کلمه‌ی اعتیاد را همیشه برای کسانی که وابستگی شدیدی به مواد مخدّر دارند شنیده‌ایم؛ ولی چند سالی است که اسم معتاد به بازی و معتاد به شبکه‌های اجتماعی و... را هم‌ می‌شنویم.

آیا استفاده از عبارت اعتیاد برای رسانه‌ها، کار درستی است؟!

حقیقت ماجرا این است که اعتیاد، یعنی وابستگی شدید!

اعتیاد به مواد مخدر، یعنی وابستگی شدید به مواد مخدر؛ یعنی اگر مواد مخدر نباشد، حالت فرد طبیعی نیست.

خیلی از معتادان به بازی‌های دیجیتال، اگر یکی دو روز به بازی دسترسی پیدا نکنند، حالت‌شان دیگر طبیعی نیست!

در اعتیاد به مواد، اگر مواد به فرد نرسد، گویی چیزی کم است و اصطلاحاً نشئه‌ می‌شود. خیلی از گیمرهای حرفه‌ای، اگر فاصله‌‌ی بین دو بازی‌شان بیش‌تر از چند ساعت بشود، حال‌شان خوش نیست!

معتاد به مواد مخدر،‌ می‌داند که این مصرف هیچ فایده‌ای برایش ندارد و ضرر هم دارد؛ ولی اراده‌‌ی خودش را از دست داده و نمی‌تواند جلوی مصرفش را بگیرد و اگر با او صحبت کنی، از فواید مواد مخدر برایت‌ می‌گوید.

بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی و گیمرها،‌ می‌دانند که دارند وقت‌شان را تلف‌ می‌کنند و هیچ چیز عایدشان نمی‌شود؛ ولی اراده‌ای برای کنار گذاشتنش ندارند و اتفاقاً همیشه از مزایای شبکه‌های اجتماعی و بازی برای‌مان صحبت‌ می‌کنند!

کسی که به مواد معتاد است، روزهای اوّل مقدار کمی مصرف‌ می‌کند و سرحال‌ می‌شود؛ ولی کم‌کم بایست میزان مصرف را بالا ببرد؛ چون با میزان اوّلیّه دیگر سرحال نمی‌شود.

بسیاری از گیمرها، اوایل روزی دو سه ساعت بازی‌ می‌کردند؛ ولی وقتی کنترل نکردند، الان تمام وقت خود را صرف بازی‌ می‌کنند.

اکثر کسانی که معتاد شدند، اولش‌ می‌گفتند معتادان اراده ندارند؛ ولی من با اراده‌ام و وقتی شروع کنم، هر وقت بخواهم ترک‌ می‌کنم؛ ولی وقتی درگیر اعتیاد‌ می‌شوند تازه متوجّه قدرت اعتیاد‌ می‌شوند.

کاربران شبکه‌های اجتماعی هم اکثراً اوّل با علم به این‌که اعتیادآور است وارد‌ می‌شوند؛ چراکه خودشان را متفاوت از دیگران‌ می‌دانند و فکر‌ می‌کنند امکان ندارد درگیر این مرداب بشوند.

پس تا این‌جا، ظاهراً که همه‌‌ی علائم اعتیاد به مواد مخدر، برای معتادان مجازی هم صادق است! پس شاید بتوانیم اسم این وابستگی شدید به رسانه‌ها را اعتیاد بگذاریم!

حتّی جالب است بدانید در چین، کمپ ترک اعتیاد به اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای داریم که خانواده‌ها، فرزندان معتادشان را به آن‌جا‌ می‌فرستند تا وابستگی‌شان به بازی‌های رایانه‌ای از بین برود! (منابع پایین صفحه)

نکته‌‌ی جالب‌تر این است که اعتیاد، آن هم از نوع مجازی‌اش، آسیب‌هایی دارد که از اعتیاد به مواد مخدر هم بدتر است:

اوّل این‌که معتاد به مواد مخدر، از ظاهرش، به‌راحتی قابل تشخیص است؛ درحالی‌که معتادان مجازی رو به راحتی نمیشه از روی ظاهر تشخیص داد.

نکته دوم این‌که مواد مخدر آسیبش برای جسم است و فضای مجازی، روح انسان‌ها را تسخیر و اعتقادات آن‌ها را هم عوض‌ می‌کند!

و نکته‌‌ی آخر این‌که مواد مخدر را به نظر من، راحت‌تر از فضای مجازی‌ می‌توان ترک کرد.

البتّه این هیولایی که از اعتیاد مجازی ساختیم شما را هم بترساند و هم نترساند.

اوّل بترساند برای این‌که مراقب باشید دست‌کم نگیریدش که خدای نکرده در دامش گرفتار نشوید.

دوم این‌که نترساند؛ چراکه اراده‌‌ی انسان از همه‌ی موجودات قوی‌تر است و تاریخ ثابت کرده است اگر انسانی اراده کند،‌ می‌تواند دنیا را متحوّل کند؛ چه برسد به خودش!