ذهن آگاهی چست؟
ذهن آگاهی تمرینی برای آگاه شدن از زمان «حال» و «حضور در لحظه» است، بدون قضاوت و با تمامیت، بدون چرخه زدن در گذشته یا موکول کردن به آینده؛ روشی برای افزایش آگاهی و تمرکز روی تنفس، حس کردن تک تک اجزای بدن در یک راستا و به طور پیوسته. ریشه ذهن آگاهی به فلسفه شرق برمی‌گردد، هیچ محدودیتی ندارد و هر کسی با هر عقیده‌ای می‌تواند از مزایای تمرینات ذهن آگاهی لذت ببرد.
چطور می‌توان به ذهن آگاهی دست یافت؟
ذهن آگاهی با مدیتیشن دست‌یافتنی می‌شود. با حضور در لحظه و تمرکز بر حال و جدا کردن ذهن از گذشته و آینده و ساکت کردن زمزمه‌های ذهنی طی مدت کوتاهی می‌توان به ذهن آگاهی دست یافت و رفته رفته با تمرین به ذهنی قدرتند و آگاه رسید.
فواید ذهن آگاهی
ذهن آگاهی با علوم شناختی مرتبط است. تحقیقات اخیر نتایج بسیار امیدوار کننده‌ای را در مورد آن نشان داده‌اند. تمرین ذهن آگاهی بر پایه علوم شناختی (MBCT) و ذهن آگاهی بر پایه کاهش استرس (MBSR) نتایج موثری در کمک به کاهش مشکلات زیر نشان داده است.
اضطراب
افرادی که دچار اضطراب هستند، می‌توانند بعد از تمرین تکنیک‌های ذهن آگاهی به میزان قابل ملاحظه‌ای شاهد کاهش استرس، اضطراب و علائم افسردگی باشند.
افسردگی
افراد افسرده و کسانی که علائم افسردگی را تجربه کرده‌اند با تمرین ذهن آگاهی بعد از یک ماه مشخصا شاهد کاهش علائم افسردگی و دستاوردهای دیگر در این زمینه بودند.
اختلال خواب
بیماران سرطانی طی یک دوره ۸ هفته‌ای ذهن آگاهی بر پایه کاهش استرس (MBSR) شاهد کاهش اختلالات خواب و افزایش کیفیت خواب بودند.
اختلال اشتها و خوردن
بعد از به پایان رساندن ۸ هفته ذهن آگاهی بر پایه برنامه درمانی، زنانی که مشکل پرخوری عصبی داشتند، خبر از بهبود قابل ملاحظه در در احساسات و رفتار خود دادند. بسیاری دیگر «خویشتن آگاهی»، پذیرش، شفقت و دلسوزی را در کنار فواید دیگر تجربه کردند.
کنترل استرس
تحقیقات نشان داده‌اند ذهن آگاهی به همان اندازه که تاثیر خوبی روی استرس‌های جدی و شدید افراد به دلیل مشکلات زندگی یا بیماری دارد، باعث کاهش استرس‌های روزمره هم می‌شود.1
چند نکته برای تقویت ذهن آگاهی
شما می‌توانید با استفاده از روش‌های زیر، ذهن آگاهی را در خودتان تقویت کنید.
ذهن آگاهی را تمرین کنید
بسیاری از ما بخش زیادی از روز را صرف فکر کردن به گذشته و آینده می‌کنیم و معمولا، کارهای روزمره را به صورت خودکار و بدون تمرکز انجام می‌دهیم. مغز ما می‌تواند جریان‌های فکری بی‌پایانی را در خود جای دهد که دنیای پیرامون ما را مشاهده و قضاوت می‌کنند.به جای این که بگذارید افکارتان، حواس شما را پرت کنند، حوصله به خرج دهید و افراد، اشیا و موقعیت‌های پیرامون خود را مشاهده کنید. به جای تمرکز کردن روی افکارتان، به پیرامون‌تان توجه کنید.
.jpg "ذهن آگاهی ، تکنیک ها و فواید آن")
درنگ کنید
ذهن آگاهی درباره‌ی حضور داشتن در لحظه است. برای درنگ کردن و توجه کردن، باید آگاهانه تلاش کنید. به چیزی که احساس می‌کنید، می‌شنوید، می‌بویید و می‌بینید، فکر کنید.سعی کنید با جدیت تمام، هر یک از کارهایتان را به نوبت تمام کنید. چندوظیفه‌ای بودن سبب می‌شود احساس نابسامانی و آشفتگی کنید و این حالت بر پایین آمدن کیفیت کار شما اثر می‌گذارد. بهتر است به‌نوبت روی هر یک از کارهایتان تمرکز کنید.
اگر دچار حواس‌پرتی شدید، نه اَعمال‌تان را قضاوت کنید و نه حس بدی پیدا کنید. کافی است به‌آرامی توجه‌تان را به مسیر درست هدایت کنید، با انگیزه کار و تمرکز کنید.
به کارهای روزمره توجه کنید
راه دیگر تقویت ذهن آگاهی انتخاب کاری است که به‌صورت روزمره آن را انجام می‌دهید، اما این‌بار به شیوه‌ی دیگری درباره‌ی آن فکر کنید. برای مثال، کارهای دفتری، شستن ظروف یا جارو کردن برگ‌ها.به جای پرت شدن حواس‌تان، روی فعالیتی که در لحظه انجام می‌دهید، تمرکز کنید. کاغذ را بین انگشتان‌تان احساس کنید، سرما و گرمای آب را روی دستان‌تان احساس کنید یا به صدای برگ‌ها هنگام جارو کردن، گوش دهید.
سعی کنید حداقل پنج دقیقه روی فعالیت‌های روزمره تمرکز کنید. شاید با انجام این کار، لذت‌تان از انجام آنها بیشتر شود و پس از اتمام آنها، نسبت به قبل حس بهتری داشته باشید.
احساسات خود را بپذیرید
در طول روز، چند بار افکار و احساسات خودتان را قضاوت می‌کنید؟ مثلا با خود می‌‌گویید: «من نباید این احساس را داشته باشم» یا «این فکر وحشتناکی است».بخشی از آگاه بودن به این معناست که افکار و احساسات‌تان را به صورت «درست» یا «غلط» قضاوت نکنید. در عوض، افکار و احساسات‌تان را بپذیرید و سعی کنید بی‌طرف بمانید.
مدیتیشن را تمرین کنید
یکی از بهترین راههای پرورش ذهن آگاهی، تمرین روزانه‌ی مدیتیشن به مدت چند دقیقه است.سعی نکنید به محض نشستن، به حالت خاصی برسید. ذهن شما احتمالا درگیر نقشه‌ها، خیال‌بافی و خاطرات است. وقتی اسیر این جریانات فکری بی‌پایان می‌شوید، افکارتان یا خودتان را قضاوت نکنید، فقط حواس‌تان را دوباره به زمان حال معطوف کنید. به تنفس‌تان فکر کنید، به احساسی فکر کنید که بدن‌تان تجربه می‌کند و روی چیزهایی که می‌توانید ببینید و بشنوید، تمرکز کنید.
هدف انجام تمرین مدیتیشن این نیست که «دست از فکر کردن بردارید»؛ بلکه هدف این است که در لحظه حضور داشته باشید. به‌مرور زمان، آگاهی شما در طول تمرین مدیتیشن بالا می‌رود و به اوقات دیگر روز هم منتقل می‌شود.2
چرا تمرین های ذهن آگاهی را انجام بدهیم؟
ارتقای لحظه به لحظه آگاهی از محیطی که ما را احاطه کرده است، تمرینی ست که به ما کمک می‌کند تا با افکار و احساسات مشکلی که باعث استرس و اضطراب ما در زندگی روزمره شده است بهتر کنار بیاییم.با انجام منظم تمرین های ذهن آگاهی، به جای اینکه تحت تاثیر احساسات ناشی از تجارب تلخ گذشته و ترس از اتفاقات آینده قرار بگیریم، می‌توانیم ذهنمان را در لحظه حال مهار کنیم و به مقابله با چالش های زندگی به شیوه ای روشن و آرام و مدبرانه بپردازیم.
در واقع، ما یک ذهنیت کاملا آگاهانه ایجاد می‌کنیم که ما را از بند افکار ناکارآمد و الگوی فکری محدودکننده رهایی می‌بخشد و قادر می‌سازد تا به طور کامل در لحظه حظور داشته باشیم و بر احساسات جاری خود تمرکز کنیم.
و همین امر باعث افزایش شفقت ورزی و درک در خودمان و دیگران می‌شود.3
پی نوشت:
1.www.digikala.com
2.www.chetor.com
3.www.pezeshkekhoob.com
.jpg "5 ابزار ضروری برای زنده ماندن در صعودهای زمستانی")
