قرار داد و حتی خود آنها از طریق وب می توانند این حساب را مورد بررسی قرار دهند . این مدیریت بر روی قطعات نیز قابل اعمال است یعنی سیستم می تواند از ارسال قطعات امانی تا سقف مبلغ خاص برای هر سرویس کار جلوگیری کند و یا حتی از ارسال قطعات تکراری و یا حتی از ارسال قطعاتی که خراب آنها برای دفتر مرکزی فرستاده نشده ، جلوگیری کند .
یکی از موثرترین بخش های موجود در این سیستم این بخش است که می توان با کمک آن مدیریت های آماری و تحلیلی برای به دست آوردن نتایجی نظیر بیشترین نوع تعمیر انجام شده بر روی یک مدل خاص ، بیشترین قطعات خراب شده در دوران گارانتی ، سطح بندی کردن بخش های مختلف محصول و به دست آوردن شاخص تعمیر پذیری سطوح مختلف محصول ، به طور کلی بسته به نوع نیاز می توان اطلاعات مناسبی را از این بخش استخراج نمود .
منبع: http://aftab.ir
/س